Σαν σήμερα 12 Απριλίου: Η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους – Το ξεπούλημα της Κωνσταντινούπολης

Ακόμη, η δίκη για τη δολοφονία του Τζορτζ Πολκ, ο Γαλιλαίος ως αιρετικός και ο Γιούρι Γκαγκάριν ταξιδεύει στο διάστημα

Ακούστε το άρθρο

12·04·2025 00:04

Newsroom

Ήταν το 1204 όταν η Κωνσταντινούπολη, η πιο ισχυρή και πλούσια πόλη του μεσαιωνικού κόσμου, πέφτει στα χέρια των Σταυροφόρων – όχι των Οθωμανών, αλλά των «χριστιανών συμμάχων» της. Η Δ’ Σταυροφορία, που είχε αρχικό στόχο την κατάληψη της Αιγύπτου και την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων, εκτρέπεται δραματικά, καταλήγοντας στη λεηλασία και καταστροφή της Βυζαντινής πρωτεύουσας.

Με την πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η καρδιά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας βυθίζεται στο χάος. Οι Σταυροφόροι, κυρίως Βενετοί και Γάλλοι, καταλαμβάνουν την πόλη στις 13 Απριλίου, ανοίγοντας τις πύλες σε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της ευρωπαϊκής ιστορίας. Επί τρεις ημέρες, η Κωνσταντινούπολη παραδίδεται στη φωτιά, το πλιάτσικο και τον βιασμό. Εκκλησίες ιεροσυλούνται, μοναστήρια καταστρέφονται, και ανεκτίμητοι θησαυροί αιώνων – από τον Ιππόδρομο, την Αγία Σοφία, τα παλάτια – κλέβονται ή καταστρέφονται ανεπανόρθωτα.

Από τις στάχτες αυτής της τραγωδίας ιδρύεται η Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, που διατηρείται μέχρι το 1261. Το Βυζάντιο διαμελίζεται σε ελληνικά κράτη όπως η Αυτοκρατορία της Νίκαιας, της Τραπεζούντας και το Δεσποτάτο της Ηπείρου, που παλεύουν να διατηρήσουν τη βυζαντινή κληρονομιά.

Η Άλωση του 1204 θεωρείται από πολλούς ιστορικούς ως η αρχή του τέλους για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Οι πληγές που άφησαν πίσω τους οι Σταυροφόροι δεν επουλώθηκαν ποτέ πραγματικά. Η εμπιστοσύνη μεταξύ Ανατολής και Δύσης καταρρέει, και το σχίσμα μεταξύ Καθολικής και Ορθόδοξης Εκκλησίας βαθαίνει οριστικά.

Όπως έγραψε και ο ιστορικός Στήβεν Ράνσιμαν:

«Η Δ’ Σταυροφορία είναι το μεγαλύτερο έγκλημα κατά του Χριστιανισμού. Χριστιανοί σταυροφόροι λεηλάτησαν μια χριστιανική πόλη με τέτοια αγριότητα, που ούτε οι άπιστοι δεν θα τολμούσαν».

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

238: Διεξάγεται η Μάχη της Καρχηδόνας, στο πλαίσιο της κρίσης του τρίτου αιώνα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι στρατιωτικές συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών του αυτοκράτορα Μαξιμίνου Θράκα και των γερουσιαστών που είχαν ανακηρύξει αντίπαλους αυτοκράτορες αποτυπώνουν την έντονη πολιτική αστάθεια της εποχής, με την Αφρική να γίνεται ένα από τα επίκεντρα της αναταραχής.

1204: Οι Σταυροφόροι, που παίρνουν μέρος στη Δ’ Σταυροφορία, προχωρούν στην πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

1606: Οι Άγγλοι επιλέγουν για σημαία τους το ενωμένο λάβαρο, πιο γνωστό ως Union Jack.

1633: Ο Γαλιλαίος κατηγορήθηκε ως αιρετικός επειδή είπε ότι η Γη γυρίζει.

1654: Η Αγγλία, η Σκότια και η Ιρλανδία ενώνονται και συγκροτούν τη Βρετανία.

1815: Μια έκρηξη του ηφαιστείου του Ταμπόρο στην Ινδονησία προκαλεί τον θάνατο 92.000 ανθρώπων.

1820: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αναγορεύεται αρχηγός της «Φιλικής Εταιρίας».

1823: Έκθεση της δωδεκαμελούς επιτροπής, που όρισε η Β’ Εθνοσυνέλευση για να συντάξει ένα πρόχειρο προϋπολογισμό του επαναστατημένου έθνους, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για την κρισιμότητα της κατάστασης: Τα έξοδα του πρώτου εξαμήνου του 1823 θα ανέλθουν σε 38 εκατομμύρια γρόσια και τα έσοδα σε μόλις 12 εκατ. γρόσια. Η ανάγκη εξωτερικού δανεισμού είναι πλέον μονόδρομος.

1861: Αρχίζουν οι πολεμικές επιχειρήσεις του Αμερικάνικου Εμφυλίου Πολέμου, με την επίθεση των Νοτίων στο Οχυρό Σάμτερ, στο λιμάνι του Τσάρλεστον της Βιρτζίνια.

1884: Ψηφίζεται από τη Βουλή το νομοσχέδιο της κυβέρνησης Τρικούπη για την ίδρυση παραγωγικής σχολής υπαξιωματικών με την ονομασία Προπαρασκευαστικόν Υπαξιωματικών Σχολείον (σημερινή ΣΜΥ).

1906: Διεξάγεται στο Ποδηλατοδρόμιο, το κατοπινό Στάδιο Καραϊσκάκη, ο αγώνας Ελλάδας – Δανίας για το ποδοσφαιρικό τουρνουά της Μεσολυμπιάδας. Στο ημίχρονο κι ενώ το σκορ είναι 9-0 υπέρ των Δανών, οι παίκτες της Εθνικής μας αρνούνται να εμφανιστούν. Στην ομάδα παίζει και ο 17χρονος Γιώργος Καλαφάτης, ο μετέπειτα ιδρυτής του Παναθηναϊκού.

1911: Ο Γάλλος, Πιέρ Πριέ, ολοκληρώνει την πρώτη non-stop πτήση Λονδίνο – Παρίσι σε 3 ώρες και 56 λεπτά.

1937: Ο Φρανκ Γουίτλ δοκιμάζει στην Αγγλία τον πρώτο κινητήρα αεριώθησης που σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιηθεί σε αεροσκάφος.

1941: Βυθίζεται το ελληνικό πλωτό νοσοκομείο «Αττική», μετά από γερμανικό βομβαρδισμό, αν και έπλεε κατάφωτο με εμφανή τα σήματα του Ερυθρού Σταυρού. Είχε αποπλεύσει από την Καβάλα και τη Θάσο με προορισμό τον Πειραιά, μεταφέροντας γιατρούς, νοσοκόμους και τραυματίες. Συνολικά πνίγηκαν 22 άτομα και σκοτώθηκαν 28, μεταξύ των οποίων και ο κυβερνήτης του πλοίου, Δημήτριος Μελετόπουλος.

1945: Πεθαίνει ο 32ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Φρ α γ κλίνος Ντελάνο Ρούζβελτ, από εγκεφαλικό επεισόδιο σε ηλικία 63 ετών. Είναι ο μοναδικός που διετέλεσε τέσσερις φορές πρόεδρος της χώρας. Τον διαδέχεται ο αντιπρόεδρος, Χάρι Τρούμαν.

1949: Αρχίζει στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η δίκη για τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου, Τζορτζ Πολκ, που θα διαρκέσει δέκα ημέρες. Κατηγορούνται τα στελέχη του ΚΚΕ Αδάμ Μουζενίδης και Βαγγέλης Βασβανάς ως φυσικοί αυτουργοί και ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Στακτόπουλος για συνέργεια. Οι δύο πρώτοι καταδικάζονται σε θάνατο και ο τρίτος σε ισόβια, παρότι αργότερα αποκαλύπτεται ότι ο Βασβανάς ήταν ήδη νεκρός και ο Μουζενίδης βρισκόταν στη Ρουμανία. Η υπόθεση θα στιγματίσει τη μετεμφυλιακή Δικαιοσύνη και θα παραμείνει μυστήριο για δεκαετίες.

1955: Το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας, που αναπτύχθηκε από τον Αμερικανό δρ. Τζόνας Σολκ, χαρακτηρίζεται ασφαλές και αποτελεσματικό.

1961: Ο Σοβιετικός κοσμοναύτης, Γιούρι Γκαγκάριν, γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που ταξιδεύει στο διάστημα και εκτελεί την πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση στην ιστορία, με το Βοστόκ 1.

1970: Σοβιετικό υποβρύχιο, που μεταφέρει τέσσερις πυρηνικές τορπίλες, βυθίζεται στον Βισκαϊκό κόλπο τέσσερις ημέρες μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς.

1980: Ο Σάμιουελ Ντόε αποκτά τον έλεγχο της Λιβερίας με πραξικόπημα, δίνοντας τέλος στην πάνω από 130 ετών κυριαρχία της μειονότητας των Αμερικανολιβεριανών.

1981: Πραγματοποιείται η πρώτη εκτόξευση του Διαστημικού Λεωφορείου «Columbia» στο διάστημα.

1992: Ανοίγει τις πύλες της η Eurodisney.

1999: Ένας δικαστής περιφερειακού δικαστηρίου των ΗΠΑ αποκαλύπτει, ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, ψευδόταν στην κατάθεση του για τη μη σύναψη ερωτική σχέσης με τη Μόνικα Λεβίνσκι.

2007: Βομβιστής αυτοκτονίας εισβάλει στην καφετέρια της Ιρακινής Βουλής και πυροδοτεί τα εκρηκτικά που έχει πάνω του. Σκοτώνει τον πολιτικό, Μοχάμεντ Αουάντ, και τραυματίζει άλλα 20 άτομα.

2010: Οι υπουργοί οικονομικών των χωρών-μελών της Ευρωζώνης δεσμεύονται να συνδράμουν την Ελλάδα, εάν και εφόσον χρειαστεί, στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης που αποφασίστηκε, με ποσό ύψους 30 δισ. ευρώ για το 2010 με τη μορφή διμερών δανείων. Το επιτόκιο θα είναι κυμαινόμενο γύρω στο 5%.

2018: Χάνει τη ζωή του ο πιλότος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Γιώργος Μπαλταδώρος, όταν συνετρίβη το Mirage 2000-5 στη θαλάσσια περιοχή 9 ναυτικά μίλια βορειονατολικά της Σκύρου.

2021: Ανοίγουν ξανά τα Λύκεια στην Ελλάδα με self test για μαθητές, μαθήτριες και εκπαιδευτικούς, έπειτα από πέντε μήνες. Τα τεστ θα πρέπει να γίνονται κάθε δύο εβδομάδες.

Γεννήσεις

1871 – Ιωάννης Μεταξάς, έλληνας στρατηγός και πολιτικός, πρωθυπουργός και δικτάτορας του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, γνωστός κυρίως για το «Όχι» στο ιταλικό τελεσίγραφο το 1940 και την οργάνωση της εθνικής άμυνας κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο.

1956 – Άντι Γκαρσία, κουβανός ηθοποιός και σκηνοθέτης, με διεθνή καριέρα στο Χόλιγουντ, γνωστός για ρόλους σε ταινίες όπως «Ο Νονός ΙΙΙ», «The Untouchables» και «Ocean’s Eleven», με έντονη παρουσία σε δραματικούς και γοητευτικούς ρόλους.

Θάνατοι

1872 – Νικόλαος Μάντζαρος, έλληνας συνθέτης και μουσικός, από τους θεμελιωτές της Επτανησιακής Σχολής· συνέθεσε τη μουσική για τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού, που έγινε ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας.

1920 – Βλάσης Γαβριηλίδης, έλληνας δημοσιογράφος και εκδότης, από τους θεμελιωτές της σύγχρονης ελληνικής δημοσιογραφίας, ιδρυτής της εφημερίδας «Ακρόπολις», η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στα τέλη του 19ου αιώνα.

1945 – Φραγκλίνος Ρούζβελτ, 32ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ηγετική μορφή κατά τη Μεγάλη Ύφεση και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θεμελιωτής του New Deal και μοναδικός πρόεδρος που εξελέγη τέσσερις φορές.

1989 – Άμπι Χόφμαν, αμερικανός ακτιβιστής και συγγραφέας, από τις πιο εμβληματικές φιγούρες της αντικουλτούρας της δεκαετίας του ’60 και ηγετικό μέλος των Yippies, γνωστός για τη δράση του ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ και το κατεστημένο.