Ήταν 22 Οκτωβρίου 1988, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε από το Λονδίνο, μετά την επιτυχημένη επέμβαση bypass που έκανε στο νοσοκομείο Χέρφιλντ. Φαινομενικά υγιής αλλά και λίγο αλλαγμένος, εμφανίζεται στα σκαλιά του αεροπλάνου χαιρετόντας τα πλήθη που τον περίμεναν και ενώ αρχίζει να κατεβαίνει, κάνει ένα νεύμα, που έμελλε να μείνει στην ιστορία. Με μία χαρακτηριστική κίνηση του χεριού, καλεί τη Δήμητρα Λιάνη, τότε αεροσυνοδό της Ολυμπιακής, να τον ακολουθήσει δίπλα του. Το στιγμιότυπο αυτό, που καταγράφηκε από τις κάμερες, αποτέλεσε την επισημοποίηση της σχέσης τους ενώ έγινε αμέσως θέμα συζήτησης σε όλη τη χώρα.
Η κίνηση αυτή δεν ήταν απλώς προσωπική. Ήρθε σε μια κρίσιμη πολιτική στιγμή, όταν ο Παπανδρέου επέστρεφε από τη μάχη με την υγεία του και βρισκόταν ενώπιον ενός λαού που αναρωτιόταν για το πολιτικό του μέλλον. Το κάλεσμα της Λιάνη δίπλα του ερμηνεύθηκε από κάποιους ως μια δήλωση στήριξης και σταθερότητας, παρ’ ότι οι αντιδράσεις ήταν ανάμεικτες. Από τη μία, υπήρξαν εκείνοι που αποδέχθηκαν τη νέα αυτή πραγματικότητα ως φυσική εξέλιξη στη ζωή του ηγέτη ενώ αρκετές γυναίκες κυρίως είδαν έναν άνδρα που στηρίζει τη σύντροφό του. Από την άλλη, υπήρχαν έντονες επικρίσεις, τόσο για την προσωπική του επιλογή όσο και για τον τρόπο που αυτή συνδέθηκε με την πολιτική του πορεία.
Η Δήμητρα Λιάνη έγινε σύντομα μια από τις πιο πολυσυζητημένες προσωπικότητες της εποχής, και ο ρόλος της στο πλευρό του Παπανδρέου πυροδότησε συζητήσεις και διαμάχες για το κατά πόσο θα επηρέαζε την πολιτική του κατεύθυνση. Εκείνο το νεύμα όμως δεν αφορούσε μόνο τη δημοσιοποίηση μιας σχέσης, αλλά ίσως ήταν και μια επικοινωνιακή κίνηση που ήθελε να δείξει πως ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν έτοιμος να αναλάβει ξανά τα ηνία της χώρας, αδιαφορώντας για τα προσωπικά σχόλια και τις κριτικές.
Η Δήμητρα Λιάνη αναφέρθηκε στο νεύμα του Ανδρέα Παπανδρέου, πριν από μερικά χρόνια:
«Ήταν μια πολύ γενναία και μεγαλειώδης κίνηση. Μια κίνηση που άλλαξε το ρου της ιστορίας σε ό, τι αφορούσε τη σχέση μας.
Μου είχε πει ότι θα βγει να χαιρετήσει και να περιμένω το σήμα του. Φαντάστηκα ότι θα ήταν κάτι διακριτικό και όχι ότι θα γυρίσει και θα κάνει αυτή την κίνηση. Δεν φοβήθηκε ποτέ. Ο άνθρωπος που φτάνει κοντά στο θάνατο, βλέπει τα πράγματα αλλιώς.
Ο Ανδρέας ήταν καθαρά ο σκηνοθέτης και ο εμπνευστής αυτής της κίνησης. Τη μεγαλειότητα αυτής της κίνησης την κατάλαβα μετά, όταν πολλές γυναίκες μού έλεγαν “μπράβο, αυτός είναι άντρας”».
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1797: Την πρώτη πτώση με αλεξίπτωτο από αερόστατο και από ύψος 3.200 ποδών πραγματοποιεί ο Γάλλος, Αντρέ-Ζακ Γκαρνερέν, επιδεικνύοντας ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά κατορθώματα της εποχής του.
1798: Δυνάμεις του Αλή πασά από 4.000 πεζούς και 3.000 ιππείς, με επικεφαλής τον ίδιο και τον γιο του, Μουχτάρ, επιτίθενται κατά της Πρέβεζας. Οι 1.000 Έλληνες και Γάλλοι υπερασπιστές υπό τον στρατηγό Λα Σαλσέ προσπαθούν να αντισταθούν, αλλά τελικά η πόλη πέφτει. Η σφαγή που ακολούθησε και η πυρπόληση της Πρέβεζας θεωρούνται από τις πιο φρικιαστικές πράξεις του Αλή πασά.
1918: Αναφέρεται το πρώτο κρούσμα της ισπανικής γρίπης, με το οποίο ξεκίνησε μια επιδημία, που κόστισε τη ζωή σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
1923: Φιλομοναρχικό στρατιωτικό κίνημα, υπό τους στρατηγούς Λεοναρδόπουλο και Γαργαλίδη, καταστέλλεται από τις δυνάμεις των Νικόλαου Πλαστήρα και Θεόδωρου Πάγκαλου. Το κίνημα αυτό επιδίωκε την επαναφορά της βασιλείας και εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο πολιτικής αστάθειας που επικρατούσε στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
1940: Ο γιος του Τζάκομο Πουτσίνι, Αντόνιο, εγκαινιάζει τη νέα όπερα της Αθήνας στο Θέατρο Ολύμπια της οδού Ακαδημίας. Το εναρκτήριο έργο ήταν η όπερα του πατέρα του, «Μαντάμ Μπάτερφλαϊ», σηματοδοτώντας ένα νέο κεφάλαιο στην πολιτιστική ζωή της πόλης.
1950: Αρχίζει το πρώτο Μουντομπάσκετ στο Μπουένος Άιρες. Η διοργάνωση θα ολοκληρωθεί στις 3 Νοεμβρίου με νικήτρια την ομάδα της Αργεντινής, γράφοντας το πρώτο κεφάλαιο στην ιστορία του παγκόσμιου πρωταθλήματος καλαθοσφαίρισης.
1960: Παραιτούνται από το Εθνικό Θέατρο ο Αλέξης Μινωτής και η Κατίνα Παξινού, δύο από τις μεγαλύτερες μορφές του ελληνικού θεάτρου. Η απόφαση αυτή προκάλεσε αναταραχή στον καλλιτεχνικό χώρο, καθώς οι δύο ηθοποιοί είχαν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους στην ελληνική σκηνή.
1962: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, καταγγέλλει σε τηλεοπτικό μήνυμα ότι υπάρχουν βάσεις ρωσικών πυραύλων στην Κούβα και επιβάλλει ναυτικό αποκλεισμό στο νησί. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την κορύφωση της Κρίσης των Πυραύλων, φέρνοντας τον κόσμο στα πρόθυρα πυρηνικού πολέμου.
1964: Η Σουηδική Ακαδημία απονέμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γάλλο φιλόσοφο, Ζαν Πολ Σαρτρ. Παρά την τιμή, ο Σαρτρ αρνείται να αποδεχθεί το βραβείο, καθώς θεωρεί ότι η προσωπικότητα του συγγραφέα δεν πρέπει να γίνει «θεσμός».
1988: Ο Ανδρέας Παπανδρέου επιστρέφει από το Λονδίνο, μετά την επιτυχημένη επέμβαση bypass στο νοσοκομείο Χέρφιλντ. Καθώς κατεβαίνει από τη σκάλα του αεροπλάνου, με μια κίνηση καλεί κοντά του τη Δήμητρα Λιάνη, επισημοποιώντας δημοσίως τη σχέση τους, γεγονός που προκάλεσε έντονες πολιτικές αντιδράσεις και συζητήσεις.
1988: Ενώ το «σκάνδαλο Κοσκωτά» βρίσκεται σε έξαρση, 3.000 οπαδοί του Ολυμπιακού συγκεντρώνονται στου Ρέντη και αποθεώνουν τον πρόεδρο Γιώργο Κοσκωτά με τα συνθήματα «Κάτω τα χέρια από τον Κοσκωτά» και «Προεδράρα, είμαστε μαζί σου», σηκώνοντάς τον στα χέρια.
2009: Κυκλοφορούν από την Microsoft τα Windows 7.
2020: Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο πρώην αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν συναντώνται για το τελευταίο ντιμπέιτ πριν από τις εκλογές του επόμενου μήνα.
Γεννήσεις
1919 – Ντόρις Λέσινγκ, βρετανή συγγραφέας, βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2007
1927 – Βασίλης Φίλιας, έλληνας κοινωνιολόγος, γνωστός για τη δράση του κατά της χούντας
1937 – Μάνος Λοΐζος, έλληνας συνθέτης, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του έντεχνου τραγουδιού
1943 – Κατρίν Ντενέβ, γαλλίδα ηθοποιός, από τα σύμβολα του γαλλικού κινηματογράφου
1962 – Ρένια Λουϊζίδου, ελληνίδα ηθοποιός, δημοφιλής από τηλεοπτικές σειρές και θεατρικές παραστάσεις
Θάνατοι
1922 – Ανδρέας Καρκαβίτσας, έλληνας συγγραφέας, γνωστός για το έργο «Ο Ζητιάνος» και την εθνογραφική του ματιά
1990 – Λουί Αλτουσέρ, γάλλος φιλόσοφος, εξέχων μαρξιστής θεωρητικός και σημαντικός στοχαστής του 20ού αιώνα
2021 – Κυριάκος Κατζουράκης, έλληνας ζωγράφος, σκηνογράφος και συγγραφέας, με διεθνή παρουσία και αναγνώριση
Επέτειοι – Παγκόσμιες Ημέρες
Παγκόσμια Ημέρα για τον Τραυλισμό
Σήμερα γιορτάζουν
Αβέρκιος, Αβερκία