Το ημερολόγιο έγραφε 7 Απριλίου 1926 όταν μια μεσόκοπη Ιρλανδή βγήκε από το πλήθος σε πλατεία της Ρώμης και πυροβόλησε στο πρόσωπο τον Μπενίτο Μουσολίνι, που σύντομα θα έγραφε η Ιστορία ως έναν από τους πλέον διαβόητους δικτάτορες του 20ού αιώνα.
Η σφαίρα τού έξυσε απλώς τη μύτη και ο Ντούτσε επιβίωσε και από αυτή την απόπειρα δολοφονίας του. Ήταν η δεύτερη προσπάθεια κατά της ζωής του από τις 4 που έγιναν και αυτή που έφτασε μάλιστα πιο κοντά στον στόχο.
Η τολμηρή κίνηση της Violet Gibson, μια από τις πλέον γενναίες πράξεις αντίστασης κατά του φασισμού που τύλιγε την Ευρώπη, χάθηκε ωστόσο στο διάβα της Ιστορίας.
Τη θυμήθηκε ξανά ο κόσμος, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, όταν το Δουβλίνο συζητούσε τις πιθανότητες την ανέγερση ενός μνημείου προς τιμήν της. Το δημοτικό συμβούλιο της πόλης εξέφρασε τη βούλησή του να στηθεί μια αναμνηστική πλάκα στην «ταγμένη αντιφασίστρια», ώστε να αποκτήσει «τη θέση που της αξίζει στην Ιστορία».
Το κείμενο του δημοτικού συμβουλίου του Δουβλίνου προσθέτει όμως και κάτι άλλο, ως υπόμνηση στην τραγική της μοίρα: «Ήταν πολύ βολικό για τις βρετανικές αρχές και την οικογένειά της να την κάνουν να φαίνεται “φρενοβλαβής”, στερώντας της τον πολιτικό χαρακτήρα της πράξης».
Στις μέρες που ακολούθησαν την απόπειρα κατά του Μουσολίνι, ο W.T. Cosgrave, πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ιρλανδικού Ελεύθερου Κράτους (όπως ήταν γνωστή η Δημοκρατία της Ιρλανδίας από το 1921-1937), έγραψε στον Ντούτσε για να τον συγχαρεί για την επιβίωσή του.
Η επιστολή του προοιώνιζε τη μοίρα της Gibson…
Η κόρη του αρχιδικαστή της Ιρλανδίας
Γεννημένη τον Αύγουστο του 1876 στο Δουβλίνο, η Violet Albina Gibson προερχόταν από μια πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια του Νησιού. Ο πατέρας της, βαρόνος Edward Gibson, ήταν ένας ιρλανδός νομομαθής και πολιτικός που έφτασε στο ύπατο δικαστικό αξίωμα της χώρας.
Η μικρή μεγάλωσε με τα 7 αδέρφια της μέσα στα πλούτη και τα σαλόνια της άρχουσας τάξης, μπαινοβγαίνοντας στην αυλή της βασίλισσας Βικτωρίας. Η μητέρα της, Frances, ασχολιόταν με τη μεταφυσική και τον μυστικισμό και μύησε την κόρη της σε αυτά τα μονοπάτια από πολύ τρυφερή ηλικία.
Η Violet ωστόσο, αφού πειραματίστηκε με τον θεοσοφισμό, μεταστράφηκε τελικά στον καθολικισμό το 1902. Η κοπέλα ήταν φιλάσθενη σε όλη της ζωή, υποφέροντας από παιδικές αρρώστιες και πλευρίτιδα.
Μέχρι το 1913 ήταν ήδη χήρα. Ο καλλιτέχνης σύζυγός της έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Το 1922 υπέστη νευρικό κλονισμό και τα ιατρικά της έγγραφα έγραφαν πλέον και «βίαιη ιδιοσυγκρασία».
Μοιράζοντας τη ζωή της μεταξύ Δουβλίνου και Λονδίνου, υπέφερε τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. «Υστερία» αποκαλούσαν τότε τη νεύρωσή της και την έκλεισαν μάλιστα για 2 χρόνια σε άσυλο φρενοβλαβών.
Όταν βγήκε, πήγε να ζήσει σε ένα μοναστήρι στη Ρώμη, καθώς πλέον ήταν πολύ θρησκευόμενη. Την απασχολούσαν ιδιαιτέρως οι έννοιες του μαρτυρίου και της κάθαρσης.
Ακόμα και απόπειρα αυτοκτονίας της καταγράφεται τον Φεβρουάριο του 1925, όταν πήρε ένα πιστόλι και αυτοπυροβολήθηκε στο στήθος. «Θαύμα» χαρακτήρισαν το γεγονός ότι γλίτωσε τη ζωή της.
Παρά τα σωματικά και ψυχικά της νοσήματα, εκείνη ήταν ωστόσο πολύ δραστήρια. Ακόμα και στο Παρίσι μετακόμισε κάποια στιγμή για να εργαστεί για μια πασιφιστική οργάνωση.
Τον Μάρτιο του 1926, η Gibson έχασε τη μητέρα της, ένα γεγονός που κλόνισε τον ευαίσθητο ψυχισμό της.
Η νοσοκόμα που είχε πάντα μαζί της δήλωσε αργότερα πως πλέον την ταλάνιζε η σκέψη ότι ο Θεός την ήθελε να σκοτώσει κάποιον εν είδει θυσίας.
Η δολοφονική απόπειρα
Ήταν τόσο οι πολιτικές όσο και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις αυτές που όπλισαν το χέρι της 50χρονης Gibson εκείνη τη μέρα.
Σύμφωνα με τα λιγοστά που έγιναν γνωστά από τις ιταλικές αρχές, καθώς η απόπειρα δολοφονίας θεωρήθηκε ντροπή για την ασφάλεια του Ντούτσε, στις 7 Απριλίου 1926 ο Μουσολίνι ήταν να χαιρετίσει το Διεθνές Συνέδριο Χειρουργών που διεξαγόταν στο Palazzo del Littorio της Ρώμης.
Τελειώνοντας την ομιλία του, όπου παρέθεσε τα θαύματα της σύγχρονης ιατρικής, ο φασίστας ηγέτης διέσχιζε με τα πόδια μια πλατεία του Καπιτωλίνου Λόφου (Piazza del Campidoglio) για να φτάσει στο αυτοκίνητό του.
Εκεί του την είχε στημένη μια «μικροσκοπική και αναμαλλιασμένη γυναίκα», όπως έγραψε ο ιταλικός Τύπος, η οποία τον πλησίασε, σήκωσε το πιστόλι και τον πυροβόλησε από πολύ κοντινή απόσταση, σχεδόν εξ επαφής.
Η Gibson ήταν οπλισμένη και με μια πέτρα, μήπως χρειαζόταν να σπάσει το παράθυρο του αυτοκινήτου. Το περίστροφο το είχε κρυμμένο μέσα στο μαύρο σάλι της. Πυροβόλησε μία φορά, καθώς το πιστόλι έπαθε εμπλοκή.
Η σφαίρα τον βρήκε τελείως επιφανειακά, τραυματίζοντάς τον ελαφρά στη μύτη. Ο Ντούτσε έστριψε το κεφάλι ακριβώς πριν τον πυροβολισμό για να χαιρετίσει ένα πλήθος σπουδαστών που τον επευφημούσαν και ήταν αυτό το στιγμιαίο γεγονός που του χάρισε τη ζωή.
Αλλά και ότι το περίστροφο παρουσίασε δυσλειτουργία και δεν έριξε άλλη σφαίρα. Ο γιος του πάντως έγραψε στα απομνημονεύματά του πως η Gibson πυροβόλησε δύο φορές, με την πρώτη σφαίρα να αστοχεί και τη δεύτερη να τον τραυματίζει επιπόλαια στη μύτη.
«Δεν είναι τίποτα», καθησύχασε ο Ντούτσε τον κόσμο. Το οργισμένο πλήθος των θαυμαστών του την έριξε αμέσως στο έδαφος, παρά τις εκκλήσεις του Μουσολίνι, και ήταν η αστυνομία αυτή που παρενέβη και της έσωσε τη ζωή. Ο όχλος σκόπευε να τη λιντσάρει.
Το τραύμα ήταν τόσο επιφανειακό που ο Ντούτσε δέχτηκε τις πρώτες βοήθειες επιτόπου. Του μπάνταραν τη μύτη με έναν μικρό επίδεσμο και μερικές ώρες αργότερα επανεμφανίστηκε στον κόσμο, συνεχιζόντας κανονικά το πρόγραμμα της μέρας, την παρέλαση που είχε διοργανώσει στον Καπιτωλίνο Λόφο.
Η αστυνομία τη φυγάδευσε ουσιαστικά από τα χέρια του μανιασμένου πλήθους που έψαχνε εκδίκηση. Όσο για τον Ντούτσε, παρά το γεγονός ότι διασκέδασε τις εντυπώσεις δημοσίως για την απόπειρα δολοφονίας του, ήταν εξόχως ταραγμένος.
Αλλά και ντροπιασμένος που πήγε να τον σκοτώσει μια γυναίκα. Και μάλιστα μια ξένη. Αργότερα δήλωσε πως ενώ ήταν έτοιμος για έναν «όμορφο θάνατο», δεν σκόπευε να πεθάνει από το χέρι μιας «γριάς, άσχημης και αποκρουστικής» γυναίκας.
Τι απέγινε η Gibson
Μετά την ανάκρισή της από τις ιταλικές αρχές, η Gibson στάλθηκε πίσω στην Αγγλία. Ο Μουσολίνι δεν ήθελε να τιμωρηθεί. Ήταν πιθανότατα το πλήγμα στον εγωισμό του αυτό που δεν τον άφησε να δώσει έκταση στο γεγονός.
Ο Ντούτσε επιδίωκε να μείνει στα αζήτητα η ιστορία. Οι ανακριτές του έκριναν πως η γυναίκα είχε δράσει μόνη και κατέληξαν μάλιστα πως ήταν τρελή. Η Gibson τους έλεγε πως την είχε βάλει ο Θεός να σκοτώσει τον φασίστα ηγέτη, στέλνοντας μάλιστα και έναν άγγελο για να κρατά το χέρι της σταθερό κατά τον πυροβολισμό.
Όπως κι αν έχει, την απέλασαν άρον άρον στη Βρετανία χωρίς να της απαγγείλουν κατηγορίες. Η βρετανική κυβέρνηση τη χαρακτήρισε πράξη αβρότητας εκ μέρους του Μουσολίνι και του έστειλε ευχαριστήριο τηλεγράφημα.
Η οικογένειά της έγραψε στην ιταλική κυβέρνηση, εκφράζοντας την απολογία της για τις πράξεις της Violet.
Όσο ο Μουσολίνι εξαργύρωνε τη δεύτερη απόπειρα δολοφονίας του με ένα νέο και πρωτόγνωρο κύμα υποστήριξης, τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό (τηλεγραφήματα του απέστειλαν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο πρόεδρος της Γαλλίας, ο καγκελάριος της Γερμανίας και ο βασιλιάς της Αγγλίας), η ζωή της Gibson θα έπαιρνε την κάτω βόλτα.
Την επομένη εξάλλου της απόπειρας δολοφονίας, οι «Irish Times» δημοσίευσαν μια συνέντευξη της αδερφής της, Constance Gibson, η οποία μιλούσε για τα «ανησυχητικά χαρακτηριστικά» που είχε αναπτύξει η Violet μετά τον θάνατο του αδερφού τους, Victor. «Η Violet κατέφευγε σε παροξυσμούς πένθους … Ήταν πάντα ένα κορίτσι των άκρων … Ο θάνατός του ήταν γι’ αυτή το τελειωτικό χτύπημα».
Φτάνοντας λοιπόν η Violet στην Αγγλία, βρήκε την αδερφή της να την περιμένει. Την έβαλε σε ένα ταξί και την πήγε να τη δει ένας γιατρός σε λονδρέζικο νοσοκομείο. Μετά την επίσκεψη, και με τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειάς της, την έκλεισαν τάχιστα σε ένα άσυλο φρενοβλαβών ως «παρανοϊκή» και δεν την ξανάδε κανείς.
Ήταν μια απόφαση που βόλευε κάθε πλευρά και ιδιαιτέρως τον Μουσολίνι. Η γυναίκα που πήγε να τον «φάει» ήταν απλώς τρελή και όχι κάποια που είχε εξοργιστεί με την πολιτική του. Την ίδια ώρα, το γεγονός ότι η οικογένειά της την έκλεισε σε ίδρυμα έλυσε τα χέρια τόσο στις ιρλανδικές, όσο και τις βρετανικές αρχές.
Εκείνη έγραφε βέβαια συνέχεια επιστολές ζητώντας επιείκεια ή ακόμα και εξιτήριο. Τα γράμματα είχαν συχνά αποδέκτες τον Ουίνστον Τσόρτσιλ και την πριγκίπισσα τότε Ελισάβετ, τη σημερινή βασίλισσα. Μόνο που οι επιστολές της δεν έφυγαν ποτέ από το ψυχιατρείο.
Πέθανε τον Μάιο του 1956 και την ενταφίασαν στο κοιμητήριο του Νορθάμπτον. Κανείς από την οικογένειά της δεν παρέστη στην κηδεία. «Ακόμα και με τον θάνατό της, προκαλούσε μεγάλη ντροπή», έγραψε χαρακτηριστικά τοπική εφημερίδα της πόλης.
Άλλες δύο απόπειρες δολοφονίας θα σημειώνονταν κατά του Μουσολίνι αργότερα το 1926 (11 Σεπτεμβρίου και 11 Οκτωβρίου). Η Violet Gibson έφτασε πιο κοντά απ’ όλους στον στόχο και μετά ξεχάστηκε…
