Το Newsbeast στους Δελφούς – Live η τέταρτη μέρα από το 10° Οικονομικό Φόρουμ

Η ολοένα αυξανόμενη γεωστρατηγική σημασία του Αρκτικού Κύκλου βρέθηκε στο επίκεντρο μίας ακόμη πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, το οποίο διεξάγεται στους Δελφούς από τις 9 έως τις 12 Απριλίου.

Η συζήτηση ξεκίνησε με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα του Monocle, Andrew Mueller, να απευθύνει ερώτηση στον Mads Qvist Frederiksen, εκτελεστικό διευθυντή του Arctic Economic Council στη Νορβηγία, για το κατά πόσο ο κόσμος γνωρίζει πού βρίσκεται και τι ακριβώς είναι η Αρκτική.

«Χάρη στον Ντόναλντ Τραμπ νομίζω πια το γνωρίζει», απάντησε χαριτολογώντας ο Frederiksen, προσθέτοντας πως η Αρκτική καλύπτει το 4% της επιφάνειας του πλανήτη, ενώ ο Αρκτικός Ωκεανός είναι έξι φορές μεγαλύτερος από τη Μεσόγειο.

«Διαχρονικά, η Αρκτική ήταν πολύ σημαντική περιοχή για τη Ρωσία. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε αυξανόμενο ενδιαφέρον και από τις ΗΠΑ. Αυτό έχει να κάνει με τις απόψεις του Τραμπ, αλλά όχι μόνο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν την πρόσβαση στην περιοχή ευκολότερη και, συνεπώς, την αξιοποίηση των πηγών της πιο εφικτή», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με τον Frederiksen, στο παρελθόν οι χώρες του Αρκτικού Κύκλου θα αντιδρούσαν στην εμπλοκή τρίτων, όπως της Γερμανίας. «Θα έλεγαν “αυτή είναι δική μας περιοχή”. Πλέον, όμως, αντιλαμβάνονται ότι το αυξανόμενο ενδιαφέρον από τις ΗΠΑ και η δεδομένη επιθετικότητα της Ρωσίας τις αναγκάζουν να επιλέξουν συμμαχίες», σημείωσε, τονίζοντας πως δεν είναι τυχαίο ότι μόλις μία εβδομάδα πριν, η Φινλανδία αποχώρησε από τη Συμφωνία για τις Νάρκες κατά Προσωπικού.

Από την πλευρά του, ο Tomas Nagy, Senior Fellow στο Defense & Security του GLOBSEC, παρατήρησε: «Η σπουδαιότητα της Αρκτικής ήταν πάντα δεδομένη, απλώς την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου το ζήτημα ήταν, κατά κάποιο τρόπο, διευθετημένο».

Υπενθύμισε μάλιστα ότι «για τεχνικούς λόγους, ο Αρκτικός Κύκλος είναι η καλύτερη περιοχή του πλανήτη για μία βαλλιστική επίθεση».

Σήμερα, όπως είπε, «η κλιματική αλλαγή και η τεχνολογική πρόοδος διευκολύνουν τόσο τη διέλευση όσο και την εκμετάλλευση των πηγών της Αρκτικής. Έτσι, οι ισχυρές χώρες του πλανήτη προσπαθούν να εδραιώσουν την παρουσία τους στην περιοχή».

Ολοκληρώνοντας, ο Nagy υπογράμμισε πως «αυτή τη στιγμή υπάρχει παγκόσμια αστάθεια, οπότε δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις. Κατά τη γνώμη μου, είναι αναπόφευκτη κάποια ενεργή διένεξη για την περιοχή στο μέλλον. Το ζήτημα είναι αν θα οδηγήσει σε σύγκρουση ή αν θα υπάρξει τρόπος να λυθεί με διαπραγματεύσεις».

Τους τρόπους με τους οποίους οι κοινωνίες μπορούν να παραμείνουν ανθεκτικές στους σύγχρονους οικονομικούς, γεωπολιτικούς, αλλά και ψηφιακούς κινδύνους ανέλυσαν εκπρόσωποι διεθνών φορέων σε μια επίκαιρη συζήτηση, η οποία έλαβε χώρα στο πλαίσιο του 10oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιείται στους Δελφούς  στις 9- 12 Απριλίου.

Λαμβάνοντας πρώτη τον λόγο η Έλενα Λαζάρου, Senior Fellow, ΕΛΙΑΜΕΠ & Chatham House αναφέροντας ότι οι υβριδικές απειλές προς τις κοινωνίες δεν συνιστούν νέο φαινόμενο, καθώς υπήρξαν διαχρονικά εποχές στην ιστορία των κρατών που χαρακτηρίζονταν έντονα από ανταγωνισμούς, εκμετάλλευση, οικονομική ανασφάλεια, ωστόσο πλέον όλα αυτά τίθενται σε νέα βάση, λαμβάνοντας υπόψη και τον παράγοντα του ψηφιακού κόσμου, από τον οποίο πηγάζουν καινούργιες προκλήσεις. Συνεχίζοντας, είπε ότι οι υβριδικές απειλές του σύγχρονου κόσμου χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες: τις απειλές στη δημοκρατία, μέσω της παραπληροφόρησης και των παρεμβάσεων στις εκλογές, τις ψηφιακές επιθέσεις μέσω και της τεχνητής νοημοσύνη, την οικονομική ανασφάλεια και εξάρτηση από την ενέργεια, αλλά και την εκμετάλλευση της κλιματικής κρίσης και της αξίας της υγείας.

Όπως ανέφερε, στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, η παραπληροφόρηση γίνεται όπλο για την διατάραξη των ισορροπιών, με αποτέλεσμα η ανάγκη για γρήγορη αντίδραση, ειδικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, να είναι επιτακτική, τη στιγμή που θα πρέπει να γίνονται προσπάθειες όχι μόνο για αντιμετώπιση των φαινομένων, αλλά πλέον για πρόληψή τους.

Ως πιο σημαντική σήμερα όσο ποτέ άλλοτε χαρακτήρισε η Barbora Maronkova, Global Partners Officer, NATO, την ανάγκη για συνέργειες και σωστή πληροφόρηση ανάμεσα στις χώρες, στη δική της εισήγηση. 

Για την ίδια, είναι βαρύνουσας σημασίας οι χώρες και οι διεθνείς οργανισμοί να στοχεύουν στο να βρουν συλλογικά στρατηγικές σε βασικά ζητήματα όπως η οικονομική ανασφάλεια και οι εξαρτήσεις από την ενέργεια. Από την πλευρά του ΝΑΤΟ τόνισε ότι γίνεται συστηματική προσπάθεια για τη διασφάλιση της συλλογικής άμυνας σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει και χαρακτηρίζεται από διαφορετικές προκλήσεις. Ανάμεσα σε αυτά που τα τελευταία χρόνια έχει θεσπίσει το ΝΑΤΟ προς αυτή την κατεύθυνση, είναι η υιοθέτηση στρατηγικών για τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα στις απειλές του ψηφιακού κόσμου, ακόμα πιο αυστηρούς κανονισμούς για το κλίμα, ενώ σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνει χώρα ετησίως με τη συμμετοχή φορέων και μελών του ΝΑΤΟ από όλο τον κόσμο ένα συμπόσιο σε μια απόπειρα εκτίμησης και στη συνέχεια κατάρτισης δράσεων για όλα τα ανοιχτά ζητήματα που απειλούν τα μέλη του. 

Πρόσθεσε, δε, ότι είναι κρίσιμο σε αυτές τις εποχές να δημιουργούνται ισχυρά δίκτυα επικοινωνίας ανάμεσα στα Υπουργεία Άμυνας και στους σχετικούς φορείς, με την καταγραφή σημαντικών στοιχείων από όλες τις χώρες, με στόχο την δημιουργία πιο συμπαγών στρατηγικών. 

Ακολούθως, η Valbona Zeneli, Senior Fellow, Europe Center, Atlantic Council of the United States  επισήμανε και αυτή από την πλευρά της ότι στη σύγχρονη κοινωνία υπάρχει ανάγκη για άμεση αντίδραση από τις κυβερνήσεις και τους φορείς, καθώς οι υβριδικές απειλές στις χώρες συνεχώς παίρνουν νέες μορφές, ενώ αλλάζουν ραγδαία και οι ισορροπίες, τόσο οικονομικές, όσο και γεωπολιτικές. Φέρνοντας ως παράδειγμα την παρουσία της Ρωσίας και της Κίνας στην τωρινή γεωπολιτική σκακιέρα, στον χώρο της ασφάλειας και της οικονομίας, ανέφερε ότι η δημόσια διπλωματία πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα όλης αυτής της προσπάθειας φορέων, όπως το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, να αντιμετωπίσουν τις διαρκείς απειλές. Για την κ. Zeneli, στη σύγχρονη κοινωνία τρία τρωτά στοιχεία είναι αυτά που απειλούν σημαντικά τις κοινωνίες και μπορούν να φέρουν ανισορροπία, όπως οι εσωτερικοί κίνδυνοι προς τη δημοκρατία, η συνεχής απογοήτευση που αισθάνονται οι πολίτες από τους θεσμούς και την πολιτεία, την ώρα που η παγκοσμιοποίηση δείχνει πια το άσχημο πρόσωπό της, μέσω της κλιματικής αλλαγής που έχει ως συνέπειες τη μετανάστευση, την έλλειψη νερού και την απώλεια της ασφάλειας μέσα στα όρια των κρατών.

Τη συζήτηση συντόνισε ο Σωτήρης Δανέζης, Δημοσιογράφος & Σύμβουλος Στρατηγικών Επικοινωνιών, ΕΡΤ & Danezis Stories.

Με πάνω από 185.000 ενεργούς αναβάτες μόνο στην Ελλάδα και επενδύσεις ύψους 1,5 εκατομμυρίων ευρώ, η Lime δηλώνει «παρούσα» και έτοιμη να εξελίξει τη μικροκινητικότητα στη χώρα μας. Στο περιθώριο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο Πάνος Μητρόπουλος, operations manager της Lime για την Ελλάδα, μίλησε στο Newsbeast για τη δυναμική των ηλεκτρικών πατινιών, το νομικό πλαίσιο που τα διέπει και τη συνεργασία της εταιρείας με την τοπική αυτοδιοίκηση.

Όπως εξήγησε, τα ηλεκτρικά πατίνια έχουν ενταχθεί στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας από τον Οκτώβριο του 2021, με όριο ταχύτητας τα 25 χλμ./ώρα, προτεραιότητα στους πεζούς και υποχρεωτική τη χρήση κράνους. «Είναι ασφαλή, αρκεί ο αναβάτης να τηρεί τον ΚΟΚ», σημείωσε ο κ. Μητρόπουλος, τονίζοντας πως η Lime επενδύει διαρκώς στον εκσυγχρονισμό του στόλου της, με νέο εξοπλισμό και ενισχυμένα χαρακτηριστικά ασφάλειας.

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στα πολλαπλά οφέλη για τις πόλεις, τη μείωση των ρύπων, αλλά και τη σύνδεση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Όπως αποκάλυψε, το 30% των χρηστών της Lime στην Ελλάδα χρησιμοποιεί τα πατίνια καθημερινά, ενώ το 85% δηλώνει ότι τους διευκολύνει να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες συγκοινωνίες.

Το πατίνι που οδήγησε σε εξάρθρωση σπείρας

Η συνέντευξη, ωστόσο, είχε και μία χιουμοριστική αλλά ενδεικτική πλευρά της δουλειάς της εταιρείας. Όταν η Lime εντόπισε ένα πατίνι εκτός της επιχειρησιακής του ζώνης, ενημέρωσε την αστυνομία για να το ανακτήσει. Η κατάληξη; Οι Αρχές εντόπισαν μέσα στο κτίριο... ολόκληρη σπείρα που έκλεβε πορτοφόλια και χρήματα από πολίτες! «Οπότε εξαρθρώσαμε και μία σπείρα ας πούμε και βοηθήσαμε σε κάτι», είπε γελώντας ο Πάνος Μητρόπουλος.

Στο περιθώριο του φετινού Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο Αναστάσιος Χατζηθεοδοσίου, διευθύνων σύμβουλος της Mega Brokers, μίλησε στο Newsbeast για τις προκλήσεις που φέρνει το 2025 και το μήνυμα που στέλνει ο ίδιος στην επιχειρηματική κοινότητα.

«Το μήνυμα που θέλω να δώσω είναι ότι πρέπει ως επιχειρηματίες να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη. Να επικεντρωθούμε στο να είμαστε ανταγωνιστικοί γιατί είναι ο μόνος τρόπος να προσφέρουμε καλά πληρωμένες θέσεις εργασίας. Και φυσικά να επενδύσουμε σε ό,τι δεν αποτιμάται στα χρηματιστήρια. Δηλαδή στους ανθρώπους, στην εμπιστοσύνη και στη συνεργασία», τόνισε χαρακτηριστικά.

Μιλώντας για το θέμα της κλιματικής κρίσης και των φυσικών καταστροφών, που βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του φετινού φόρουμ, ο κ. Χατζηθεοδοσίου σημείωσε:

«Οι φυσικές καταστροφές σε παγκόσμιο επίπεδο πληθαίνουν. Βλέπουμε μόνο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ότι έχουμε αντιμετωπίσει το Μάτι, τη Μάνδρα, τη Βόρεια Εύβοια, τον Ιανό και πόσες ακόμα στις οποίες η ασφαλιστική αγορά έχει ανταποκριθεί και αποζημιώσει πάρα πολλούς ιδιώτες και πάρα πολλές επιχειρήσεις».

Ποιες είναι όμως οι τρεις βασικές συμβουλές του προς τις επιχειρήσεις;

«Αυτό το οποίο συμβουλεύω τους επιχειρηματίες είναι πρώτον να είναι ενημερωμένοι. Να γνωρίζουν δηλαδή τι συμβαίνει γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Το δεύτερο είναι να συνεργάζονται με επαγγελματίες. Όπως δηλαδή σε κάθε κλάδο θα έβλεπαν δυο-τρεις επαγγελματίες για να καταλήξουν ποιος είναι ο καλύτερος να δουλέψουν μαζί τους. Το ίδιο να κάνουν και στην ασφάλιση και όχι μόνο να συνεργάζονται με κάποιον για κοινωνικούς λόγους. Και το τρίτο είναι να αντιληφθούν την ασφάλιση ως ένα εργαλείο ανάπτυξης για την επιχείρησή τους και όχι ως ένα αναγκαίο έξοδο».

Για την πορεία της ελληνικής οικονομίας από το 2015 μέχρι σήμερα, τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η χώρα και τους ενδεχόμενους δασμούς, μίλησαν οι συμμετέχοντες σε συζήτηση στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, το οποίο πραγματοποιείται από τις 9 έως τις 12 Απριλίου. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο δημοσιογράφος του MEGA TV και του Ot.gr, Νίκος Φιλιππίδης.

Ο υφυπουργός στον Πρωθυπουργό και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, αναφέρθηκε στις δυσκολίες της προηγούμενης δεκαετίας και παρουσίασε τη βελτιωμένη σημερινή εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Επισήμανε ότι «ο κόσμος ακόμα δεν έχει εισπράξει τις αλλαγές» και γι’ αυτό απαιτείται ταχύτερη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Μίλησε επίσης για την ανάγκη σύναψης σχέσεων με νέες αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία, χωρίς να χαθεί η στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ. Τόνισε ότι στο Δημόσιο γίνεται χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή του υπερυπολογιστή «Δαίδαλος» και νέες επενδύσεις στα Data Centers. Κλείνοντας, σημείωσε πως πρέπει να δοθούν κίνητρα στις εταιρείες ώστε να προσελκύσουν προσωπικό.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Εταιρειών AKTOR Αλέξανδρος Εξάρχου μίλησε για το «θαύμα» της ελληνικής οικονομίας και υπογράμμισε ότι σήμερα το βασικό ερώτημα είναι η στάση των ΗΠΑ απέναντι σε πιθανούς δασμούς. Εξήρε τη στάση της κυβέρνησης χαρακτηρίζοντάς την «ψύχραιμη και έμπειρη», ενώ σημείωσε ότι οι επενδυτές πλέον δείχνουν εμπιστοσύνη στη χώρα. Όσον αφορά τον Όμιλο AKTOR, ανέφερε ότι στόχος είναι η απεξάρτηση από την κατασκευή και η επέκταση σε ΑΠΕ και ακίνητα, ενώ το ανεκτέλεστο έργο αγγίζει τα 5 δισ. ευρώ και αναμένεται να φτάσει τα 6. Για την έλλειψη προσωπικού, σχολίασε ότι πλέον επιστρέφουν Έλληνες μηχανικοί και ξεκαθάρισε ότι «δεν θεωρεί λύση τις καραβιές αλλοδαπών εργατών». Ζήτησε τέλος από την πολιτεία περισσότερα έργα και ταχύτερες πληρωμές.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Deloitte Ελλάδας Δημήτρης Κουτσόπουλος επισήμανε ότι τα δεδομένα σχετικά με τους δασμούς αλλάζουν διαρκώς και κανείς δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις. Αν εφαρμοστούν σκληροί δασμοί, εξήγησε, θα πληγούν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά και επενδύσεις στις οποίες συμμετέχουν αμερικανικές εταιρείες. Ως αντίμετρα πρότεινε διμερείς συμφωνίες, εναλλακτικές αγορές και αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων.

Ο επικεφαλής στρατηγικής της IDEAL Holdings Δαμιανός Παπακωνσταντίνου ανέφερε ότι το τοπίο είναι απρόβλεπτο και απαιτείται νηφαλιότητα τόσο από επιχειρήσεις όσο και από κυβερνήσεις. Τόνισε ότι πιθανόν να υπάρξουν αναθεωρήσεις σε επενδυτικά πλάνα, ενώ η Ελλάδα δεν επηρεάζεται τόσο στις εξαγωγές λόγω μικρού ποσοστού. Για τον Όμιλο IDEAL σημείωσε ότι αναζητά καινοτόμες εταιρείες, αναφέροντας ως παράδειγμα τη «Μπάρμπα-Στάθης», ενώ ανακοίνωσε και την επέκταση της συμφωνίας με την Oak Hill.

Ο διευθύνων σύμβουλος της DPort Services και της PCDC S.A. Γιώργος Πέτσης ανέφερε ότι δεν αναμένονται αλλαγές σε σχέση με τα ελληνικά λιμάνια. Σχολίασε ότι οι αφίξεις container στον Πειραιά έχουν αυξηθεί κατά 900%, καθιστώντας τον τρίτο μεγαλύτερο λιμένα της Ευρώπης. Αν συνεχιστούν οι δασμοί των ΗΠΑ στην Κίνα, τότε ο διάδρομος Κίνας–Ευρώπης θα ενισχυθεί, αυξάνοντας τα container και ρίχνοντας τα ναύλα. Συνέδεσε την ανάπτυξη του λιμανιού με την πρόοδο υποδομών όπως το Θριάσιο ΙΙ και ο κόμβος Σκαραμαγκά, ενώ επίκειται επένδυση για την επέκταση του Προβλήτα 1. Τέλος, ανέφερε ότι στο λιμάνι εργάζονται 2.200 άτομα με μέσο μισθό 1.700 ευρώ και στόχος είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση της νυχτερινής εργασίας.

«Ο Άσαντ είχε τελειώσει πριν τη ρωσική επέμβαση. Aντεξε δέκα χρόνια με στήριξη από Ρωσία και Ιράν», ανέφερε ο Volker Perthes, Senior Distinguished Fellow, SWP, Germany, σε συζήτηση στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που διεξάγεται στους Δελφούς από τις 9 έως τις 12 Απριλίου. Τη συζήτηση συντόνισε η Anja Wehler-Schöck, International Editor, Member of the Editorial Board, Tagesspiegel.

Ο Volker Perthes, επισήμανε ότι η Συρία μπαίνει πλέον σε μια νέα φάση με αβέβαιες ισορροπίες και ανάγκη διεθνούς στήριξης, με τις εσωτερικές και περιφερειακές δυναμικές να επανακαθορίζονται. «Τα πράγματα είναι καλύτερα από ό,τι πριν. Οσοι βρίσκονται τώρα στην εξουσία κατανοούν ότι δεν μπορούν να κυβερνούν μια χώρα σαν να είναι μονοεθνική ή μονοθρησκευτική. Ο πλουραλισμός πρέπει να προστατευτεί».

Αναφερόμενος στον νέο πολιτικό ηγέτη αλ Σάραα, σημείωσε: «Δεν είναι φιλελεύθερος ούτε δημοκράτης, αλλά δηλώνει πως θέλει το καλό της Συρίας. Πρέπει να είμαστε σε επαφή μαζί του, αν θέλουμε να διαμορφώσουμε ένα περιβάλλον που στηρίζει τη δημοκρατία». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο γεγονός ότι ο νέος υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στο Ισραήλ με το όνομά του και όχι ως «σιωνιστική οντότητα», κάτι που χαρακτήρισε «σημαντικό βήμα απομάκρυνσης από τη ρητορική του τζιχαντιστικού λόγου».

Ο ίδιος περιέγραψε τη σημερινή Συρία ως «μωσαϊκό εθνοτήτων» και τόνισε ότι απαιτείται περίοδος απονομής δικαιοσύνης για να μπορέσει ο πληθυσμός να συνυπάρξει. Παρά τις δυσκολίες, εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία: «Η Συρία χρειάζεται εξωτερική υποστήριξη, αλλά είμαι πιο αισιόδοξος απ’ ό,τι απαισιόδοξος». Υπογράμμισε επίσης τη σημασία της εθνικής ανεξαρτησίας: «Η Συρία θέλει να είναι κυρίαρχη χώρα, όχι αποικία της Τουρκίας. Οι τουρκικές ελίτ υπερεκτιμούν πόσο ευπρόσδεκτες είναι στον αραβικό κόσμο». Κάλεσε σε αναγνώριση της επιθυμίας των Σύρων για ανοικοδόμηση.

Αναφερόμενος στο Ιράν και τις ΗΠΑ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι δύο χώρες θα επιστρέψουν στον διάλογο. «Στην Τεχεράνη ακούγεται ήδη η συζήτηση για πιθανές αμερικανικές επενδύσεις. Καμιά φορά το να αποδεχτείς ότι έχεις ηττηθεί είναι η αρχή για να ξαναρχίσεις».

Η Lina Khatib, Associate Fellow, Middle East and North Africa Programme, Chatham House σημείωσε ότι το σημερινό status quo στη Συρία «δεν είναι βιώσιμο» και ότι «κανένας Άραβας σύμμαχος δεν επιθυμεί την πλήρη κατάρρευση της χώρας». Στάθηκε στην ανάγκη διατήρησης της κοινωνικής συνοχής για τη σταθερότητα: «Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ δεν αρκεί, η ειρήνη απαιτεί κοινωνικό ιστό». Για το Ισραήλ, εξήγησε ότι η κύρια ανησυχία της είναι ο ρόλος του Ιράν στη Συρία: «Όσο το Ιράν διατηρεί στρατηγική παρουσία, το Ισραήλ δεν θα μείνει αδρανές». Πρόσθεσε ότι το Ισραήλ θεωρεί χρήσιμη την αβεβαιότητα για να διατηρήσει τον έλεγχο των Υψιπέδων του Γκολάν. Αναγνώρισε ότι η διοίκηση Τραμπ προσφέρει θετικές προοπτικές για τη Σαουδική Αραβία λόγω της στάσης της προς το Ιράν και δημιουργεί ευκαιρίες για ειρηνευτικές συμφωνίες Ισραήλ – Αραβικών κρατών, στις οποίες η Συρία «παίζει κρίσιμο ρόλο».

Ο Αθανάσιος Ντόκος, Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, επισήμανε ότι «όλοι αυτή τη στιγμή τηρούν στάση αναμονής», περιγράφοντας ως βέλτιστο σενάριο τη σταθερότητα και ως χειρότερο έναν νέο εμφύλιο πόλεμο. Τόνισε την ανάγκη αποτροπής της αναβίωσης της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας και ενός νέου προσφυγικού κύματος. Αναφέρθηκε σε «έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ» που προκαλεί ανησυχία στον αραβικό κόσμο. Προέβλεψε ότι «είναι θέμα χρόνου να ξεκινήσουν εκ νέου οι διαμάχες», αλλά ζήτησε να δοθεί «το ευεργέτημα της αμφιβολίας» στη νέα συριακή ηγεσία. Για τις Συμφωνίες του Αβραάμ, σημείωσε ότι η ομαλοποίηση των σχέσεων «θα καθυστερήσει όσο συνεχίζονται οι συγκρούσεις στη Γάζα». Τόνισε πως «το Ιράν δεν είναι τόσο αδύναμο όσο φαίνεται» και ότι, παρότι η λογική οδηγεί σε διαπραγματεύσεις, η κατάσταση είναι σύνθετη λόγω του ρόλου του ανώτατου ηγέτη. Επεσήμανε, τέλος, ότι ο Λίβανος είναι «ένα πείραμα που πρέπει να πετύχει», και ότι η Ιορδανία και η Αίγυπτος έχουν κρίσιμο ρόλο στην περιφερειακή σταθερότητα.

Τα κενά στην αγορά εργασίας και η δυσκολία εύρεσης ικανού εργατικού δυναμικού βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης κατά τη διάρκεια πάνελ του 10 Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που διεξάγεται από τις 9 έως τις 12 Απριλίου.

Η Ειρήνη Ανδριοπούλου, Επικεφαλής της Μονάδας Ειδικών για την Απασχόληση, την Κοινωνική Ασφάλιση, την Ευημερία και τις Κοινωνικές Υποθέσεις, επισήμανε ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται βελτίωση στους δείκτες απασχόλησης, με τη συμμετοχή του ενεργού ελληνικού πληθυσμού να αγγίζει το 61%, έναντι 65% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.

Ωστόσο, σε επιμέρους ομάδες παρατηρούνται σημαντικότερα κενά. Ενδεικτικά, η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας ανέρχεται στο 53,4%, ποσοστό που υπολείπεται κατά 7,2 ποσοστιαίες μονάδες του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Αντίστοιχα, χαμηλά ποσοστά συμμετοχής καταγράφονται και στις ηλικιακές ομάδες 15-24 και 25-29 ετών, οι οποίες επίσης κινούνται κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα θετικά της πορείας της χώρας μας ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης, η κα Ανδριοπούλου ανέδειξε την αύξηση των θέσεων εργασίας, καθώς και τη σημαντική μείωση της ανεργίας, η οποία έχει υποχωρήσει στο 9,5%, από το 28% που είχε φτάσει στο αποκορύφωμα της κρίσης. Εν τούτοις, παρατήρησε ότι, παρά την ύπαρξη κενών θέσεων εργασίας, δεν επιτυγχάνεται επαρκής σύζευξη με την αγορά εργασίας, καθώς υπάρχει αναντιστοιχία δεξιοτήτων. Πολλές από τις διαθέσιμες θέσεις απαιτούν υψηλό επίπεδο δεξιοτήτων, το οποίο δεν διαθέτουν όλοι οι υποψήφιοι.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι πολλοί απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης απασχολούνται σε θέσεις που απαιτούν μεσαίου ή χαμηλού επιπέδου δεξιότητες. Παράλληλα, η αύξηση της παραγωγικότητας παραμένει αναιμική — όπως και στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης — με αποτέλεσμα, παρόλο που εργαζόμαστε περισσότερες ώρες, αυτό να μην μεταφράζεται απαραίτητα σε καλύτερη ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών.

Ο Νίκος Μηλαπίδης, Γενικός Γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων, Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, επισήμανε ότι, με την υποχώρηση της κρίσης και της ανεργίας, έρχονται πλέον στην επιφάνεια τα διαρθρωτικά προβλήματα της αγοράς εργασίας. Η κατάσταση αυτή καθιστά επιτακτική την ανάγκη για ουσιαστικές τομές, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι χρόνιες παθογένειες του συστήματος. Σχολίασε, ακόμη, ότι πλέον παρατηρείται μια αντιστροφή της τάσης στην αγορά εργασίας, καθώς δεν είναι τα άτομα που αναζητούν εργασία, αλλά οι εργοδότες που βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση προσωπικού. Τόνισε, επίσης, την ανάγκη κάλυψης του επενδυτικού κενού, τη σημασία της παροχής ποιοτικών θέσεων εργασίας, καθώς και τη διασφάλιση πολιτικής σταθερότητας.

Η Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, Ιωάννα Λυτρίβη, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση, υπογραμμίζοντας ότι εδώ και μία πενταετία υπάρχει το απαραίτητο νομοθετικό πλαίσιο για τη σύζευξη του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας. Παράλληλα, αναφέρθηκε στη δυνατότητα εξ αποστάσεως κατάρτισης, επισημαίνοντας την ανάγκη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, καθώς και την επανεκκίνηση των γραφείων σταδιοδρομίας και επαγγελματικού προσανατολισμού.

Ο Δρ. Χρήστος Ιωάννου, Οικονομολόγος - Σύμβουλος Διοικητικού Συμβουλίου, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), επισήμανε την ανάγκη συνδυασμού της παραγωγικής δραστηριότητας με την απασχόληση, υπογραμμίζοντας τη σημασία να ληφθούν υπόψη όχι μόνο οι απαιτήσεις της παρούσας βιομηχανικής επανάστασης, αλλά και εκείνες του μέλλοντος. Τόνισε ότι είναι αναγκαία η διαμόρφωση μιας νέας επαγγελματικής παιδείας, ικανής να παρέχει στους εργαζόμενους τα εφόδια για συνεχή μάθηση και προσαρμογή. Επιπλέον, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με την παραγωγικότητα, επισημαίνοντας πως η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολείπεται κατά 30% των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται κάτω και από αυτό το επίπεδο, φτάνοντας σε μόλις 30% σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ.

Ο Κωνσταντίνος Πουλιάκας, Ειδικός σε Δεξιότητες και Αγορές Εργασίας, Cedefop, σχολίασε ότι το 30% των Ευρωπαίων εργαζομένων ήδη χρησιμοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη στο εργασιακό του περιβάλλον, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 20%. Παράλληλα, επεσήμανε πως πολλοί Έλληνες εργαζόμενοι αναγνωρίζουν την ανάγκη να εκπαιδευτούν σε αυτήν τη νέα τεχνολογική καινοτομία, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις εξελισσόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.

Ο Χρήστος Γούλας, Γενικός Διευθυντής, Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ (ΙΝΕ ΓΣΕΕ), αναρωτήθηκε αν θα υπάρξουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης στην αγορά εργασίας και απάντησε ότι, αν ληφθούν υπόψη οι ταχύτατοι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ελλάδα και το γεγονός ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα σταματήσουν σύντομα, η κατάσταση δεν είναι καθόλου ευχάριστη. Τόνισε ότι, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στην αγορά εργασίας, δεν έχει επιτευχθεί ακόμα η απαιτούμενη ποιότητα, ενώ υπάρχουν σοβαρές απειλές, όπως η επιβολή πιο αυστηρών δασμών. Χαρακτήρισε την αγορά εργασίας ως «μεγάλο ασθενή» και υπογράμμισε πως το πρόβλημα δεν είναι το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό, αλλά οι θέσεις που προσφέρονται. Κλείνοντας, ανέφερε ότι η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση της ΕΕ αναφορικά με το ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και επισήμανε την ανάγκη για επενδύσεις στην επιμόρφωση και κατάρτιση προσωπικού.

Τη συζήτηση συντόνισε η Μαρίλη Μέξη, Senior Researcher, Geneva Graduate Institute.

Ως μία «φυλακή παρακολούθησης χωρίς κάγκελα», χαρακτήρισε το διαδίκτυο, η Shoshana Zuboff, Co-Director, Harvard Kennedy School, Carr Center of Human Rights, η οποία είχε διαδικτυακή παρουσία, σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο  του 10oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.

Συγκεκριμένα, έκανε λόγο για μια εποχή νέων συνθηκών, κατά την οποία το διαδίκτυο έχει μετατραπεί σε τόπο ψηφιακής πληροφόρησης. Ποιος κατέχει αυτές τις πληροφορίες; «Μicrosoft, Google, Meta και οι υπόλοιποι κολοσσοί, οι οποίοι κυριαρχούν χωρίς να το έχουμε επιλέξει», απάντησε η ίδια, σημειώνοντας ότι οι δημοκρατίες έχουν χάσει έδαφος, παραχωρώντας τον έλεγχο του διαδικτύου στον ιδιωτικό τομέα. Η αυτορρύθμιση, όπως ανέφερε, ουδέποτε λειτούργησε, με αποτέλεσμα οι συγκεκριμένες εταιρείες να έχουν αποκτήσει τεράστια ισχύ. «Θα έπρεπε να είχε παρέμβει η Δημοκρατία», σχολίασε χαρακτηριστικά, προτού υπογραμμίσει ότι οι εταιρείες έχουν «χτίσει» παγκόσμιες αυτοκρατορίες παρακολούθησης.

Συνεχίζοντας, σημείωσε ότι αυτή η πραγματικότητα δημιουργήθηκε από την αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς και την κλοπή των δεδομένων που προέκυψε και συνεχίζει να προκύπτει, όπως παράγεται από τους ίδιους τους ανθρώπους. Ακόμη, ανέφερε πως αυτό ήταν αποτέλεσμα της πολιτικής αποτυχίας των πρώτων ετών της ψηφιακής εποχής. Ανέφερε δε στη συζήτηση, τον όρο «καπιταλισμός της παρακολούθησης», ο οποίος γεννήθηκε και αναπτύχθηκε από την εταιρεία Google. «Κάθε διαδικτυακή ενέργειά μας αφήνει αποτύπωμα που μπορεί να αναγνωριστεί από τις μηχανές, χωρίς να έχουμε δώσει συγκατάθεσή», εξήγησε. Και μετά ήρθε η Τεχνητή Νοημοσύνη, με την παραγωγή χιλιάδων μοντέλων πρόβλεψης συμπεριφοράς». «Τα κλικ ήταν τα πρώτα προϊόντα χρυσού», δήλωσε. 

«Εάν οι άνθρωποι ήξεραν τι γνώριζε η Google γι’ αυτούς, τότε θα της γύρναγαν την πλάτη», συνέχισε, αναγνωρίζοντας ότι επηρεάζει τη ζωή μας σε καθημερινή βάση, αμφισβητώντας τις οργανικές εξελίξεις της κοινωνίας. Αυτές οι ζημίες, πρόσθεσε, συμπεριλαμβάνουν τη χειραγώγηση της συμπεριφοράς των ατόμων, η οποία πραγματώνεται μέσω της συγκέντρωσης προσωπικών δεδομένων στα χέρια λίγων εταιρειών δισεκατομμυρίων. «Η απεμπόληση των δεδομένων μας έχει καταστεί η μέγα κρίση των δημοκρατιών μας. Άρχισε ως μια ιστορία των ΗΠΑ, αλλά πλέον είναι η ιστορία κάθε δημοκρατίας» επεσήμανε, ενώ επανέλαβε ότι είναι αδύνατο να επιβιώσει η δημοκρατία υπό αυτές τις συνθήκες, από τη στιγμή που «τα δεδομένα είναι υπό ενοικίαση ή πώληση». Τέλος, έκανε λόγο για μια δυστοπία, με τον καπιταλισμό της παρακολούθησης να έρχεται ως ο νέος πρωταθλητής.

Ξεκίνησε η τέταρτη και τελευταία ημέρα του Delphi Economic Forum X, με κεντρικό άξονα τις «Ανακατατάξεις» σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

Η φετινή διοργάνωση συγκέντρωσε στους Δελφούς κορυφαίους ηγέτες, διεθνείς οργανισμούς και διακεκριμένους αναλυτές, που αναζητούν λύσεις απέναντι στις κρίσιμες προκλήσεις της εποχής.

Τις προηγούμενες ημέρες, το επίκεντρο βρέθηκαν οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και οι συνέπειες των δασμών Τραμπ στην Ευρώπη και τη χώρα μας, σε ένα πυκνό πρόγραμμα με παρεμβάσεις υψηλού επιπέδου.

Με τη συμμετοχή 30 κορυφαίων think tanks και διεθνών θεσμών – ανάμεσά τους ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η EBRD και το ΝΑΤΟ – το Forum έχει πλέον εδραιωθεί ως ένας θεσμός διεθνούς εμβέλειας που προάγει τη συνεργασία, την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η τελευταία μέρα περιλαμβάνει πάνω από 200 συζητήσεις σε 35 θεματικές ενότητες, με περισσότερους από 1.000 ομιλητές από πάνω από 50 χώρες.

Δείτε όλο το πρόγραμμα του Φόρουμ ΕΔΩ