Αυτή η σιδηροδρομική γραμμή δεν έχει μεταφέρει τρένα στο κεντρικό Κουίνς εδώ και 63 χρόνια – και ακριβώς γι’ αυτό μοιάζει σήμερα πιο φυσική και πιο όμορφη. Το Rockaway Beach Branch του Long Island Rail Road πρόσφερε κάποτε μια διαδρομή 30 λεπτών από το Μανχάταν στις παραλίες του ωκεανού της Νέας Υόρκης. Στη διαδρομή του περνούσε τριάμισι μίλια από κοιλάδες πάρκων, χωμάτινα αναχώματα και σκυροδεμένιες γέφυρες από το Forest Hills μέχρι το Ozone Park.
Η γραμμή εγκαταλείφθηκε το 1962. Και έτσι η φύση ακολούθησε τα δικά της, ατίθασα σχέδια. Δάση φύτρωσαν. Οι πύργοι σημάτων κατέρρευσαν. Κογιότ αποίκησαν τα άγρια σημεία. Στο Rego Park, ένα κομμάτι σιδηροτροχιάς ξεκόλλησε και το χαλίκι απομακρύνθηκε ενώ η γραμμή λικνιζόταν με τον άνεμο. Ένα μικρό δέντρο φύτρωσε ανάμεσα στις πέτρες και μετατράπηκε σε έναν κόκκινο σφένδαμο που τελικά λύγισε το χαλύβδινο δοκάρι μέσα στον φουσκωμένο κορμό του.
Μια κρύα μέρα τον περασμένο χειμώνα, ο 17χρονος Jason Hofmann έσκυψε, έπιασε το κάδρο με το iPhone του και τράβηξε μια φωτογραφία. «Μου αρέσει ο τρόπος που κινούνται τα κλαδιά στον άνεμο – δημιουργούν μία ενδιαφέρουσα γεωμετρία με τις ράγες του τρένου», είπε ο Jason, που ζει κοντά και περπατά πού και πού κατά μήκος της εγκαταλελειμμένης γραμμής. «Είναι σαν η φύση να κατακτά μια εμπόλεμη ζώνη».
Το μεγαλύτερο μέρος της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής διαχειρίζεται το Τμήμα Διοικητικών Υπηρεσιών της Νέας Υόρκης. Το μεσαίο τμήμα, ένα μίλι μέσα από το Forest Park, είναι ανοιχτό στο κοινό. Το υπόλοιπο κρύβεται πίσω από συρματοπλέγματα, σαθρούς φράχτες και πλαγιές γεμάτες κισσό και τοξικά φυτά. Λίγοι κάτοικοι βρίσκουν αυτοσχέδιους τρόπους να μπουν, όπως και μερικοί άστεγοι που κοιμούνται κάτω από τέντες.
«Είναι υπέροχο», λέει ο Travis Terry, που ζει στο Forest Hills, τρία τετράγωνα από την παλιά γραμμή. «Είναι ανέγγιχτο εδώ και 60 χρόνια, με μεγάλα δέντρα. Είσαι μέσα σε ένα δάσος και ξαφνικά σκέφτεσαι, “Μα είμαι στη Νέα Υόρκη!”».
Στους ντόπιους προστίθενται και επίμονοι εξερευνητές της πόλης, κάποιοι από τους οποίους παίρνουν πολλαπλά λεωφορεία και τρένα για να φτάσουν εκεί. Εκτιμούν τη φθαρμένη ομορφιά της εγκαταλελειμμένης γραμμής και το γεγονός ότι ελάχιστοι γνωρίζουν την ύπαρξή της.
«Είναι εκτός ραντάρ επειδή βρίσκεται στο Κουίνς και είναι δύσκολο να την προσεγγίσεις», λέει ο Jeff Seal, ένας περφόρμερ που τράβηξε βίντεο περπατώντας όλη τη γραμμή. Το βίντεο έχει συγκεντρώσει 12.000 προβολές στο YouTube τα τελευταία έξι χρόνια, χωρίς να αυξήσει ιδιαίτερα τη φήμη της Rockaway branch. «Μου αρέσει που είναι κρυμμένη σε κοινή θέα», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ίσως να μη μείνει κρυμμένη για πολύ. Ο κ. Terry ηγείται της Friends of the QueensWay, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που επιδιώκει να μετατρέψει τη γραμμή σε γραμμικό πάρκο, παρόμοιο με τη High Line στο Μανχάταν. Ο οργανισμός έχει εξασφαλίσει 154 εκατομμύρια δολάρια από δημοτικά και ομοσπονδιακά προγράμματα για την ολοκλήρωση των πρώτων δύο χιλιομέτρων του πάρκου. «Είναι σημαντικό να αξιοποιούμε κάθε ίντσα», είπε ο κ. Terry.
Όμως, επειδή βρισκόμαστε στη Νέα Υόρκη, ακόμη κι αυτός ο ξεχασμένος τόπος έχει γίνει πεδίο διαμάχης. Μια άλλη ομάδα, η QueensLink, ελπίζει να επαναφέρει τη σιδηροδρομική σύνδεση με νέα σήραγγα που θα ενώνει τη γραμμή με το μετρό. Οι εκτιμήσεις κόστους ξεκινούν από τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια και μπορεί να φτάσουν τα 9 δισεκατομμύρια. Η ομάδα έχει λάβει 400.000 δολάρια από το Υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ για να μελετήσει την ιδέα – το ίδιο υπουργείο που έδωσε και 117 εκατομμύρια στο QueensWay για το πάρκο.
«Είναι ένας εκπληκτικός πόρος που πρέπει να αξιοποιηθεί», δήλωσε ο 70χρονος Neil C. Giannelli, που ζει κοντά στη γραμμή εδώ και 24 χρόνια και υποστηρίζει το QueensLink.
Εν τω μεταξύ, η Rockaway branch γίνεται όλο και πιο όμορφη μέσα στην εγκατάλειψή της. Το να περνάς χρόνο εκεί είναι σαν να παρακολουθείς ένα αέναο, χαοτικό πανηγύρι από ζωή και φθορά.
Αν τελικά το Rockaway Beach Branch μετατραπεί σε πάρκο, θα το οφείλει εν μέρει στην επιτυχία της High Line, της γραμμής που εγκαταλείφθηκε και άνοιξε ως πάρκο το 2009, προσελκύοντας πλέον τουρίστες από όλο τον κόσμο.
Ο Robert Hammond, συνιδρυτής των Friends of the High Line, είχε ζητήσει από τον φωτογράφο Joel Sternfeld να απαθανατίσει την εγκαταλελειμμένη γραμμή με μερικές φωτογραφίες.
Ο Sternfeld, ήδη διάσημος από φωτογραφικά άλμπουμ και εκθέσεις όπως εκείνη στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης το 1984, δέχτηκε – όχι για χρήματα, αλλά ζητώντας μόνο ένα πράγμα: χρόνο.
«Χρειάζομαι έναν χρόνο αποκλειστικής πρόσβασης», θυμάται να λέει στην ομάδα.
Ο Sternfeld πήρε τα κλειδιά για τη High Line και αφιέρωσε έναν ολόκληρο χρόνο να την καταγράψει. Την άνοιξη, οι βροχές στέγνωσαν. Το καλοκαίρι άνθισαν τα αγριόχορτα. Αν και η High Line τότε ήταν καταφύγιο για καλλιτέχνες και εφήβους, οι φωτογραφίες του Sternfeld έδειχναν μόνο τη φύση: μονοπάτια σκαμμένα σε άγρια δάση με εισβολικά δέντρα Ailanthus. Με τα γκρίζα ουράνια και τα σκούρα κόκκινα χρώματα, οι εικόνες του χάρισαν στο έργο τη μυστηριώδη γοητεία που χρειάστηκε για να αποκτήσει ισχυρούς υποστηρικτές, όπως η Diane von Furstenberg και ο δήμαρχος Michael Bloomberg.
«Για μένα ήταν θέμα εποχών», είπε πρόσφατα ο Sternfeld. «Πάντα με ενδιέφεραν οι αλλαγές των εποχών».
Ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, το Rockaway Beach Branch βρίσκεται στο ίδιο πρώιμο στάδιο που ήταν η High Line όταν ο Sternfeld το περπατούσε. Κίτρινα λειχηνίδια διακοσμούν τις σκουριασμένες ράγες σαν πουά σε γραβάτα. Σμήνη από γαλαζοκόρακες περπατούν πάνω στο θόλο των δέντρων σαν στρατιωτικές φάλαγγες. Πίσω από έναν πύργο διαμερισμάτων στο Rego Park, μια ψηλή πλαγιά υποχώρησε και σκέπασε τη γραμμή με αργό, γλιστερό χώμα.
Ένα ζεστό απόγευμα πέρυσι το καλοκαίρι, ο Alex Cotter άφησε το πεζοδρόμιο της Yellowstone Boulevard και σκαρφάλωσε στο απότομο ανάχωμα, χρησιμοποιώντας ρίζες δέντρων ως χερούλια. Ήλπιζε να δει έναν οπόσουμ. Αντ’ αυτού εγκλωβίστηκε ανάμεσα σε πυκνά Ailanthus και αγκαθωτούς θάμνους.
«Πάντα σκεφτόμουν ότι θα ήταν ενδιαφέρον να ανέβω εκεί, απλά δεν το είχα κάνει ποτέ», είπε ο Cotter, που μεγάλωσε κοντά στη γραμμή. «Ίσως επιστρέψω όταν κάνει κρύο».
Κάτω από τη γέφυρα της Yellowstone Boulevard υπάρχει ένα τριγωνικό οικόπεδο που κάποτε ήταν χωματερή για τηλεοράσεις και μπαταρίες αυτοκινήτων. Πλέον, χάρη σε εθελοντές, έχει μετατραπεί στο Compost Collective, με διαλογή απορριμμάτων και κοτέτσι δύο ορόφων.
Στο χειμερινό πικνίκ του συλλόγου τον Δεκέμβριο, η Anuradha Hashemi παρακολουθούσε τον πρώτο χριστουγεννιάτικο φωτισμό του γιου της κάτω από τη σκιά της ήσυχης σιδηροδρομικής γέφυρας.
Στις αρχές του 2000, ο Patrick Mohamed αγόρασε ένα ψηλό στενό σπίτι στο Woodhaven. Το πίσω μέρος του ακουμπούσε σε έναν τοίχο από τσιμεντόλιθους και ακριβώς πίσω άρχιζε το ανάχωμα της Rockaway branch, γεμάτο αγριόχορτα και σκουπίδια.
Σήμερα, στα 63 του, ο κ. Mohamed έχει μετατρέψει το ανάχωμα σε έναν εντυπωσιακό λαχανόκηπο: υπερυψωμένα παρτέρια με ντομάτες, καφασωτά για φασολιές και πικρά πεπόνια, ακόμα και αυτοσχέδια θερμοκήπια.
Σε μια πόλη όπου το κάθε τετραγωνικό εκατοστό γης είναι πολύτιμο, η Rockaway branch παραμένει άναρχη. Κάποιοι γείτονες έχουν μετατοπίσει τους φράχτες τους για να κερδίσουν μερικά μέτρα. Άλλοι ανησυχούν για την προοπτική μετατροπής της σε πάρκο.
«Φοβάμαι ότι θα χάνουμε την ιδιωτικότητά μας», λέει ο 46χρονος Lasha Revia, που έχει φτιάξει ταράτσα με πέτρες στο ανάχωμα για καλοκαιρινές συγκεντρώσεις.
Αλλά κανείς άλλος δεν έχει καταφέρει να διεκδικήσει τόσο χώρο όσο ο κ. Mohamed. «Χτίζω εδώ και 24 χρόνια, λίγο λίγο», λέει.
Κι όμως, όσο κι αν προσπάθησε να επιβάλει τάξη, η φύση κερδίζει. Το καλοκαίρι, όταν τελειώνει το κλάδεμα, απολαμβάνει το σκοτάδι που πέφτει αργά στην άκρη της πόλης. «Τη νύχτα γίνεται πραγματικά σκοτεινά εδώ», είπε.
Πηγή: The New York Times
