Ο Άγγλος που έγινε κροίσος μετά από… 5.127 προσπάθειες

Ο James Dyson ήταν το τρίτο παιδί μιας οικογένειας Βρετανών, που γεννήθηκε στην πόλη Cromer το Μάιο του 1947 και το γεγονός ότι ήταν ο βενιαμίν της οικογένειας είχε μόνο καλά. «Η μητέρα μου με άφηνε να κάνω ό,τι θέλω» λέει αποστομωτικά και κάπως έτσι μάς δικαιολογεί πώς κατάφερε να γίνει ένας από τους πιο επιτυχημένους και πλουσιότερους εφευρέτες του κόσμου ολόκληρου. Η επιμονή του ήταν αυτή που τον έφερε στην κορυφή των εφευρέσεων και η περιέργειά του για το πώς λειτουργούσαν οι συσκευές που είχε στην καθημερινότητά του. Ο Dyson όταν ήταν παιδί συνήθιζε να τρέχει για μεγάλες αποστάσεις και αυτό τον έμαθε ότι τα όρια είναι σχετικά και πρέπει συνεχώς να τα δοκιμάζουμε. «Ήμουν καλός στο τρέξιμο. Όχι γιατί είχα καλή φυσική κατάσταση, αλλά γιατί είχε περισσότερη αποφασιστικότητα από τους άλλους. Πολλοί άνθρωποι τα παρατούν όταν φαίνεται ότι ο κόσμος είναι εναντίον τους. Εκεί όμως είναι το σημείο που πρέπει να προσπαθήσεις  περισσότερο. Χρησιμοποιώ πάντα το τρέξιμο ως αναλογία. Όταν τρέχεις, υπάρχουν στιγμές που νομίζεις ότι δεν μπορείς να συνεχίσεις. Αλλά αν καταφέρεις και σπάσεις το φράγμα του πόνου, θα τερματίσεις και θα είσαι καλά. Συχνά η λύση σε περιμένει στη γωνία» είχε πει. Και κάπως έτσι ο 68χρονος μηχανικός και εφευρέτης πάλευε για 15 ολόκληρα χρόνια για να φτιάξει μια πρωτοποριακή ηλεκτρική σκούπα. Και αφού έφτιαξε 5.126 πρωτότυπα, αρχής γενομένης από το 1979, κατάφερε να επιτύχει το αποτέλεσμα που ήθελε στην 5.127η προσπάθεια και να κάνει κάθε γωνιά του πλανήτη να συζητάει για την εφέρευσή του: τη σκούπα χωρίς σακούλα! Και φυσικά όλα αυτά τα χρόνια προσπαθειών ο άντρας του σπιτιού ήταν… η γυναίκα του, Ντίεντρε Χίντμαρς, ο «υπέροχος άνθρωπος», όπως την είχε χαρακτηρίσει σε μια συνέντευξή του, που τον στήριζε όταν όλοι οι άλλοι τον πέρναγαν για τρελό!

Η σκούπα χωρίς σακούλα και άλλες εφευρέσεις

Ο δρόμος για τη μεγάλη του ανακάλυψη δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Μετά το 5.127ο πρωτότυπο έφτιαξε τη συσκευή όπως ακριβώς την είχε φανταστεί, προσπάθησε να την πουλήσει στους μεγάλους κατασκευαστές, όμως εκείνοι δεν ενθουσιάστηκαν με την ιδέα. Και αυτό γιατί η αγορά της ηλεκτρικής σκούπας με σακούλα είχε κόστος και πουλούσε πολύ. Και έτσι αποφάσισε να προχωρήσει μόνος του στην κατασκευή της, συνεργαζόμενος με μια εταιρεία στην Ιαπωνία, εκεί που η εφεύρεσή του βρήκε την αναγνώριση που της άξιζε, με αποτέλεσμα να επεκταθεί και σε άλλες αγορές. Από το 1993 η σκούπα χωρίς σακούλα έχει πουλήσει πάνω από 35 εκατομμύρια κομμάτια σε όλο τον κόσμο! Η συσκευή  λειτουργεί χάρη στη λεγόμενη κυκλωνική τεχνολογία, χρησιμοποιώντας φυγόκεντρες δυνάμεις, που παγιδεύουν τη σκόνη. «Ενώ καθάριζα το σπίτι μου, παρατήρησα ότι όσο περισσότερη σκόνη μάζευε η ηλεκτρική σκούπα, τόσο χειρότερα απέδιδε. Ανοίγοντας τη σακούλα, διαπίστωσα το πρόβλημα. Η σκόνη έφραζε τους πόρους της, μειώνοντας την απορροφητικότητα» είχε πει. Με αυτό τον τρόπο οι χρήστες δεν ξοδεύουν τα λεφτά τους σε σακούλες και φίλτρα αντικατάστασης. Απλά ανοίγουν τον κάδο και τον καθαρίζουν. Στεγνωτήρας χεριών Ποιος δεν έχει βρεθεί σε δημόσια τουαλέτα να περνάει άπειρη ώρα προσπαθώντας να στεγνώσει τα χέρια του στον στεγνωτήρα; Η απάντηση είναι «όλοι» και όλοι μας έχουμε καταλήξει να βγαίνουμε από την τουαλέτα με τα χέρια να στάζουν (κάποιοι μάλιστα τα σκουπίζουμε ακόμα και στο παντελόνι μας!). Αυτό φαίνεται ότι είχε κατά νου ο Dyson και έφτιαξε έναν στεγνωτήρα χεριών, τον Dyson Airblade, που βγάζει αέρα με ταχύτητα 640 χλμ την ώρα, με αποτέλεσμα τα χέρια να στεγνώνουν σε μόλις 12 δευτερόλεπτα! Ανεμιστήρας χωρίς λεπίδες – Αερόθερμο με «καρδιά» αεροσκάφους Η επιτομή του design που σίγουρα δεν θυμίζει σε τίποτα τον κλασικό ανεμιστήρα που δροσίζει το χώρο μας τις καλοκαιρινές μέρες που το θερμόμετρο αγγίζει κόκκινο. Μια φωτογραφία του Dyson τον δείχνει να βάζει το κεφάλι του στο στεφάνι και να δείχνει ότι ο ανεμιστήρας του, ονόματι Dyson Air Multiplier, δεν έχει λεπίδες και παρόλα αυτά μπορεί να φέρει κρύο αέρα στο χώρο. Η συσκευή χρησιμοποιεί τεχνολογία που πολλαπλασιάζει τη ροή του αέρα κατά 15 φορές, βγάζοντας 405 λίτρα κρύου αέρα, σε διαρκή ρυθμό, μέσα στο χώρο. Και όταν το καλοκαίρι περνά και έρχεται ο χειμώνας ο Dyson έχει πάλι τη λύση αφού υπάρχει το αερόθερμό του –Dyson Hot το λεγόμενο- μια αθόρυβη συσκευή, φτιαγμένη με θερμοπλαστικά υλικά, η οποία μιμείται την τεχνολογία των αεροσκαφών. Η συσκευή διαθέτει έναν εσωτερικό θερμοστάτη ο οποίος της επιτρέπει να διαχέει στο χώρο θερμότητα μεταξύ ενός και 37 βαθμών Κελσίου. Ο θερμοστάτης ενεργοποιείται βάσει της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στους κινητήρες αεροσκαφών αντλώντας αέρα από τη βάση. Στη συνέχεια αυτός θερμαίνεται με τη βοήθεια κεραμικών βότσαλων στο εσωτερικό του οβάλ ανοίγματος και απελευθερώνεται ομοιόμορφα στην ατμόσφαιρα. Το «ανάποδο» συντριβάνι Το όνομα και μόνο της εφεύρεσης είναι ενδεικτικό: «Wrong Garden» ελληνιστί «Ο λάθος κήπος» ο οποίος έχει μέσα ένα συντριβάνι. Καλά μέχρι εδώ θα πείτε. Αν το δείτε όμως θα καταλάβετε ότι όταν o Dyson το κατασκεύασε -και του πήρε ένα χρόνο- ήθελε απλά να κάνει τους νόμους της φυσικής να φαντάζουν… λάθος. Το συντριβάνι αποκαλύφθηκε το 2003 και τους άφησε όλους με το στόμα ανοιχτό καθώς το νερό τρέχει ανηφορικά, αψηφώντας κάθε έννοια βαρύτητας; Το μυστικό είναι ο πεπιεσμένος αέρας που πυροδοτεί την παράλογη αυτή κίνηση του νερού, με την ψευδαίσθηση της φυσικής ροής να βασίζεται κατόπιν σε έναν περίπλοκο μηχανισμό.

Ο άγγλος κροίσος με την περιουσία των 1,7 δισ. ευρώ

Ο James Dyson φιγουράρει στις λίστες με τους πλουσιότερους εφευρέτες, με την περιουσία του να έχει πολλά μηδενικά, αγγίζοντας το ποσό των 1,7 δισ. ευρώ. Μάλιστα λέγεται ότι κατέχει περισσότερη γη ακόμα και από τη Βασίλισσα Ελισάβετ, που του απένειμε τον τίτλο του σερ το 2006. Το 2014 απέκτησε 3.000 στρέμματα στο Lincolnshire. «Μεγάλωσα στη γεωργική περιοχή του Norfolk. Σαν μαθητής και φοιτητής περνούσα τις διακοπές μου σε τοπικές φάρμες, μαζεύοντας τις σοδειές με τις πατάτες, τα λάχανα, το μαϊντανό και τα φραγκοστάφυλα. Μου αρέσει να κάνω το ίδιο και στο Lincolnshire, μου θυμίζει το Norfolk» είχε πει. Τα τελευταία χρόνια ζει σε ένα ανάκτορο του 18ου αιώνα, με 51 δωμάτια στην περιοχή Gloucestershire, κοντά στα κεντρικά του εργοστασίου του.

Ο εργοδότης με τις πρωτοποριακές μεθόδους απασχόλησης

Οι εργαζόμενοι δουλεύουν όλοι στον ίδιο ενιαίο χώρο και οι σχεδιαστές δεν κρύβουν τα πρωτότυπα συσκευών. Όλοι πρέπει να ξέρουν τι κάνει ο άλλος σε κάθε τμήμα, αν και αυτό κρύβει πάντα τον κίνδυνο να διαρρεύσουν καινοτόμες ιδέες. Γι’ αυτό ένα είναι το πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό που πρέπει να έχουν οι εργαζόμενοι: εχεμύθεια. Στην εταιρεία του δουλεύουν 2.700 συνεργάτες, εκ των οποίων οι 1.300 έχουν έδρα τη Βρετανία και στις εγκαταστάσεις στο Μάλσμπερι εργάζονται 700 ερευνητές. Το 80% των προϊόντων του Dyson πωλούνται εκτός Βρετανίας. Το 2010 ο τζίρος της εταιρείας άγγιξε το 1,01 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 13% σε σχέση με το 2009.

Το ίδρυμα James Dyson

Ο James Dyson στηρίζει τους νέους και τους ενθαρρύνει με ενθουσιασμό να κατευθυνθούν στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και της μηχανικής. Αυτός ήταν και ο λόγος που δημιούργησε το ίδρυμα που φέρει το όνομά του. Το ίδρυμα χρηματοδοτεί εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με σχολεία του Γουϊλτσάιρ στη νοτιοδυτική Αγγλία, καθώς και ιατρικές και επιστημονικές έρευνες. «Χρειαζόμαστε μαθητές που σκέφτονται διαφορετικά και κάνουν λάθη, πολλά λάθη. Τα μεγάλα μυαλά πάντα κάνουν πολλά λάθη γιατί δεν φοβούνται να δοκιμάζουν τρελά πράγματα ξανά ξανά» λέει. Μάθετε περισσότερα για το ίδρυμά του στο http://www.jamesdysonfoundation.co.uk/. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend