Μια σχετικά νέα τέχνη, η φωτογραφία ήρθε στα ανθρώπινα πράγματα για να απαθανατίσει στιγμές, να καταγράψει παγκόσμια γεγονότα, να φιλοτεχνήσει πορτρέτα και να μετατραπεί σε τέχνη φυσικά.
Και ήταν ακριβώς οι μεγάλοι πιονέροι της φωτογραφίας που την ανέδειξαν από πιστή και δουλική καταγραφή της πραγματικότητας σε τέχνη ζηλευτή, με τα έργα και τις ημέρες τους να είναι συνυφασμένα με την ίδια την εξέλιξη της φωτογραφίας.
Οι γενναίοι αυτοί φωτογράφοι πειραματίστηκαν με το νέο μέσο και ρίχτηκαν στα βαθιά, ανατρέποντας κανόνες και σπάζοντας συμβάσεις, χαρίζοντάς μας μοναδικές απεικονίσεις και δίνοντας σε όλες τις κατοπινές γενιές φωτογράφων νέα κλειδιά για να διαβάζουν το φωτογραφικό γεγονός.
Από φωτορεπόρτερ και στουντιακούς φωτογράφους μέχρι και φωτογράφους μόδας, δεν θα μπορούσε φυσικά να υπάρξει συναίνεση στους 10 καλύτερους φωτογράφους όλων των εποχών, καθώς το θέμα είναι εν πολλοίς ζήτημα γούστου και προτίμησης.
Αν όμως λάβουμε υπόψη τη συνεισφορά τους στην εξέλιξη της φωτογραφικής γλώσσας και τον αντίκτυπο της δουλειάς τους στις επόμενες γενιές, τότε αυτούς, παρά τη διαφορετικότητα του φακού τους, δεν μπορείς να μην τους μνημονεύσεις.
Με συνείδηση λοιπόν των ορίων κάθε τέτοιας λίστας, ιδού τα φωτογραφικά βλέμματα που μετατράπηκαν σε πρωτεργάτες της τέχνης, αυτοί δηλαδή από τους οποίους όλοι οι επίδοξοι φωτογράφοι έχουν να μάθουν κάτι…
Robert Capa
Ο σπουδαίος ούγγρος φωτορεπόρτερ (πραγματικό όνομα Endre Ernο Friedmann) κάλυψε πέντε πολεμικές συρράξεις χαρίζοντάς μας αθάνατες ιστορικές φωτογραφίες: Ισπανικός Εμφύλιος, Β’ Κινεζο-Ιαπωνικός Πόλεμος, Αραβο-Ισραηλινός Πόλεμος του 1948, Α’ Πόλεμος της Ινδοκίνας και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος φυσικά. Ο Capa κατέγραψε με τον φακό του την πορεία του Β’ Παγκοσμίου στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική κυρίως, δίνοντας πρόσωπο στη φρίκη.
Με σλόγκαν δουλειάς «αν δεν είσαι αρκετά κοντά στο θέμα, τότε δεν πρόκειται να βγάλεις καλή φωτογραφία», ο ατρόμητος φωτοειδησεογράφος ρίχτηκε στα χαρακώματα του πολέμου, εκεί στην πρώτη γραμμή του πυρός, γράφοντας φωτογραφική ιστορία. Και βέβαια ήταν ένας από τους ιδρυτές του περίφημου πρακτορείου Magnum…
Ansel Adams
Λέγεται συχνά ότι κανείς έκτοτε δεν κατέγραψε φωτογραφικά τη Φύση με τον τρόπο που το έκανε ο σπουδαίος Αμερικανός και πιθανότατα έχουν δίκιο. Ο «βασιλιάς» της άγριας φυσικής ομορφιάς και των έρημων τοπίων ανέπτυξε δική του τεχνική για την απεικόνιση των εντυπωσιακότατων φωτογραφιών του, οι οποίες παραμένουν οι πλέον αναγνωρίσιμες του φωτογραφικού κόσμου.
Το απαράμιλλο κοντράστ των εικόνων του και το εκθαμβωτικό των συνθέσεών του δεν ξεπερνιούνται…
Henri Cartier-Bresson
Ο δημιουργός της «αποφασιστικής στιγμής» δεν χρειάζεται συστάσεις: έπαιρνε τη Leica του, φωτογράφιζε αποκλειστικά σε ασπρόμαυρο φιλμ και δεν πείραζε ποτέ τις εικόνες του στην εμφάνιση.
Το ιδιαίτερο στιλ του και οι καινοτομίες του (ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησε το φιλμ των 35mm) υιοθετήθηκαν εκ των υστέρων απ’ όλους, κοπιάροντας εν πολλοίς το ιδιαίτερο φωτογραφικό του μάτι…
Andre Kertesz
Ο ούγγρος δάσκαλος της φωτογραφίας είναι γνωστός για τη ρηξικέλευθη συνεισφορά του στη φωτογραφική σύνθεση, με τα οπτικά του δοκίμια να αψηφούν όλες τις παραδεδομένες νόρμες της τέχνης.
Οι ανορθόδοξες γωνίες και το παράδοξο των εικόνων του του στέρησαν τη μεγάλη καταξίωση στο κοινό, για την ιστορία της φωτογραφίας όμως παραμένει αξεπέραστος ογκόλιθος και σήμερα αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως μεγάλος δάσκαλος της φωτογραφίας…
Brassai
Οι νυχτερινές απεικονίσεις του Παρισιού και η πειραματική χρήση του φωτός, έτσι όπως τις ήθελε ο μεγάλος ουγγρο-γάλλος μαέστρος, καθόρισαν τη νυχτερινή φωτογραφία και έγιναν άξονας αναφοράς σε κάθε σπουδαστή της τέχνης. Ο Gyula Halasz έβαλε στο κέντρο του φακού του τον καθημερινό άνθρωπο αλλάζοντας στην ουσία το τι συνιστούσε μέχρι τότε φωτογραφικό γεγονός.
Δεν χρειαζόταν πια να ταξιδέψεις σε εξωτικά μέρη και χαροκαμένες περιοχές για να βρεις ενδιαφέροντα θέματα, έπρεπε απλώς να κοιτάξεις καλύτερα στη γειτονιά σου (ή ακόμα και μέσα στο σπίτι σου)!
Dorothea Lange
Και καθώς η φωτογραφική τέχνη δεν είναι αντρικό προνόμιο, η Dorothea Lange ήρθε στον κόσμο με τη φωτογραφική μηχανή ανά χείρας. Δουλεύοντας την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ, απεικόνισε τον πόνο, τον ξενιτεμό και την ανέχεια χωρίς ίχνος μελό και βεβιασμένου συναισθήματος.
Οι εικόνες με τις μετανάστριές της παραμένουν από τις πιο αναγνωρίσιμες δουλειές φωτογράφων στα χρονικά, δίνοντας στην τραγωδία τον εξανθρωπισμένο τόνο που τόσο της έλειπε…
Diane Arbus
Φρικιά, μοναχικοί, περιθωριακοί, παραβάτες και άλλα «πλάσματα» των παρυφών της κοινωνίας ήταν τα φωτογραφικά θέματα της ακραία πειραματικής αυτής φωτογράφου που τόσο επηρέασε τη σύγχρονη φωτογραφία.
Η Arbus εμπλούτισε την αέναη συζήτηση του φωτογραφικού γεγονότος κάνοντας το παγκόσμιο κοινό να σκεφτεί γιατί είναι τέχνη οι απλές και απροσχημάτιστες εικόνες της. Και ήταν ακριβώς η ευθεία και απλή αυτή προσέγγιση που τόσο επηρέασε τους μελλοντικούς φωτογράφους…
Richard Avedon
Δεν είναι εύκολο για έναν εμπορικό φωτογράφο μόδας να ανέλθει στην κορυφή της τέχνης του, εκτός βέβαια κι αν μιλάμε για τον Αμερικάνο Avedon! Τα πορτρέτα που φιλοτέχνησε αλλά και οι φωτογραφίες μόδας καθόρισαν τη δυτική εικόνα του στιλ και της ομορφιάς για περισσότερο από μισό αιώνα, γινόμενος έτσι η επιτομή του καλού γούστου.
Και φωτογραφικά βέβαια ήταν άσος, διαθέτοντας την ικανότητα να διατρέχει τα διαφορετικά φωτογραφικά στιλ εντάσσοντάς τα αρμονικά στη δουλειά του. Κι έτσι, όπου κι αν δούλευε, σε κάθε συνθήκη και με όποιο θέμα, αυτό που απέδιδε ήταν πάντα μια φωτογραφία του Avedon…
Jerry Uelsmann
Ως ένας από τους πρωτεργάτες του φωτομοντάζ στον 20ό αιώνα, ο Αμερικανός Uelsmann δημιούργησε μοναδικές και παράδοξες εικόνες από συνθέσεις φωτογραφιών. Μετρ του σκοτεινού θαλάμου, έκανε κυριολεκτικά ό,τι ήθελε στην εμφάνιση, αρνούμενος μάλιστα να χρησιμοποιήσει την ευκολία της ψηφιακής φωτογραφίας και των προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας, έτσι τελειομανής καθώς ήταν με τα μέσα του.
Όταν λοιπόν μιλάμε για δουλειά στον φωτογραφικό θάλαμο, ο Uelsmann παραμένει αξεπέραστος…
Helmut Newton
Ο γερμανός φωτογράφος χάρισε στην οικουμένη τις πιο φορτισμένες ερωτικά απεικονίσεις γυναικών, παραμένοντας ένας από τους πλέον αναγνωρίσιμους φωτογράφους όλων των εποχών!
Δύσκολα κάνεις λάθος βλέποντας τη δουλειά του, τόσο ιδιαίτερος ήταν στις συνθέσεις του αλλά και την καινοτόμα χρήση του φλας στις φωτογραφίες μόδας. Ο φωτογράφος που πάντρεψε το εμπορικό με το καλλιτεχνικό όσο λίγοι δεν χρειάζεται φυσικά άλλες συστάσεις…
