Πριν από 15 χρόνια και κάτι, πίσω στο 2008, ένας προγραμματιστής με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto παρουσίασε τον κώδικα για τη δημιουργία ενός αποκεντρωμένου συστήματος ψηφιακού νομίσματος, αναφέροντας για πρώτη φορά τη λέξη Βitcoin. Ο δημιουργός του, που ακόμα δεν έχει αποκαλυφθεί αν ήταν ένα ή περισσότερα άτομα, ήθελε να δημιουργήσει ένα νέο σύστημα πληρωμών και μια εντελώς ψηφιακή μορφή χρημάτων.
Το πρώτο αποκεντρωμένο δίκτυο πληρωμής μεταξύ ομότιμων (peer-to-peer) που λειτουργεί από τους χρήστες του χωρίς κεντρική αρχή ή μεσάζοντες βασίζεται σε μία «λευκή βίβλο» 11 σελίδων (whitepaper). Οι αρχές που περιγράφονται στο whitepaper, όπως οι ομότιμες συναλλαγές και ο μηχανισμός proof-of-work, έχουν αποτελέσει καταλύτες για σημαντικές εξελίξεις στην τεχνολογία και τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, μέσω του blockchain.
Βασικός σκοπός των κρυπτονομισμάτων είναι να αντικαταστήσουν την εμπιστοσύνη με την τεχνολογία, υποστηρίζοντας ότι «ο κώδικας είναι νόμος» και έτσι θα αναδυθεί ένα σύστημα αυτοελέγχου, απαλλαγμένου από την ανθρώπινη κρίση και τα λάθη. Αυτό με τη σειρά του θα καταστήσει δυνατή τη χρηματοδότηση χωρίς μεσάζοντες.
Ωστόσο, αυτό το αφήγημα συχνά δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, όπως υποστήριξε ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, μιλώντας σε συνέδριο για το μέλλον των κρυπτονομισμάτων. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα κρυπτο-συστήματα δεν έχουν εισχωρήσει στον συμβατικό ρόλο του χρήματος. Και έχουν απομακρυνθεί σταδιακά από τον αρχικό τους στόχο της αποκέντρωσης, καθώς βασίζονται όλο και περισσότερο σε κεντρικές λύσεις και δομές της αγοράς. «Έχουν γίνει κερδοσκοπικά περιουσιακά στοιχεία, λειτουργώντας ως μέσο παράκαμψης των ελέγχων κεφαλαίων, των κυρώσεων ή της χρηματοπιστωτικής ρύθμισης».
Ποιος θα το «σκοτώσει»;
Ο Ρέι Ντάλιο, ιδρυτής του μεγαλύτερου αμοιβαίου κεφαλαίου αντιστάθμισης κινδύνου (hedge fund) στον κόσμο, είχε πει, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη το 2021 ότι, «αν το Βitcoin είναι πραγματικά επιτυχημένο, οι ρυθμιστικές αρχές θα το “σκοτώσουν”». Και όντως έχουν γίνει πολλές προσπάθειες σε αυτή την πορεία των 15 ετών ώστε το διάσημο κρυπτονόμισμα να… πεθάνει.
Το Bitcoin έφτασε στο ιστορικό υψηλό του, τον Νοέμβριο του 2021 (στα 68.000 δολάρια), και αποτελεί ένα δίκτυο με κεφαλαιοποίηση άνω των 878 δισ. δολαρίων, ηγούμενο ενός οικοσυστήματος αξίας περί των 2 τρισ. δολαρίων, ενώ διατηρεί την κυριαρχία του 52% στην αγορά κρυπτονομισμάτων.
Νέο ιστορικό ρεκόρ
Το νέο ιστορικό ρεκόρ του Bitcoin, η τιμή του οποίου ξεπέρασε την Τρίτη τα 69.000 δολάρια, διασπώντας το προηγούμενο ρεκόρ από τον Νοέμβριο του 2021, μάλλον επιβεβαιώνει ότι υπάρχει ταυτόχρονα στις αγορές μία τάση για ρίσκο μαζί με μία πιο αμυντική προσέγγιση.
Η τιμή του εκτινάχθηκε 50% στο πρώτο δίμηνο του 2024 και 132% από τον Οκτώβριο, με μοχλό τη δημιουργία 11 ταμείων στις ΗΠΑ, που επενδύουν απευθείας σε αυτό και διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια (ETFs) καθώς και την αναμενόμενη για τον Απρίλιο μείωση της νέας προσφοράς του στο μισό, κάτι που συμβαίνει περίπου κάθε τέσσερα χρόνια.
Οι traders έχουν εισρεύσει μαζικά στο Βitcoin ενόψει και του «halving event» που θα γίνει τον Απρίλιο. Μία διαδικασία που έχει σχεδιαστεί για να επιβραδύνει την κυκλοφορία του Βitcoin και λαμβάνει χώρα κάθε τέσσερα χρόνια. Σε κάθε τέτοιο χρονικό σταθμό, η ποσότητα των νέων Βitcoin που γίνονται διαθέσιμα στην αγορά μειώνεται κατά 50%.
Η πρώτη συναλλαγή με Bitcoin
Στις 12 Ιανουαρίου 2009, ο Satoshi Nakamoto πραγματοποίησε με τον Hal Finney την πρώτη συναλλαγή με Bitcoin.
Αυτό το γεγονός μπορεί να μην έγινε ευρέως γνωστό εκείνη τη στιγμή, αλλά η σημασία του στην ιστορία του Bitcoin είναι μεγάλη. Η πρώτη συναλλαγή είχε αξία 10 Βitcoins, τα οποία όμως δεν είχαν τότε καμία χρηματική αξία και καταγράφηκε στο βιβλίο (legder) για να μπορούν όλοι να την επαληθεύσουν.
Ήταν ο Hal Finney ο Satoshi Nakamoto;
Ο Finney, επειδή ήταν ο αποδέκτης της πρώτης συναλλαγής με Bitcoin και ένας από τους πρώτους που έκανε ανάρτηση στο Twitter, οδήγησε πολλούς να υποθέσουν ότι ήταν ο Satoshi Nakamoto.
«Τρέχω το Βitcoin», ήταν τα λόγια του θρυλικού Hal Finney στις 11 Ιανουαρίου 2009, λίγο πριν γίνει το πρώτο άτομο που έλαβε Βitcoin (BTC) δύο ημέρες αργότερα. Αυτό το tweet εισήγαγε τον κόσμο στο Βitcoin.
Η Fran Finney, χήρα του προγραμματιστή, ζήτησε από τους ανθρώπους να σταματήσουν να χαρακτηρίζουν τον εκλιπόντα σύζυγό της δημιουργό του Bitcoin. Όπως τόνισε μάλιστα, οι εικασίες είχαν κάνει κακό στη ζωή του.
Στις 11 Ιανουαρίου 2024, ακριβώς 15 χρόνια μετά το tweet του Finney, το Βitcoin πήρε την έγκριση του πρώτου spot exchange-traded fund (ETF) από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC), γεγονός που σημαίνει ότι οι θεσμικοί και οι μικροεπενδυτές θα μπορούν να έχουν άμεση έκθεση στο κρυπτονόμισμα μέσω ενός ρυθμιζόμενου προϊόντος, χωρίς τον κίνδυνο να αγοράσουν από μη ρυθμιζόμενα χρηματιστήρια.
Τα ορόσημα του Bitcoin
Η αγορά πίτσας Genesis
Το 2010, ένας προγραμματιστής με το όνομα Laszlo Hanyecz πραγματοποίησε την πρώτη συναλλαγή Bitcoin στον πραγματικό κόσμο. Αγόρασε δύο πίτσες με το φαινομενικά ευτελές ποσό των 10.000 Βitcoin. Ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται ασήμαντο σήμερα, η συναλλαγή αυτή είχε βαθιές επιπτώσεις. Ήταν μια πρακτική επίδειξη των δυνατοτήτων του Bitcoin ως μέσου ανταλλαγής, θέτοντας τα θεμέλια για τις αμέτρητες συναλλαγές που θα ακολουθούσαν.
Hard Forks
Η έννοια των hard forks (σκληρές διακλαδώσεις) στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων έφερε μία σημαντική εξέλιξη στο blockchain. Οι σκληρές διακλαδώσεις είναι ουσιαστικά μια απόκλιση στη βάση κώδικα, που οδηγεί στη δημιουργία νέων κρυπτονομισμάτων. Μεταξύ αυτών των spin-off νομισμάτων, το Bitcoin SV (Satoshi Vision) και το Bitcoin Cash έχουν αναδειχθεί ως αξιοσημείωτα παραδείγματα. Γεννήθηκαν από την ανάγκη να αντιμετωπιστούν ζητήματα όπως η επεκτασιμότητα και η ταχύτητα των συναλλαγών. Αυτά τα hard forks, αν και μερικές φορές είναι αμφιλεγόμενα, αντικατοπτρίζουν τις διαφορετικές ιδεολογίες εντός της κοινότητας του Bitcoin.
Bitcoin Halving
Η μείωση του Bitcoin κατά το ήμισυ είναι ένα πολυαναμενόμενο γεγονός στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων. Εμφανίζεται περίπου κάθε τέσσερα χρόνια και παίζει καθοριστικό ρόλο στη νομισματική πολιτική του Bitcoin. Κατά τη διάρκεια ενός halving, ο αριθμός των νέων Βitcoins που δημιουργούνται με κάθε μπλοκ εξόρυξης μειώνεται στο μισό. Αυτή η διαδικασία εξυπηρετεί έναν διπλό σκοπό: τον έλεγχο του πληθωρισμού και τη μείωση της προσφοράς νέων Βitcoins. Η οικονομική σημασία του halving; Διαμορφώνει τη δυναμική της προσφοράς και της ζήτησης, επηρεάζοντας την αξία του Bitcoin και, κατά συνέπεια, τη συμπεριφορά των επενδυτών και των miners.
Ο αντίκτυπος του Bitcoin
Τα τελευταία 15 χρόνια το Bitcoin έχει φέρει τεράστια αλλαγή στον κόσμο της οικονομίας. Το τοπίο των κρυπτονομισμάτων έχει εξελιχθεί σε ένα πολύπλοκο και ποικιλόμορφο οικοσύστημα. Δεν πρόκειται μόνο για το Bitcoin – υπάρχουν πλέον εκατοντάδες εναλλακτικά νομίσματα. Αυτά τα κρυπτονομίσματα εξυπηρετούν διάφορες περιπτώσεις χρήσης, από τον ψηφιακό χρυσό έως τις έξυπνες συμβάσεις και την αποκεντρωμένη χρηματοδότηση.
Η επιρροή του Bitcoin, όπως αναφέρει το bitcoinsensus, εκτείνεται πολύ πέρα από την αρχική του ιδέα ως ένα σύστημα ηλεκτρονικών μετρητών peer-to-peer. Έχει αμφισβητήσει τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά συστήματα και έχει στηρίξει την καινοτομία στον χώρο του blockchain. Ο αντίκτυπος του Bitcoin είναι αδιαμφισβήτητος, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε για το χρήμα, την τεχνολογία και τα αποκεντρωμένα συστήματα.
Το μέλλον του κρυπτονομίσματος παραμένει συναρπαστικό αλλά και αβέβαιο, ωστόσο αποτελεί αναμφισβήτητα αναπόσπαστο μέρος του εξελισσόμενου χρηματοπιστωτικού μας τοπίου.
