Στις 22 Νοεμβρίου 1963, η Αμερική και ο κόσμος πάγωσαν. Ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, 35ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, έπεσε νεκρός από σφαίρες ενώ ταξίδευε με ανοιχτή λιμουζίνα στο Ντάλας του Τέξας.
Η Τζάκι Κένεντι, που σπάνια συνόδευε τον πρόεδρο στις πολιτικές του περιοδείες, βρισκόταν δίπλα του, όπως και ο κυβερνήτης του Τέξας, Τζον Κόναλι, και η σύζυγός του. Η πομπή τους διέσχιζε τους δρόμους του Ντάλας, όταν στις 12:30 μ.μ. ακούστηκαν τρεις πυροβολισμοί, με προέλευση τον 6ο όροφο του Texas School Book Depository. Ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, στόχευσε και σκότωσε τον πρόεδρο, τραυματίζοντας σοβαρά και τον Κόναλι. Ο Κένεντι πέθανε 30 λεπτά αργότερα, σε ηλικία μόλις 46 ετών.
Ο αντιπρόεδρος Λίντον Τζόνσον, μόλις τρία αυτοκίνητα πίσω από τη λιμουζίνα του Κένεντι, ορκίστηκε πρόεδρος δύο ώρες αργότερα μέσα στο Air Force One, με την Τζάκι να στέκεται δίπλα του, ακόμα με τα αιματοβαμμένα ρούχα της, μια εικόνα που στοίχειωσε για πάντα την αμερικανική συλλογική μνήμη.
Η σύλληψη του Όσβαλντ δεν σήμαινε όμως και το τέλος της τραγωδίας. Δύο μέρες μετά τη δολοφονία του Κένεντι, ο Τζακ Ρούμπι, ένας νυχτερινός επιχειρηματίας με αμφιλεγόμενο παρελθόν, πυροβόλησε θανάσιμα τον Όσβαλντ ενώ τον μετέφεραν σε πιο ασφαλή φυλακή. Το περιστατικό, που μεταδόθηκε ζωντανά, προσέθεσε ένα ακόμη στρώμα μυστηρίου στην υπόθεση, αφήνοντας το πεδίο ανοιχτό για θεωρίες συνωμοσίας.
Θεωρίες συνωμοσίας: Ποιος πραγματικά σκότωσε τον JFK;
Η δολοφονία του Τζον Κένεντι παραμένει ένα από τα πιο σκοτεινά και αμφιλεγόμενα κεφάλαια της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας. Παρότι η επίσημη εκδοχή της Επιτροπής Γουόρεν το 1964 κατέληξε ότι ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ έδρασε μόνος, οι αμφιβολίες για την εγκυρότητα του πορίσματος πυροδότησαν δεκάδες θεωρίες συνωμοσίας που επιμένουν μέχρι και σήμερα.
Η θεωρία των «πολλών εκτελεστών»: Μια από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες υποστηρίζει ότι υπήρχαν πολλοί εκτελεστές και ότι ο Όσβαλντ δεν ήταν ο μόνος που πυροβόλησε. Πολλοί μάρτυρες που βρίσκονταν στο σημείο ανέφεραν ότι άκουσαν πυροβολισμούς από διαφορετικές κατευθύνσεις, ενισχύοντας την υπόθεση ότι κάποιος άλλος βρισκόταν στον «χλοερό λοφίσκο» (Grassy Knoll), από όπου λέγεται ότι ρίχτηκε τουλάχιστον ένας πυροβολισμός.
Η εμπλοκή της Μαφίας: Η Μαφία αποτελεί έναν από τους βασικούς «υπόπτους» στις θεωρίες συνωμοσίας. Υποστηρίζεται ότι ο Κένεντι, με τις πολιτικές του ενάντια στο οργανωμένο έγκλημα, προκάλεσε την οργή των ισχυρών οικογενειών της Μαφίας. Ο ρόλος του αδερφού του, Ρόμπερτ Κένεντι, ως Γενικού Εισαγγελέα, ο οποίος κήρυξε πόλεμο στο οργανωμένο έγκλημα, θεωρείται από πολλούς το σημείο καμπής που οδήγησε στη «χτυπημένη συμφωνία» με τον Όσβαλντ ως αποδιοπομπαίο τράγο.
Η Σοβιετική Ένωση και η Κούβα: Ο Ψυχρός Πόλεμος έδωσε τροφή σε θεωρίες που συνδέουν τη δολοφονία του Κένεντι με τις σοβιετικές ή κουβανικές μυστικές υπηρεσίες. Ο Όσβαλντ, ο οποίος είχε ζήσει στη Σοβιετική Ένωση και είχε υποστηρίξει τον Φιντέλ Κάστρο, θεωρείται από κάποιους πράκτορας ή πιόνι αυτών των δυνάμεων. Ιδιαίτερα, η απόπειρα του Κένεντι να ανατρέψει τον Κάστρο κατά την Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων έχει συνδεθεί με τη δολοφονία ως πιθανό κίνητρο εκδίκησης.
Ήταν «inside job»; Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι η δολοφονία του Κένεντι ήταν αποτέλεσμα εσωτερικής συνωμοσίας, με εμπλεκόμενες υπηρεσίες όπως η CIA, το FBI ή ακόμη και το Πεντάγωνο. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, ο Κένεντι είχε γίνει επικίνδυνος για την πολιτική κατεστημένης ελίτ, λόγω της προσέγγισής του προς την ειρηνική επίλυση των διαφορών με τη Σοβιετική Ένωση και των σχεδίων του για απόσυρση από τον πόλεμο του Βιετνάμ.
Το πόρισμα της Επιτροπής του Κογκρέσου: Το 1978, η Επιτροπή Επιλογής για Δολοφονίες του Κογκρέσου δημοσίευσε το δικό της πόρισμα, δηλώνοντας ότι η δολοφονία πιθανόν ήταν αποτέλεσμα συνωμοσίας. Η επιτροπή μάλιστα ανέφερε ότι «ενδεχομένως υπήρχαν περισσότεροι από ένας σκοπευτές», χωρίς όμως να κατονομάσει συγκεκριμένους υπεύθυνους.
Παρά τις πολυάριθμες έρευνες και τα πορίσματα, η υπόθεση της δολοφονίας του JFK παραμένει ανοιχτή για πολλούς. Το γεγονός ότι πολλά από τα κυβερνητικά αρχεία παραμένουν απόρρητα συνεχίζει να ενισχύει την καχυποψία και τη φαντασία, κρατώντας ζωντανό το μυστήριο που εξακολουθεί να διχάζει τον κόσμο.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1247: Σύμφωνα με τον θρύλο, πεθαίνει ο Ρομπέν των Δασών, μεγάλος υπερασπιστής των φτωχών και των αδυνάτων. Οι φτωχοί του Νότιγχαμ θρηνούν την απώλειά του.
1354: Ο αυτοκράτωρ του Βυζαντίου, Ιωάννης ΣΤ’ Καντακουζηνός, παραιτείται από κάθε εξουσία και κλείνεται σε μοναστήρι, όπου θα ζήσει ως απλός μοναχός έως το 1383 και θα γράψει την περίφημη ιστορία του.
1821: Ο Γιουσούφ Σελίμ πασάς πυρπολεί την Πάτρα.
1897: Μετά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο, υπογράφεται η ταπεινωτική συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη. Η Ελλάδα υποχρεώνεται να εκκενώσει την περιοχή ανάμεσα στον Όλυμπο και τα Καμβούνια Όρη. Η συνθήκη της επιβάλλει Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο και την υποχρέωση να καταβάλλει στην Τουρκία 4.000.000 τουρκικές λίρες ως πολεμική αποζημίωση. Με την ίδια συνθήκη, η Κρήτη αποκτά την αυτονομία της.
1906: Τα αρχικά S.O.S. καθιερώνονται ως διεθνές σήμα κινδύνου, στο Διεθνές Συνέδριο Ασύρματης Τηλεγραφίας του Βερολίνου. Θα ταυτιστεί με τα αρχικά της φράσης «Save Our Souls» (σώστε τις ψυχές μας).
1907: Διοργανώνεται ογκώδης φοιτητική διαδήλωση στα Προπύλαια για το μη υποχρεωτικό του μαθήματος της Γυμναστικής.
1920: Διενεργείται δημοψήφισμα από την κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη για την επάνοδο του Κωνσταντίνου, ο οποίος είχε αναγκαστεί από τις δυνάμεις της Αντάντ να εγκαταλείψει τον θρόνο το 1916.
1938: Δολοφονείται στις φυλακές της Κέρκυρας ο γ.γ. της ΟΚΝΕ (νυν ΚΝΕ), Χρήστος Μαλτέζος.
1940: Μετά την αρχική ιταλική εισβολή, τα ελληνικά στρατεύματα αντεπιτίθενται στην υπό ιταλική κατοχή Αλβανία και καταλαμβάνουν την Κορυτσά.
1957: Απαραίτητο γίνεται το απολυτήριο του Δημοτικού για οποιαδήποτε εργασία στην Ελλάδα. Πολλαπλασιάζονται τα νυχτερινά σχολεία για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού.
1963: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, δολοφονείται στο Ντάλας του Τέξας από τον Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ. Ο αντιπρόεδρος Λίντον Τζόνσον ορκίζεται 36ος πρόεδρος των ΗΠΑ, μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One.
1989: Οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Ανδρέας Παπανδρέου και Χαρίλαος Φλωράκης, κατά την τέταρτη φάση των διερευνητικών συνομιλιών με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Χρήστο Σαρτζετάκη, αποφασίζουν τη σύσταση οικουμενικής κυβέρνησης, υπό τον ακαδημαϊκό Ξενοφώντα Ζολώτα.
1990: Η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Μάργκαρετ Θάτσερ, ανακοινώνει την παραίτησή της, έπειτα από 11 χρόνια, όταν αμφισβητείται από την ηγεσία των Συντηρητικών.
2002: Περισσότεροι από 100 άνθρωποι σκοτώνονται σε ταραχές, ζητώντας να μη γίνει ο διαγωνισμός ομορφιάς Μις Κόσμος στη Νιγηρία. Τα επεισόδια προκαλούνται από μουσουλμάνους, οι οποίοι εισβάλλουν και καίνε τα γραφεία εφημερίδας που είχε γράψει ότι -αν ζούσε ο προφήτης Μωάμεθ ίσως να είχε παντρευτεί μια από τις διαγωνιζόμενες στα καλλιστεία για τη Μις Κόσμος. Ως αποτέλεσμα προέκυψαν, επίσης, 200 τραυματίες, 12.000 άστεγοι, 22 κατεστραμμένες εκκλησίες και οκτώ κατεστραμμένα τζαμιά. Τελικά, ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί στο Λονδίνο, με νικήτρια την Τουρκάλα υποψήφια.
2004: Στην Ουκρανία ξεκινά η «Πορτοκαλί Επανάσταση».
2005: Η Άνγκελα Μέρκελ γίνεται η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας. Επίσης είναι η πρώτη πρώην πολίτης της Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας που υπήρξε ηγέτης της επανενωμένης Γερμανίας. Το Νοέμβριο του 2007 της απονεμήθηκε το Βραβείο Καρλομάγνος για το έτος 2008, ενώ έχει συμπεριληφθεί στη λίστα που εξέδωσε το περιοδικό Time για τα «Πρόσωπα με τη Μεγαλύτερη Επιρροή Παγκοσμίως» για το έτος 2012.
Γεννήσεις
1890 – Σαρλ ντε Γκολ, γάλλος στρατηγός και πολιτικός, ηγέτης της Γαλλικής Αντίστασης και πρώτος πρόεδρος της Πέμπτης Δημοκρατίας
1934 – Ρίτα Σακελλαρίου, ελληνίδα τραγουδίστρια, εμβληματική μορφή της λαϊκής μουσικής σκηνής
1940 – Τέρι Γκίλιαμ, αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και μέλος των Monty Python
1958 – Τζέιμι Λι Κέρτις, αμερικανίδα ηθοποιός, γνωστή για τους ρόλους της σε ταινίες όπως «Halloween» και «Everything Everywhere All At Once»
1967 – Μαρκ Ράφαλο, αμερικανός ηθοποιός, με σημαντικούς ρόλους σε ταινίες όπως «Spotlight» και «The Avengers»
1984 – Σκάρλετ Γιόχανσον, αμερικανίδα ηθοποιός, από τις κορυφαίες του Χόλιγουντ, με συμμετοχές σε ταινίες όπως «Lost in Translation» και «Black Widow»
Θάνατοι
1963 – Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, 35ος πρόεδρος των ΗΠΑ, δολοφονήθηκε στο Ντάλας, αφήνοντας έντονο πολιτικό και ιστορικό αποτύπωμα
1997 – Μάικλ Χάτσενς, αυστραλός ρόκερ, τραγουδιστής του συγκροτήματος INXS, γνωστός για τις εμβληματικές ερμηνείες του
2011 – Αργύρης Κουνάδης, έλληνας συνθέτης, σημαντικός εκπρόσωπος της σύγχρονης ελληνικής μουσικής σκηνής
Σήμερα γιορτάζουν
Βαλέριος, Σεσίλια, Φιλήμονας
