Οι Ισπανοί έχουν ένα ανέκδοτο για τους συμπατριώτες τους από τη Γαλικία: είναι το είδος του ανθρώπου που τον συναντάς στη σκάλα και δεν ξέρεις αν ανεβαίνει ή κατεβαίνει. Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι. Κι όπως γράφει ο Economist, δεν είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται η Ισπανία για να βγει από την κρίση.
Ο Ραχόι έχει δυσαρεστήσει πολλούς με την ατολμία του στο ζήτημα της βοήθειας από την ευρωζώνη. Η Γαλλία του ζητά να κάνει την κίνηση. Η Γερμανία τού λέει να μην την κάνει. Προτού κτυπήσει την πόρτα, ο ισπανός πρωθυπουργός θέλει να είναι σίγουρος ότι η Γερμανία δεν θα τού την κλείσει στα μούτρα. Θέλει επίσης να ξέρει τι ακριβώς θα ακολουθήσει. Τι θα κάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Τι όροι θα επιβληθούν στη Μαδρίτη;
Όταν ρωτήθηκε την περασμένη εβδομάδα αν ισχύει η πληροφορία ενός ειδησεογραφικού πρακτορείου σύμφωνα με την οποία επίκειται το αίτημα για παροχή βοήθειας, ο Ραχόι απάντησε με τον διφορούμενο τρόπο που χαρακτηρίζει αυτούς που κατάγονται από τη Γαλικία. Υπάρχουν δύο επιλογές, είπε. Είτε έχει δίκιο το ειδησεογραφικό πρακτορείο, οπότε έχει καλύτερη πληροφόρηση από τον πρωθυπουργό, είτε έχει άδικο. «Θα σας απαντήσω αρνητικά. Αλλά εσείς μπορείτε να συνεχίσετε να πιστεύετε αυτό που θεωρείτε σωστό, και ίσως να δικαιωθείτε». Αρα, τι απάντησε, ναι ή όχι;
Πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσον ο Ραχόι έχει πράγματι μια στρατηγική για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τόσο των αγορών, όσο και των ίδιων των Ισπανών. Με ένα έλλειμμα που πέρυσι έφτασε το 9% του ΑΕΠ, μια ανεργία που ξεπερνά το 25% και ένα κίνημα διαμαρτυρίας που αρχίζει να παίρνει βίαιη μορφή, το ερώτημα είναι κατά πόσον η Ισπανία οδηγείται στα ίδια αδιέξοδα με την Ελλάδα. Αλλοι, πάλι, πιστεύουν ότι ο δημόσιος τομέας της Ισπανίας εξακολουθεί να έχει πολύ «λίπος», ότι τα στατιστικά στοιχεία για την ανεργία είναι φουσκωμένα κι ότι ο θεσμός της οικογένειας, που απορροφά τους κραδασμούς, παραμένει ισχυρός. Όπως και να’χει, τα προβλήματα του Ραχόι μεγαλώνουν.
Εκτός από την οικονομική κρίση, ο ισπανός πρωθυπουργός έχει να αντιμετωπίσει και μια απροσδόκητη συνταγματική κρίση. Μια μεγάλη συγκέντρωση υπέρ της ανεξαρτησίας που έγινε τον περασμένο μήνα στη Βαρκελώνη περιλάμβανε πανό που έγραφαν ότι η Καταλονία είναι το επόμενο μέλος της ΕΕ.
Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, το χθεσινό «Κλάσικο», δηλαδή το ντέρμπι ανάμεσα στη Ρεάλ και την Μπαρτσελόνα, ήταν πιο φορτισμένο από ποτέ. Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσει αυτή η εθνικιστική έξαρση. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Καταλονίας, ο Αρτουρ Μας, κρατά τα χαρτιά του κλειστά.
Έτσι, ο μυστηριώδης (όπως τον χαρακτηρίζει ο Εκόνομιστ) Ραχόι πρέπει να προσπαθήσει να αποτρέψει δύο πράγματα: το γκρέμισμα της ευρωζώνης στα ισπανικά βράχια και το γκρέμισμα της ίδιας της Ισπανίας. Η αλήθεια είναι ότι καθυστέρησε πολύ να λάβει μέτρα. Και το έκανε ελπίζοντας να φέρει τη χαριστική βολή στους σοσιαλιστές, στο φέουδό τους, την Ανδαλουσία. Απέτυχε. Και ταυτόχρονα έχασε την αξιοπιστία του. Τον περασμένο μήνα, είχε επιτέλους την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει τα πράγματα. Η Ισπανία ανακοίνωσε ότι οι τράπεζές της χρειάζονται κάπου 40 δισεκατομμύρια ευρώ (πολύ λιγότερα από τα 100 δισεκατομμύρια που πρόσφερε η ευρωζώνη), εκπόνησε έναν προϋπολογισμό για τη μείωση του ελλείμματος στο 4,5% του ΑΕΠ το 2013 και ξεκίνησε έναν καινούργιο γύρο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ορισμένοι αναλυτές όμως εξακολουθούν να αμφιβάλλουν κατά πόσον τα stress tests των τραπεζών ήταν πραγματικά απαιτητικά. Όπως αμφιβάλλουν και ότι η ύφεση θα είναι του χρόνου μόλις 0,5%.
Παίζει άραγε και πάλι ο Ραχόι εκλογικά παιχνίδια ενόψει των εκλογών που θα γίνουν τον ερχόμενο μήνα στη Γαλικία; Εκλογές θα γίνουν όμως τον Νοέμβριο και στην Καταλονία. Και οι καταλανοί εθνικιστές πιστεύουν ότι η Ευρώπη προσφέρει την προοπτική ενός «βελούδινου διαζυγίου» με την Ισπανία.
Ένας άλλος διάσημος Ισπανός από τη Γαλικία, ο στρατηγός Φράνκο, θεωρούσε ότι υπάρχουν δύο μόνο είδη προβλημάτων: αυτά που λύνει ο χρόνος κι εκείνα που ούτε ο χρόνος δεν μπορεί να λύσει. Ο Ραχόι καλά θα κάνει να μην αναβάλει τις αποφάσεις του με την ελπίδα ότι τα προβλήματα θα τα λύσει μόνος του ο χρόνος.
