Ο πρόεδρος της Ισλανδίας Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον, ο οποίος είχε καλέσει δύο φορές το λαό σε δημοψήφισμα για να απορριφθεί μια συμφωνία αποζημίωσης επενδυτών στην Ολλανδία και στη Βρετανία, δήλωσε χθες ότι θα παραιτηθεί έπειτα από 16 χρόνια στο θώκο.
Ο Γκρίμσον είπε στο ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό του διάγγελμα για το νέο έτος ότι δεν θα επιδιώξει την επανεκλογή του για πέμπτη θητεία την 30ή Ιουνίου.
Μια από τις λίγες εξουσίες που διαθέτει επίσημα ο πρόεδρος στην Ισλανδία είναι να αρνηθεί να επικυρώσει ένα νόμο που ψηφίζει η βουλή, ο οποίος κατόπιν πρέπει να τεθεί σε δημοψήφισμα. Ο Γκρίμσον είναι ο μόνος πρόεδρος της χώρας που έκανε χρήση αυτού του δικαιώματος.
Το Μάρτιο του 2010 και τον Απρίλιο του 2011 οι Ισλανδοί ψήφισαν και απέρριψαν νομοσχέδια που προέβλεπαν την ρύθμιση χρεών προς τη Βρετανία και την Ολλανδία μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, όταν οι καταθέσεις και οι τοποθετήσεις βρετανών και ολλανδών σε λογαριασμούς στην Ισλανδία πάγωσαν.
«Είναι ξεκάθαρο ότι και τα δύο δημοψηφίσματα έδωσαν στο λαό αυτής της χώρας αυξημένη αυτοπεποίθηση, έδειξαν τον δρόμο για μια επαυξημένη δημοκρατία, και τράβηξαν την προσοχή και ακόμη και τον θαυμασμό άλλων χωρών», είχε δηλώσει ο Γκρίμσον σχετικά.
Πάντως η υπόθεση Icesave – από το όνομα της διαδικτυακής υπηρεσίας της ισλανδικής τράπεζας Landsbanki – καθυστέρησε την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας μετά την καταστροφική κατάρρευση των τραπεζών το 2008 και έριξε μια ακόμα σκιά στην προσπάθεια του Ρέικιαβικ να ενταχθεί ως πλήρες μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διαπραγματεύσεις γι’ αυτό άρχισαν τον Ιούνιο του 2010.
Όλες οι μεγάλες εμπορικές τράπεζες της Ισλανδίας κατέρρευσαν μέσα σε μια εβδομάδα το 2008, με αποτέλεσμα το νόμισμα και η οικονομία της χώρας να υποστούν βαρύ πλήγμα. Οι αυστηροί έλεγχοι των κεφαλαιακών ροών που επιβλήθηκαν έκτοτε καθυστερούν, σύμφωνα με παρατηρητές, τις επενδύσεις και η οικονομία της χώρας παραμένει ευάλωτη.
Η δήλωση του 68χρονου Γκρίμσον ακολούθησε τον ανασχηματισμό της κεντροαριστερής κυβέρνησης μετά τις παραδοσιακές επαφές ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον πρόεδρο στα τέλη κάθε χρονιάς.
Ο απερχόμενος πρόεδρος είπε στην ομιλία του πως αφού εγκαταλείψει την πολιτική θα ασχοληθεί με την προώθηση της επιστήμης, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αύξηση των ευκαιριών για τους νέους.
Πριν από την ανάδειξή του στην προεδρία της Ισλανδίας το 1996 ο Γκρίμσον ήταν μέλος του κοινοβουλίου. Είναι καθηγητής πολιτικής επιστήμης και είχε εργαστεί στον Τύπο. Υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών από το 1988 ως το 1991.
