Η ταινία «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (2001: A Space Odyssey) είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας, αμερικανικής και βρετανικής παραγωγής, σκηνοθετημένη από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ (1968).

Το σενάριο έχει γραφεί από τον Κιούμπρικ και τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ και είναι εν μέρει βασισμένο στο διήγημα του Κλαρκ «The Sentinel».

Θωρείται επική ταινία λόγω της μεγάλης διάρκειάς της, της πλοκής της αλλά και των οπτικών εφέ που έχουν χρησιμοποιηθεί.

Το φιλμ περιστρέφεται γύρω από θέματα όπως η ανθρώπινη εξέλιξη, η τεχνητή νοημοσύνη και η εξωγήινη ζωή.

Επίσης, είναι αξιοσημείωτο για την επιστημονική ακρίβεια των λεπτομερειών του σεναρίου, τα πρωτοποριακά (για την εποχή τους) ειδικά εφέ, τη χρήση του ήχου ως αφηγηματικού μέσου και την εξαιρετικά λιτή χρήση διαλόγου.

Η ταινία βραβεύτηκε με Όσκαρ καλύτερων οπτικών εφέ, που είναι και το μοναδικό που έλαβε ποτέ ο Κιούμπρικ, αναφέρει η Wikipedia.

Η πλοκή του έργου

Η ιστορία εστιάζει σε μια σειρά επαφών μεταξύ των ανθρώπων και μυστηριωδών μαύρων μονολίθων, οι οποίοι φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Το έτος 2001, ένας παρόμοιος μονόλιθος ανακαλύπτεται στη Σελήνη και, μέσω αυτού, άλλος ένας σε τροχιά γύρω από το Δία. Το αμερικανικό σκάφος Discovery 1 στέλνεται για να τον εξερευνήσει και ο αστροναύτης Ντέιβιντ Μπόουμαν, τελευταίος επιζών του πληρώματος, θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τη φύση του μονολίθου.

Οι κριτικοί αρχικά ήταν διχασμένοι, όμως η ταινία εξακολουθεί να θεωρείται μία από τις πιο αριστουργηματικές του είδους της, ενώ άνοιξε το δρόμο των ιστοριών επιστημονικής φαντασίας στο Χόλιγουντ.

Με αφορμή την 46η επέτειο από τη δημιουργία της, η Alison Nastasi ετοίμασε για το Flavorwire μια λίστα με στοιχεία γύρω από την επική ταινία «2001: A Space Odyssey» που ενδεχομένως να μη γνωρίζετε:

1. Τα σκηνικά για το Discovery κατασκεύασε η υψηλού προφίλ κατασκευάστρια αεροσκαφών Vickers-Armstrong, ενώ το συνολικό κόστος της κατασκευής ξεπέρασε τα 750.000 δολάρια.

2. Οι διάσημοι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας της εποχής ήταν το ίδιο διχασμένοι, όσο και οι κριτικοί. Συγγραφείς όπως οι Ray Bradbury και Lester del Rey πίστευαν ότι από το «2001» έλειπε κάτι, ενώ οι Isaac Asimov και Samuel R. Delany είχαν εντυπωσιαστεί πολύ.

3. Ορισμένοι υποστηρικτές διαφόρων θεωριών συνωμοσίας είναι πεπεισμένοι, ότι η προσελήνωση του Apollo με τους αστροναύστες Neil Armstrong και Buzz Aldrin ήταν ένα ψέμα. Πιστεύουν ότι τα πλάνα με τον Armstrong στη Σελήνη ήταν σκηνοθετημένα από τον Κιούμπρικ… και πως ήταν σκηνές που είχαν «ξεμείνει» από την ταινία «2001».

4. Εξαιτίας των τεχνικών απαιτήσεων της ταινίας, το κόστος της ξεπέρασε κατά 4,5 εκατομμύρια δολάρια τον αρχικό προϋπολογισμό των 6 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ βγήκε και εκτός χρονοδιαγράμματος κατά… 16 μήνες!

5. Ο Κιούμπρικ είχε άποψη σχεδόν για κάθε λεπτομέρεια της παραγωγής, ακόμη και για τα υφάσματα από τα οποία θα φτιάχνονταν τα ρούχα των πρωταγωνιστών. Ο ίδιος επέλεξε ακόμη και την πλειοψηφία από τα έπιπλα που χρησιμοποιήθηκαν στα σκηνικά.

6. Ο Κιούμπρικ συνήθως έκαιγε τα αρνητικά μετά την ολοκλήρωση μιας ταινίας, όμως πρόσφατα ανακαλύφθηκαν σε ένα ορυχείο αλατιού στο Κάνσας 17 λεπτά από πλάνα του διάσημου σκηνοθέτη, τα οποία είχαν διατηρηθεί σε τέλεια κατάσταση.

7. Η ταινία κέρδισε ένα Όσκαρ (είχε 13 υποψηφιότητες), όμως ο Κιούμπρικ δεν ήταν παρών στην τελετή απονομής.

8. Το κοινό πίστευε ότι πίθηκοι στην ταινία ήταν αληθινοί, όμως στην πραγματικότητα ήταν άνθρωποι ή κούκλες, εκτός από δύο μικρούς χιμπατζήδες, οι οποίοι ήταν αληθινοί.

9. Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι η ταινία «Road to the Stars» του Ρώσου Pavel Klushantsev επηρέασε πολύ την κινηματογραφία και τα εφέ που χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία του Κιούμπρικ.

10. Η κόρη του Κιούμπρικ, Vivian, εμφανίζεται στην ταινία και υποδύεται την κόρη του Dr. Floyd (William Sylvester).

11. Ο Κιούμπρικ χρησιμοποίησε πολλούς τόνους άμμου για να δημιουργήσει τα σκηνικά της Σελήνης.

12. Ο Keir Dullea χρειάστηκε να καθίσει 12 ώρες προκειμένου να ολοκληρωθεί το μακιγιάζ του ως… ηλικιωμένος.