Εμβληματικές ταινίες θα βρει κανείς στον κόσμο της έβδομης τέχνης άφθονες, καθώς το όραμα και το μεράκι είναι τα συστατικά που αλλάζουν και τον κινηματογράφο.
Όχι απλώς σπουδαίες ταινίες δηλαδή, αλλά φιλμ που έκαναν κάτι και το σινεμά δεν ήταν πια ποτέ το ίδιο μετά την έλευσή τους.
Είτε μιλάμε για νέες τεχνικές και σκηνοθετικά κλειδιά είτε για ορόσημα στο είδος τους που ανάγκασαν τους πάντες να πατήσουν πάνω τους, τέτοιες πρωτιές μετρά ο κινηματογράφος αναρίθμητες στα 120+ χρόνια της ζωής του.
Κι όμως, κάποιες δεν μπορείς να τις παρακάμψεις, καθώς ακούγονται ως τις μέρες μας να διατυμπανίζουν τα πράγματα που άλλαξαν με τον ερχομό τους…
Μυθικός σαν το σινεμά το ίδιο, ο «Νονός» δεν είναι μόνο πως παραμένει ένα αψεγάδιαστο διαμάντι που σφράγισε το γκαγκστερικό είδος, αλλά κυρίως το γεγονός πως κάθε μαφιόζικη ταινία πατούσε πλέον στα χνάρια του. Κι ας ήταν απλώς μια οικογενειακή ιστορία για έναν πατέρα και τους γιους του, όπως επέμενε πάντα ο Φράνσις Φορντ Κόπολα!
Η σημαντικότερη στιγμή του νέου αμερικανικού σινεμά και μια από τις καλύτερες όλων των εποχών, ο «Νονός» κάθεται νωχελικά στον θρόνο του δείχνοντας διαχρονικά στους σκηνοθέτες πώς να παρουσιάζουν το γκαγκστερικό υλικό τους στο πανί, αλλά και στο κοινό πώς να βλέπει μια ταινία όπου το έγκλημα δεν παίζει τον πρώτο ρόλο…
Αφήνοντας κατά μέρος πως επί σειρά δεκαετιών ήταν η καλύτερη ταινία από καταβολής κινηματογράφου, το θαύμα του Όρσον Γουέλς ήταν ένας σωστός σίφουνας για την έβδομη τέχνη. Μια πραγματική οπτική επανάσταση στον ομιλούντα κινηματογράφο που πλούτισε τόσο την ίδια την αφήγηση όσο και τους τρόπους να δείχνεις κινούμενες εικόνες στο λευκό πανί.
Προϊόν των ανεξάντλητων ιδεών που είχε ο νεαρότατος σκηνοθέτης για την κινηματογραφική γλώσσα, οι εκφραστικές καινοτομίες της ταινίας, η ψυχολογική χρήση του φωτός και της σκιάς, η πολυπρισματική αφήγηση και κυρίως η σκηνοθεσία σε βάθος πεδίου ήταν πράγματα που δεν είχε ξαναδεί ο κόσμος. Έκτοτε αυτός θα ήταν ο τρόπος που θα γίνονταν οι ταινίες. Τον βλέπουμε μέχρι και σήμερα.
Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του 1970 όταν η Σίλβια Κριστέλ προσκαλούσε με τη μισάνοιχτη ρόμπα της το παγκόσμιο κοινό να εξερευνήσουν μαζί τα απώτατα όρια του ερωτισμού. Αυτή η «νέα ανηθικότητα», όπως έσπευσε να τη χαρακτηρίσει το πιο σεμνότυφο κομμάτι της κοινωνίας, θα σμπαράλιαζε μέσα σε μια στιγμή τον πουριτανισμό, αλλά και το τι μπορούσες να δεις σε μια σκοτεινή αίθουσα.
Ως η πρώτη ταινία softcore πορνό που παίχτηκε ποτέ σε κανονικούς κινηματογράφους με ευρύτατη διανομή, η τρομακτική εμπορική επιτυχία της «Εμμανουέλας» δεν έγινε απλώς όχημα κινηματογραφικής αλλαγής, αλλά και σωστής κοινωνικής επανάστασης. Τα ζευγάρια της αστικής τάξης μπορούσαν πια να απολαύσουν μαζί ταινίες με πρόδηλο ερωτικό περιεχόμενο χωρίς ντροπή και συνωμοτικά βλέμματα.
Ξανά, δεν είναι ότι πρόκειται για την κορυφαία των κορυφαίων ταινιών επιστημονικής φαντασίας ή μια από τις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών. Είναι το γεγονός ότι εγκαθίδρυσε την τεχνοφοβία στον πλανήτη Γη, κάνοντας όλο τον κόσμο να αναρωτιέται για τον ανατριχιαστικό υπολογιστή Χαλ και το μέλλον της ανθρωπότητας.
Σκοτεινή, κουλτουριάρικη, σχεδόν μυστικιστική, είναι μια ταινία που όλοι θα βρουν κάτι να αγαπήσουν, ορίζοντας νέα ύψη για το science fiction αλλά και τη χρήση της καλοφτιαγμένης ψευδαίσθησης. Τεχνικά καινοτόμο στα ειδικά εφέ και θεματικά πρωτοποριακό, το οπτικό κομψοτέχνημα του Κιούμπρικ λειτουργεί ακόμα και σήμερα ως η καλύτερη διαφήμιση για το τι μπορεί να κάνει το σινεμά.
«Μετά την ‘‘Οδύσσεια του Διαστήματος’’, η επιστημονική φαντασία είναι νεκρή», είπε κάποια στιγμή προφητικά ο Ρίντλεϊ Σκοτ, «δεν υπάρχει πια τίποτα πρωτότυπο. Τα έχουμε δει όλα. Έχουν ήδη γίνει. Τα έκανε»…
Η Pixar άλλαξε μόνη ένα κομμάτι του σινεμά το 1995, όταν παρέδωσε την πρώτη ποτέ ταινία κινουμένων σχεδίων που έβγαινε εξολοκλήρου μέσα από τον υπολογιστή (CGI). Η παράδοση δεκαετιών με τα animation να γίνονται στο χέρι πέθανε μέσα σε μια στιγμή! Τα pixels και όχι τα μολύβια ήταν πια ο τρόπος να γίνονται τα κινούμενα σχέδια στο σινεμά, μια πραγματική επανάσταση που σηματοδότησε όχι μόνο την αυγή της Pixar, αλλά και ενός ολοκαίνουριου είδους.
Ήταν όμως και το άλλο, πως πρόκειται για το φιλμ που άνοιξε ουσιαστικά τα μεγάλα κινηματογραφικά σαλόνια για τις ταινίες animation. Ποιος θα μπορούσε να περιμένει το 1995 πως λίγα χρόνια αργότερα, κάτι «Up» και «Toy Story 3» θα εξασφάλιζαν υποψηφιότητες για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και θα διαγωνίζονταν στις Κάννες;
Ο κινηματογράφος ήταν πάντα μια υπόθεση εκατομμυρίων, μια σωστή βαριά βιομηχανία που πλούτιζε κόσμο και κοσμάκη ή τον χαντάκωνε γρηγορότερα και από χρηματιστηριακό κραχ. Ήταν ωστόσο ο «Τιτανικός» αυτός που απέδειξε πως δεν μιλάμε μόνο για πολλά εκατομμύρια, αλλά για δισεκατομμύρια. Ήταν το φιλμ που έσπασε το ορόσημο του 1 δισ. δολαρίων στα ταμεία!
Η ταινία που έδειξε σε όλους τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες ενός blockbuster, αναγκάζοντας το Χόλιγουντ να ανασκουμπωθεί και να αλλάξει ρότα. Δεν χρειαζόσουν πια μεγάλα αστέρια για να πιάσεις την καλή στο box office, παρά ένα δυνατό blockbuster. Είκοσι χρόνια έπρεπε να περάσουν από τα «Σαγόνια του Καρχαρία» (1975), το πρώτο καλοκαιρινό blockbuster, για να αλλάξει συνταγή το Χόλιγουντ…
Μια από τις μεγαλύτερες μυθολογίες του σινεμά, αυτή των νεκροζώντανων, καθιερώθηκε με την αξιομνημόνευτη ταινία του Τζορτζ Ρομέρο. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κόσμος έβλεπε ζόμπι στο πανί, ήταν όμως η καθοριστική στιγμή του κεραυνοβόλου έρωτα της ανθρωπότητας με τους απέθαντους.
Άπειρες ζόμπι ταινίες και σειρές μετά και ξαναβλέπεις ουσιαστικά την ίδια ιστορία του Ρομέρο. Ένα από τα σημαντικότερα φιλμ τρόμου όλων των εποχών, αλλά και η ταινία που έθεσε τα θεμέλια του υποείδους των ζόμπι. Ένας σωστός βασιλιάς που στρογγυλοκάθισε στον θρόνο του και έγινε κλασικός με περισσότερους τρόπους απ’ όσους θα ονειρευόταν ακόμα και ο ίδιος ο δημιουργός.
Γιατί μνημονεύουμε μια ταινία του βωβού παλιότερη και από τις κινηματογραφικές λάσπες και θαμμένη στη λήθη; Γιατί ήταν το πρώτο remake της έβδομης τέχνης, αυτό που γέννησε έναν δρόμο που θα ακολουθούσε έκτοτε το παγκόσμιο σινεμά απαρέγκλιτα. Ο μεγαλομανής Σεσίλ ντε Μιλ, ο «άνθρωπος που ίδρυσε το Χόλιγουντ», ξαναγύρισε μάλιστα το πρωτότυπο φιλμ του 2014… δύο φορές.
Με τα remakes ζει και βασιλεύει ένα καλό τμήμα του σινεμά σήμερα, επιστρέφοντας σε πετυχημένες συνταγές ξανά και ξανά. Άλλοτε πάλι βγάζει από τη μύγα ξύγκι. Αν δεν πετύχαινε στους οικονομικούς στόχους του το πρώτο ποτέ κινηματογραφικό remake, μπορεί κάλλιστα να είχε εγκαταλειφθεί η πρακτική…
