Μια ηλιακή υπερκαταιγίδα, αρκετά ισχυρή ώστε να προκαλέσει μια «αποκάλυψη του διαδικτύου», να καταστρέψει δορυφόρους και να αποδιοργανώσει την παροχή καθαρού νερού, θα μπορούσε να πλήξει τη Γη «ανά πάσα στιγμή», προειδοποιούν ειδικοί.
Μια ηλιακή έκλαμψη τέτοιου μεγέθους συνέβη για τελευταία φορά πριν από περισσότερα από χίλια χρόνια, πολύ πριν από την έλευση του ηλεκτρισμού.
Ωστόσο, αν συνέβαινε σήμερα, θα έκαιγε τους ενεργειακούς μετασχηματιστές, θα προκαλούσε κραχ στις χρηματοπιστωτικές αγορές και θα προκαλούσε ένα τρομακτικό μπλακάουτ στις αεροπορικές επικοινωνίες, σύμφωνα με επιστήμονες.
Τα εργοστάσια καθαρισμού νερού θα μπορούσαν να μείνουν χωρίς ρεύμα, ενώ τα τρόφιμα σε ψυγεία και καταψύκτες θα άρχιζαν γρήγορα να χαλάνε χωρίς ηλεκτρική ενέργεια.
Άνθρωποι που πετούν σε μεγάλο υψόμετρο στις πολικές περιοχές θα μπορούσαν να δεχθούν αυξημένη δόση ακτινοβολίας, ενώ η προστατευτική στιβάδα του όζοντος θα μπορούσε επίσης να υποστεί μακροχρόνια βλάβη.
Το μόνο θετικό αποτέλεσμα θα ήταν οι εντυπωσιακές εμφανίσεις του Βόρειου Σέλας, οι οποίες θα ήταν ορατές σε όλο τον κόσμο.
Παρακάτω, παρατίθεται ένας οδηγός βήμα προς βήμα για το τι να περιμένουμε αν χτυπήσει ηλιακή υπερκαταιγίδα.
Οι ειδικοί γνωρίζουν για την προηγούμενη ακραία ηλιακή έκλαμψη μέσω προσεκτικής ανάλυσης των δακτυλίων των δέντρων. Το 2012, μια διδακτορική φοιτήτρια ονόματι Φούσα Μιγιάκε έκανε μια συγκλονιστική ανακάλυψη μελετώντας πολύ παλιούς ιαπωνικούς κέδρους.
Παρατήρησε μια τεράστια αύξηση σε έναν τύπο άνθρακα γνωστό ως άνθρακας-14 μέσα σε ένα μόνο έτος, περίπου πριν από 1.250 χρόνια.
Η ομάδα της κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή η αύξηση πρέπει να προκλήθηκε από κάτι που έριξε έναν τεράστιο αριθμό σωματιδίων προς τη Γη, κατά πάσα πιθανότητα μια τεράστια έκρηξη σωματιδίων από τον Ήλιο.
Το φαινόμενο είναι πλέον γνωστό ως «φαινόμενο Μιγιάκε», προς τιμήν της ερευνήτριας που το ανακάλυψε πρώτη.
Ο καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, Μάθιου Όουενς, δήλωσε στη Daily Mail ότι ένα νέο φαινόμενο Μιγιάκε θα μπορούσε να προκαλέσει χάος στη Γη.
«Είναι συναρπαστικό αν είσαι φυσικός του διαστήματος, αλλά ανησυχητικό αν είσαι υπεύθυνος για το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας», είπε.
«Αν είχαμε κάτι σαν το φαινόμενο Μιγιάκε ξανά, θα βλέπαμε πολλές διακοπές ρεύματος, καθώς οι μετασχηματιστές θα καίγονταν.
Αν το φανταστείτε αυτό σε μεγάλη κλίμακα, γίνεται πραγματικά ανησυχητικό. Είναι τότε πολύ δύσκολο να επαναφέρεις το δίκτυο, επειδή αυτοί οι μετασχηματιστές χρειάζονται μήνες για να κατασκευαστούν και να εγκατασταθούν.
Αν χάσεις το ρεύμα, χάνεις το διαδίκτυο και ακόμη πιο βασικά πράγματα όπως το καθαρό νερό, επειδή οι αντλίες χρειάζονται ρεύμα για να λειτουργήσουν και ο καθαρισμός απαιτεί ηλεκτρισμό.
Ακόμη και όλη μας η τροφή θα επηρεαζόταν, καθώς βασιζόμαστε όλο και περισσότερο στην ψύξη για τη συντήρηση των τροφίμων.
Έτσι, η πρόσβαση σε τροφή και νερό γίνεται αρκετά δύσκολη αν χάσεις το ρεύμα για σημαντικό χρονικό διάστημα», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Οι ειδικοί θα είχαν μόνο περίπου 18 ώρες προειδοποίησης πριν συμβεί ξανά ένα τέτοιο φαινόμενο, εξήγησε.
Θα μπορούσε επίσης να καταστρέψει δορυφόρους και να προκαλέσει κραχ στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Θα υπήρχαν σοβαρές επιπτώσεις στην αεροπορία, καθώς τα συστήματα επικοινωνίας τους θα κατέρρεαν, ενώ είναι πιθανό οι επιβάτες και το πλήρωμα αεροσκαφών που πετούν σε μεγάλο υψόμετρο κοντά στους πόλους να εκτεθούν σε αυξημένα επίπεδα ακτινοβολίας.
Αν συνέβαινε ξανά, ένα φαινόμενο Μιγιάκε θα ήταν πιθανότατα τουλάχιστον 10 φορές πιο ισχυρό από άλλο ηλιακό φαινόμενο που προκάλεσε χάος το 1859.
Γνωστό ως το γεγονός Κάρινγκτον, ήταν η πιο έντονη γεωμαγνητική καταιγίδα στην καταγεγραμμένη ιστορία, προκαλώντας εντυπωσιακές αυγές σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στις τροπικές περιοχές.
Ωστόσο, προκάλεσε και σοβαρές δυσλειτουργίες στα τηλεγραφικά συστήματα, με ιστορικές αναφορές να κάνουν λόγο για σπινθήρες που εκτοξεύονταν από τηλέγραφους, χειριστές να παθαίνουν ηλεκτροσόκ και έγγραφα να παίρνουν φωτιά από τους σπινθήρες.
Ο καθηγητής Όουενς δήλωσε ότι είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τι είδους επίπτωση θα είχε ένα φαινόμενο Μιγιάκε στην ανθρώπινη υγεία.
«Το επίπεδο ακτινοβολίας από το γεγονός Κάρινγκτον θα ήταν ισοδύναμο με το να υποβληθεί κάποιος σε μερικές ακτινογραφίες θώρακα», είπε ο καθηγητής.
Η πιθανότητα ενός νέου φαινομένου Μιγιάκε αποτελεί θέμα συζήτησης στους επιστημονικούς κύκλους τα τελευταία χρόνια.
Σε μελέτη του 2022, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society A, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ ανέφεραν: «Αν συνέβαινε σήμερα ένα φαινόμενο Μιγιάκε, η ξαφνική και δραματική αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας θα μπορούσε να είναι καταστροφική για τη βιόσφαιρα και την τεχνολογική κοινωνία.
Είναι επομένως ανησυχητικό ότι έχουμε ελάχιστη κατανόηση για το πώς να προβλέψουμε την εμφάνισή τους ή τα αποτελέσματά της.
Ένα γεγονός ηλιακών πρωτονίων κατά πολλές τάξεις μεγέθους ισχυρότερο από οποιοδήποτε έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν, θα μπορούσε να προκαλέσει μια «αποκάλυψη του διαδικτύου» με παρατεταμένες διακοπές, καταστρέφοντας υποθαλάσσια καλώδια και δορυφόρους.
Οι άμεσες επιπτώσεις των ενεργητικών σωματιδίων θα μπορούσαν ακόμη και να βλάψουν την υγεία των επιβατών σε αεροσκάφη που πετούν σε μεγάλα υψόμετρα.
Είναι επίσης πιθανό ότι το γεγονός του 774 μ.Χ. προκάλεσε περίπου 8,5% μείωση στην παγκόσμια κάλυψη του όζοντος, με σημαντικές, αλλά όχι καταστροφικές, επιπτώσεις στον καιρό.
Η προέλευση και η φυσική αυτών των αιχμών του ραδιενεργού άνθρακα είναι επομένως σημαντικές όχι μόνο για τους αστρονόμους και τους αρχαιολόγους, αλλά και για τον σχεδιασμό κινδύνων και την αντιμετώπιση καταστροφών στη σύγχρονη κοινωνία».
