Η υγεία του στόματος είναι στενά συνδεδεμένη με τη συνολική ευεξία και ποιότητα ζωής, και ωστόσο οι ασθένειες των ούλων, όπως η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα, συχνά περνούν απαρατήρητες μέχρι να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά. Η κακή στοματική υγιεινή, το κάπνισμα, οι ορμονικές αλλαγές, αλλά και οι χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης ή η καρδιοπάθεια, μπορούν να εντείνουν την εξέλιξή τους. Στην Ελλάδα, παρότι τα εθνικά επιδημιολογικά δεδομένα είναι περιορισμένα, οι οδοντίατροι καταγράφουν συνεχώς αυξανόμενα περιστατικά περιοδοντικής νόσου, ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 40 ετών.

Αλλά ποια είναι ακριβώς η διαφορά μεταξύ ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας; Και τι μπορεί να κάνει κανείς για να αποφύγει την εξέλιξή τους;

Τι είναι η ουλίτιδα;

Η ουλίτιδα αποτελεί την πρώιμη μορφή φλεγμονής των ούλων. Προκαλείται κυρίως από τη συσσώρευση βακτηριακής πλάκας, δηλαδή το στρώμα μικροβίων και υπολειμμάτων τροφής που καλύπτει τα δόντια όταν δεν καθαρίζονται σωστά. Αν αυτή η πλάκα δεν απομακρυνθεί εγκαίρως με το βούρτσισμα και το νήμα, γίνεται πέτρα (τρυγία), η οποία δεν αφαιρείται παρά μόνο με επαγγελματικό καθαρισμό στον οδοντίατρο.

Κύρια συμπτώματα:

  • Πρήξιμο και ερυθρότητα στα ούλα
  • Αιμορραγία κατά το βούρτσισμα ή το φαγητό
  • Ευαισθησία ή ήπιος πόνος

Η ουλίτιδα είναι αναστρέψιμη εφόσον αντιμετωπιστεί νωρίς με σωστή στοματική υγιεινή και καθαρισμό στον οδοντίατρο.

Τι είναι η περιοδοντίτιδα;

Αν η ουλίτιδα δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα, μια πολύ πιο σοβαρή κατάσταση. Εδώ, η φλεγμονή φτάνει βαθύτερα στους ιστούς που συγκρατούν τα δόντια και προκαλεί μόνιμες βλάβες. Το σώμα, στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει τα βακτήρια, καταστρέφει και τους υγιείς ιστούς γύρω από τα δόντια. Το αποτέλεσμα; Απώλεια οστού, υποχώρηση ούλων και τελικά… απώλεια δοντιών.

Συμπτώματα περιοδοντίτιδας:
  • Ουλίτιδα που επιμένει
  • Χαλάρωση ή μετατόπιση δοντιών
  • Κακοσμία στόματος
  • Υποχώρηση της γραμμής των ούλων (φαίνεται περισσότερη επιφάνεια του δοντιού)
  • Πόνος κατά τη μάσηση
  • Δημιουργία θυλάκων (κενών) ανάμεσα σε ούλα και δόντια

Η περιοδοντίτιδα είναι μη αναστρέψιμη, αλλά μπορεί να ελεγχθεί και να σταθεροποιηθεί με εξειδικευμένη θεραπεία.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Ενώ στις ΗΠΑ περίπου το 42% των ενηλίκων άνω των 30 ετών παρουσιάζουν περιοδοντίτιδα, στην Ελλάδα η εικόνα είναι παρόμοια, ίσως και πιο επιβαρυμένη, ειδικά λόγω:

  • Της χαμηλής συχνότητας επισκέψεων στον οδοντίατρο
  • Της περιορισμένης πρόληψης από μικρή ηλικία
  • Του υψηλού ποσοστού καπνιστών (άνω του 30%)
  • Του μικρού αριθμού ασφαλισμένων που έχουν πρόσβαση σε οδοντιατρικές υπηρεσίες

Σύμφωνα με μελέτη του Οδοντιατρικού Τμήματος του ΕΚΠΑ, 6 στους 10 Έλληνες δεν επισκέπτονται οδοντίατρο προληπτικά, αλλά μόνο όταν υπάρχει πρόβλημα. Επίσης, ένα ποσοστό άνω του 70% των ενηλίκων άνω των 50 ετών παρουσιάζουν κάποια μορφή περιοδοντικής νόσου.

Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο;

Οι δύο παθήσεις έχουν παρόμοιους παράγοντες κινδύνου, όπως:

  • Κάπνισμα
  • Κακή στοματική υγιεινή
  • Χρόνιες παθήσεις (π.χ. διαβήτης, καρδιαγγειακά)
  • Ορμονικές αλλαγές (π.χ. εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση)
  • Στρες και εξασθενημένο ανοσοποιητικό
  • Οικογενειακό ιστορικό

Πώς να τις προλάβετε;

Η πρόληψη είναι απλή, αλλά απαιτεί συνέπεια:

  • Βουρτσίζετε 2 φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα
  • Χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα καθημερινά
  • Ξεπλένετε με αντιμικροβιακό στοματικό διάλυμα
  • Κάνετε καθαρισμό στον οδοντίατρο κάθε 6 μήνες
  • Σταματήστε το κάπνισμα και διατηρείτε υγιή διατροφή

Πότε να επισκεφθείτε οδοντίατρο

Μην αγνοείτε τα εξής σημάδια:

  • Συνεχής αιμορραγία των ούλων
  • Πόνος ή δυσφορία στα δόντια
  • Κακοσμία που επιμένει
  • Χαλαρά ή μετακινημένα δόντια

Ανάλογα με την κλινική εικόνα, ο οδοντίατρος μπορεί να σας παραπέμψει σε περιοδοντολόγο ή ενδοδοντολόγο, εάν υπάρχει συμμετοχή και του πολφού του δοντιού.

Η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα δεν είναι απλώς «αιμορραγία στα ούλα». Είναι σημάδια σοβαρής φλεγμονής που μπορεί να έχει και συστημικές επιπτώσεις, έχουν μάλιστα συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη και ακόμη και επιπλοκές εγκυμοσύνης.

Ενημερωθείτε, ελέγχετε τα ούλα σας και μην περιμένετε το σύμπτωμα να γίνει πρόβλημα. Η έγκαιρη δράση σώζει όχι μόνο δόντια αλλά και χρόνια ποιότητας ζωής.