«Μιλήστε για την Μαφία, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στις εφημερίδες, οπουδήποτε, αλλά μιλήστε. Εμείς αυτό κάνουμε», πληροφορεί το φυλλάδιο του μουσείου κατά της Μαφίας που μπορεί να επισκεφτεί κάποιος στο Κορλεόνε.
Newsbeast.gr / Αποστολή στη Σικελία
Το χωριό, το όνομα του οποίου συνδέθηκε όσο κανένα άλλο με την Μαφία, αποτελώντας ταυτόχρονα συνώνυμο του παγκόσμιου νουάρ, σήμερα απέχει μακράν από τη μήτρα της Κόζα Νόστρα έτσι όπως διαμορφώθηκε σε προηγούμενες δεκαετίας ή έτσι όπως τη γνωρίσαμε μέσα από τα μυθιστορήματα και τις ταινίες.
Στη γενέτειρα των μεγαλύτερων μαφιόζων που έδρασαν στον ιταλικό νότο, λίγα πράγματα θυμίζουν πλέον τη μαφιόζικη πόλη. Ανάμεσά τους ο δρόμος που φέρει την ονομασία «Via 11 Aprile», ημέρα της τελευταίας σύλληψης του αρχινονού της Μαφίας Μπερνάρντο Προβεντσάνο, το 2006. Ο δήμος ανακήρυξε την ημερομηνία εορταστική και μετονόμασε την οδό σε «11η Απριλίου» μετά την σύλληψη του για 40 χρόνια κρυπτόμενου στην περιοχή του Κορλεόνε.
Πιο τρανταχτό ενθύμιο εκείνης της εποχής αποτελούν τα εκθέματα του «Αnti Mafia» μουσείου. Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό και οι πολυσέλιδες δικογραφίες γνωστών υποθέσεων είναι μερικά από αυτά. Το σημαντικότερο όμως είναι οι ιστορίες που μαθαίνει κανείς δια στόματος των νεαρών ξεναγών του, αφού οι γηραιότεροι ακόμα διατηρούν την περίφημη «ομερτά».
«Ομερτά δεν σήμαινε, δεν ξέρω, δεν ακούω, δεν μιλάω. Στη συνείδηση των γηραιότερων η φράση ήταν συνώνυμη του δεν θέλω να ξέρω», αναφέρει ο ξεναγός του Μουσείου που μιλάει με περίσσιο πάθος κατά της μαφίας. Θέλει να ξορκίσει το παρελθόν…
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιβεβλημένης αυτής σιωπής ή της ηθελημένης άγνοιας, η φωτογραφία ενός θύματος της μαφίας. Το πτώμα του, βρέθηκε τοποθετημένο με τρόπο τέτοιο ώστε το ένα μάτι, το ένα αφτί και το μισό του στόμα να παραμένουν κολλημένα στο έδαφος, ερμητικά κλειστά. Και τα χέρια στις τσέπες…
Για τους νεότερους πάλι, η δολοφονία δύο αδιάφθορων δικαστών, το 1992, που αποτέλεσε και την αρχή του τέλους της Μαφίας στη Σικελία, ήταν και η αφορμή για να μιλήσουν ανοιχτά για την ιστορία του τόπου, που διέφερε κατά πολύ από την κατάτι ωραιοποιημένη εικόνα της διάσημης ταινίας του Νονού.
«Κανείς από τους συντελεστές της ταινίας δεν είχε επισκεφτεί τον τόπο, παρά μόνο ο Αλ Πατσίνο, λίγο πριν αρχίσουν τα γυρίσματα. Είχε μια θεία από το χωριό. Επίσης κανένας μαφιόζος δεν έφυγε από τη Σικελία για την Αμερική. Και σίγουρα η μαφία δεν είχε τους εκλεπτυσμένους τρόπους που παρουσιάστηκαν στην μεγάλη οθόνη», μας πληροφορεί.
Οι μαφιόζοι του Κορλεόνε οι πιο σκληροί. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, έγινε γνωστοί με το παρατσούκλι «βομβιστές», αφού στη σύγχρονη ιστορία τους, όταν έπρεπε να σκοτώσουν κάποιον συνήθως τοποθετούσαν βόμβα στο σπίτι ή στο μαγαζί του θύματος, παρασέρνοντας στο θάνατο κι όσους βρίσκονταν στη γύρω περιοχή. Κάπως έτσι άρχισε ο απλός κόσμος να μιλάει. Να είναι απέναντι τους…
«Στην -ωραιοποιημένη- ταινία ο “Νονός” έδειχνε πως δε σκότωναν τις οικογένειες ή τα παιδιά του θύματος. Φυσικά και δεν ίσχυε κάτι τέτοιο», συμπληρώνει ο ξεναγός του μουσείου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δολοφονία της κόρης μιας οικογένειας, η οποία κατέθεσε στοιχεία εναντίον της Μαφίας. Μετά την ταφή της, η ίδια της η μάνα βεβήλωσε τον τάφο ξεθάβοντας το πτώμα για να δώσει το αντίθετο από την κόρη μήνυμα, πως τάσσεται υπέρ της Μαφίας. «Ο φόβος κυριαρχούσε παντού».
Η πρόσβαση στην «Καρδιά του Λιονταριού» , όπως είναι η ελληνική ελεύθερη μετάφραση του Κορλεόνε, είναι αρκετά δύσκολη. Για το λόγο αυτό, εκτός από γενέτειρα των μεγαλύτερων ονομάτων της Μαφίας, αποτέλεσε και καταφύγιο για αρκετούς από αυτούς. Εκεί γεννήθηκαν ή έδρασαν οι μεγαλύτεροι capos του οργανωμένου εγκλήματος.
Ο αρχινονός Σαλβατόρε -«Τότο»- Ριίνα που διεύθυνε για δεκαετίες τη σικελική Μαφία μέχρι τη σύλληψή του, το 1993, ο σκληρός διάδοχός του, Προβεντσάνο καθώς και άλλα τρανταχτά ονόματα της γενιάς των Κορλεονέζων. Μικέλε Ναβάρα, Λουτσιάνο Λίτζιο, Λεολούκα Μπαγκαρέλ. Τόμι Γκαλιάνο, Τζακ Ντράνια, Τζιουζέπε Μορέλο, Λουτσιάνο Λέγκιο, είναι μόνο μερικά από αυτά της μακριάς λίστας του οργανωμένου εγκλήματος που έδρασε στην περιοχή.
Αν και στη σύγχρονη ιστορία το Κορλεόνε συνδέθηκε άρρηκτα με την Κόζα Νόστρα, από την αρχαιότητα ακόμη αποτέλεσε μια σημαντική πόλη, χάρη στην τοποθεσία της -στο μέσον της διαδρομής από το Παλέρμο στο Αγκριτζέντο. Οι άραβες ήταν οι πρώτοι που το κατέλαβαν τον 8ο αιώνα και ακολούθησαν οι Νορμανδοί μερικές δεκαετίες αργότερα, το 1072.
Τότε η πόλη ήταν περιτειχισμένη. Τα τείχη ένωναν τους δύο πύργους που βρίσκονται στους δύο τεράστιους βράχους: το καστέλο Σοπράνο και το καστέλο Σοτάνο, το οποίο πλέον λειτουργεί ως μοναστήρι.
Στην πραγματικότητα, σήμερα, η κωμόπολη της πιο σκοτεινής διαπλοκής της πολιτικής με το οργανωμένο έγκλημα αποτελεί ένα τυπικό δείγμα του φτωχού ιταλικού νότου, με περίπου 12.000 κατοίκους, ανάμεσα στου οποίους δεν συναντά κανείς ούτε έναν με ριγέ κοστούμι. Η διαδρομή ανάμεσα στους αμπελώνες και τα στάρια από την σικελιάνικη ενδοχώρα μέχρι το Κορλεόνε την κάνει να μοιάζει ξεχασμένη ίσως και φανταστική…
Μπαίνοντας στην πόλη, οι δίδυμοι βράχοι Σοτάνο και Σοπράνο ορθώνονται επιβλητικοί. Στα στενά δρομάκια της ανακαλύπτει κανείς πολλές εκκλησίες, δεκάδες καθολικά εικονοστάσια, αγάλματα της Παναγίας δίπλα σε εισόδους κατοικιών, το λαογραφικό μουσείο και φυσικά το μουσείο κατά της Μαφίας (Anti Mafia Museum).
Αν και σύμφωνα με τα ταξιδιωτικά φόρουμ, το μουσείο παρουσιάζεται αδιάφορο, αφού φαίνεται να ιδρύθηκε για να ικανοποιήσει την πολιτική συγκυρία 15 χρόνια πριν, σίγουρα εκφράζει την διάθεση των κατοίκων να σπάσουν την ομερτά τους. Άλλωστε όσες συλλήψεις κι αν έγιναν ο ιταλικός Νότος δεν καθάρισε ποτέ έως σήμερα.
Τον περασμένο Απρίλιο η γερουσία στη Ρώμη ενέκρινε νέο νόμο για το αδίκημα της εξαγοράς ψήφων από τη Μαφία και τη συνεργασία πολιτικών με το οργανωμένο έγκλημα. Έναν μήνα αργότερα, στις 10 Μαΐου, το ιταλικό Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την καταδίκη του πρώην γερουσιαστή του κεντροδεξιού κόμματος Φόρτσα Ιτάλια, Μαρτσέλλο Ντελ’ Ούτρι, σε επτά χρόνια κάθειρξης για έξωθεν στήριξη της μαφίας. Τον Ιούνιο μάλιστα ο Μαρτσέλλο Ντελ’ Ούτρι, στενός φίλος και συνεργάτης του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, εκδόθηκε στην Ιταλία από τον Λίβανο όπου και είχε συλληφθεί.
Η γεωγραφική θέση του Κορλεόνε στη Σικελία
Ο χάρτης της πόλης
