Το άκουσμα και μόνο της λέξης Μοσάντ προκαλεί δέος. Η μυστική υπηρεσία του Ισραήλ, που συμπληρώνει φέτος 72 έτη ζωής, έχει χτίσει γύρω από το όνομα της έναν θρύλο. Ιστορίες με πράκτορες που θα ζήλευε ακόμη και ο… Τζέιμς Μποντ έχουν δει το φως της δημοσιότητας όλα αυτά τα χρόνια. Τι όμως απ’ όλα αυτά είναι αλήθεια και τι ανάγεται στη σφαίρα της φαντασίας;

Αυτό ακριβώς θα επιχειρηθεί να απαντηθεί στις επόμενες γραμμές, με το μύθο της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας να τροφοδοτεί -για περισσότερες από επτά δεκαετίες- θεωρίες συνωμοσίας. Η ιστορία της Μοσάντ ξεκινάει την 1η Απριλίου του 1951, μόλις δύο χρόνια από την ίδρυση του Ινστιτούτου Πληροφοριών και Ειδικών Αποστολών του Ισραήλ το οποίο βασίστηκε στο βρετανικό μοντέλο, που κρίθηκε τελικά αποτυχημένο. Το γεγονός ότι επρόκειτο για μία στρατιωτική υπηρεσία υπό την διοίκηση, όμως, του υπουργείου Εξωτερικών, είχε ως αποτέλεσμα μύριες όσες συγκρούσεις στο εσωτερικό της και τελικά δουλειά να μην γίνεται…

Κάπως έτσι προκρίθηκε το αμερικανικό μοντέλο, με την υπηρεσία να αναδιοργανώνεται και προϊόντος του χρόνου να θεωρείται ισάξια της CIA και της KGB. Η κύρια αποστολή της είναι η συγκέντρωση – ανάλυση πληροφοριών, ωστόσο, έχει και επιχειρησιακά τμήματα με αντιτρομοκρατική και παραστρατιωτική δράση. Και μπορεί η Μοσάντ να υπάγεται στον πρωθυπουργό του Ισραήλ, ωστόσο, κανένας νόμος δεν ορίζει το… πλαίσιο δράση της, ενώ είναι και απαλλαγμένη από του συνταγματικούς νόμους της χώρας. Όσοι την αντιμάχονται τη χαρακτηρίζουν «βαθύ κράτος»… Όσοι την υποστηρίζουν κάνουν λόγο για μία μυστική υπηρεσία πρότυπο για όλο τον κόσμο… Το σίγουρο είναι πως με περίπου 3 δισ. δολάρια ετήσιο προϋπολογισμό και περίπου 7.000 άτομα τους κόλπους της, μόνο αδιάφορη δεν είναι…

Η… απαγωγή Άιχμαν

Ο θρύλος των μυστικών υπηρεσιών χτίζεται μέσα από τις επιτυχίες τους και αναμφισβήτητα η σύλληψη ή για να ακριβολογούμε η… απαγωγή του εμπνευστή της «τελικής λύσης» των ναζί για τους Εβραίους, Άντολφ Άιχμαν, έφτασε να γίνει μέχρι και κινηματογραφική ταινία (σ.σ. «Επιχείρηση φινάλε»). Για σχεδόν 15 χρόνια οι Ισραηλινοί αναζητούν τα ίχνη του, με τη «Μοσάντ» να καταφέρνει το 1960 να τον εντοπίσει στην Αργεντινή, όπου είχε καταφύγει με πλαστή ταυτότητα μαζί με τη σύζυγο του. Χρειάστηκαν μόλις 10 ημέρες παρουσίας του κλιμακίου των Ισραηλινών πρακτόρων στη χώρα της Λατινικής Αμερικής, μέχρι το κορυφαίο στέλεχος του Γ’ Ράιχ να… απαχθεί και να ταξιδέψει για το Τελ Αβίβ ναρκωμένος και ντυμένος με στολή της αεροπορικής εταιρείας «El Al». Δύο χρόνια αργότερα, ο εμπνευστής της «τελικής λύσης», που στην Αργεντινή είχε γίνει… «Ρικάρντο Κλέμεντ», θα εκτελεσθεί δι’ απαγχονισμού σε ηλικία 56 ετών.

Η «οργή του Θεού»

Κινηματογραφική ταινία, υπό τον τίτλο «Μόναχο», έγινε μία ακόμη θρυλική επιτυχία της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας και συγκεκριμένα η εκδίκηση για την «Σφαγή του Μονάχου» στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972. Ήταν η χρόνια που Παλαιστίνοι εξτρεμιστές της οργάνωσης «Μαύρος Σεπτέμβρης» πλημμύρισαν στο αίμα την αποστολή του Ισραήλ, με τη Μοσάντ να σχεδιάζει και να εκτελεί την επιχείρηση «Οργή του Θεού». Οι πράκτορες που αποτέλεσαν τον εκτελεστικό βραχίονα του σχεδίου εκδίκησης, «πήραν πίσω» το αίμα των 11 συμπατριωτών τους με ισάριθμα δολοφονικά χτυπήματα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι μέχρι το 1992 η υπόθεση δεν είχε τελειώσει για τη Μοσάντ, καθώς υπήρχε η εκτίμηση ότι ίσως κάποιοι εμπλεκόμενοι να είχαν ξεφύγει, βρίσκοντας καταφύγιο σε κάποια αραβική χώρα.

Επιχείρηση «Εντέμπε»

Μία ακόμη ένδοξη σελίδα στην ιστορία της μυστικής υπηρεσίας του Ισραήλ γράφτηκε στις αρχές Ιουλίου του 1976 με την επιχείρηση «Εντέμπε» ή «Κεραυνός», σε αφρικανικό έδαφος και συγκεκριμένα στην Ουγκάντα. Στο αεροδρόμιο της πόλης Εντέμπε είχε καθηλωθεί έπειτα από αεροπειρατεία ένα πολιτικό αεροσκάφος τύπου AirBus A300 της γαλλικής «Air-France» με 248 επιβάτες και 12μελές πλήρωμα. Το αεροσκάφος είχε ξεκινήσει από το Τελ Αβίβ με προορισμό το Παρίσι, ωστόσο, μέλη του «Λαϊκού Μετώπου Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης» προχώρησαν σε αεροπειρατεία και καθήλωση του στην Ουγκάντα, με αίτημα την απελευθέρωση συνολικά 53 Παλαιστινίων που κρατούνταν σε φυλακές του Ισραήλ και τεσσάρων ακόμη χωρών.

Η επιχείρηση απελευθέρωσης τους σχεδιάστηκε από τη «Μοσάντ» και εκτελέστηκε με τη συμμετοχή στελεχών από τις ειδικές δυνάμεις του ισραηλινού στρατού: μέσα σε 90 λεπτά μάχης σκοτώθηκαν όλοι οι αεροπειρατές, ο επικεφαλής των ισραηλινών δυνάμεων που επιχείρησαν στο πεδίο και τέσσερις όμηροι. Οι υπόλοιποι όμηροι (σ.σ. σταδιακά είχαν αφεθεί ελεύθεροι 142 άτομα) βγήκαν σώοι, από μία περιπέτεια που κανείς δεν πίστευε ότι θα έχει αίσιο τέλος. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι στο πλευρό του «Λαϊκού Μετώπου Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης» τάχθηκε και στρατιωτική μονάδα της Ουγκάντας (σ.σ. έπεσαν νεκροί 55 στρατιώτες), ενώ καταστράφηκαν και 11 αεροπλάνα των ενόπλων δυνάμεων της αφρικανικής χώρας.

Οι «μαύρες σελίδες»

Και μπορεί η ιστορία της Μοσάντ να περιλαμβάνει πολλές μεγάλες επιτυχίες, υπάρχουν όμως και κάποιες υποθέσεις που χαρακτηρίζονται «μαύρες σελίδες». Μία απ’ αυτές, η οποία μάλιστα έμεινε στην ιστορία ως «το μεγαλύτερο φιάσκο της Μοσάντ», γράφτηκε τον Σεπτέμβριο του 1977 στο Αμμάν της Ιορδανίας. Στόχος ο Χάλεντ Μεσάλ, ένας 40άρης Παλαιστίνιος – επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της «Χαμάς», ο οποίος βγαίνει από το αυτοκίνητό του και συνοδευόμενος από έναν σωματοφύλακα πηγαίνει στο γραφείο του. Δύο περαστικοί τους πλησιάζουν κι ένας εξ’ αυτών, κρατώντας μια σύριγγα τυλιγμένη με ύφασμα, αγγίζει το κεφάλι του Μεσάλ, με τον σωματοφύλακα του να τους κυνηγά. Ακολουθεί συμπλοκή και τελικά οι δύο άνδρες συλλαμβάνονται από την αστυνομία της Ιορδανίας, με την αποκάλυψη ότι πρόκειται για πράκτορες (σ.σ. και όχι για Καναδούς… τουρίστες) να κλονίζει το Ισραήλ και τη μυστική του υπηρεσία!

Σε κάθε περίπτωση, η Μοσάντ αποτελεί μία από τις πιο ισχυρές μυστικές υπηρεσίες της υφηλίου, με πολλές επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών εντός και εκτός συνόρων, με κορυφαίες συνεργασίες (σ.σ. επί παραδείγματι με τη CIA), με αποτροπή τρομοκρατικών ενεργειών κατά ισραηλινών στόχων σε όλο τον κόσμο και με δράση… κινηματογραφική!