Έργα και ημέρες του Γιώργου Κοσκωτά

Ήδη από τα μέσα του 1988 η Ελλάδα βρίσκεται στον αστερισμό του Σκανδάλου Κοσκωτά, ενός νεαρού τραπεζίτη δηλαδή που ήλθε κυριολεκτικά από το πουθενά για να δημιουργήσει μια μικρή αυτοκρατορία στον τραπεζικό και εκδοτικό χώρο. Όταν μάλιστα του ασκήθηκε ποινική δίωξη για κατάχρηση δισεκατομμυρίων δραχμών στις 19 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, όλοι περίμεναν με αγωνία την έκδοσή του στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ, όπου είχε διαφύγει και συλληφθεί, καθώς η οσμή της διαπλοκής άπλωνε τα ζοφερά φτερά της πάνω από τον πολιτικό κόσμο. Μια δεκαετία πρωτύτερα και συγκεκριμένα το 1979, όταν πρωθυπουργός ήταν ακόμη ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο 25χρονος Γιώργος Κοσκωτάς αναλάμβανε διευθυντής συναλλάγματος στην Τράπεζα Κρήτης, μετρώντας κατόπιν μια πρωτοφανή επαγγελματική ανέλιξη που θα έπιανε τη χώρα εξαπίνης. Ο έλληνας μετανάστης που είχε μόλις επιστρέψει από την Αμερική απέκτησε μέσα σε πέντε χρόνια (1984) το 56% της τράπεζας, αλλά και τον εκδοτικό οργανισμό Γραμμή ΑΕ, ο οποίος εξέδιδε μία καθημερινή εφημερίδα και έξι περιοδικά. Ως το 1987, ο Κοσκωτάς είχε αποκτήσει την ΠΑΕ Ολυμπιακός και άλλες τρεις ημερήσιες εφημερίδες, την ίδια ώρα που η Τράπεζα Κρήτης του πήγαινε περίφημα, μετρώντας καταθέσεις ύψους 13 δισ. δραχμών προερχόμενες κυρίως από τις ΔΕΚΟ. Ήδη βέβαια από τον Οκτώβριο του 1987 τα ΜΜΕ που δεν του ανήκαν προέβαιναν δειλά-δειλά στις πρώτες αποκαλύψεις για τα μαύρα πεπραγμένα του Γιώργου Κοσκωτά: πλαστογραφίες, φορολογικά αδικήματα, παράνομη εξαγωγή συναλλάγματος κ.ά. Τον Ιούλιο του 1988 ο εισαγγελέας διατάσσει έλεγχο στην Τράπεζα Κρήτης, αν και η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ περνά ειδική φωτογραφική τροπολογία (από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης, Μένιο Κουτσόγιωργα,) που έδινε προνομιακά περιθώρια στον επιχειρηματία. Η δικαστική έρευνα βγάζει λαυράκι: ο Κοσκωτάς είχε υπεξαιρέσει 33,5 δισ. δρχ. από την Τράπεζα Κρήτης, αν και μέχρι τότε είχε διαφύγει στις ΗΠΑ, περιμένοντας μετά τη σύλληψή του εκεί να εκδοθεί στην Ελλάδα. Το πολιτικό τοπίο δονείται από τη λεγόμενη «Κυβέρνηση Κάθαρσης» ή, κατά τους επικριτές της, από το «Βρόμικο ’89», το οποίο θα παραπέμψει στο ειδικό δικαστήριο τον τέως πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, τον Μένιο Κουτσόγιωργα, τον Δημήτρη Τσοβόλα και τον Γιώργο Πέτσο, δίνοντας έτσι υπόσταση στη «Δίκη του Αιώνα». Η «Μητέρα των Δικών», όπως την αποκαλούσε εναλλακτικά ο ελληνικός Τύπος, αθώωσε τελικά τον Παπανδρέου για την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας, αν και το Σκάνδαλο Κοσκωτά είχε ανοίξει πληγές που δύσκολα θα έκλειναν. Πώς κατάφερε δηλαδή ο νεαρός τραπεζίτης να ανέβει στον επιχειρηματικό του θρόνο και να εμπλέξει ακόμα και τον πρωθυπουργό της χώρας στις παράνομες δραστηριότητές του; Ποιον δωροδοκούσε με τα λεφτά που έκρυβε στις συσκευασίες των Πάμπερς; Ήταν πράγματι το μεγαλύτερο πολιτικο-οικονομικό σκάνδαλο που ξεσπούσε στην Ελλάδα μετά τη Μεταπολίτευση και μεγάλος πρωταγωνιστής του ήταν ο μυστηριώδης Κοσκωτάς που είχε γίνει μέγας και τρανός μέσα σε μια δεκαετία. Βαρύ όνομα στη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου μας και πέτρα του σκανδάλου στο ομώνυμο σκάνδαλο που έμελλε να οδηγήσει στο «Βρόμικο ’89», την πτώση της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και τη συγκρότηση Ειδικού Δικαστηρίου, ο μεγαλοαπατεώνας Κοσκωτάς έφερε τα πάνω κάτω στο πολιτικό πεδίο, πληρώνοντας τα εγκλήματά του με κάθειρξη 25 ετών. Όταν αποφυλακίστηκε το 2001, έχοντας εκτίσει ένα καλό μέρος της ποινής του (12 χρόνια), ο διαβόητος έγκλειστος των φυλακών Κορυδαλλού ζει τώρα μια ζωή μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, επιδιδόμενος σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες με τα παιδιά του πια. Σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα, ο Κοσκωτάς δεν επέστρεψε ποτέ τα δισεκατομμύρια που τσέπωσε, καθώς δεν υπήρχε ακόμα νόμος για την επιστροφή στο Δημόσιο χρημάτων από υπεξαιρέσεις. Η ποινή της φυλάκισης θεωρούνταν άλλοτε αρκετή ως τιμωρία…

Πρώτα χρόνια

Ο Γιώργος Κοσκωτάς γεννιέται το 1953 στον Ασπρόπυργο Αττικής ως ένα από τα δύο παιδιά του Βασίλη και της Σταυρούλας Κοσκωτά. Ο μικρότερος αδελφός του, Σταύρος, το δεξί του χέρι άλλοτε σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεών του, φυγοδικούσε από το 1990, όταν και ξέσπασε δηλαδή το Σκάνδαλο της Τράπεζας Κρήτης. Για τα παιδικά χρόνια του Γιώργου δεν είναι τίποτα γνωστό, παρά μόνο το γεγονός ότι το 1970 μεταναστεύει οικογενειακώς στις ΗΠΑ. Εκεί θα εργαστεί σε διάφορες θέσεις, αν και κανείς δεν γνωρίζει αν και τι σπούδασε, καθώς η νομιμότητα του πτυχίου που παρουσίασε ερχόμενος στην Ελλάδα αμφισβητήθηκε όταν ξέσπασε το σκάνδαλό του…

Επιστροφή στην Ελλάδα και ραγδαία άνοδος

Ο Κοσκωτάς επιστρέφει στην πατρίδα το 1979 και αναλαμβάνει αμέσως το τιμόνι της Διεύθυνσης Συναλλάγματος στην Τράπεζα Κρήτης. Πέντε χρόνια αργότερα, ο διευθυντής της Τράπεζας αγοράζει αναπάντεχα το 56% των μετοχών της (με το ποσοστό να φτάνει σταδιακά στο 82%), με κεφάλαια άγνωστης προέλευσης. Την ίδια εποχή αποκτά επίσης μαγικά την εκδοτική ΓΡΑΜΜΗ ΑΕ, ελέγχοντας πια ένα σοβαρό εκδοτικό συγκρότημα που περιλαμβάνει τον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ, έξι περιοδικά και τέσσερις ημερήσιες εφημερίδες: «24 Ώρες», «Βραδινή», «Εβδόμη» και «Καθημερινή» (τις τρεις τις αγόρασε στα αμέσως επόμενα χρόνια). Το 1987 ο τραπεζίτης θα ξαναχτυπήσει με μια νέα πολύκροτη αγορά, αποκτώντας τον Νοέμβριο από έναν όμιλο εφοπλιστών (με επικεφαλής τον Σταύρο Νταϊφά) την ποδοσφαιρική ομάδα του Ολυμπιακού! Ο αθλητικός Τύπος χαρακτηρίζει την αγορά ως «γάμο του αιώνα» και ο Κοσκωτάς θα γίνει γνωστός στο πανελλήνιο ως ο νέος ισχυρός άντρας της ερυθρόλευκης ΠΑΕ.

Συνεχίζοντας τις ασίγαστες επιχειρηματικές του δράσεις, ο Κοσκωτάς εξαγοράζει μια σειρά ακόμα από επιχειρήσεις, με τον όμιλό του να απασχολεί τώρα κάπου 4.000 υπαλλήλους. Είναι στον κολοφώνα της ακμής του, αν και επίκειται η κατακρήμνισή του…

Το Σκάνδαλο Κοσκωτά

Η δραστική επέκταση του Κοσκωτά στον χώρο του Τύπου έμελλε να είναι το σημείο καμπής της ανεξέλεγκτης πορείας του. Νιώθοντας προφανώς απειλή, οι αντίπαλοι εκδότες άρχισαν να καταγγέλλουν ότι τα χρήματα που ξόδευε αφειδώς ο μυστηριώδης τραπεζίτης προέρχονταν από ύποπτες συναλλαγές. Είμαστε πια στον Οκτώβριο του 1987 όταν άρχισαν να πέφτουν βροχή οι πρώτες αποκαλύψεις για το επιχειρηματικό παρελθόν του Κοσκωτά, αν και θα έπαιρνε μέχρι τον Ιούλιο του επόμενου χρόνου ώστε να διατάξει ο εισαγγελέας Εφετών έλεγχο στην Τράπεζα Κρήτης. Τα Μέσα μιλούσαν ήδη για σκιώδεις σχέσεις της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ με τον φιλόδοξο επιχειρηματία, φήμες που δεν κόπασαν βέβαια όταν πέρασε στη Βουλή η ειδική τροπολογία που -σύμφωνα με τις σχετικές γνωμοδοτήσεις- άφηνε ξεκάθαρα προνομιακά περιθώρια στον υπό εξέταση επιχειρηματία. Ήταν ο αποκαλούμενος «Κουτσονόμος» (Νόμος 1806/1988), ο οποίος σήμανε το πολιτικό τέλος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Δικαιοσύνης, Μένιου Κουτσόγιωργα. Παρά την τοποθέτηση προσωρινού επιτρόπου στην Τράπεζα Κρήτης και την οσμή σκανδάλου διαφθοράς και κακοδιαχείρισης, το χαϊδεμένο παιδί της κυβέρνησης δεν μοιάζει να φοβάται τίποτα, αν και τον Νοέμβριο του 1988 θα διαφύγει αιφνιδιαστικά στη Βραζιλία, προλαβαίνοντας στο τσακ την ποινική του δίωξη. Η επεισοδιακή φυγή του μεγαλοαπατεώνα τραπεζίτη θα γίνει με το προσωπικό αεροσκάφος του Αργύρη Σαλιαρέλη, ο οποίος παρουσίασε κατόπιν ένα ιδιωτικό συμφωνητικό με το οποίο φαινόταν ότι ο Κοσκωτάς του μεταβίβαζε το 68% των μετοχών του Ολυμπιακού, δωρίζοντάς του ουσιαστικά την ερυθρόλευκη ΠΑΕ. Στα «ψιλά» της ιστορίας, το συμφωνητικό δεν το αναγνώρισε ποτέ ο Κοσκωτάς, ο οποίος αρνήθηκε με δηλώσεις του από τις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 1988 ότι είχε υπογράψει τέτοιο χαρτί, λέγοντας εμφατικά ότι τον Ολυμπιακό δεν θα τον αφήσει ποτέ. Για να αποδείξει μάλιστα ότι η ομάδα είναι ακόμα δική του, καταβάλει στη γερμανική Άιντραχτ Φρανκφούρτης την τελευταία προσυμφωνημένη δόση της μεταγραφής του Ούγγρου Λάγιος Ντέταρι! Ο Κοσκωτάς συλλαμβάνεται τελικά στις 23 Νοεμβρίου 1988 στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ και, έπειτα από σχετικό αίτημα των ελληνικών Αρχών, εκδίδεται για να δικαστεί στη χώρα μας δύο χρόνια αργότερα. Από το κελί των αμερικανικών φυλακών περνά αμέσως στην αντεπίθεση, κατηγορώντας σε συνέντευξή του στο περιοδικό «TΙΜΕ» τον Μάρτιο του 1989 τον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου αλλά και προβεβλημένα στελέχη της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Ο Παπανδρέου απαντά με μήνυση κατά του περιοδικού, αν και τηρεί σιγή ιχθύος για την ουσία του δημοσιεύματος. Ο Κοσκωτάς οδηγήθηκε τελικά σε δίκη κατηγορούμενος για υπεξαίρεση δισεκατομμυρίων, πλαστογραφία και παρακώλυση ελέγχου της δικαιοσύνης. Στην απολογία του υποστήριξε ότι ήταν ο Παπανδρέου αυτός που είχε μεσολαβήσει ώστε να καταθέτουν οι ΔΕΚΟ τα αποθεματικά τους στην Τράπεζα Κρήτης, την ίδια ώρα που τον κατηγόρησε για δωροδοκία.

Ο Κοσκωτάς καταδικάστηκε σε κάθειρξη 25 ετών, με το Εφετείο να διατηρεί αμείωτη την ποινή του. Τα ευρήματα του επιτρόπου ήταν κόλαφος για τον τραπεζίτη, καθώς αποδείχθηκε ότι είχε κάνει υπεξαίρεση 33 δισ. δραχμών από την Τράπεζα Κρήτης και με τα χρήματα αυτά αγόρασε ουσιαστικά όλες τις επιχειρήσεις του, δωροδοκώντας ταυτοχρόνως δημόσια πρόσωπα. Οι αποκαλύψεις του μεγαλοαπατεώνα οδήγησαν στη «Δίκη του Αιώνα», καθώς το Κοινοβούλιο αποφάσισε τον Σεπτέμβριο του 1989 να παραπέμψει στο Ειδικό Δικαστήριο για το Σκάνδαλο Κοσκωτά τον Ανδρέα Παπανδρέου και τους υπουργούς της κυβέρνησής του Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, Γεώργιο Πέτσο και Δημήτρη Τσοβόλα. Η αποκαλούμενη «Μητέρα των Δικών» ολοκληρώθηκε μέσα σε δέκα μήνες: ο Παπανδρέου απαλλάσσεται οριακά (με ψήφους 7 υπέρ και 6 κατά), ο Κουτσόγιωργας υφίσταται εγκεφαλικό επεισόδιο τη στιγμή που καταθέτει και εκπνέει λίγες εβδομάδες αργότερα στο νοσοκομείο και οι Τσοβόλας και Πέτσος καταδικάζονται τελικά για παράβαση του νόμου περί ευθύνης υπουργών…

Τελευταία χρόνια

Ο Κοσκωτάς πέρασε στον Κορυδαλλό δώδεκα χρόνια, αποφυλακιζόμενος στις 16 Μαρτίου 2001. Έχοντας μείνει μακριά από την οικογένειά του για 22 χρόνια, καθώς η σύζυγός του Κάθι (και τα πέντε παιδιά τους) παρέμενε στις ΗΠΑ όλα αυτά τα χρόνια για να αποφύγει τη δίωξη και δεν μπορούσε να επιστρέψει στην Ελλάδα μέχρι τον Μάιο του 2010, πήραν τελικά διαζύγιο το 2012.

Ο πρώην μεγαλοτραπεζίτης μπόρεσε να ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη το 2010 για να επανασυνδεθεί με τους οικείους του, μοιράζοντας πια τον χρόνο του μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας. Σήμερα μένει ηθελημένα στο περιθώριο θέλοντας να αποφύγει τις συζητήσεις για κάποια εμφάνισή του. Το 2007 είχε ένα ακόμα μπλέξιμο με τη δικαιοσύνη, όταν κατηγορήθηκε για την απόπειρα δολοφονίας του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού, Γιώργου Σιδέρη. Η εταιρία του τελευταίου είχε πλειοδοτήσει στον πλειστηριασμό 14 πολυτελών κατοικιών του Κοσκωτά στην Εκάλη, οι οποίες είχαν βγει στο σφυρί προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της Εφορίας Κηφισιάς και της Τράπεζας Κρήτης. Το δικαστήριο αθώωσε τελικά τον Κοσκωτά από την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας στην απόπειρα κατά του Σιδέρη. Όσο για τον φυγόδικο από το 1990 αδελφό του, Σταύρο Κοσκωτά, τον οποίο κυνηγούσαν οι διεθνείς Αρχές για «για την αξιόποινη πράξη της αποδοχής προϊόντων εγκλήματος σε βαθμό κακουργήματος σε βάρος ελληνικής τράπεζας», κατάφερε να διαφύγει τη σύλληψη για το αδίκημα που έχει πλέον παραγραφεί, καθώς οι διωκτικές Αρχές δεν μπόρεσαν να τον συλλάβουν στα 25 αυτά χρόνια που κρυβόταν στο εξωτερικό. Σήμερα ο Κοσκωτάς, σύμφωνα με τον δικηγόρο του Τάκη Μιχαλόλια, ασχολείται με την επενδυτική του εταιρεία που εδρεύει στο εξωτερικό. Τα τρία από τα πέντε παιδιά του έχουν αναλάβει τα ηνία των επιχειρήσεών του, με την αμέριστη στήριξη και την επίβλεψη του ίδιου του Κοσκωτά. Σχετικά δημοσιεύματα τον θέλουν να αναλαμβάνει πρόσφατα νέες επαγγελματικές δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ευρύτερη αγορά των Βαλκανίων. Άλλα πάλι τον φέρουν σύμβουλο επενδύσεων σε ιδιώτες για την αύξηση του επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου. Ο Τύπος τον θέλει να ζει μια πολύ άνετη ζωή δραστηριοποιούμενος επιχειρηματικά στον τομέα της παροχής χρηματοοικονομικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, απολαμβάνοντας συχνά τον καφέ του στη Γλυφάδα και μιλώντας για τη μεγάλη του αγάπη, τον Ολυμπιακό. Τα δημοσιεύματα κάνουν λόγο για αξιοποίηση των χρημάτων από τις παράνομες δραστηριότητες που είχε αναπτύξει πριν μπει στη φυλακή, επιμένοντας πως ζει σε ένα από τα πολυτελή σπίτια που είχε αποκτήσει στην Εκάλη κατά την εποχή της παντοδυναμίας του. Τόσο ο ίδιος όσο και τα παιδιά του κρατούν χαμηλούς τόνους και δεν απασχολούν την επικαιρότητα, αρνούμενος να μιλήσει ή να δώσει συνεντεύξεις… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr