Όλο και πιο πικρός γίνεται για τους Έλληνες ο καφές, που από μία καθημερινή και αγαπημένη συνήθεια πλέον για πολλούς τείνει να αποτελέσει είδος πολυτελείας, καθώς οι τιμές του τόσο στα ράφια των σούπερ μάρκετ όσο και στα καταστήματα εστίασης έχουν πάρει την ανηφόρα.
Στην εστίαση, όπως εξηγούν οι επαγγελματίες του κλάδου, ειδικότερα στην Αθήνα οι αυξήσεις κυμαίνονται από 20 % έως 27,7 % ενώ σε πολλές περιπτώσεις ιδίως σε πιο ακριβές περιοχές της πρωτεύουσας ξεπερνούν ακόμη και το 30 %.
Για παράδειγμα, το 2020 στην Αθήνα ένας καφές freddo espresso σε πλαστικό κόστιζε 1,50 ευρώ ενώ πλέον κοστίζει ακόμη και 2,30 ευρώ, ένας freddo cappuccino ή ένας διπλός cappuccino κόστιζε 1,80 και πλέον κοστίζει έως και 2,50 ευρώ ενώ ο ελληνικός και ο φραπέ είναι γύρω στα 30 λεπτά του ευρώ πιο φθηνοί.
Την ίδια στιγμή ενώ πριν από δύο χρόνια ο πελάτης έδινε 3 ευρώ με 3,20 ευρώ για να του σερβίρουν τον καφέ και να τον απολαύσει σε κάποια καφετέρια πλέον δίνει από 4 έως 4,5 ευρώ.
Τι φταίει και αυξήθηκε η τιμή του καφέ;
Η τιμή του καφέ άρχισε να ανεβαίνει το 2021 λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας που έπληξε την κύρια χώρα παραγωγής του, τη Βραζιλία και τους δύο παγετούς που ακολούθησαν. Αμέσως η τιμή χονδρικής του δημοφιλούς κόκκου Arabica εκτοξεύθηκε σε πάνω από 2 δολάρια ανά λίβρα.
Από την πρώτη δε ημέρα του 2022 ο καφές take away που διατίθεται σε πλαστικό μιας χρήσης, έλαβε και «φορο-καπέλο» 10 λεπτά του ευρώ.
Η ειδική εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος ύψους 4 λεπτών του ευρώ που τέθηκε σε εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου του 2022 επιβάλλεται χωριστά για το ποτήρι και χωριστά για το καπάκι. Σε αυτά τα 8 λοιπόν στο σύνολο λεπτά του ευρώ προστίθεται ο ΦΠΑ με αποτέλεσμα η επιβάρυνση να φτάνει στα 9 λεπτά και με τη στρογγυλοποίηση το πράσινο «καπέλο» να ανεβαίνει στα 10 λεπτά.
«Το μέλλον των καταστημάτων μας είναι πιο αβέβαιο από ποτέ»
«Ακόμη δεν είδαμε τίποτα, φοβόμαστε το τι θα συμβεί όσο περνά ο καιρός» αναφέρουν απελπισμένοι οι καταναλωτές μιλώντας για τις αυξήσεις. Καταλαβαίνουν όμως, όπως εξηγούν πως και οι καταστηματάρχες αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες καθώς βλέπουν τα μαγαζιά τους να ερημώνουν και τα ταμεία τους να αδειάζουν.
Κινδυνεύοντας με λουκέτο λόγω των υψηλών λειτουργικών εξόδων τους οι επιχειρηματίες από την πλευρά τους τονίζουν στο Newsbeast πως οι ανατιμήσεις ήταν για αυτούς αναπόφευκτες.
«Καθώς οι τιμές των πρώτων υλών αλλά και τα κόστη των επιχειρήσεών μας έχουν πάρει την ανιούσα δεν μπορούσαμε να διατηρήσουμε τις παλιές μας τιμές. Το μέλλον των καταστημάτων μας είναι πιο αβέβαιο από ποτέ» αναφέρει επιχειρηματίας που διατηρεί καφέ στο κέντρο της Αθήνας από το 2002.
Πρόεδρος Ελληνικής Ένωσης Καφέ στο Newsbeast: Αναμένουμε τη νέα σοδειά της Βραζιλίας ώστε από τον Μάιο – Ιούνιο να δούμε το νέο επίπεδο τιμών διεθνώς
«Κατά τη διάρκεια του 2022 η εικόνα που εμφάνισε η αγορά του καφέ τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την επίδραση που είχε ο ισχυρός παγετός, ο οποίος έπληξε τη Βραζιλία τον Ιούλιο του 2021. Σας θυμίζω ότι η συγκεκριμένη χώρα πρόκειται για τη μεγαλύτερη παραγωγό καφέ Arabica στον κόσμο και επομένως αποτελεί τον ρυθμιστή για το σύνολο της αγοράς» επισημαίνει στο Newsbeast o πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Γιάννος Μπενόπουλος.
«Με την επίδραση του συναλλαγματικών ισοτιμιών, το Σεπτέμβριο 2022 η τιμή καφέ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, υπολογισμένη σε ευρώ, έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών. Η τελική τιμή της πρώτης ύλης επιβαρύνθηκε επιπλέον από τα αυξημένα ναύλα» υπογραμμίζει.
«Στην Ελλάδα, οι συγκρατημένες αυξήσεις των τιμών λιανικής πώλησης του καφέ στην εστίαση δεν αντανακλούν την αύξηση του κόστους πρώτων υλών, ούτε την πραγματική αύξηση του λειτουργικού κόστους κυρίως λόγω ενέργειας. Αυτό συμβαίνει διότι οι εισαγωγείς και επεξεργαστές καφέ στην Ελλάδα έχουν προσπαθήσει να διατηρήσουν μακριά από την αγορά και τον καταναλωτή το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης που δέχονται. Ταυτόχρονα, ο έντονος ανταγωνισμός συντελεί στη συγκράτηση των τιμών στην καφεστίαση παρά τις πληθωριστικές πιέσεις» μας εξηγεί ο Γιάννος Μπενόπουλος.
«Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται σταθεροποίηση της χρηματιστηριακής αγοράς και αναμένουμε τη νέα σοδειά της Βραζιλίας, ώστε από τον Μάιο – Ιούνιο να δούμε το νέο επίπεδο τιμών διεθνώς» δηλώνει κλείνοντας.
Πρόεδρος ΙΝΚΑ στο Newsbeast: Τη νύφη την πληρώνει ο καταναλωτής
«Είναι γεγονός ότι με όλα αυτά που συμβαίνουν και με την ανασφάλεια που επικρατεί στην αγορά όχι μόνο των τροφίμων αλλά και των προϊόντων ο κόσμος αλλά και οι επιχειρηματίες έχουν βρεθεί σε αδιέξοδες καταστάσεις και δεν ξέρουν τι κάνουν και πώς να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια» επισημαίνει μιλώντας στο Newsbeast ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) Γιώργος Λεχουρίτης.
Όπως μας εξηγεί οι δύο κύριοι λόγοι για τους οποίους έχει αυξηθεί η τιμή του καφέ είτε στα ράφια των σούπερ μάρκετ είτε στα καταστήματα της εστίασης είναι η ακριβή πρώτη ύλη και η ενεργειακή κρίση, που ανέβασε στα ύψη τα έξοδα των μεταφορών.
«Όταν αγοράζεις ακριβή πρώτη ύλη είναι λογικό την αύξησή της να την μετακυλίσεις στον καταναλωτή. Εκείνος ο οποίος πληρώνει τη νύφη για την ακρίβεια είναι αυτός ο οποίος θα καταναλώσει. Άρα ο καταναλωτής όταν ακριβαίνει η πρώτη ύλη του καφέ που τα τελευταία δύο χρόνια αυξήθηκε κατά μέσο όρο σε όλα τα είδη του κατά 50% θα πληρώσει περισσότερο» λέει ο Γιώργος Λεχουρίτης.
«Εάν δεν ληφθούν μέτρα σίγουρο είναι πως την ακρίβεια θα συνεχίσει να την πληρώνει ο καταναλωτής. Οι επιχειρηματίες βέβαια από την πλευρά τους καταβάλουν προσπάθειες και επιμερίζονται κάποιο κόστος γιατί δεν μπορούν αυξήσουν την τιμή του καφέ κατά 50% καθώς κανείς δεν πάει να αγοράσει. Όμως αυτό δεν αρκεί.
Πάγια θέση του ΙΝΚΑ είναι ότι εάν πέσει ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στα καύσιμα αυτόματα θα μειωθούν και οι τιμές γενικότερα στα προϊόντα γιατί ούτε το κόστος παραγωγής θα επιβαρυνθεί περαιτέρω ούτε το κόστος μεταφοράς θα επιβαρύνει την τιμή του προϊόντος» επισημαίνει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ).
«Όσο διαρκεί η κρίση πρέπει να ληφθούν μέτρα ανακούφισης έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται ο καταναλωτής αλλά και ο επιχειρηματίας. Όταν αυξάνεται η τιμή του ρεύματος τρεις φορές επάνω από ότι ήταν στο παρελθόν λογικό είναι να μετακυλίσει ο επιχειρηματίας την επιβάρυνση με αποτέλεσμα πάλι οι καταναλωτές να είναι αυτοί που να την πληρώνουν» αναφέρει κλείνοντας ο Γιώργος Λεχουρίτης.
Ο καφές δεν ακρίβυνε μόνο στην Ελλάδα ακρίβυνε σε όλες τις χώρες της ΕΕ
Η τιμή του καφέ δεν έχει εκτοξευθεί μόνο στην Ελλάδα. Παρόμοιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και αφορούν τον Αύγουστο του 2022.
Σύμφωνα με την έρευνα της Eurostat η τιμή του καφέ στις χώρες της ΕΕ είναι κατά 16,9% υψηλότερη σε σχέση με τον Αύγουστο του 2021, η οποία με τη σειρά της ήταν κατά 0,5% υψηλή από εκείνη του Αυγούστου του 2020 καθώς από τον Οκτώβριο του 2021 ο ετήσιος πληθωρισμός σημειώνει «άλματα».
Την ώρα που ο πληθωρισμός στην Ευρώπη καλπάζει και στην Ελλάδα ξεπέρασε το 12% το καλοκαίρι του 2022 οι πρώτες ύλες για την παρασκευή του καφέ κοστίζουν ολοένα και περισσότερο. Επίσης στη δύσκολη εξίσωση μπαίνει και η ενεργειακή κρίση η οποία ανεβάζει κατακόρυφα και το κόστος παραγωγής αλλά και λειτουργικά έξοδα των επιχειρήσεων στον κλάδο της εστίασης.
«Η έναρξη της ημέρας με μια κούπα ζεστού καφέ αποτελεί καθημερινή ρουτίνα για πολλούς. Ωστόσο, οι πρόσφατες αυξήσεις των τιμών μπορεί να κάνουν αυτό το πρωινό βασικό συστατικό σχεδόν πολυτέλεια» τονίζει η Eurostat και επισημαίνει πως «για τους καταναλωτές που πίνουν τον καφέ τους με γάλα ή ζάχαρη, αυτή η πρωινή τελετουργία μπορεί να γίνει ακόμη πιο ακριβή, καθώς οι τιμές των εν λόγω ειδών αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο κατά το τελευταίο έτος».
«Η τιμή του φρέσκου πλήρους γάλακτος αυξήθηκε κατά μέσο όρο 24,3% μεταξύ του Αυγούστου του 2021 και του Αυγούστου του 2022, ενώ η τιμή του φρέσκου γάλακτος χαμηλών λιπαρών αυξήθηκε κατά 22,2% την ίδια περίοδο» συμπληρώνει η Eurostat.
Ο μεγαλύτερος ετήσιος πληθωρισμός τον Αύγουστο του 2022 αναφέρθηκε για τη ζάχαρη, με αξιοσημείωτες αυξήσεις στην Πολωνία κατά 109,2%. Ακολουθεί η Εσθονία με +81,2%, η Λετονία με +58,3%, η Βουλγαρία με +44,9% και η Κύπρος με +43,2%.
Όσον αφορά τον καφέ, η Φινλανδία κατέγραψε τον υψηλότερο ετήσιο πληθωρισμό με +43,6% τον Αύγουστο του 2022, ακολουθούμενη από τη Λιθουανία (+39,9%), τη Σουηδία (+36,7%), την Εσθονία (+36,4%) και την Ουγγαρία (+34,3%).
Οι φίλοι του γάλακτος στην Ουγγαρία, τη Λιθουανία και την Κροατία είδαν επίσης σημαντικές αυξήσεις στις τιμές τόσο του πλήρους όσο και του χαμηλού σε λιπαρά προϊόντος.
Οι υψηλότερες ετήσιες αυξήσεις των τιμών για το γάλα χαμηλών λιπαρών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ τον Αύγουστο του 2022 καταγράφηκαν στην Ουγγαρία (+51,7%), τη Λιθουανία (+46,8%), την Κροατία (+43,5%), την Τσεχία (+43,3%) και τη Λετονία (+40,1%) και για το πλήρες γάλα στη Λιθουανία (+50,2%), την Κροατία (+41,2%), την Εσθονία (+38,9%), τη Γερμανία (+30,6%) και την Ουγγαρία (+30,1%).
