Σαν σήμερα, στις 27 Δεκεμβρίου 537, γράφτηκε μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της βυζαντινής ιστορίας με τα θυρανοίξια της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Το σπουδαίο αυτό έργο του Ιουστινιανού, αποτέλεσμα έξι χρόνων εντατικής δουλειάς από 10.000 τεχνίτες και με κόστος που εκτιμάται σε 320.000 λίρες, σηματοδότησε την απαρχή μιας εποχής που η Αγία Σοφία θα αποτελούσε σύμβολο της ορθοδοξίας και του ελληνισμού για περισσότερα από χίλια χρόνια.
Ο ναός που εγκαινιάστηκε ήταν τρίτος κατά σειρά στο ίδιο σημείο, αφού οι προηγούμενοι δύο καταστράφηκαν από πυρκαγιές, με τη σημαντικότερη να προκαλείται κατά τη Στάση του Νίκα το 532. Ο Ιουστινιανός ανέθεσε το έργο σε δύο σπουδαίους αρχιτέκτονες, τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις και τον Ισίδωρο από τη Μίλητο, οι οποίοι έδωσαν μορφή σε έναν ναό μοναδικής αρχιτεκτονικής, συνδυάζοντας τη βασιλική με τον τρούλο, σε ένα σχέδιο που αποτέλεσε ορόσημο για τη βυζαντινή ναοδομία.
Η Αγία Σοφία κατασκευάστηκε με τα πιο πολύτιμα υλικά της εποχής: μάρμαρα από την Ελλάδα, τη Μικρά Ασία και την Αίγυπτο, καθώς και χρυσό, ασήμι και ελεφαντόδοντο που κοσμούσαν το εσωτερικό της. Όταν ολοκληρώθηκε, ο Ιουστινιανός φέρεται να αναφώνησε, γεμάτος δέος: «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με, τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!» – υπογραμμίζοντας τη μοναδικότητα του έργου, το οποίο ξεπερνούσε ακόμα και τον Ναό του Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ.
Από το 537 μέχρι την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, η Αγία Σοφία υπήρξε ο καθεδρικός ναός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, σημείο εορτασμών και θριάμβων αλλά και τόπος θρήνου για τις συμφορές που έπλητταν την αυτοκρατορία. Παρέμεινε ορθόδοξος ναός για αιώνες, εκτός από την περίοδο της Λατινοκρατίας (1204–1261), και κατόπιν μετατράπηκε σε τζαμί από τους Οθωμανούς, ενώ το 1934 έγινε μουσείο με απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ.
Η Αγία Σοφία αποτελεί μέχρι και σήμερα σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού, σημείο αναφοράς της βυζαντινής κληρονομιάς και αντικείμενο θαυμασμού για την αρχιτεκτονική της και τον διάκοσμό της. Η ιστορία της συνδέεται άρρηκτα με τις πιο λαμπρές και τις πιο τραγικές στιγμές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ενώ εξακολουθεί να αποτελεί χώρο λατρείας και σύμβολο διαπολιτισμικού διαλόγου.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
537: Τελούνται τα θυρανοίξια της Αγια-Σοφιάς, του εμβληματικού ναού που σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Ανθέμιο και Ισίδωρο. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, εντυπωσιασμένος από το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια του έργου, αναφωνεί: «Νενίκηκά σε Σολομών», συγκρίνοντας τον ναό με τον ναό του Σολομώντα.
1829: Ξεκινά στο Ορφανοτροφείο της Αίγινας η λειτουργία μιας μικρής βιβλιοθήκης, η οποία θα αποτελέσει τον πυρήνα της μετέπειτα Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας.
1831: Ο Κάρολος Δαρβίνος επιβιβάζεται στο πλοίο «Beagle» για ένα πενταετές ταξίδι στη Νότιο Αμερική, το οποίο θα τον οδηγήσει στη διαμόρφωση της Θεωρίας της Εξέλιξης.
1833: Συνιστώνται για πρώτη φορά δήμοι στην Ελλάδα. Με τον νόμο «περί συστάσεως των δήμων», καταργούνται οι κοινοτικές και επαρχιακές δημογεροντίες και καθιερώνεται ο θεσμός του δήμου, ο οποίος παραμένει θεμέλιο της τοπικής αυτοδιοίκησης.
1945: Τίθεται σε ισχύ η απόφαση της συνόδου του Μπρέτον Γουντς για την ίδρυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που αρχίζουν τη λειτουργία τους με στόχο την ανασυγκρότηση της παγκόσμιας οικονομίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
1947: Η κυβέρνηση του Θεμιστοκλή Σοφούλη κηρύσσει παράνομα το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την Εθνική Αλληλεγγύη, χαρακτηρίζοντας τον κομμουνισμό ποινικό αδίκημα. Ο αναγκαστικός νόμος προβλέπει αυστηρές ποινές, που φτάνουν έως και τη θανατική καταδίκη, ενώ απαγορεύεται και η έκδοση της εφημερίδας «Ο Ρίζος της Δευτέρας».
1968: Το «Apollo 8» επιστρέφει στη Γη, ολοκληρώνοντας τον πρώτο γύρο της Σελήνης από ανθρώπους. Το πλήρωμα, αποτελούμενο από τους Φρανκ Μπόρμαν, Τζέιμς Λόβελ και Γουίλιαμ Άντερς, καταγράφει ιστορικό κατόρθωμα στην εξερεύνηση του διαστήματος.
2007: Δολοφονείται η πρώην πρωθυπουργός του Πακιστάν, Μπεναζίρ Μπούτο, σε τρομοκρατική επίθεση, ένα γεγονός που σημαδεύει τη σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας.
2008: Το Ισραήλ εξαπολύει αεροπορική επιδρομή στη Λωρίδα της Γάζας με στόχο τη Χαμάς. Οι επιθέσεις σκοτώνουν τουλάχιστον 225 άτομα και τραυματίζουν 700, σε ένα από τα πιο αιματηρά επεισόδια της σύγκρουσης Ισραήλ-Παλαιστίνης.
Γεννήσεις
1822 – Λουί Παστέρ, γάλλος χημικός, ιδρυτής της μικροβιολογίας και εφευρέτης της παστερίωσης, με τεράστια συμβολή στην επιστήμη
1901 – Μάρλεν Ντίτριχ, γερμανίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια, εμβληματική φιγούρα του Χόλιγουντ και της παγκόσμιας σκηνής
1948 – Ζεράρ Ντεπαρντιέ, γάλλος ηθοποιός, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους του γαλλικού και διεθνούς κινηματογράφου
1948 – Θανάσης Πολυκανδριώτης, έλληνας συνθέτης, με σημαντική προσφορά στη λαϊκή μουσική και στο μπουζούκι
1950 – Χάρις Αλεξίου, ελληνίδα τραγουδίστρια, από τις πιο αγαπημένες και καταξιωμένες φωνές της ελληνικής μουσικής
1957 – Ελένη Δήμου, ελληνίδα τραγουδίστρια, με σημαντική παρουσία στο ελληνικό τραγούδι
1979 – Κωνσταντίνος Μπογδάνος, έλληνας δημοσιογράφος και πολιτικός, με έντονη δημόσια παρουσία
Θάνατοι
1923 – Γκιστάβ Άιφελ, γάλλος μηχανικός, δημιουργός του Πύργου του Άιφελ, σύμβολο του Παρισιού και της μηχανικής
1988 – Βάσω Κατράκη, ελληνίδα χαράκτρια, σημαντική δημιουργός στην ελληνική τέχνη της χαρακτικής
2006 – Πιερ Ντελανοέ, γάλλος εφοριακός και στιχουργός, γνωστός για τραγούδια όπως «La Vie en Rose» και «Les Champs-Élysées»
2007 – Μπεναζίρ Μπούτο, πακιστανή πολιτικός, η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός μουσουλμανικής χώρας, δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας
2016 – Κάρι Φίσερ, αμερικανίδα ηθοποιός, γνωστή για τον ρόλο της ως Πριγκίπισσα Λέια στη σειρά ταινιών «Star Wars»
Γιορτάζουν
Μαυρίκιος, Μαυρικία, Στέφανος, Στεφανία
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα Επιδημιολογικής Ετοιμότητας
