Με το… σύνθημα «εσείς πατήσετε το κουμπί, εμείς κάνουμε τα υπόλοιπα», ο George Eastman έβαλε την πρώτη απλή φωτογραφική μηχανή στα χέρια των καταναλωτών το 1888. Με τον τρόπο αυτό, έκανε μια δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία εύκολη στη χρήση και προσιτή σε σχεδόν όλους.

Γράφει η Ειρήνη Μιχαλούδη

Από εκείνη τη στιγμή, η Eastman Kodak Company έχει ανοίξει το δρόμο με μια πληθώρα νέων προϊόντων και διαδικασιών για να κάνει τη φωτογραφία πιο απλή, πιο χρήσιμη και πιο ευχάριστη. Στην πραγματικότητα, η σημερινή Kodak είναι γνωστή όχι μόνο για τη φωτογραφία, αλλά και για εικόνες που χρησιμοποιούνται σε μια ποικιλία από εγκαταστάσεις αναψυχής, ιατρικής, επιχειρηματικής δραστηριότητας, ψυχαγωγίας και επιστημονικών εφαρμογών.

Ακριβώς όπως ο Eastman είχε ως στόχο να κάνει τη φωτογραφία «βολική, όπως το μολύβι», η Kodak συνεχίζει να επεκτείνει τους τρόπους που η εικόνες αλλάζουν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Η εταιρεία κατατάσσεται ως μια από τις κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες, με ένα σήμα που έχει αναγνωριστεί σχεδόν σε κάθε χώρα σε όλο τον κόσμο.




Ζωή σαν φωτογραφικό άλμπουμ

Όταν ο Eastman, έβαζε τέλος στη ζωή του πριν από 82 χρόνια (1932) σε ηλικία 78 ετών, δεν θα φανταζόταν ποτέ ότι η εταιρεία που ο ίδιος έβαλε το θεμέλιο λίθο, θα χρεοκοπούσε. Το όνομα του Αμερικανού εφευρέτη και πρωτοπόρου της φωτογραφίας είναι συνυφασμένο με την ευρεσιτεχνία του σελιλόιντ. Από την ηλικία των 20 ετών πειραματιζόταν ως ερασιτέχνης φωτογράφος με τις ζελατίνες, το φωτογραφικό χαρτί αλλά και τα χημικά, με αποτέλεσμα το 1884 να παρουσιάσει το γνωστό κυλινδρικό φιλμ.

Αν και ο Eastman δεν ήταν εκείνος που εφηύρε τη φωτογραφική μηχανή-εφεύρεση που χρεώνεται στον Γάλλο Joseph Niepce-ωστόσο ήταν εκείνος που άλλαξε ολοκληρωτικά τη μορφή της. Αξιοσημείωτο είναι ότι παρά τα δύσκολα παιδικά του χρόνια, μιας και έχασε από πολύ μικρός τον πατέρα του και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο και να εργαστεί, κατάφερε όχι μόνο να σταθεί στα πόδια του αλλά και να ηγηθεί μιας επανάστασης στον κόσμο της φωτογραφίας.

Το 1874 και σε ηλικία 20 ετών (γεννήθηκε το 1854) ο Eastman αποφάσισε να ξεκινήσει ένα ταξίδι στην Κεντρική Αμερική. Για τις ανάγκες του ταξιδιού αγόρασε μια φωτογραφική προκειμένου να καταγράψει την πρωτόγνωρη αυτή εμπειρία. Η φωτογραφική ωστόσο εκείνης της εποχής, δεν είχε ούτε κατά διάνοια το μέγεθος που έχει σήμερα: ήταν ογκώδης, βάρους τουλάχιστον 20 κιλών ενώ συνοδευόταν από πάμπολλα αξεσουάρ όπως γυάλινες πλάκες και δοχείο με νερό.

Όταν πήρε στα χέρια του αυτό το μεγαθήριο, ο Eastman αποφάσισε να αναβάλει το ταξίδι και να αφοσιωθεί στην φωτογραφική μηχανή και στην απλοποίησή της. Ήταν μάλιστα τέτοια η αγάπη του που γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα απίθανο πάθος. Ένα πάθος που τελικά απέδωσε καρπούς τρία χρόνια αργότερα όταν κατάφερε τελικά και δημιούργησε μια λειτουργική μηχανή που έφτιαχνε ξηρές φωτογραφικές πλάκες (μέχρι τότε εφαρμοζόταν η πολύπλοκη τεχνική των επί τόπου απαλειφόμενων υγρών πλακών). Χάρη στη νέα αυτή πρωτοποριακή αυτή τεχνική, ο Eastman αποφάσισε να παραιτηθεί από τη θέση του τραπεζικού υπαλλήλου και να αφοσιωθεί στην παραγωγή ξηρών πλακών.

Το 1884 και σε ηλικία 30 ετών, ο Eastman ίδρυσε την εταιρεία Eastman Dry Plate – Film Company, η οποία αρχικά κατασκεύαζε φιλμ, και αργότερα κατασκεύασε την πρώτη της φωτογραφική μηχανή που κόστιζε 25 δολάρια, ήταν μικρή και μπορούσε να κρατηθεί στα χέρια κατά τη φωτογράφηση.

Πλέον, η πολύπλοκη διαδικασία της φωτογράφισης απλοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που ο καθένας πια είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει τη δική του φωτογραφική μηχανή. Χάρη μάλιστα στο επιχειρηματικό του δαιμόνιο, εστίασε στη μαζική παραγωγή των μηχανών, μείωσε κόστος και τιμή ενώ παράλληλα το μικρό αυτό τεχνολογικό θαύμα θα μπορούσε να μπει στα σπίτια όλου του κόσμου, μιας και ανέπτυξε ένα διεθνές δίκτυο διανομής.



Mr Kodak

Ο Eastman πέρα από επιχειρηματικό μυαλό, είχε έμφυτη κλίση και στη διαφήμιση. Δικό του δημιούργημα ήταν εξάλλου το περίφημο σλόγκαν «εσείς πατήσετε το κουμπί, εμείς κάνουμε τα υπόλοιπα», ενώ πολλές διαφημιστικές καταχωρήσεις έδειχναν παιδάκια να χειρίζονται μια κάμερα θέλοντας με αυτό τον τρόπο να δείξει πόσο εύχρηστη ήταν ακόμα και στα χέρια ενός παιδιού.

Το μόνο ωστόσο που έλειπε από το δημιούργημά του, ήταν ένα ξεχωριστό όνομα που θα έκανε γνωστές τις μηχανές του και που θα έμελε να γίνει ένα από τα αναγνωρίσιμα brand ανά τον κόσμο. Στον ίδιο άρεσε πολύ ο ήχος του γράμματος «Κ» και έψαχνε μια λέξη που να αρχίζει και να τελειώνει με αυτό. Σύντομα η λέξη Kodak γεννήθηκε και ήταν πραγματικά αυτό που έψαχνε: σύντομη και εύηχη που θα μπορούσε να προφερθεί σε όλες τις γλώσσες.

Ο Eastman ήταν επιπλέον, γνωστός και για τη φιλανθρωπική του δράση, καθώς στη διάρκεια της ζωής του προσέφερε αναρίθμητα ποσά σε εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς οργανισμούς, καθώς και σε ιδρύματα δημόσιας υγείας και γενικώς κοινής ωφελείας. Το μουσείο που φέρει το όνομά του στο Ρόστεστερ της Νέας Υόρκης αποτελεί κέντρο έρευνας για τον κινηματογράφο, όπου εκτίθενται ανεκτίμητες συλλογές από την ιστορία του φιλμ.

Πάντως, αν και το όνομά του συνδέθηκε με τη φωτογραφία, ο ίδιος δεν πόζαρε σχεδόν ποτέ μπροστά από το φωτογραφικό φακό. Τα τελευταία χρόνια τής ζωής του τα πέρασε κατάκοιτος αφού μια ασθένεια στην σπονδυλική στήλη δεν του επέτρεπε να κινηθεί. Αυτοκτόνησε το 1932, σε ηλικία 77 ετών, αφήνοντας πίσω ένα σημείωμα που έλεγε: «Η αποστολή μου ολοκληρώθηκε. Γιατί να περιμένω άλλο;».