Ο θολός ρόλος ΜΚΟ και «αλληλέγγυων» στην προσφυγική κρίση

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την τεράστια συνεισφορά των οργανώσεων, συλλογικοτήτων και μεμονωμένων πολιτών στην αντιμετώπιση της χωρίς προηγούμενο κρίσης που εκδηλώθηκε όταν το τεράστιο κύμα προσφύγων έφτασε στις ελληνικές ακτές. Μιας κρίσης που βρήκε απροετοίμαστη ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία παρακολουθούσε αμήχανη και ζαλισμένη τα όσα εκτυλίσσονταν στα εξωτερικά της σύνορα. Οι πληροφορίες, όμως, και οι καταγγελίες των τελευταίων ημερών, που διατυπώθηκαν ακόμη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ρίχνουν μια σκιά στο τεράστιο αυτό κίνημα αλληλεγγύης και ανθρωπισμού, ως προς τα κίνητρα που έχουν τελικά ορισμένες ΜΚΟ και κινήματα πολιτών που δραστηριοποιούνται σε καταυλισμούς προσφύγων και μεταναστών. Μετά την ένταση που σημειώθηκε την περασμένη Κυριακή στην Ειδομένη, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για ΜΚΟ που ενδιαφέρονται μόνο για τα κονδύλια και όχι για την προσφορά ουσιαστικού έργου. Ανάλογες δηλώσεις έγιναν και από άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους, με αφορμή τις πληροφορίες για τη δράση αμφιλεγόμενων ΜΚΟ και «αλληλέγγυων» στην Ειδομένη που πείθουν τους πρόσφυγες να παραμείνουν στον απέραντο καταυλισμό και να αρνηθούν τη μεταφορά τους σε οργανωμένες δομές φιλοξενίας, διακινώντας φήμες για άνοιγμα των συνόρων, φήμες που αναζωπυρώνουν την ελπίδα των ανθρώπων αυτών για συνέχιση του ταξιδιού τους στην καρδιά της Ευρώπης. Οι αρχές έχουν προχωρήσει τις τελευταίες ημέρες σε συλλήψεις και προσαγωγές ξένων και Ελλήνων, ενώ την περασμένη Τετάρτη εντοπίστηκε μια «ύποπτη» ΜΚΟ, το καταστατικό της οποίας αναφέρει ως έδρα το Πολύκαστρο του Κιλκίς και 16 μέλη από τη Νορβηγία, την Αγγλία, τον Καναδά και την Αμερική. Η ΜΚΟ ιδρύθηκε μόλις τον περασμένο Μάρτιο και υπεύθυνή της φαίνεται να είναι μια 32χρονη που έχει γεννηθεί στην Αμερική και ζει στη Θεσσαλονίκη. Στον Πειραιά, ένα φυλλάδιο που διακινήθηκε από «αλληλέγγυους» προέτρεπε τους στοιβαγμένους πρόσφυγες και μετανάστες να μην εγκαταλείψουν το λιμάνι για περισσότερο ασφαλείς χώρους. Η ανεξέλεγκτη δράση και η μη πιστοποίηση ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό, πάντως, είναι ένα ζήτημα που έχει επισημανθεί εδώ και αρκετούς μήνες. Τον περασμένο Νοέμβριο καταγγέλθηκε η παρουσία στη Λέσβο μη πιστοποιημένων οργανώσεων που απαγόρευαν ακόμα και την πρόσβαση στις ακτές σε πιστοποιημένους φορείς ή λειτουργούσαν αυτοσχέδια ιατρεία που δεν παρείχαν απολύτως καμία ουσιαστική υπηρεσία. «Απαγορεύουν την πρόσβαση στις παραλίες, δυσκολεύουν το έργο της διάσωσης, γίνονται επικίνδυνοι αφού όταν βγαίνει η βάρκα αντί να περιθάλψουν και να ζεστάνουν τα μωρά, φωτογραφίζονται και αγνοούν βασικούς κανόνες περίθαλψης», ανέφεραν οι καταγγελίες. «Αυτό το οποίο δεν έγινε εξαρχής είναι το γεγονός ότι δεν έγινε μία καταγραφή, μία ταυτοποίηση και πιστοποίηση των ΜΚΟ ή και των ατόμων που μπήκαν σε αυτή τη διαδικασία της βοήθειας, με αποτέλεσμα να δρουν κάποιοι ανεξέλεγκτα και να παρεμποδίζουν τις παρεμβάσεις που προσπαθούμε να κάνουμε σε οργανωμένο πλαίσιο και αυτό βέβαια γιατί δεν λογοδοτούν πουθενά», δηλώνει στο newsbeast.gr ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Praksis, Τζανέτος Αντύπας. Όσον αφορά την Ειδομένη, ο ίδιος διατυπώνει τα εξής ερωτήματα: «Γιατί εμείς με το που άρχισε να υπάρχει η αμφισβήτηση για το ποιοι είναι στην Ειδομένη και το ποια είναι τα κίνητρά τους για να βοηθούν, το πρώτο πράγμα το οποίο κάναμε ήταν να δώσουμε το επίσημο παρών μας στο αστυνομικό τμήμα του Κιλκίς με ονοματεπώνυμα, αριθμούς αστυνομικής ταυτότητας, ειδικότητες και ιδιότητες των στελεχών και των εθελοντών της Praksis οι οποίοι παρεμβαίνουν εκεί; Γιατί το ίδιο δεν ζητήθηκε από όλους όσους βρίσκονται εκεί; Γιατί, παραδείγματος χάρη, δεν έγινε εξαρχής μια καταγραφή όλων αυτών οι οποίοι προέρχονται από όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρώπης και της Γης γενικότερα, και οι οποίοι με τον μανδύα του εγώ προσφέρω εγώ είμαι αλληλέγγυος κάνουν οτιδήποτε θέλουν χωρίς βέβαια να υπάρχει συντονισμός, συνέργεια και σύμπραξη με όλους όσους βρισκόμαστε εκεί και προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για τους πρόσφυγες;». «Εμένα αυτή τη στιγμή αν με ρωτήσετε πόσες είναι οι ΜΚΟ, είτε οι εθνικές είτε οι διεθνείς είτε όλες αυτές οι ομάδες οι οποίες έχουν παρεισφρήσει, δεν μπορώ να σας δώσω νούμερο. Δεν τις ξέρω… Συναντάμε κάθε φορά και καινούργιους, βλέπουμε άλλα σηματάκια κλπ», αναφέρει ο ίδιος. Από την πλευρά τους, πηγές του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, με τις οποίες συνομίλησε το newsbeast.gr, κάνουν λόγο για 55 συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται, αναφέροντας παράλληλα πως γίνεται πλέον η ανά περιοχή καταγραφή τους, με τον κάθε φορέα να καταθέτει τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι έχει πιστοποιηθεί και ένα πλάνο δράσης.

Το νεφελώδες πλαίσιο λειτουργίας των ΜΚΟ

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να φέρει στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση για τη δραστηριότητα των ΜΚΟ, με στόχο να ελεγχθεί η δράση των «ύποπτων» οργανώσεων και να μπει μια τάξη στη σύσταση και τη λειτουργία τους. Χαρακτηριστικό είναι, πάντως, ότι σχετική πρόταση νόμου είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ήδη από τον Οκτώβριο του 2014, αλλά έκτοτε βρίσκεται στο «συρτάρι». Σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του τότε υπουργού Εσωτερικών, Αργύρη Ντινόπουλου, το νομοσχέδιο δεν πρόλαβε να κατατεθεί στη Βουλή επειδή αυτή διαλύθηκε πρόωρα τον Δεκέμβριο του 2014 λόγω της μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας (Αναλυτικά οι ρυθμίσεις του εδώ) Το 2012, στην έκθεσή της με θέμα «Αξιολόγηση Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας», η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς έκανε λόγο για ραγδαία αύξηση των ΜΚΟ στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. «Το νομικό και θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους τελεί όμως ακόμη σε εμβρυακή μορφή, με αποτέλεσμα να τίθενται υπό σοβαρή αμφισβήτηση η ανεξαρτησία, η διαφάνεια και η ακεραιότητά τους», σημειώνει η οργάνωση.

Σύσταση και λειτουργία των ΜΚΟ στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι προβλέπεται ρητώς στο Σύνταγμα. Ωστόσο, το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν προβλέπει ειδικές διατάξεις σχετικά με την ίδρυση και λειτουργία ΜΚΟ. Μία ΜΚΟ δύναται να λάβει τη νομική μορφή των προβλεπομένων από τον Αστικό Κώδικα (ΑΚ) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ), ήτοι της ένωσης προσώπων, της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, του σωματείου, του (κοινωφελούς) ιδρύματος και της επιτροπής εράνων, καθώς και των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που προβλέπονται από ειδικούς νόμους. Η απλούστερη μορφή την οποία θα μπορούσε να ενδυθεί μία κίνηση πολιτών, είναι αυτή της ένωσης προσώπων, η οποία δεν απαιτεί ουσιαστικά νομικές διατυπώσεις. Σχετικά απλή είναι και η διαδικασία ίδρυσης αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, για τη σύσταση και λειτουργία της οποίας αρκούν δύο μόνον πρόσωπα. Η συντριπτική πλειονότητα των ΜΚΟ στην Ελλάδα έχει τη νομική μορφή του σωματείου. Προκειμένου να ιδρυθεί ένα σωματείο, απαιτείται αίτηση προς το αρμόδιο Πρωτοδικείο, στην οποία επισυνάπτονται η συστατική πράξη, τα ονόματα των μελών της διοίκησης και χρονολογημένο καταστατικό με υπογραφές 20 τουλάχιστον μελών. Εφόσον συντρέχουν οι νόμιμοι όροι, το δικαστήριο δέχεται την αίτηση και, κατόπιν, απαιτείται η δημοσίευσή του στον τύπο και η εγγραφή του στο βιβλίο σωματείων, προκειμένου να αποκτήσει νομική προσωπικότητα. Η όλη διαδικασία θεωρείται απλή και διαρκεί συνήθως λιγότερο από έξι μήνες. Η απόφαση του Πρωτοδικείου υπόκειται μόνο σε έφεση. Την απόφαση που απορρίπτει την αίτηση δικαιούται να προσβάλει μόνον όποιος υπέβαλε την αίτηση, ενώ την απόφαση που δέχεται την αίτηση δικαιούται να προσβάλει μόνο το Δημόσιο για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Η ιδιαίτερη φορολογική μεταχείριση που προβλέπεται για τα σωματεία, τα οποία αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την μη υπαγωγή στον ΦΠΑ, τη δυνατότητα μη τήρησης βιβλίων κατηγορίας. Για τα κοινωφελή ιδρύματα ισχύουν πολύ περισσότερα προνόμια. Ως ανταπόδοση των υπηρεσιών που προσφέρουν τα κοινωφελή ιδρύματα στο κοινωνικό σύνολο, αλλά και για να ενθαρρυνθεί η σύσταση τέτοιων ιδρυμάτων, η πολιτεία προσέφερε σε αυτά επιεική φορολογική μεταχείριση. Συγκεκριμένα:

• Αναφορικά με τη φορολογία κληρονομιών – δωρεών, προβλέπεται πλήρης φορολογική απαλλαγή.
• Αναφορικά με τον φόρο εισοδήματος, απαλλάσσονται από κάθε φορολογική επιβάρυνση.
• Αναφορικά με τη φορολογία μεγάλης ακίνητης περιουσίας, απαλλάσσονται από τον φόρο για τα κτίσματα που ιδιοχρησιμοποιούν.
• Στη φορολογική νομοθεσία, για να ενθαρρυνθούν πολίτες και επιχειρήσεις να συμβάλλουν στην οικονομική ενδυνάμωση των κοινωφελών ιδρυμάτων, τα χρηματικά ποσά που δωρίζονται σε αυτά αναγνωρίζονται ως δαπάνη, η οποία αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ή τα κέρδη.
• Τέλος, ο συνταγματικός νομοθέτης παρέχει προστασία στα κοινωφελή ιδρύματα, απαγορεύοντας τη μεταβολή του περιεχομένου των όρων της διαθήκης ή της δωρεάς υπέρ δημόσιου ή κοινωφελούς σκοπού.

Πόροι Οι ΜΚΟ οφείλουν να προβλέπουν στο καταστατικό τους τις πηγές χρηματοδότησής τους, οι οποίες ανάλογα με τη δραστηριότητά τους ενδέχεται να είναι τα έσοδα από:

• συνδρομές μελών
• δωρεές
• χορηγίες στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης
• διαφημίσεις καταχωρημένες σε έντυπά τους
• κρατική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
• διάθεση προϊόντων
• διοργάνωση εκδηλώσεων
• αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων, κ.α.

Ελλείψει διαθέσιμων στοιχείων, δεν είναι δυνατό να αποκλεισθεί η εξάρτηση από μία μόνο πηγή χρηματοδότησης. Ωστόσο, περισσότερο βιώσιμες έχουν αποδειχθεί οι ΜΚΟ με διασπορά πηγών χρηματοδότησης. Αναφορικά με τις χορηγίες, σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις έχουν πλέον την τάση να χρηματοδοτούν, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης τους, ΜΚΟ σχετικές με το προϊόν που οι ίδιες εμπορεύονται, ώστε εν τέλει το όνομα της εταιρείας να συνδέεται στη συνείδηση του κοινού με συγκεκριμένη ΜΚΟ. Ωστόσο, οι εν λόγω χορηγίες ενδέχεται να συνιστούν, μεταξύ άλλων, περιπτώσεις συγκυριακής ενίσχυσης, ξεπλύματος βρώμικου χρήματος ή και προσπάθειας εξαγοράς της κοινής γνώμης, όπως έχει διαφανεί σε διάφορες περιπτώσεις μέχρι σήμερα. Ανεξαρτησία (νομικό πλαίσιο και πρακτική) Τα σωματεία δύνανται να διαχειρίζονται τα του οίκου τους χωρίς την υποχρεωτική συμμετοχή κρατικών παραγόντων στη διοίκηση ή τις συνεδριάσεις τους. Μολονότι στο νόμο δεν προβλέπεται η δυνατότητα κυβερνητικής παρέμβασης στη λειτουργία των ΜΚΟ, η οικονομική εξάρτηση των τελευταίων από κρατικούς πόρους είναι προφανές ότι ενδέχεται να συντελεί στη δημιουργία πελατειακών σχέσεων μεταξύ των εν λόγω δύο πόλων. Δεν λείπουν, επίσης, και οι περιπτώσεις όπου πολιτικοί φροντίζουν να συνδέουν το όνομά τους με κάποια ΜΚΟ, την οποία ενδεχομένως ιδρύουν και οι ίδιοι, ώστε να αναβαθμίσουν τη δημόσια εικόνα τους. Φαινόμενα εκφοβισμού, εκβιασμού, κλπ., φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών εκ μέρους κυβερνητικών παραγόντων δεν έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η απειλή μη χρηματοδότησής τους από κρατικούς πόρους. Τούτο ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα, οι ΜΚΟ που εξαρτώνται κατά βάση από κρατικούς πόρους να ευθυγραμμίζονται με την κυβερνητική γραμμή.

Το «αμαρτωλό» παρελθόν

Το καθεστώς λειτουργίας των ΜΚΟ στη χώρα μας είναι ένα ζήτημα που δεν απασχολεί για πρώτη φορά τη δημοσιότητα. Υπάρχει μάλιστα το προηγούμενο της κρατικής χρηματοδότησης ΜΚΟ που αντιμετωπίζουν δικαστικές περιπέτειες για απάτη και κατασπατάληση, ένα στοιχείο που προκαλεί τουλάχιστον καχυποψία αναφορικά με το πλαίσιο λειτουργίας και αξιολόγησης των οργανώσεων αυτών. Πόρισμα της Επιτροπής Διαφάνειας και Θεσμών της Βουλής που είδε το φως της δημοσιότητας το 2014 έκανε λόγο για αδιαφανείς διαδικασίες χρηματοδότησης μέσω των οποίων διοχετεύτηκαν περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ αλλά και πλήρης ασυδοσία ως προς τη διαχείριση των κονδυλίων. «Το τοπίο δράσης και λειτουργίας τους παραμένει νεφελώδες. Είναι αισθητές η απουσία ενός ξεκάθαρου θεσμικού πλαισίου, η αδυναμία πλήρους χαρτογράφησης των ΜΚΟ, αλλά και η ανεπάρκεια ενός συντονισμένου ελέγχου των χρηματοδοτήσεων των δράσεών τους», υπογραμμιζόταν. «Παρατηρούνται νομοθετήματα περιορισμένης εμβέλειας ή και ανεφάρμοστα. Επιχορηγούνται εκατοντάδες ΜΚΟ χωρίς να είναι σαφές με ποιες διαδικασίες και ποια κριτήρια, με ποιο μηχανισμό ελέγχονται το είδος της χρηματοδότησης και ο τρόπος διαχείρισης των διατιθέμενων σε αυτές κονδυλίων». Την ίδια χρονιά, ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρος Ρακιντζής, μιλούσε για «μαύρες τρύπες» στη λειτουργία των ΜΚΟ. «Ζητήσαμε στοιχεία από τις Εφορίες για περίπου 3.000 ΜΚΟ που έχουν ιδρυθεί στην Ελλάδα την τελευταία 15ετία και διαπιστώνουμε από τις αρχικές ενδείξεις ότι μόνο ένα 10% από αυτές χρηματοδοτούνται κανονικά, τηρεί παραστατικά και δεν προχωρεί σε παράνομες ενέργειες», ανέφερε χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του προς «Το Βήμα». Σε ερώτησή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη Μαρτίου, με αφορμή το νέο ευρωπαϊκό πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα των 700 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα διατεθεί ως επί το πλείστον σε ΜΚΟ, η ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή χαρακτήριζε άκρως απαραίτητη την εξασφάλιση της αποδοτικότητας των κονδυλίων και τη διασφάλιση της διαφάνειας στη διανομή και διαχείρισή τους.

Τι γίνεται σήμερα με τη χρηματοδότηση

«Χρηματοδότηση από πού; Τις περισσότερες φορές με ιδίους πόρους παρεμβαίνουμε. Δεν έχει υπάρξει κάποια χρηματοδότηση από το ελληνικό κράτος κλπ.», τονίζει ο κ. Αντύπας από την Praksis. Αλλά και από το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής σημειώνουν πως οι χρηματοδοτήσεις των ΜΚΟ γίνονται από ιδίους πόρους και πως δεν έχει δοθεί κάποια έκτακτη χρηματοδότηση. Ως προς τα 700 εκατ. ευρώ από την Κομισιόν, ακόμη δεν έχει κλειδώσει ο τρόπος εκταμίευσής τους και όλοι βρίσκονται σε αναμονή. «Εγώ θα μπορούσα να μιλήσω από την πλευρά της Praksis και εμάς οι παρεμβάσεις μας στηρίζονται από την ιδιωτική πρωτοβουλία και από τη συνέργεια και συνεργασία με διεθνείς φορείς και οργανισμούς οι οποίοι μας εμπιστεύονται προκειμένου να βρισκόμαστε τόσο στις πύλες εισόδου όσο και στην Ειδομένη, στην ενδοχώρα, προκειμένου να βοηθήσουμε», αναφέρει ο κ. Αντύπας. Προς τι η συζήτηση τότε περί κονδυλίων; «Υπάρχει ένα ταμείο στην Ε.Ε. που λέγεται European Commission Humanitarian Office, η λεγόμενη ECHO. Πάντοτε το ταμείο αυτό χρηματοδοτούσε ΜΚΟ, διεθνείς το τονίζω, γιατί για να μπορείς να χρηματοδοτηθείς από την ECHO πρέπει να έχεις ένα ανεπτυγμένο σύστημα διαχείρισης και τεχνογνωσία που συνάδει με μηχανισμούς οικονομικο-τεχνικού και όχι μόνο σχεδιασμού μεγάλων εταιρειών. Δηλαδή πρέπει να έχει ένα πάρα πολύ αυστηρό πλαίσιο. Γι’ αυτό χρηματοδοτούσε για τις αναπτυσσόμενες χώρες διεθνείς ΜΚΟ. Βλέποντας ότι υπάρχει μια βαθιά ανθρωπιστική κρίση και στην Ελλάδα, για πρώτη φορά αποφασίζουν σε επίπεδο Ε.Ε. να χρηματοδοτήσουν παρεμβάσεις μέσα σε ένα ευρωπαϊκό κράτος, που δεν είναι αναπτυσσόμενο. Η ECHO κινητοποίησε τον μηχανισμό της, αυτόν που ήξερε να κινητοποιεί, δηλαδή ζήτησε από διεθνείς οργανώσεις, όχι από τις ελληνικές, να υποβάλουν concept paper, κάποια σχέδια δηλαδή, αυτές οι 6-7 οργανώσεις που απευθύνθηκε προκειμένου να διαθέσει χρήματα για την ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα. Αυτές οι διεθνείς οργανώσεις στην ουσία, το σκεπτικό ήταν να χρηματοδοτηθούν διαγωνιστικά πάντα μέσα από την ECHO και μετά να έρθουν στην Ελλάδα και να κάνουν συμπτύξεις με εθνικές ΜΚΟ», εξηγεί ο κ. Αντύπας.

«Κινδυνεύουμε να χάσουμε τον στόχο μας»

Για τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της Praksis, «όλη αυτή η παρέμβαση της κοινωνίας των πολιτών, μέσα από τις ΜΚΟ αλλά και μέσα από τις εθελοντικές οργανώσεις ή ακόμη και των πολιτών οι οποίοι θέλουν να βοηθήσουν με το αίσθημα της αλληλεγγύης, δεν μπορεί να ταυτιστεί ούτε με κάποιο κονδύλι ούτε βέβαια με τη διάθεση για προσφορά». «Στην προκειμένη περίπτωση το μοναδικό πράγμα που δεν πρέπει να αναδύεται είναι η οποιαδήποτε διάθεση ανταγωνισμών ή κανιβαλισμών προκειμένου να φάει ο ένας τον άλλον. Βλέπουμε να υπάρχουν αντιπαραθέσεις όπως οι αλληλέγγυοι ενάντια στις ΜΚΟ ή οι ΜΚΟ ενάντια στους αλληλέγγυους. Kινδυνεύουμε να χάσουμε και τον στόχο μας», τονίζει και συμπληρώνει: «Ποια είναι η αξιακή μας αποστολή; Να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο. Στην προκειμένη περίπτωση, μέσα από τη διαφορετική ακόμη και κοσμοαντίληψη που μπορεί να έχει ο καθένας, γιατί υπάρχουν διαφορές ακόμη και ιδεολογικές κλπ, στο τέλος, πρέπει να βλέπουμε αυτούς που έχουν ανάγκη. Επομένως δεν πρέπει να μας αποδεκατίζουν αυτά που μας χωρίζουν αλλά θα πρέπει να μας ενώνει η κοινή στόχευση». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend