Αν η κόντρα Coca Cola και Pepsi ήταν η βασιλική μάχη της δεκαετίας του 1980, σιωπηρά στο παρασκήνιο ξεδιπλώνονταν οι πρώτες αψιμαχίες μιας ολομέτωπης τελικά σύγκρουσης που θα έμενε γνωστή ως ο απόλυτος τεχνολογικός πόλεμος της Silicon Valley!
Apple και Microsoft έφεραν την καινοτομία στη βιομηχανία της τεχνολογίας, καθόρισαν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές όπως τους ξέρουμε και όχι μόνο αποτέλεσαν ορόσημα μιας εποχής, αλλά μετατράπηκαν στην ίδια τη ζωντανή ιστορία του κόσμου της πληροφορικής.
Και βέβαια αν ο Τζιβ Τζομπς είχε έναν ανταγωνιστή, αυτός δεν ήταν άλλος από τον Μπιλ Γκέιτς, καθώς η ιστορία των προσωποπαγών Apple και Microsoft ακολουθεί κατά πόδας τα έργα και τις ημέρες των οραματιστών και μεγάλων αφεντικών τους.
Κι έτσι, μπορεί αμφότεροι να έχτισαν τούβλο-τούβλο το οικοδόμημα της πληροφορικής, το έκαναν όμως την ώρα που μάχονταν λυσσαλέα για την απόλυτη κυριαρχία στην τεχνολογική πρωτοπορία! Οι δύο ισχυροί άντρες συνεργάστηκαν συχνά, ανταγωνίζονταν διαρκώς και προκάλεσε ο ένας τον άλλον με τρόπο που οδήγησε τελικά στη σφυρηλάτηση του σύγχρονου τεχνολογικού τοπίου.
Ήταν πράγματι μια περίπλοκη και ιδιαίτερη σχέση, την οποία τίμησε ο Γκέιτς όταν ο Νο 1 αξιοσέβαστος αντίπαλός του έφυγε από τον κόσμο το 2011, χτυπημένος από μια σπάνια και επιθετική μορφή παγκρεατικού καρκίνου. Πραγματικά συντετριμμένος, το μεγαλοαφεντικό της Microsoft και πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου χαιρέτισε τον βαθύ αντίκτυπο που είχε η δουλειά του CEO της Apple στον κόσμο: «Ο Στιβ κι εγώ πρωτογνωριστήκαμε πριν από 30 σχεδόν χρόνια και έχουμε υπάρξει συνεργάτες, ανταγωνιστές και φίλοι για περισσότερο από το μισό της ζωής μας», δήλωσε γραπτά ο Γκέιτς για να συνεχίσει: «Ο κόσμος σπάνια βλέπει κάποιον με την ειλικρινή επίδραση που είχε ο Στιβ, τα αποτελέσματα της οποίας θα τα νιώσουν πολλές από τις γενιές που θα έρθουν. Για όλους εμάς τους τυχερούς που δουλέψαμε μαζί του, ήταν πραγματικά μια εξωφρενικά μεγάλη τιμή. Θα μου λείψει ο Στιβ ειλικρινά»…
Κι αν βέβαια σταθούμε στα λόγια του Μπιλ, υπήρξαν πράγματι συνεργάτες, ανταγωνιστές και φίλοι για περισσότερο από το μισό της ζωής τους. Και εχθροί φυσικά σε μεγάλες περιόδους του βίου τους, με μειωτικούς χαρακτηρισμούς και έριδες να μαστίζουν τον πάλαι ποτέ επαγγελματισμό τους!
Όταν, για παράδειγμα, ο Μπιλ Γκέιτς αποφάσισε να δωρίσει περί τα 60 δισ. δολάρια από την προσωπική του περιουσία, κάτι που τον μετέτρεψε στον πλέον γενναιόδωρο φιλάνθρωπο της Ιστορίας, ο Στιβ Τζομπς δεν εντυπωσιάστηκε καθόλου. Στα δικά του μάτια, η απλοχεριά του ανταγωνιστή του ήταν απλώς άλλη μια απόδειξη της συμβατικής σκέψης του: «Ο Μπιλ είναι βασικά πεζός άνθρωπος και δεν έχει εφεύρει ποτέ και τίποτα στη ζωή του, γι’ αυτό και νομίζω ότι είναι καλύτερα να ασχοληθεί με τη φιλανθρωπία παρά με την τεχνολογία. Το μόνο που έκανε ήταν να κλέβει αδιάντροπα τις ιδέες των άλλων», είπε χωρίς περιστροφές ο Τζομπς στον βιογράφο του, Walter Isaacson.
Αλλά και ο Γκέιτς δεν μασούσε τα λόγια του και ήταν ανέκαθεν έτοιμος να σηκώσει το γάντι της πρόκλησης, ακόμα και να «πατήσει» τον Τζομπς όταν η Apple κατακρημνίστηκε το 1998: «Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι γιατί [ο Τζομπς] το προσπαθεί ακόμα [να γίνει διευθύνων σύμβουλος της Apple]», είπε ο Μπιλ εκείνο τον καιρό και συνέχισε: «Ξέρει ότι δεν μπορεί να κερδίσει», κλείνοντας με χαιρέκακο χαμόγελο.
Αυτό που είναι ωστόσο εντυπωσιακότερο στη συχνά βιτριολική κόντρα των δύο αντρών και των κολοσσών τους είναι η διάρκειά της. Και καθώς η σχέση μεταξύ τους στιγμάτισε αλλά και χαρακτήρισε την επιχειρηματική αντιπαλότητα Apple και Microsoft, ας δούμε τους σημαντικότερους σταθμούς σε μια μάχη μεγατόνων!
Η σύντομη εκδοχή της έριδας
Η ιστορία Γκέιτς-Τζομπς, ή Microsoft-Apple αν προτιμάτε, πάει πολύ παλιά στο παρελθόν. Όπως θυμήθηκε εύγλωττα ο Τζομπς σε συνέντευξή του το 2007, το σημείο καμπής δεν ήταν άλλο από το λειτουργικό της Microsoft που ήταν εγκατεστημένο στον εμβληματικό ηλεκτρονικό υπολογιστή του Τζομπς, τον Apple II. Το MS-DOS της Microsoft υιοθετήθηκε στους υπολογιστές της IBM από το 1981 και όταν η Apple έριξε στην αγορά το σπουδαίο Macintosh το 1984, η Microsoft έγινε ο βασικός της ανταγωνιστής με τα Windows, ένα λειτουργικό σύστημα στα ίδια πρότυπα με το λειτουργικό του Mac!
Μηνύσεις ακολούθησαν, δηλώσεις που δεν έκαναν κανέναν περήφανο και άλλα τέτοια ωραία, αν και το γεγονός παρέμενε: μέχρι να ρίξει στην κυκλοφορία τα Windows 95, η Microsoft κατείχε ήδη το 90% της αγοράς υπολογιστών, αποκτώντας κεφάλι που δεν θα έχανε ποτέ. Όσο για την Apple, παρά το γεγονός ότι δεν θα ανακτούσε ποτέ το μερίδιό της στην εν λόγω αγορά, καλωσόρισε για δεύτερη φορά τον Τζομπς στην επικράτειά της (είχε παραιτηθεί κάποια στιγμή από γενικός διευθυντής) και έκανε την απόλυτη επιστροφή στον νέο αιώνα εγκαινιάζοντας την επανάσταση της φορητής τεχνολογίας.
Για τη Microsoft βέβαια, που είχε υποδεχτεί το δικό της tablet κάπου 10 χρόνια πριν από την έλευση του iPad, όλα αυτά ήταν εξαιρετικά ανησυχητικά, κάτι που απαθανατίστηκε στον αναγκαστικό και εκβιασμένο έπαινο του Γκέιτς για την ταμπλέτα της Apple: «Είναι ΟΚ»! Είπαμε, η ιστορία τους είναι πραγματικά πολύπλοκη …
Ας δούμε λοιπόν τα χρονικά τους αναλυτικότερα…
Φίλοι (1981-1983)
Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του Macintosh στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η Microsoft ήταν για την Apple πολύτιμος σύμμαχος και στρατηγικός εταίρος. Ο Τζομπς ήθελε καινοτόμα λογισμικά για την επικείμενη πλατφόρμα του και η Microsoft ήταν από τις ελάχιστες φίρμες που μπορούσαν να του τα παρέχουν. Και πράγματι αυτό συνέβη στη ζωτικής αυτής σημασίας φάση της Apple. Οι πολύ καλές τους σχέσεις φάνηκαν στην εσωτερική παρουσίαση του Mac που έκανε ο Τζομπς σε μια χούφτα στελεχών της Apple στη Χαβάη, με τον Μπιλ Γκέιτς παρόντα να «ζαχαρώνει» το μηχάνημα, κάνοντας τον Τζομπς να φουσκώνει σαν παγόνι.
Ήταν μάλιστα τόσο κοντά ο ένας στον άλλο που, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Guardian» της εποχής, έβγαιναν ακόμα και διπλά ραντεβού! Όλα τα καλά όμως παίρνουν κάποια στιγμή τέλος…
Αντίπαλοι (1983-1996)
Ο Στιβ Τζομπς είχε ένα όνειρο: η Apple θα κυριαρχούσε στον τομέα της πληροφορικής και η Microsoft θα κρατούσε τα ηνία στην ανάπτυξη προγραμμάτων και εφαρμογών. Το λειτουργικό λοιπόν του Mac όφειλε να ανήκει στην Apple, στη συλλογιστική του Τζομπς τουλάχιστον. Αλλά ο Γκέιτς δεν ήταν τυφλός, καθώς καταλάβαινε ότι το νέο λειτουργικό της Apple, με το καινοτόμο Graphical User Interface, ήταν το μέλλον του υπολογιστικού περιβάλλοντος.
Ήξερε ταυτοχρόνως ότι η νέα απειλή θα έκανε σύντομα το λειτουργικό σύστημα της Microsoft (το DOS) παρελθόν, απειλώντας ταυτοχρόνως να κάνει την εταιρία του μια απλή φίρμα ανάπτυξης εφαρμογών, η οποία μάλιστα θα εξαρτιόταν απόλυτα από την Apple. Κάτι που δεν κολλούσε φυσικά με το όραμα που είχε ο Μπιλ για τη δική του επιχειρηματική περιπέτεια.
Εδώ και χρόνια εξάλλου, οι πληροφορικοί της Microsoft δούλευαν μυστικά, αν και πυρετωδώς, αντιγράφοντας τις πατέντες και πατώντας πάνω στο λειτουργικό του Macintosh, σκαρώνοντας έτσι τη δική τους εκδοχή του Graphical User Interface, μια απόπειρα που θα έμενε τελικά γνωστή ως… Windows! Όχι λοιπόν πολύ μετά τον θρίαμβό του στη Χαβάη, ο Τζομπς πληροφορήθηκε εμβρόντητος τα συγκλονιστικά νέα: Η Microsoft ήταν έτοιμη να αντεπιτεθεί στην Apple και ο Μπιλ Γκέιτς τον είχε ξεγελάσει!
Η Apple Computer μήνυσε πράγματι τη Microsoft Corporation το 1994 για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, θέλοντας να αποτρέψει τον ανταγωνιστή της πια από το να χρησιμοποιήσει στοιχεία του Graphical User Interface που παραήταν παραπλήσια με της Apple (εγκατεστημένα στους υπολογιστές Lisa και Μac). Το δικαστήριο βέβαια δεν τη δικαίωσε, θεωρώντας πως κανείς δεν μπορούσε να πατεντάρει μια ιδέα, όπως το Graphical User Interface. Η δικαστική περιπέτεια έφερε τον όλεθρο στις σχέσεις τους.
Απλά-απλά, για τα επόμενα 15 χρόνια οι σχέσεις Apple και Microsoft θα χαρακτηρίζονταν από τρικυμίες και φουρτούνες. Από τη μία πλευρά, η Microsoft υφάρπαζε συνεχώς μερίδιο αγοράς από την Apple, ενώ από την άλλη συνέχιζε να αποτελεί τον βασικό της συνεργάτη, τον μεγαλύτερό της προμηθευτή! Ο Στιβ Τζομπς θα παραιτούνταν σύντομα από την Apple και θα ίδρυε τη NeXT, σε μια προσπάθεια να τα βάλει με τον Τζομπς προσωπικά (ανάμεσα σε άλλα φυσικά), αν και δεν θα κατάφερνε τον σκοπό του.
Ταυτοχρόνως, ο εφευρέτης και οραματιστής Τζομπς κατακεραύνωνε δημόσια τη Microsoft όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν, κατηγορώντας τη για έλλειψη δημιουργικότητας και έμπνευσης: «Το μόνο πρόβλημα με τη Microsoft είναι ότι απλά δεν έχουν κανένα γούστο», είπε ο Τζομπς το 1996 στο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ «Triumph of the Nerds»!
Αργότερα βέβαια ο Τζομπς θα επικοινωνούσε τηλεφωνικά με τον Γκέιτς για να απολογηθεί για τη σωρεία των πικρόχολων σχολίων του, αν και δεν μάσησε τα λόγια του. Όπως είπε ο ίδιος σε συνέντευξή του στους «New York Times»: «Του είπα ότι πιστεύω κάθε λέξη που είπα, αλλά δεν θα έπρεπε να τα είχα πει δημοσίως»…
Ανακωχή (1997-2002)
Τα πράγματα έμελλε να αλλάξουν για άλλη μια φορά όταν ο Τζομπς επέστρεψε θριαμβευτικά στην παραπαίουσα Apple το 1997. Στο χείλος της χρεοκοπίας πια, ο Τζομπς στράφηκε στον άλλοτε καλό του φίλο για χείρα βοηθείας.
Η Συμφωνία της Microsoft, όπως έμεινε γνωστή η γενναία οικονομική βοήθεια του Γκέιτς στον Τζομπς το 2007 (αγόρασε μετοχές της Apple αξίας 150 εκατ. δολαρίων), θεωρήθηκε από πολλούς ως το πλέον ντροπιαστικό γεγονός στα επιχειρηματικά χρονικά της Apple, παρά την εκτεταμένη συνεργασία που εγκαινίασε μεταξύ των δύο σημερινών κολοσσών. Κι έτσι, στον απόηχο της γενναιοδωρίας του Γκέιτς (με το αζημίωτο φυσικά!), όταν ο Τζομπς δήλωσε ότι η μισητή Microsoft δεν ήταν πια εχθρός τους, κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει στα αυτιά του! Έφτασε μάλιστα μέχρι και να εξυμνήσει τις εφαρμογές της Microsoft για το Mac, όπως το Office και τον Internet Explorer. Ήταν εξωφρενικό!
Η περίεργη στροφή του Τζομπς κράτησε βέβαια 5 χρόνια, όσα δηλαδή και τα χρόνια του «Microsoft Deal». Σε αυτή την περίοδο, μόνο μέλι έσταζε το στόμα του Τζομπς για τη Microsoft και τα καινοτόμα προϊόντα της. Ήταν όμως καπνός παραπετάσματος, μια ψευδαίσθηση επιβαλλόμενη από τις τραγικές συνθήκες που επικρατούσαν στην Apple…
Άσπονδοι φίλοι (2003-2011)
Φτάσαμε έτσι στο 2003, όταν τα iPod πουλούσαν σαν τρελά, δίνοντας νέα πνοή στην Apple. Κι έτσι, με ούριο άνεμο στα πανιά της και συνειδητοποιώντας στην πορεία ότι δεν μπορούσε πια να ανταγωνιστεί την αυτοκρατορία της Microsoft στα desktop, η Apple μετέφερε τη μάχη σε νέο πεδίο: τις φορητές συσκευές. Εκεί η Microsoft ήταν μικρός παίκτης και η Apple δεν την είχε πλέον ανάγκη, όπως παλιότερα. Κι έτσι δεν χρειαζόταν πια για τον Τζομπς να το παίζει καλός με τον ανταγωνιστή του. Ο τόνος της φωνής τόσο του Τζομπς όσο και της φίρμας του για τη Microsoft άλλαξε άρδην.
Στη νέα και διαβολικά επιτυχημένη διαφημιστική εκστρατεία λοιπόν της Apple για το Mac, μπήκε πια επιθετικά στο στόχαστρο η Microsoft, με το καυστικό χιούμορ να δίνει τον ρυθμό για τον νέο χορό που είχε ήδη στηθεί: οι μέρες των επαίνων και των δημόσιων εκδηλώσεων αγάπης και αφοσίωσης ήταν παρελθόν!
Του το κρατούσε λοιπόν ο Τζομπς του Γκέιτς μανιάτικο όλα αυτά τα χρόνια; Αν κρίνουμε από την αναπάντεχη αυτή αλλαγή πλεύσης, εκεί στα μέσα του 2000, πιθανότατα ναι.
Στην τελευταία τους εξάλλου δημόσια συνάντηση, σε τηλεοπτική εκπομπή του 2007, όταν ο Τζομπς ρωτήθηκε για τη συνεισφορά του Γκέιτς στην επιστήμη των υπολογιστών και την τεχνολογική βιομηχανία, περιορίστηκε απλά να δηλώσει: «Ο Μπιλ ήταν ο πρώτος που είδε πραγματικά την αξία του λογισμικού».
Τελικά…
Το τι πίστευε ο ένας για τον άλλο αλλά και το τι πράγματι εκτυλίχθηκε παρασκηνιακά και έξω από τα φώτα της δημοσιότητας, πιθανότατα δεν θα το μάθουμε ποτέ. Ας μην αφήνουμε όμως τη σαφώς υπαρκτή κόντρα να συσκοτίζει το τοπίο, γιατί παρά τις θρυλικές μάχες και τις αήθεις επιχειρηματικές στρατηγικές, Apple και Microsoft συνεργάστηκαν και συνεργάστηκαν στενά όλα αυτά τα χρόνια σε μια μακρά σειρά προϊόντων και τεχνολογιών, αν και όχι πάντα με αγαστό τρόπο.
Σήμερα η Apple είναι η μεγαλύτερη εταιρία του κόσμου, η Microsoft συνεχίζει να κρατά τα σκήπτρα στην παραγωγή λογισμικών και τα υπόλοιπα είναι παρελθόν. Ο Στιβ Τζομπς εγκατέλειψε τα εγκόσμια το 2011, ο Μπιλ Γκέιτς παραιτήθηκε από πρόεδρος της Microsoft και ασχολείται πια αποκλειστικά με αγαθοεργίες, αφήνοντας τα χρονικά της μυθικής κόντρας τους στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας…
