Πολλές φορές έχει αποδειχθεί πως ο άνθρωπος, μπορεί με ευκολία να βρεθεί από το ένα άκρο στο άλλο. Συνήθως, ωστόσο, αυτή είναι μια διαδικασία που κρατάει πάρα πολύ καιρό. Ίσως ακόμα και αρκετά χρόνια. Εκτός κι αν πρόκειται για ιστορίες πάθους και έρωτα. Εδώ, όμως, δεν μιλάμε για κάτι τέτοιο. Μιλάμε για κάτι εντελώς διαφορετικό και πιθανότατα που στο συγκεκριμένο μέγεθος είναι μάλλον σπάνιο.
Αυτή είναι η περίπτωση του Μπενίτο Μουσολίνι. Ακόμα και σήμερα, δύσκολα μπορεί να καταλάβει κανείς πως ένας φλογερός σοσιαλιστής επαναστάτης και οπαδός των Μαρξιστικών ιδεών, έκανε μια τρομακτική στροφή 180 μοιρών, μέσα σε λίγες εβδομάδες, και κατέληξε να είναι ο ιδρυτής του φασιστικού κινήματος, δημιουργός ομάδων που σήμερα θα χαρακτηρίζαμε «τάγματα εφόδου» και σύμμαχος του Αδόλφου Χίτλερ.
Σε νεαρή ηλικία ο Μουσολίνι είχε συλληφθεί για αναρχική δράση. Το τέλος της ζωής του γράφτηκε σε μια κρεμάλα που είχαν στήσει αντιφασίστες. Αυτοί που κάποτε ακόμα και ο ίδιος θα θεωρούσε συντρόφους του αλλά που με πάθος λίγα χρόνια αργότερα κυνήγησε. Η ιστορία του Μπενίτο Μουσολίνι είναι από την αρχή μέχρι το σκληρό τέλος της γεμάτη αντιφάσεις.
Ο γιος του αναρχοσυνδικαλιστή σιδερά
Λένε πως σε μεγάλο βαθμό το μέλλον ενός παιδιού καθορίζεται από τους γονείς του. Αυτό, βέβαια, δεν είναι ο κανόνας αλλά οι εξαιρέσεις έρχονται συνήθως για να τον επιβεβαιώσουν. Ίσως από τις πιο λαμπρές εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό αποτελεί η οικογένεια Μουσολίνι.
Τον Ιούλιο του 1883 στο Πρεντάπιο, ένα χωριό της επαρχίας Εμίλια – Ρομάνια, έρχεται στη ζωή ο Μπενίτο Μουσολίνι. Είναι γιος του σιδερά Αλεσάντρο Μουσολίνι και της δασκάλας Pόζας Μαλτόνι. Το χωριό είναι αυτό που θα χαρακτηρίζαμε ως διαχρονικό κάστρο της Ιταλικής Αριστεράς. Ο μπαμπάς, ενεργός κοινωνικά, γνωστός αναρχοσυνδικαλιστής στην περιοχή με πλούσια πολιτική δράση. Ακόμα και το όνομα που έδωσε στο γιο του έχει… επαναστατικές ρίζες!
Το πλήρες όνομά του ήταν Μπενίτο Αμίλκαρε Αντρέα Μουσολίνι. Το Μπενίτο προς τιμήν του μεξικάνου επαναστάτη Μπενίτο Χουάρες. Το Αμίλκαρε προς τιμήν του γαριβαλδινού κομμουνάρου Αμίλκαρε Τσιπριάνι. Το Αντρέα προς τιμήν του σοσιαλιστή ηγέτη Αντρέα Κόστα, εκ των ιδρυτών του Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος!
Ο μικρός Μπενίτο, λοιπόν, μεγάλωσε μέσα σε ένα σπίτι όπου ο μπαμπάς έγραφε σε διάφορες τοπικές εφημερίδες, υποκινούσε κοινωνικούς αγώνες, έκρυβε στο σπίτι του διωκόμενους αναρχικούς και πολλές φορές κατέληξε και ο ίδιος φυλακή διωκόμενος για τα πιστεύω του και τη δράση του.
Άρα ο Μπενίτο, στα πρώτα βήματα της ενήλικης ζωής του, σχεδόν νομοτελειακά βάδισε πάνω στο δρόμο που είχε χαράξει ο πατέρας του.
Ένας φλογερός αριστερός επαναστάτης
Ήδη από τα 17 του χρόνια ο Μπενίτο Μουσολίνι έχει αρχίσει και έχει ενεργό συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα του τόπου του. Για την ακρίβεια πολιτική δράση είχε ήδη από τα 9 του χρόνια όταν τον έδιωξαν από το κατηχητικό το οποίο τον πήγαινε η μητέρα του, επειδή μια μέρα είπε πως… «δεν υπάρχει θεός»!
Αποκτά σχέσεις με αριστερές και αναρχικές ομάδες και αρχίζει να σχεδιάζει ένα μεγάλο ταξίδι στη λατινική Αμερική για να γνωρίσει από κοντά όλα τα επαναστατικά κινήματα που εκδηλώνονται εκεί. Τα λεφτά που έχει μαζέψει, ωστόσο, δεν του αρκούν κι έτσι όταν πλέον φτάνει τα 18 του αναγκάζεται να πάει στην Ελβετία προκειμένου να αποφύγει τη στρατιωτική του θητεία. Εκεί, όμως, δεν… κάθεται στ’ αυγά του, συλλαμβάνεται για «αλητεία και αναρχική δράση» και απελαύνεται. Επιστρέφει στην Ιταλία, υπηρετεί την στρατιωτική του θητεία αλλά… μυαλά δεν αλλάζει.
Μετά το τέλος της θητείας του είναι ακόμα πιο πεισμωμένος. Η φλόγα της επανάστασης έχει ανάψει για τα καλά μέσα σου. Ιδρύει εφημερίδες με επαναστατικό περιεχόμενο, συμμετέχει σε κοινωνικούς αγώνες, είναι ένθερμος υποστηρικτής των Μαρξιστικών θεωριών. Τα μπλεξίματα με τις Αρχές συνεχίζονται και αναγκάζεται να ξαναφύγει από την Ιταλία και να πάει στην Αυστρία. Μετά από λίγο καιρό επιστρέφει και πάλι στον τόπο του και συνεχίζει ακάθεκτος το έργο του. Καταλήγει στο Φορλί, όπου εκδίδει την εφημερίδα La Lotta di Classe (Ταξική Πάλη). Το 1910, ο 27χρονος πλέον Μπενίτο γίνεται γραμματέας της τοπικής οργάνωσης του Σοσιαλιστικού Kόμματος και καυχιέται όταν αυτοχαρακτηρίζεται «αντι-πατριώτης».
Την επόμενη χρονιά, εν μέσω του πολέμου της Ιταλίας με την Τουρκία ο Μουσολίνι βρίσκεται φυλακισμένος για αντιπολεμική δράση. Στο ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου Το σοσιαλιστικό κόμμα της Ιταλίας παίρνει ξεκάθαρη θέση κατά κάθε επεκτατικής κίνησης. Με τη θέση αυτή συμφωνεί απόλυτα ο Μπενίτο Μουσολίνι. Μόνο για λίγες εβδομάδες, ωστόσο…
Ο ιδρυτής του φασισμού που οδηγήθηκε στην κρεμάλα από τους αντιφασίστες
Και ξαφνικά όλα ανατρέπονται. Όλα έρχονται τούμπα. Μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες. Αναθεωρεί ριζικά τις απόψεις του για τον πόλεμο. Εγκαταλείπει το Σοσιαλιστικό Κόμμα και παραιτείται από τη θέση του εκδότη στην κομματική εφημερίδα «Avanti». Ο Μουσολίνι μέσα σε λίγες εβδομάδες εγκαταλείπει τις ιδέες για μια επανάσταση του προλεταριάτου και πλέον βλέπει τον εαυτό του, ως απόλυτο αρχηγό του έθνους και τον πόλεμο ως το καλύτερο εργαλείο το οποίο θα επιφέρει σύντομα την αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού και εν τέλει θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την άνοδό του στην εξουσία.
Από εκείνο το σημείο και έπειτα τα πάντα παίρνουν μια διαφορετική τροπή. Ένας άλλος Μουσολίνι προετοιμάζει και πραγματοποιεί βήμα- βήμα το σχέδιο που θα τον οδηγήσει στην απόλυτη εξουσία.
Τον Μάρτιο του 1919 ιδρύει το κόμμα «Fasci Italiani di Combattimento» («Ιταλικοί Πυρήνες της Μάχης»), που συγκροτείται κυρίως από τις μονάδες κρούσης του ιταλικού στρατού. Εκμεταλλευόμενος μια διετία αναταραχής και φτώχειας, στις εκλογές της 15ης Μαΐου 1921 εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής αφού οι φασίστες κερδίζουν διαρκώς έδαφος.
Οι φασίστες δημιουργούν «ομάδες επαγρύπνησης» (αυτό που σήμερα θα λέγαμε τάγματα εφόδου) και σπέρνουν τον τρόμο. Αρχίζουν να συγκρούονται στους δρόμους με τους σοσιαλιστές πρώην συντρόφους του Μουσολίνι και πυρπολούν τα γραφεία της «Avanti»!
Οι «Μελανοχίτωνες» ( λέγεται πως ακόμα και το μαύρο χρώμα που καθιέρωσε στα πουκάμισα ο Μουσολίνι αποτελούσε ένα ιδιότυπο φόρο τιμής στον πατέρα του και το μαύρο χρώμα της αναρχίας) σταδιακά επιβάλουν τον τρόμο. Το 1921 συμμετέχει στις εκλογές, κερδίζει 37 βουλευτικές έδρες και μετονομάζει το κόμμα του σε Partito Nazionale Fascista PNF (Εθνικό Φασιστικό Κόμμα). Τον Μάιο του 1922, 20.000 φασίστες καταλαμβάνουν την Μπολόνια και τον Αύγουστο το Μιλάνο. Τον Οκτώβριο του 1922 με τη μεγάλη πορεία προς τη Ρώμη επιβεβαιώνει την απόλυτη κυριαρχία του. Ο δρόμος πλέον προς την εξουσία είναι ανοιχτός. Ως το 1930 έχει γίνει απόλυτος δικτάτορας.
Το 1936 συμμαχεί αρχικά με τον Φράνκο και στη συνέχεια με τον Χίτλερ και εμπλέκει τη χώρα του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως μέλος του «Άξονα» Ιταλίας, Γερμανίας και Ιαπωνίας.
Από εκείνο το σημείο, ωστόσο, ξεκινά και η πτώση. Μετά τις στρατιωτικές αποτυχίες σε Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία και Σοβιετική Ένωση, η δημοφιλία του Μουσολίνι πέφτει κατακόρυφα ακόμα και στις τάξεις των οπαδών του. Η απόβαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη Σικελία το 1943 τον «τελειώνει» πολιτικά. Τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς το Gran Consiglio del Fascismo (Μεγάλο Φασιστικό Συμβούλιο) τον απομονώνει και μεταβιβάζει την εξουσία στο Βασιλιά Βιττόριο Εμμανουέλε ΙΙΙ.
Μόνος του πλέον ο Μουσολίνι, ψάχνει για συμμάχους. Μοναδικός που του έχει απομείνει ο Χίτλερ ο οποίος σε πρώτη φάση τον βοηθάει και τον στέλνει σε γερμανοκρατούμενα εδάφη. Ο Μουσολίνι επιχειρεί από εκεί να φτιάξει μια νέα κυβέρνηση αλλά πλέον είναι αργά. Η ναζιστική πολεμική μηχανή έχει ηττηθεί και διαρκώς οπισθοχωρεί. Ο Μουσολίνι βρίσκεται και πάλι μόνος του και τώρα χωρίς να υπάρχει βοήθεια από πουθενά. Στις 27 Απριλίου 1945, προσπαθεί ντυμένος γερμανός στρατιώτης να διαφύγει στην Αυστρία, αλλά αναγνωρίζεται από κομμουνιστές και συλλαμβάνεται. Την επομένη, 28 Απριλίου 1945, ο Μπενίτο Μουσολίνι και η ερωμένη του Κλαρέτα Πετάτσι, που τον συνόδευε θα εκτελεστούν στο Τζουλίνο της επαρχίας του Κόμο. Δύο ημέρες αργότερα τα πτώματά τους θα βρεθούν στις κρεμάλες και θα εκτεθούν στην κεντρική πλατεία του Μιλάνου.