Στις 12 Μαρτίου του 1987 κατατίθεται στη Βουλή το περίφημο νομοσχέδιο Τρίτση, που σηματοδοτεί μία από τις μεγαλύτερες συγκρούσεις μεταξύ της Πολιτείας και της Εκκλησίας στην Ελλάδα. Στο επίκεντρο ήταν η προσπάθεια της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου να θέσει υπό κρατικό έλεγχο την τεράστια εκκλησιαστική περιουσία, προκαλώντας αντιδράσεις που οδήγησαν σε πολιτική αναταραχή και την τελική θυσία του υπουργού Παιδείας, Αντώνη Τρίτση.
Ο Αντώνης Τρίτσης, ένας πολιτικός με σύγχρονες και ρηξικέλευθες ιδέες, επιχείρησε να λύσει ένα ζήτημα που ταλαιπωρούσε επί δεκαετίες τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους. Το νομοσχέδιό του προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την παραχώρηση μεγάλου μέρους της μοναστηριακής περιουσίας στο Κράτος, αλλά και την ενίσχυση της συμμετοχής λαϊκών στη διοίκηση της Εκκλησίας.
Η αντίδραση της Εκκλησίας ήταν άμεση και σκληρή, με τον τότε αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ να κηρύσσει έναν ανοιχτό πόλεμο εναντίον της κυβέρνησης. Η Ιερά Σύνοδος απέρριψε το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει το αυτοδιοίκητό της και αντιβαίνει στο Σύνταγμα. Ο τότε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, κατήγγειλε την κυβέρνηση ότι επιχειρεί να υποδουλώσει την Εκκλησία.
Οι μητροπολίτες οργάνωσαν συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα, κάλεσαν σε βοήθεια διεθνείς εκκλησιαστικούς οργανισμούς και φορείς, και έφτασαν στο σημειο να απειλήσουν με άρση του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το αποκορύφωμα ήταν ένα τεράστιο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα την 1η Απριλίου 1987, όπου εμφανίστηκε δυναμικά για πρώτη φορά ο μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.
Παρά την αρχική αποφασιστικότητα του Αντώνη Τρίτση και της κυβέρνησης, τελικά ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου υποχώρησε. Υπό την πίεση της Εκκλησίας και της κοινής γνώμης, αλλά και με διαμεσολάβηση του αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιακώβου, ξεκίνησε μια σειρά συμβιβασμών που οδήγησαν ουσιαστικά στην ανατροπή των βασικών προβλέψεων του νόμου Τρίτση.
Ο Τρίτσης, βλέποντας ότι η κυβέρνηση υποχωρεί στις πιέσεις της Εκκλησίας, υπέβαλε την παραίτησή του στις 13 Φεβρουαρίου 1988. Η ιστορική φράση του Ανδρέα Παπανδρέου «Αντώνη, έγραψες ιστορία», κατά την αποχώρησή του, έμεινε να σηματοδοτεί την άδοξη κατάληξη μιας προσπάθειας που ενόχλησε βαθιά κατεστημένα συμφέροντα.
Η σύγκρουση του 1987 έληξε με μια νίκη της Εκκλησίας, η οποία διατήρησε τον έλεγχο της περιουσίας της και απέτρεψε την κρατική παρέμβαση στα εσωτερικά της. Ο Αντώνης Τρίτσης «θυσιάστηκε» στο βωμό του συμβιβασμού, αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη για το αδιέξοδο.
Σήμερα, περισσότερο από τρεις δεκαετίες μετά, η εκκλησιαστική περιουσία παραμένει εν πολλοίς ανέγγιχτη και μεγάλη, ενώ κάθε νέα προσπάθεια διευθέτησης των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας πέφτει πάνω στις ίδιες περίπου δυσκολίες.
Οι σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους στην Ελλάδα εξακολουθούν να αποτελούν ένα σύνθετο και ευαίσθητο ζήτημα ενώ παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες για διαχωρισμό των δύο θεσμών, η Εκκλησία διατηρεί μια ισχυρή επιρροή στην ελληνική κοινωνία και πολιτική. Το ζήτημα της εκκλησιαστικής περιουσίας παραμένει ανοιχτό, ενώ συζητήσεις γίνονται και για άλλα θέματα, όπως η θρησκευτική εκπαίδευση στα σχολεία και η μισθοδοσία των κληρικών.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1550: Μερικές εκατοντάδες Ισπανοί και αυτόχθονες στρατιώτες υπό τις διαταγές του Πέδρο ντε Βαλδντίβια νικούν έναν στρατό 60.000 Μαπούτσε στη μάχη του Πένκο στη σημερινή Χιλή.
1894: Η Coca Cola πωλείται για πρώτη φορά σε μπουκάλι και συγκεκριμένα γυάλινο.
1911: Συλλαλητήριο για το γλωσσικό ζήτημα ματαιώνεται μετά από αστυνομική απαγόρευση, εν μέσω έντονων αντιδράσεων. Ο καθηγητής Γεώργιος Μιστριώτης, φανατικός υποστηρικτής της καθαρεύουσας, κατηγορείται για στάση, καθώς πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις κατά της δημοτικής.
1918: Η Μόσχα γίνεται και πάλι πρωτεύουσα της Ρωσίας μετά από 215 χρόνια, κατά τα οποία πρωτεύουσα ήταν η Αγία Πετρούπολη.
1921: Ο ηγέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης, Βλαντιμίρ Λένιν, ανακοινώνει από το βήμα του 10ου συνεδρίου του ΚΚΣΕ τη Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ), που επιτρέπει τη δραστηριοποίηση ιδιωτικών επιχειρήσεων.
1929: Η Opel AG, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία στη Γερμανία, αγοράζεται από την General Motors των ΗΠΑ, έναντι 120.000.000 μάρκων.
1933: Στη Γερμανία, ο Πάουλ φον Χίντενμπουργκ καταργεί τη σημαία της Γερμανικής Δημοκρατίας και δίνει εντολή να αναρτηθούν πλάι-πλάι η σβάστικα και η αυτοκρατορική σημαία.
1938: Τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στην Αυστρία, ολοκληρώνοντας την προσάρτηση (Anschluss) από το ναζιστικό καθεστώς του Αδόλφου Χίτλερ. Η ενσωμάτωση της χώρας στο Γ’ Ράιχ γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό από πολλούς Αυστριακούς, ενώ η διεθνής κοινότητα παραμένει άπραγη, ενθαρρύνοντας την επεκτατική πολιτική της ναζιστικής Γερμανίας.
1947: Ο Αμερικανός πρόεδρος, Χάρι Τρούμαν, παρουσιάζει το δόγμα του (Δόγμα Τρούμαν) για την καταπολέμηση του κομουνισμού. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει αποχώρηση των βρετανικών δυνάμεων και ένταξη της χώρας στην αμερικανική σφαίρα επιρροής, καθώς και την έναρξη της αμερικανικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας.
1951: Κάνει το ντεμπούτο του στις εφημερίδες των ΗΠΑ, το κόμικ «Ντένις ο Τρομερός».
1964: Δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι παρακολουθούν τη νεκρική πομπή του βασιλιά Παύλου από τη Μητρόπολη μέχρι το Τατόι.
1987: Ξεσπά σφοδρή κρίση μεταξύ Εκκλησίας και κυβέρνησης, με αφορμή το νομοσχέδιο του Αντώνη Τρίτση που θέτει υπό κρατικό έλεγχο την εκκλησιαστική περιουσία.
1989: Ο Άγγλος μηχανικός υπολογιστών, Τιμ Μπέρνερς-Λι, προτείνει τη δημιουργία του παγκόσμιου ιστού (WWW), που θα οδηγήσει στην εκρηκτική ανάπτυξη του ίντερνετ.
1990: Πραγματοποιείται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το πρώτο debate μεταξύ πολιτικών αρχηγών στην Ελλάδα. Συμμετείχαν οι πρόεδροι της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, καθώς και του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης, ενόψει των εκλογών της 8ης Απριλίου.
1994: Η Εκκλησία της Αγγλίας χειροτονεί την πρώτη γυναίκα ιερέα.
1994: Αποδεικνύεται πως η φωτογραφία, η οποία θεωρούταν ότι απεικόνιζε το τέρας του Λοχ Νες, ήταν απάτη.
2005: Ο Κάρολος Παπούλιας αναλαμβάνει πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
2011: Μετά το φονικό σεισμό στην Ιαπωνία και χτύπημα από το τσουνάμι, αντιδραστήρας στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα εκρήγνυται. Η ραδιενέργεια που εκλύθηκε σε μία ώρα αντιστοιχούσε στο ανώτατο ετήσια αποδεκτό όριο, ενώ η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση ανάγκης και διατάχθηκε η εκκένωση των κοντινών κατοικιών σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων.
2021: Σε μία συνέντευξη με την ελληνική εφημερίδα Τα Νέα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αναφέρει ότι η Βρετανία είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης των ιστορικών Μαρμάρων του Παρθενώνα ηλικίας 2.500 ετών, εν μέσω όλο και περισσότερων φωνών υπέρ της επιστροφής των κλαπέντων μαρμάρων στην Ελλάδα.
Γεννήσεις
1865 – Ανδρέας Καρκαβίτσας, ένας από τους κορυφαίους έλληνες λογοτέχνες, γνωστός για το έργο του «Λόγια της Πλώρης», που αποτύπωσε τη ναυτική ζωή και τη λαογραφία της Ελλάδας, καθώς και για τη ρεαλιστική κοινωνική του κριτική σε έργα όπως «Ο Ζητιάνος».
1922 – Τζακ Κέρουακ, αμερικανός συγγραφέας, εμβληματική μορφή του κινήματος Μπητ, με το «On the Road» να θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά λογοτεχνικά έργα του 20ού αιώνα, που καθόρισε τη φιλοσοφία της περιπλάνησης και της ελευθερίας.
1938 – Μάνος Ελευθερίου, έλληνας ποιητής, στιχουργός και συγγραφέας, με τεράστια συμβολή στο ελληνικό τραγούδι και τη λογοτεχνία, δημιουργός διαχρονικών στίχων όπως «Άλλος για Χίο τράβηξε», «Το παλιό ρολόι» και «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι».
Θάνατοι
1838 – Μήτρος Πέτροβας, αγωνιστής του ’21, γνωστός και ως Μητροπέτροβας, από τους πρωτεργάτες της Ελληνικής Επανάστασης στη Μεσσηνία, που πολέμησε με γενναιότητα σε πολλές μάχες για την ανεξαρτησία.
1945 – Άννα Φρανκ, νεαρή γερμανοεβραία, ένα από τα πιο γνωστά και πολυσυζητημένα θύματα του Ολοκαυτώματος. Το «Ημερολόγιό» της, που κατέγραψε την εμπειρία της κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, είναι ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία παγκοσμίως.
1955 – Τσάρλι «Μπερντ» Πάρκερ, αμερικανός αλτοσαξοφωνίστας, πρωτοπόρος της bebop jazz, με τεράστια επιρροή στη μουσική, γνωστός για την τεχνική του και τις καινοτόμες αρμονίες του.
2005 – Σταύρος Κουγιουμτζής, έλληνας συνθέτης, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού, που έγραψε αθάνατες επιτυχίες για τον Γιώργο Νταλάρα και άλλους σπουδαίους ερμηνευτές.
2018 – Χρήστος Σιμαρδάνης, έλληνας ηθοποιός, με χαρακτηριστική φωνή και στιλ, γνωστός από τηλεοπτικές σειρές, κινηματογραφικές ταινίες και διαφημίσεις, όπου ξεχώρισε για το ιδιαίτερο ύφος του και την ευγενική του παρουσία.
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λογοκρισίας στο Διαδίκτυο
