Σαν σήμερα, στις 23 Μαρτίου 1821, η Καλαμάτα έγινε η πρώτη ελληνική πόλη που απελευθερώθηκε από τους Οθωμανούς, σηματοδοτώντας την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Η απελευθέρωσή της δεν ήταν απλώς ένα στρατιωτικό γεγονός, αλλά μια από τις πρώτες μεγάλες νίκες των επαναστατών, γεμάτη συμβολισμό και ελπίδα για την πορεία του Αγώνα.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Παπαφλέσσας και άλλοι οπλαρχηγοί εισήλθαν στην πόλη ως απελευθερωτές, χωρίς να συναντήσουν ιδιαίτερη αντίσταση, καθώς οι οθωμανικές δυνάμεις είχαν ήδη αποχωρήσει φοβούμενες την πολιορκία. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την πρώτη σημαντική στρατιωτική και πολιτική επιτυχία της Επανάστασης, ενισχύοντας το ηθικό των Ελλήνων και δίνοντας το σήμα για γενικευμένη εξέγερση στη νότια Ελλάδα.

Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, μπροστά από την ιστορική εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, μέσα σε μια ατμόσφαιρα πανηγυρισμού και εθνικής ανάτασης, οι ιερείς ευλόγησαν τις σημαίες και όρκισαν τους αγωνιστές. Αυτή η τελετή είχε τεράστια σημασία, καθώς επισφράγισε επίσημα την έναρξη της επαναστατικής δράσης και τόνωσε το εθνικό φρόνημα των εξεγερμένων.

Η απελευθέρωση της Καλαμάτας σηματοδότησε τη δυναμική έναρξη του Αγώνα, δίνοντας το μήνυμα πως η εξέγερση είχε πλέον περάσει από το στάδιο των προετοιμασιών στη δράση. Η πόλη έγινε κέντρο των επαναστατικών διεργασιών και η Επιτροπή των Επαναστατημένων, υπό την ηγεσία του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, απέστειλε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την πρώτη επίσημη διακήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης, ζητώντας διεθνή υποστήριξη.

Το γεγονός αυτό έμελλε να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της Επανάστασης, αποδεικνύοντας πως η ελληνική εξέγερση δεν ήταν ένα σποραδικό ξέσπασμα, αλλά μια καλά οργανωμένη και συντονισμένη προσπάθεια για την απελευθέρωση της πατρίδας. Η Καλαμάτα, ως η πρώτη ελεύθερη πόλη της επαναστατημένης Ελλάδας, κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία του Αγώνα και στην εθνική μνήμη.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1821: H Καλαμάτα είναι η πρώτη ελληνική πόλη που απελευθερώνεται από τους Τούρκους. Την ημέρα εκείνη ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Παπαφλέσσας και άλλοι μπήκαν μέσα στην πόλη ως απελευθερωτές. Το μεσημέρι, μπροστά από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων και μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα, οι ιερείς ευλογούν τις σημαίες και ορκίζουν τους αγωνιστές.

1821: Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ εκδίδει αφορισμό κατά του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ο οποίος είχε ξεσηκώσει τη Μολδοβλαχία με την επαναστατική του δράση. Η κίνηση αυτή, αν και επίσημα στρέφεται κατά της εξέγερσης, θεωρείται ότι έγινε υπό την πίεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σε μια προσπάθεια να προστατευθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο από τα αντίποινα των Τούρκων.

1839: Καταγράφεται για πρώτη φορά η λέξη ΟΚ. Λέγεται ότι προέρχεται από την ελληνική φράση «Όλα Καλά» που έγραφαν οι πρόγονοι μετανάστες, που δούλευαν στο λιμάνι, πάνω στα κιβώτια με το εμπόρευμα. Πάντως, η εφημερίδα της εποχής Boston Morning Post γράφει ότι ο όρος προέρχεται από το ανορθόγραφο «Oll Korrect» (αντί για το σωστό All Correct). Μάλλον έχει δίκιο, αφού το 1839 δεν ήταν η εποχή της μετανάστευσης στο νέο κόσμο για τους Έλληνες.

1857: Ο Ελίσα Ότις δημιουργεί τον πρώτο ανελκυστήρα, που μπαίνει σε λειτουργία στη Νέα Υόρκη.

1903: Οι αδελφοί Ράιτ παρουσιάζουν το δημιούργημα τους, που έμελλε να κατακτήσει τους αιθέρες και να εκμηδενίσει τις αποστάσεις, το αεροπλάνο.

1904: Ιδρύεται το «Χημικόν Εργαστήριον του Υπουργείου Οικονομικών», το οποίο αργότερα θα μετονομαστεί σε «Γενικό Χημείον του Κράτους».

1919: O Μπενίτο Μουσολίνι ιδρύει στο Μιλάνο φασιστικό κίνημα με την επωνυμία «I Fasci Italiani del Combattimento» («Ιταλικές Μαχητικές Δέσμες»).

1929: Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη τηλεγράφημα του Άλμπερτ Αϊνστάιν προς την κυβέρνηση Βενιζέλου. Ο μεγάλος επιστήμονας, μέλος της Επιτροπής Αμύνης των Θυμάτων της Λευκής Τρομοκρατίας στα Βαλκάνια, διαμαρτύρεται για τις αποβολές φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για πολιτικούς λόγους, απαιτώντας την ελευθερία της σκέψης των φοιτητών.

1965: Η NASA εκτοξεύει το Gemini 3, την πρώτη διαστημική πτήση των Ηνωμένων Πολιτειών με δύο άνδρες (πλήρωμα: Γκας Γκρίσομ και Τζον Γιανγκ).

1983: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν ανακοινώνει την Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (SDI), ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αντιπυραυλικής άμυνας που θα μείνει γνωστό ως «Πόλεμος των Άστρων». Το σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη διαστημικών και επίγειων συστημάτων για την αναχαίτιση σοβιετικών διηπειρωτικών πυραύλων, εντείνοντας τον ανταγωνισμό στον Ψυχρό Πόλεμο.

1987: Μεταδίδεται το πρώτο επεισόδιο της σειράς «Τόλμη και γοητεία» απ’ τον αμερικανικό τηλεοπτικό σταθμό CBS.

1992: Το «φιάσκο της Λουίζης Ριανκούρ» εκτυλίσσεται, όταν η Ελληνική Αστυνομία φτάνει μια ανάσα από την 17 Νοέμβρη, αλλά αποτυγχάνει να εξαρθρώσει την τρομοκρατική οργάνωση. Σε μπλόκο έξω από γιάφκα στη Λουίζης Ριανκούρ, εντοπίζεται ύποπτος με πλαστά έγγραφα, όμως αφήνεται ελεύθερος, με αποτέλεσμα η οργάνωση να χαθεί ξανά στα σκοτάδια. Η υπόθεση θα στοιχειώσει για χρόνια τις αρχές ασφαλείας.

1998: Η ταινία του Τζέιμς Κάμερον «Τιτανικός» αποσπά 11 βραβεία Όσκαρ και ισοφαρίζει το ρεκόρ που κατείχε η ταινία «Μπεν Χουρ». Την ίδια μέρα εκτελείται στην ηλεκτρική καρέκλα ο κατά συρροή δολοφόνος Τζέραλντ Στάνο. Θεωρείται υπεύθυνος για πάνω από 40 δολοφονίες στις ΗΠΑ.

Γεννήσεις

1910 – Ακίρα Κουροσάβα, ιάπωνας σκηνοθέτης, από τους κορυφαίους δημιουργούς στην ιστορία του κινηματογράφου, γνωστός για αριστουργήματα όπως «Επτά Σαμουράι», «Ρασομόν» και «Ο Θρόνος του Αίματος», που επηρέασαν βαθιά τον παγκόσμιο κινηματογράφο.

1935 – Σοφία Ολυμπίου, ελληνίδα ηθοποιός, με συμμετοχές σε θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες, που ξεχώρισε για την παρουσία της στον ελληνικό καλλιτεχνικό χώρο.

1937 – Σταμάτης Κόκοτας, έλληνας τραγουδιστής, με ιδιαίτερη φωνή και χαρακτηριστικό στυλ, που γνώρισε μεγάλη επιτυχία στη δεκαετία του ’60 και ’70 με τραγούδια όπως «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα» και «Όνειρο απατηλό».

1960 – Χάρης Ρώμας (κατά κόσμον Χαράλαμπος Ρασσιάς), έλληνας ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης, γνωστός για τις επιτυχημένες τηλεοπτικές του σειρές όπως «Το καφέ της Χαράς» και «Κωνσταντίνου και Ελένης», που άφησαν το δικό τους στίγμα στην ελληνική τηλεόραση.

Θάνατοι

59 – Ιουλία Αγριππίνα, ρωμαία αυτοκράτειρα, μητέρα του Νέρωνα, από τις πιο ισχυρές και αμφιλεγόμενες γυναικείες προσωπικότητες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που φέρεται να δολοφονήθηκε από τον ίδιο της τον γιο.

1992 – Φρίντριχ Χάγιεκ, αυστριακός οικονομολόγος, βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών, βασικός θεωρητικός του νεοφιλελευθερισμού και αντίπαλος του κευνσιανισμού, με επιρροή στη διαμόρφωση της σύγχρονης οικονομικής πολιτικής.

2011 – Ελίζαμπεθ Τέιλορ, εμβληματική αμερικανίδα ηθοποιός, με μεγάλη καριέρα στο Χόλιγουντ, βραβευμένη με Όσκαρ για τις ερμηνείες της σε ταινίες όπως «Who’s Afraid of Virginia Woolf?» και «Butterfield 8», γνωστή και για τη φιλανθρωπική της δράση στον αγώνα κατά του AIDS.

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας