Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, πρώην καρδινάλιος και μετέπειτα πάπας Φραγκίσκος, συνήθιζε να επισκέπτεται τη βασιλική της Santa Maria Maggiore κατά τις τακτικές του επισκέψεις στη Ρώμη, πριν ακόμη αναλάβει τον παπικό θρόνο. Η βασιλική, μία από τις τέσσερις παπικές της Ρώμης, δεσπόζει στον λόφο Εσκουιλίνο, ανάμεσα στο Κολοσσαίο και τον σιδηροδρομικό σταθμό Τέρμινι, περιοχή που στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας χρησιμοποιούνταν ως νεκροταφείο για δούλους.
Σε μία από αυτές τις επισκέψεις, ο Μπεργκόλιο είχε μια απρόσμενη συνάντηση με έναν ύποπτο για κλοπή πορτοφολιών, εμπειρία που δεν φαίνεται να τον αποθάρρυνε. Τον Μάρτιο του 2013, την επομένη της εκλογής του ως πάπα Φραγκίσκου, όνομα που επέλεξε προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, έφυγε διακριτικά από το Βατικανό για να προσευχηθεί στη Santa Maria Maggiore.
Σύμφωνα με τον Guardian, κατά τη διάρκεια της παπικής του θητείας, που διήρκεσε 12 χρόνια, ο Φραγκίσκος επισκέφθηκε τη βασιλική πάνω από 100 φορές, κυρίως πριν και μετά από ταξίδια στο εξωτερικό. Στις 23 Μαρτίου, την ημέρα που πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο έπειτα από σοβαρό επεισόδιο πνευμονίας, έκανε μία στάση για να αφήσει λουλούδια πριν επιστρέψει στο Βατικανό. Η πιο πρόσφατη επίσκεψή του σημειώθηκε στις 12 Απριλίου.
Το ερχόμενο Σάββατο, ο πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος απεβίωσε τη Δευτέρα σε ηλικία 88 ετών, θα πραγματοποιήσει το τελευταίο του ταξίδι στη Santa Maria Maggiore, όπου θα ταφεί. Θα αφήσει πίσω του προέδρους, πρωθυπουργούς και μέλη βασιλικών οικογενειών που θα παρακολουθήσουν τη νεκρώσιμη ακολουθία στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, ενώ στη βασιλική θα τον αποχαιρετήσουν οι φτωχοί και άποροι της Ρώμης.
Ο Φραγκίσκος είναι ο πρώτος πάπας εδώ και πάνω από έναν αιώνα που δεν θα ταφεί με μεγαλοπρέπεια στις κατακόμβες κάτω από τη βασιλική του Αγίου Πέτρου. Αντίθετα, το απλό ξύλινο φέρετρό του θα ενταφιαστεί σε έναν μικρό χώρο που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν για αποθήκευση κηροπηγίων.
Ο ίδιος είχε αποκαλύψει την επιλογή του τόπου ταφής σε συνέντευξή του τον Απρίλιο του 2023 στον δημοσιογράφο Χαβιέρ Μαρτίνεθ-Μπροκάλ της ισπανικής εφημερίδας ABC, η οποία δημοσιεύθηκε έναν χρόνο αργότερα στο βιβλίο-συνέντευξη με τίτλο El Sucesor (Ο Διάδοχος).
«Μου είπε ότι είχε απλοποιήσει την κηδεία του, γιατί ένιωθε πως οι παπικές τελετές είναι υπερβολικά επιτηδευμένες», δήλωσε ο Μαρτίνεθ-Μπροκάλ. «Δεν ήθελε να παρουσιαστεί ξαπλωμένος πάνω σε μαξιλάρια, ήθελε να είναι περισσότερο σαν ποιμένας».
Ο Φραγκίσκος επισκέφθηκε διάφορα σημεία της βασιλικής πριν καταλήξει στον συγκεκριμένο χώρο, που βρίσκεται κοντά στο παρεκκλήσι Παολίνα, όπου βρίσκεται η βυζαντινή εικόνα της Παναγίας, μπροστά στην οποία συνήθιζε να προσεύχεται.
Όπως ζήτησε στη διαθήκη του, ο τάφος του δεν θα έχει διακόσμηση και θα φέρει μόνο την παπική του ονομασία στα λατινικά: Franciscus.
«Όταν είδε το σημείο, ο Φραγκίσκος απάντησε: “Εδώ είναι η θέση μου, θέλω να ταφώ εδώ“», είπε ο Μαρτίνεθ-Μπροκάλ. «Ήταν ουσιαστικά μια αποθήκη».
Ο Φραγκίσκος αποκάλυψε στον δημοσιογράφο πως είχε αναπτύξει μεγάλη αφοσίωση προς την Παναγία, γεγονός που τον έκανε να αγαπήσει ιδιαίτερα τη βασιλική. Θυμήθηκε επίσης τη συνάντηση με τον ύποπτο πορτοφολά, την οποία χαρακτήρισε ως αξέχαστη εμπειρία.
«Περπατούσε προς τη βασιλική και κάποιος τον πλησίασε λέγοντάς του: “Δεν έχω βενζίνη, μπορείς να μου δώσεις λίγα χρήματα;“», ανέφερε ο Μαρτίνεθ-Μπροκάλ και συμπλήρωσε: «Ο Φραγκίσκος του απάντησε πως δεν είχε. Ο άνδρας τότε προσπάθησε να του πουλήσει ένα φανταχτερό ρολόι σε εξευτελιστική τιμή, αλλά εκείνος υποψιάστηκε ότι ήταν παγίδα. Ο Φραγκίσκος είπε: “Μετά με πληροφόρησαν ότι, αν είχα βγάλει το πορτοφόλι μου, θα με είχε χτυπήσει και θα το είχε αρπάξει“».
Η περιοχή του Εσκουιλίνο, που παλαιότερα ήταν παραμελημένη, έχει εξελιχθεί σε μια πολυπληθή, πολυπολιτισμική γειτονιά, στην οποία τα τελευταία χρόνια έχουν εγκατασταθεί ηθοποιοί και σκηνοθέτες.
Αν και η Santa Maria Maggiore δεν είναι τόσο γνωστή όσο η βασιλική του Αγίου Πέτρου, εντυπωσιάζει εξίσου τους επισκέπτες. Στο εσωτερικό της δεσπόζουν τα μπλε και χρυσά ψηφιδωτά που έφεραν από την Αμερική οι άνθρωποι του Χριστόφορου Κολόμβου, ενώ διαθέτει και παρεκκλήσι σχεδιασμένο από τον Μιχαήλ Άγγελο.
Ο Φραγκίσκος δεν είναι ο μοναδικός διάσημος που θα ταφεί στη βασιλική. Στην απέναντι πλευρά βρίσκεται ο τάφος του Ιταλού γλύπτη και αρχιτέκτονα του 17ου αιώνα, Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι.
Τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου, η βασιλική έχει γίνει δημοφιλής προορισμός για προσκυνητές και τουρίστες.
«Απέπνεε ειρήνη από κάθε πόρο του σώματός του», δήλωσε η Έρικα, Γερμανίδα γιατρός που ζει στη Νορβηγία, αφήνοντας ένα μήνυμα στο βιβλίο συλλυπητηρίων στην είσοδο της βασιλικής.
Μέσα στον ναό, ιερείς δέχονται προσκυνητές για εξομολόγηση και ευλογίες. Η Στεφανία Πόλκο, προσκυνήτρια από το Μεξικό που περίμενε στην ουρά για να ευλογηθούν τα αναμνηστικά της, είπε: «Καταλαβαίνω γιατί ο Φραγκίσκος επέλεξε να ταφεί εδώ. Είναι συγκλονιστικά όμορφο μέρος».
