Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Αστικός μύθος είναι όταν μια ιστορία που ξεκίνησε από… κάποιον, κάπου, κάποτε, άρχισε να διαδίδεται μαζικά. Τόσο μαζικά που από ένα σημείο και έπειτα κανείς πλέον δεν θυμάται από που ξεκίνησε, ούτε βέβαια που ξεκινάει και που τελειώνει η αλήθεια.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι αστικοί μύθοι έχουν μέσα τους κάποια ψήγματα αλήθειας, ωστόσο, κάνεις δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι πραγματικά έχει συμβεί ή τι είναι αποκύημα της φαντασίας κάποιου καλού… παραμυθά.

Είναι δεδομένο πως κι εσείς ακόμα κάποια στιγμή στη ζωή σας θα έχετε ακούσει ή διαβάσει για κάποιον αστικό μύθο. Μπορεί και να το είχατε πιστέψει κιόλας. Ειδικά στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και του internet γενικότερα αυτό είναι το μόνο εύκολο, καθώς πολλοί άνθρωποι έχουν την (προφανέστατα λανθασμένη) άποψη πως «αφού γράφτηκε στα… ίντερνετς, τότε είναι αλήθεια».

Ένας από τους πλέον γνωστούς αστικούς μύθους είναι «ο καταραμένος πίνακας ζωγραφικής με το αγόρι που κλαίει». Κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι από αυτά που ακούγονται για τον συγκεκριμένο πίνακα είναι αλήθεια. Είναι δεδομένο, όμως, πως τα περισσότερα από αυτά προκαλούν ανατριχίλα.

Δεδομένο, επίσης, είναι πως σίγουρα κάποιοι από εσάς θα θεωρήσετε πως η εικόνα του δακρυσμένου παιδιού, σας είναι οικεία. Και αυτό είναι μία από τις αλήθειες αυτής της ιστορίας καθώς ο συγκεκριμένος πίνακας ζωγραφικής ήταν μαζικής παραγωγής και βρέθηκε κρεμασμένος σε εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια σε όλο τον κόσμο και φυσικά και στην Ελλάδα. Ειδικά τις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80.

Και κάποια στιγμή άρχισε η σταδιακή απόσυρσή του και τον βλέπαμε σε όλο και λιγότερα σπίτια μέχρι που εξαφανίστηκε.

Ίσως η «απόσυρση» του πίνακα έχει να κάνει ακριβώς με τα όσα διαδίδονταν για εκείνον. Ποιος θα ήθελε, άλλωστε, έναν καταραμένο πίνακα στο σαλόνι του;

Ποιο είναι το αγοράκι του πίνακα;

Όπως ήδη έχει αναφερθεί ο συγκεκριμένος πίνακας δεν είναι έργο κάποιου διάσημου ζωγράφου. Είναι η φτηνή δημιουργία ενός άσημου καλλιτέχνη το οποίο χρησιμοποιήθηκε για μαζική παραγωγή. Επειδή άρεσε στον κόσμο και τον αγόραζε με μανία πολλοί προσπάθησαν να τον αντιγράψουν και γι αυτό μπορεί να τον δείτε σε διάφορες παραλλαγές αλλά με την κεντρική ιδέα πάντα να παραμένει η ίδια. Ένα μελαγχολικό αγοράκι να είναι δακρυσμένο.

Ο δημιουργός του έργου διαφέρει ανάλογα με την χώρα που κάποιος το αγοράζει. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, υπήρχαν πολλά αντίγραφα που έφεραν την υπογραφή του Δ. Τσαλγάνη. Άγνωστο αν πρόκειται για υπαρκτό πρόσωπο ή έστω για κάποιον γνωστό ζωγράφο που υπέγραφε με αυτό το όνομα αντίγραφα που έκανε.

Στο εξωτερικό τον ίδιο ακριβώς πίνακα θα τον βρείτε με υπογραφές όπως «Giovanni Bragolin», ή «Angelo Bragolin» ή «Franchot Seville».

Όταν οι κακές φήμες περί κατάρας άρχισαν να διαδίδονται ευρύτερα κάποιοι άρχισαν να το ψάχνουν περισσότερο και φαίνεται πως τελικά σε αυτό το κομμάτι του αστικού μύθου βρέθηκε η αλήθεια.

Δημιουργός του πίνακα είναι ο ιταλός ζωγράφος Bruno Amadio (1911-1981) ο οποίος είχε «συλληφθεί» στο παρελθόν να χρησιμοποιεί ως ψευδώνυμα και τα τρία ονόματα που διαβάσατε λίγο νωρίτερα.

Σε ότι αφορά το «μοντέλο» που χρησιμοποίησε ο Amadio φαίνεται πως όλα συνηγορούν πως πρόκειται για κάποιο αγοράκι που ζούσε άστεγο στους δρόμους της Βενετίας ή σε κάποιο ορφανοτροφείο της μαγικής ιταλικής πόλης.

Οι ανατριχιαστικές ιστορίες που συνδέονται με τον πίνακα

Μέχρι στιγμής έχουμε όλα τα συστατικά μιας ιστορίας που μπορεί να εξελιχθεί σε… θρίλερ! Ένας μυστηριώδης ζωγράφος, ένα μικρό, θλιμμένο, παιδάκι και ένα ορφανοτροφείο. Και από αυτό το σημείο η κατάσταση αρχίζει και περιπλέκεται καθώς ένα δημοσίευμα της βρετανικής «Τhe Sun» έκανε αναφορά σε μια περίεργη φωτιά που κατέκαψε το σπίτι μιας οικογένειας στο Έσσεξ.

Σύμφωνα με εκείνο τον ρεπορτάζ (με ημερομηνία 4 Σεπτεμβρίου 1985) η φωτιά που ξεκίνησε από την κουζίνα του σπιτιού, σχεδόν κατέκαψε ολόκληρο το οίκημα. Λίγα πράγματα άφησε πίσω της η πύρινη λαίλαπα. Ανάμεσα σε αυτά και ένας πίνακας με ένα μικρό αγόρι που κλαίει.

Μέχρι εδώ, όλα καλά. Τυχαίο, μπορεί να πει κάποιος. Σωστό.

Το θέμα, ωστόσο, είναι πως ένας από τους πυροσβέστες που συμμετείχαν στην κατάσβεση, δήλωσε στον ρεπόρτερ της εφημερίδας πως έχει δει τον ίδιο πίνακα (εννοούσε αντίγραφα) να γλιτώνει από τις φλόγες σε τουλάχιστον 50 σπίτια που κάηκαν την τελευταία δεκαετία!

Παράλληλα, οι ιδιοκτήτες του σπιτιού Ron και May Hall, είπαν πως θεωρούν δεδομένο πως ο πίνακας φταίει για την πρόκληση της φωτιάς. Και δεν εννοούσαν τον ηλεκτρολογικό πίνακα.

Κατά διαβολική σύμπτωση ο πυροσβέστης ήταν αδερφός του ιδιοκτήτη του σπιτιού!

Αυτό αρκούσε για τη σκανδαλοθηρική «Sun». Την επόμενη ημέρα ενημέρωνε τους πάντες πως υπάρχει η κατάρα, είναι δεδομένο! Πάει και τελείωσε.

Εκατοντάδες άνθρωποι πανικόβλητοι έπαιρναν τηλέφωνο και έλεγαν πως φοβούνται να μείνουν στο σπίτι τους. Η εφημερίδα βρήκε την ευκαιρία να το πάει ένα βήμα παραπέρα…

Οργάνωσε ομαδική καύση των αντιγράφων και κάλεσε τους αναγνώστες της να τα παραδώσουν ώστε να καταστραφούν την ημέρα του Halloween και να σβήσει η κατάρα!

Ο μύθος και η πραγματικότητα

Όπως είναι φυσιολογικό επικράτησε πανικός και υστερία. Ο αστικός μύθος γιγαντωνόταν μέρα με την ημέρα.  Μέχρι που κάποια στιγμή άρχισαν να διαδίδονται φήμες για το αγοράκι.

Οι πιο διαδεδομένες από αυτές τις ιστορίες είναι πως το αγοράκι αυτό που ονομαζόταν Don Bonillo είχε χάσει τους γονείς του σε μια πυρκαγιά. Το παιδί αρχικά πήγε να ζήσει με έναν ιερέα ο οποίος το κακοποιούσε. Το παιδί κατάφερε να φύγει από εκεί όταν το σπίτι του ιερέα έπιασε φωτιά. Ο ιερέας το κατηγόρησε πως αυτό έβαλε τη φωτιά. Στη συνέχεια πήγε να ζήσει σε ορφανοτροφείο αλλά στη συνέχεια το έσκασε και ζούσε στους δρόμους μέχρι που συναντήθηκε με τον Bruno Amadio ο οποίος το πήρε υπό την προστασία του.

Το φιλοξενούσε και κάποια στιγμή το πήρε μαζί του στο στούντιο για να του κάνει το πορτραίτο. Το αγοράκι όμως δεν ήθελε. Ήταν θλιμμένο και γι αυτό το λόγο εμφανίζεται στον πίνακα να κλαίει.  Λίγες ημέρες αργότερα (ναι, σωστά το υποψιαστήκατε) το στούντιο του ζωγράφου έγινε παρανάλωμα του πυρός. Ο μικρός βρήκε την ευκαιρία και το έσκασε. Από τότε δεν τον είδε κανείς ξανά. Λέγεται πως όταν μεγάλωσε έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα. Το αυτοκίνητο που οδηγούσε μετά την πρόσκρουση τυλίχτηκε στις φλόγες και εκείνος δεν πρόλαβε να βγει από αυτό.

Πολλές και σοκαριστικές ιστορίες για να τις φέρει ένας… απλός πίνακας και κάπως έτσι άρχισε να εξαφανίζεται από τα σαλόνια των σπιτιών. Έτσι, για καλό και για κακό.

Για όσους δεν πείθονται, πάντως, από τις ιστορίες για καταραμένους πίνακες υπάρχει και η εξήγηση που έδωσε η πυροσβεστική του Έσσεξ. Σύμφωνα με αυτή δεν επιβεβαιώνεται η ιστορία με τις 50 πυρκαγιές. Πράγματι, ωστόσο, υπήρχαν κάποιες περιπτώσεις που σε σπίτια που κάηκαν βρέθηκε άθικτος (ή σχεδόν άθικτος) ο συγκεκριμένος πίνακας.

Αλλά αυτό έχει και τη λογική του εξήγηση. Αφενός έχει να κάνει με κάποιο υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένος ο πίνακας ή η κορνίζα και που εμποδίζει την εξάπλωση της φωτιάς και αφετέρου όταν υπάρχει φωτιά το πρώτο που καίγεται είναι το λεπτό σύρμα ή το κορδόνι που κρατάει τον πίνακα στον τοίχο και κόβεται με αποτέλεσμα αυτός να πέσει στο πάτωμα ανάποδα και έτσι η ζωγραφιά να προστατεύεται για λίγη ώρα και μέχρι να σβήσει την πυρκαγιά η πυροσβεστική.

Το αν καίγεται ή όχι ο πίνακας με το αγόρι που δακρύζει, ωστόσο, έγινε μέχρι και πείραμα σε εκπομπή του BBC, για να δουν αν πράγματι ο πίνακας καίγεται η όχι.

Δείτε το και εσείς και βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα. Και αν κάποια στιγμή βρεθείτε σε κανένα παλαιοπωλείο και «πέσετε» πάνω σε κανέναν πίνακα που δείχνει ένα μικρό αγοράκι να δακρύζει, θυμηθείτε όλα αυτά που διαβάσατε και αποφασίστε αν θα τον αγοράσετε ή θα τον προσπεράσετε βιαστικά και φοβισμένα…