Το 1870 μια στυγνή δολοφονία τεσσάρων βρετανών περιηγητών από τη διαβόητη συμμορία των αδελφών Αρβανιτάκη σόκαρε την Ευρώπη και στιγμάτισε τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας για χρόνια. Η λεγόμενη «Σφαγή στο Δήλεσι» δεν ήταν απλώς ένα ακόμα έγκλημα· ήταν η αποκάλυψη της απόλυτης αδυναμίας του κράτους να ελέγξει την επαρχία, να καταπολεμήσει τη ληστεία και να προστατεύσει τους ξένους υπηκόους εντός των συνόρων του.

Στις 30 Μαρτίου 1870, μια ομάδα από άγγλους και έλληνες περιηγητές –ανάμεσά τους και ο βρετανός πρεσβευτής Έντουαρντ Έργκιν– ξεκίνησε για εκδρομή προς τον Μαραθώνα. Στο Πικέρμι, όμως, τους σταμάτησε ένοπλη ομάδα ληστών, με αρχηγό τον Χρήστο Αρβανιτάκη. Οι ληστές άφησαν ελεύθερους τους Έλληνες, κράτησαν τέσσερις άγγλους ομήρους και ζήτησαν πλουσιοπάροχα λύτρα αλλά και πλήρη αμνηστία για να τους απελευθερώσουν.

Το ελληνικό κράτος, πιεσμένο από τη βρετανική πρεσβεία αλλά και από την κοινή γνώμη, δεν ενέδωσε. Επέλεξε την καταστολή. Έστειλε στρατό και χωροφυλακή, που περικύκλωσαν τη συμμορία στο Δήλεσι, στη Βοιωτία.

Στις 21 Απριλίου 1870, βλέποντας ότι οι Αρχές δεν υποχωρούν και νιώθοντας την πίεση να μεγαλώνει, οι ληστές εκτέλεσαν τους ομήρους. Ανάμεσά τους ήταν ο πρίγκιπας Ουίλιαμ Έθελστοουν, ανιψιός του βρετανού πρέσβη, και οι Τσαρλς Λόιντ, Φρέντερικ Βίτλεϊ και Ουίλιαμ Χέρμπερτ. Οι δολοφονίες προκάλεσαν πολιτικό σεισμό στην Ευρώπη, ειδικά στη Βρετανία, με τα διεθνή μέσα να κατηγορούν την Ελλάδα ως «βάρβαρη χώρα χωρίς νόμους» και να ζητούν άμεση παρέμβαση.

Η Αγγλία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την Ελλάδα για μήνες, ενώ στην Αθήνα η κυβέρνηση Τρικούπη (που τότε ήταν υπουργός Εξωτερικών) κατέρρευσε από την κατακραυγή. Η χώρα έγινε παγκόσμιο παράδειγμα προς αποφυγή.

Η συμμορία των Αρβανιτάκηδων εξολοθρεύτηκε τις επόμενες μέρες από τον στρατό. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν σε ανταλλαγή πυρών, ενώ κάποιοι συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν. Ωστόσο, η ζημιά είχε γίνει. Η «Σφαγή στο Δήλεσι» λειτούργησε σαν καταπέλτης για να τεθεί στο προσκήνιο το πρόβλημα της ληστείας στην ελληνική ύπαιθρο, το οποίο μέχρι τότε αντιμετωπιζόταν με ανοχή ή και συνενοχή από ντόπιους αξιωματούχους και πολιτικούς.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1015: Ο Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος καταλαμβάνει το φρούριο της Έδεσσας και εκδιώκει τους Βουλγάρους.

1829: Ο Γκίκας Βούλγαρης είναι ο πρώτος Έλληνας που πατά το πόδι του στην Αυστραλία. Ήταν γνωστός στους Αυστραλούς της εποχής του ως Τζίνγκερ και είχε καταδικαστεί για πειρατεία στα ανοιχτά της Κρήτης. Αρχικά καταδικάστηκε σε θάνατο από τους Βρετανούς και στη συνέχεια σε φυλάκιση και εξορία στην Αυστραλία.

1870: Σφαγή στο Δήλεσι: Οι λήσταρχοι Αρβανιτάκηδες σκοτώνουν τους ομήρους, που είχαν συλλάβει στο Πικέρμι (30 Μαρτίου 1870), επειδή οι Αρχές δεν ικανοποίησαν τα αιτήματά τους για λύτρα και αμνηστία. Διεθνής διασυρμός της Ελλάδας, επειδή οι όμηροι ήταν βρετανοί περιηγητές.

1906: Διοργανώνεται στην Αθήνα η Μεσολυμπιάδα, με αφορμή την επέτειο 10 ετών από την τέλεση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Παίρνουν μέρος 884 αθλητές από 20 χώρες, ανάμεσά τους 300 Έλληνες και Ελληνίδες. Η διοργάνωση σημειώνει μεγάλη επιτυχία, αλλά δεν επιβιώνει ως θεσμός, επειδή η Ελλάδα δεν αντέχει το οικονομικό κόστος.

1911: Ο Κωστής Παλαμάς, γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών, τιμωρείται με μηνιαία παύση, επειδή υπεραμύνθηκε της δημοτικής γλώσσας.

1921: Ο Γεώργιος Παπανδρέου, με άρθρο του στην εφημερίδα «Πατρίς», ζητά την παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου υπέρ του διαδόχου Γεωργίου. Για αυτό το άρθρο του καταδικάστηκε σε 18μηνη φυλάκιση. Τελικά, παρέμεινε στη φυλακή τέσσερις μήνες.

1941: Η Θεσσαλονίκη καταλαμβάνεται από τους ναζί. Οι υπερασπιστές των οχυρών του Ρούπελ παραδίδονται. Αυτοκτονεί στα Ύφαλα της Ανατολικής Θράκης ο υποστράτηγος Ιωάννης Ζήσης, διοικητής της Ταξιαρχίας Έβρου, η οποία για να αποφύγει την αιχμαλωσία από τους Γερμανούς κατέφυγε στην Τουρκία, όπου και αφοπλίστηκε (7 Απριλίου).

1945: Το NFL θεσπίζει κανόνα σύμφωνα με τον οποίο οι παίκτες είναι υποχρεωμένοι να φορούν κάλτσες σε όλους τους αγώνες.

1945: Απαγχονίζεται ο γερμανός πάστορας, Ντίτριχ Μπονχέφερ, που εναντιωνόταν στις αντισημιτικές αρχές των ναζιστών.

1953: Ο υπουργός Οικονομίας Σπύρος Μαρκεζίνης προχωρά αιφνιδιαστικά σε υποτίμηση της δραχμής κατά 50% έναντι του δολαρίου, στο πλαίσιο της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης Παπάγου. Αν και αρχικά προκαλεί έντονες αντιδράσεις, η κίνηση αυτή θα συμβάλει στην ενίσχυση των εξαγωγών και του τουρισμού, σηματοδοτώντας στροφή στη μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη.

1959: Η NASA ανακοινώνει την επιλογή των επτά αστροναυτών, που θα επανδρώσουν την αποστολή Mercury.

1960: Ο Χέντρικ Φέρβερντ, πρωθυπουργός της Νότιας Αφρικής και αρχιτέκτονας του απαρτχάιντ, διασώζεται στο Γιοχάνεσμπουργκ από απόπειρα δολοφονίας στην οποία προέβη ένας λευκός αγρότης.

1968: Πραγματοποιείται η κηδεία του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ που είχε δολοφονηθεί λίγες μέρες πριν.

1969: Κάνει την παρθενική του πτήση το πρώτο βρετανικής και γαλλικής κατασκευής αεροσκάφος Concorde.

1981: Στην Αθήνα, εκατοντάδες άτομα νοσηλεύονται στο νοσοκομείο λόγω του νέφους, το οποίο έχει κατέβει στα 80 μέτρα.

1991: Στην Κωνσταντινούπολη, εμπρηστική ενέργεια σε ελληνικό τουριστικό λεωφορείο προκαλεί το θάνατο 36 Ελλήνων εκδρομέων.

1992: Ο Σαλί Μπερίσα εκλέγεται πρώτος -από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου- μη κομμουνιστής πρόεδρος της Αλβανίας.

2000: Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα, από τις πιο αμφίρροπες της μεταπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη αναδεικνύεται πρώτη δύναμη, συγκεντρώνοντας 43,7% των ψήφων, έναντι 42,7% της ΝΔ, της οποίας ηγείται ο Κώστας Καραμανλής. ΤΟ ΚΚΕ λαμβάνει 5,5%, ο Συνασπισμός 3,2%, ενώ εκτός Βουλής μένει το ΔΗΚΚΙ με 2,6%.

2003: Mόλις τρεις εβδομάδες μετά την εισβολή στο Ιράκ, οι αμερικανικές δυνάμεις γκρεμίζουν ένα χάλκινο άγαλμα του Σαντάμ Χουσεΐν στην πλατεία Firdos της Βαγδάτης, συμβολίζοντας το τέλος της ηγεσίας του Ιρακινού προέδρου και τη νίκη των ΗΠΑ.

2005: Μετά από σχέση πολλών ετών ο πρίγκιπας Κάρολος και η Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς παντρεύονται.

2021: Πεθαίνει στην οικία του στο Κάστρο Ουίνδσορ σε ηλικία 99 ετών ο μακροβιότερος βασιλικός σύζυγος στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο σύζυγος της Ελισάβετ Β΄ πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου.

2021: Η Ελλάδα περιορίζει τη χρήση του εμβολίου της Οξφόρδης–AstraZeneca για την COVID-19 σε άτομα ηλικίας άνω των 30 ετών έπειτα από αναφορές για σπάνια περιστατικά θρομβώσεων.

Γεννήσεις

1821 – Σαρλ Μποντλέρ, γάλλος ποιητής, θεμελιωτής του μοντέρνου συμβολισμού, με κορυφαίο έργο το «Τα άνθη του κακού», που σόκαρε την εποχή του και επηρέασε βαθιά την παγκόσμια ποίηση.

1855 – Παύλος Κουντουριώτης, έλληνας ναύαρχος και πολιτικός, ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμβολο του ελληνικού στόλου και της εθνικής ενότητας.

1926 – Χιου Χέφνερ, αμερικανός εκδότης, ιδρυτής του περιοδικού Playboy, που συνδέθηκε με τη σεξουαλική απελευθέρωση της δεκαετίας του ’60 και δημιούργησε ένα παγκόσμιο lifestyle brand.

1952 – Τάνια Τσανακλίδου, ελληνίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός, με ευαίσθητη και θεατρική προσέγγιση στο τραγούδι, που αγαπήθηκε για ερμηνείες σε έντεχνο και σύγχρονο ρεπερτόριο.

1990 – Κρίστεν Στιούαρτ, αμερικανίδα ηθοποιός, που έγινε διάσημη από τη σειρά Twilight, και στη συνέχεια διακρίθηκε για τους ρόλους της σε ανεξάρτητο και arthouse κινηματογράφο, βραβευμένη για την ερμηνεία της ως πριγκίπισσα Νταϊάνα στην ταινία «Spencer».

Θάνατοι

1626 – Σερ Φράνσις Μπέικον, άγγλος πολιτικός, φιλόσοφος και θεμελιωτής της πειραματικής επιστήμης, με έργο που επηρέασε βαθιά τον Διαφωτισμό· θεωρείται πατέρας του επιστημονικού μεθόδου και της εμπειρικής σκέψης.

1959 – Φρανκ Λόιντ Ράιτ, αμερικανός αρχιτέκτονας, από τους σημαντικότερους του 20ού αιώνα, γνωστός για την οργανική αρχιτεκτονική και έργα όπως το Fallingwater και το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ, που επαναπροσδιόρισαν την έννοια του χώρου και της φόρμας.

2021 – Πρίγκιπας Φίλιππος, σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, δούκας του Εδιμβούργου, ο μακροβιότερος σύζυγος μονάρχη στην ιστορία της βρετανικής βασιλικής οικογένειας, με έντονη φιλανθρωπική δράση και στρατιωτική καριέρα.