Έχουν περάσει 20 ολόκληρα χρόνια από τη στιγμή που μια καταραμένη σχέση θα έβρισκε το φως της δημοσιότητας.
Ο λόγος για τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, και την 22χρονη ασκούμενη στον Λευκό Οίκο, Μόνικα Λεβίνσκι, οι ερωτικές περιπέτειες των οποίων στο Οβάλ Γραφείο έμελλε να ζήσουν τη δική τους ζωή. Μια εξόχως ανατρεπτική ζωή, αναμφίβολα.
Ήταν Ιανουάριος του 1998 όταν άρχισαν να καταφτάνουν οι πρώτες αναφορές για την παράνομη σχέση του παντοδύναμου πλανητάρχη με τη νεαρή εκπαιδευόμενη. Ο Κλίντον το αρνήθηκε σθεναρά μέχρι τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, όταν κλήθηκε να καταθέσει ενώπιον ενός σώματος ενόρκων.
Στις 17 Αυγούστου 1998 γινόταν πράγματι ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος των ΗΠΑ που κατέθετε ενώπιον διερευνητικής επιτροπής. Η κατάθεσή του κράτησε περισσότερες από 4 ώρες και έγινε μέσω κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης από τον Λευκό Οίκο. Όσα έκανε ο Κλίντον εκείνες τις ημέρες έχουν αποκτήσει σήμερα καθεστώς μύθου, καθώς συνέχισε να αρνείται τη σεξουαλική επαφή με τη Λεβίνσκι παρά τον όρκο που είχε πάρει και τις αναφορές του Τύπου.
Όπως τα θυμάται ο ειδικός εισαγγελέας που διερευνούσε τις κατηγορίες, Kenneth Starr, η αδιανόητα τραγική κατάθεση του Κλίντον τον ώθησε να κατηγορήσει τον πρόεδρο για ψευδορκία και παρεμπόδιση δικαιοσύνης! Ο Μπιλ συνέχισε μάλιστα να ψεύδεται ακόμα και όταν έμαθε πως το DNA του θα μπορούσε να ταυτιστεί με εκείνον τον διαβόητο λεκέ από σπέρμα στο μπλε φόρεμα της ασκούμενης.
Για να αποφύγει προφανώς τα χειρότερα, εκείνο το απόγευμα, μετά την κατάθεσή του, έβγαλε ένα προεδρικό διάγγελμα ενώπιον του λαού όπου παραδέχτηκε από την τηλεόραση ότι είχε μια «απρεπή σχέση» με τη Μόνικα και μετάνιωνε τώρα που είχε παραπλανήσει τη σύζυγό του αλλά και το αμερικανικό έθνος αρνούμενος επανειλημμένως την εξωσυζυγική σχέση.
Ο πρόεδρος απολογήθηκε γι’ αυτό που χαρακτήρισε ως «κρίσιμο σφάλμα στην κρίση μου και προσωπική αποτυχία, για την οποία είμαι αποκλειστικά και πλήρως υπεύθυνος εγώ» και περίμενε να κοπάσει το πράγμα. Και κόπασε! Παρά το γεγονός ότι το σκάνδαλο ήρθε και τον βρήκε στον κολοφώνα της δημοτικότητάς του και οι κατηγορίες εκτοξεύονταν εναντίον του από πολλά μετερίζια, εκείνος συνέχισε την άσκηση των καθηκόντων του κανονικά.
Στο τέλος δεν θα έβγαινε παρά αλώβητος από όλη αυτή την περιπέτεια, που δεν ήταν τελικά παρά ένας «λεκές» (εντός και εκτός εισαγωγικών) σε μια πετυχημένη προεδρική πορεία. Η Λεβίνσκι ωστόσο ήταν μια άλλη ιστορία. Η 45χρονη σήμερα πέτρα του σκανδάλου μιας άλλης εποχής διασύρθηκε από τα Μέσα για σειρά ετών, βίωσε το bullying στο πετσί της και είδε τη ζωή της να αλλάζει μαγικά προς το χειρότερο.
Ο δημόσιος εξευτελισμός της ούτε τέλος φαινόταν να έχει ούτε και όρια. Αφού διακωμώδησαν τη σχέση στη δημοφιλή νυχτερινή εκπομπή «Saturday Night Live», με τους παρουσιαστές να καταφεύγουν σε ουκ ολίγα σεξιστικά αστεία εναντίον της, ακόμα και σοβαρές εφημερίδες, όπως οι «New York Times», την αποκαλούσαν χωρίς περιστροφές «ανόητη, αρπακτική ασκούμενη του Λευκού Οίκου που μπορεί να είπε ψέματα παρά τον όρκο της με αντάλλαγμα μια δουλειά στη Revlon».
Άλλες πάλι εφημερίδες έφτασαν το πράγμα ακόμα πιο μακριά: «μικρή κοκότα» την αποκάλεσε η «Wall Street Journal», ακόμα πιο γλαφυρά η «New York Post» («παχουλή πιπεριέρα»!), ενώ το Fox News ζήτησε ακόμα και τη γνώμη του κοινού για το αν ήταν η Μόνικα ένα «συνηθισμένο κορίτσι» ή μια «νεαρή αλήτισσα που αναζητεί φτηνές συγκινήσεις». Το 54% του κόσμου επέλεξε το δεύτερο.
Πολλοί από αυτούς θα δήλωναν χρόνια αργότερα ενοχές για τον τρόπο που χειρίστηκαν το θέμα. Σήμερα, έχοντας συμπληρωθεί δύο δεκαετίες από τα γεγονότα και εν μέσω της παγκόσμιας συζήτησης περί σεξουαλικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο, η ιστορία της Λεβίνσκι μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ.
Έχουν αλλάξει άραγε τα ήθη ή μήπως βαυκαλιζόμαστε πιστεύοντας κάτι τέτοιο; Στις 4 Ιουνίου 2018, σε συνέντευξή του στο δίκτυο NBC, ο Κλίντον απαντώντας στην ερώτηση για το αν χρωστάει μια «συγγνώμη» στη Μόνικα, στο φως και του κινήματος #MeToo, είπε απλά-απλά «όχι». Προσθέτοντας πως απολογήθηκε δημοσίως για το περιστατικό, αν και ποτέ στην ίδια προσωπικά για όσα πέρασε μετά το σκάνδαλο.
“But you didn’t apologize to her [Lewinsky]?” –@craigmelvin
“I have not talked to her.” –Bill Clinton
“Do you feel that you owe her an apology?” –Melvin
“No. I have never talked to her, but I did say publicly on more than one occasion that I was sorry.” -Clinton pic.twitter.com/dVAb0OycIa
— TODAY (@TODAYshow) 4 Ιουνίου 2018
Εκείνη πάντως δεν έχει πλέον κανένα πρόβλημα να μιλά για το ειδύλλιο που τέτοια αναταραχή έφερε στη ζωή της. Σε άλλο ένα σπουδαίο άρθρο της στο περιοδικό «Vanity Fair» στις 25 Φεβρουαρίου 2018 εξομολογήθηκε πως το κίνημα #MeToo την έκανε να ξανασκεφτεί και να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με τον Μπιλ.
Και λίγο μετά κατακεραύνωσε τον ρεπουμπλικανό Marco Rubio στο Twitter για ένα άρθρο που δεν άρεσε στον γερουσιαστή, γράφοντάς του χαρακτηριστικά «το να κατηγορείτε τον εκπαιδευόμενο είναι τόσο 1990»!
blaming the intern is so 1990’s. ???? https://t.co/6CGPERpNqx
— Monica Lewinsky (@MonicaLewinsky) 3 Μαΐου 2018
Για να δούμε τι έκανε λοιπόν η πολυτάραχη Μόνικα μετά την κατακραυγή και πώς διαχειρίστηκε το σκάνδαλο στις δύο επόμενες δεκαετίες…
Ήδη από τον Μάρτιο του 1999 σε συνέντευξή της με τη Λεβίνσκι, η δημοσιογράφος Barbara Walters παρατηρούσε πως η Μόνικα είχε χαρακτηριστεί από τον Τύπο ως «χαζογκόμενα, αρπακτικό, πέτρα του σκανδάλου». Εκείνη διαμαρτυρήθηκε για την εικόνα που είχαν σκιαγραφήσει τα Μέσα, λέγοντας πως «είμαι πολύ πιστή, νομίζω πως είμαι έξυπνη … Νομίζω πως με έχουν περιγράψει με κακό τρόπο τον τελευταίο χρόνο και σίγουρα αδίκως».
Αργότερα εκείνη τη χρονιά, ο συγγραφέας Andrew Morton έβγαλε ένα βιβλίο («Η ιστορία της Μόνικα») βασισμένο σε συνεντεύξεις της, μια μικρή βιογραφία της, η οποία συνάντησε ωστόσο την ίδια πολεμική από τον Τύπο. Τα πνεύματα ήταν ακόμα οξυμένα.
Όσο το σκάνδαλο ξεθώριαζε όμως και εκείνη κρατιόταν διακριτικά μακριά από τα φλας της δημοσιότητας, ο κόσμος την ξεχνούσε. Τι έκανε; Σύμφωνα με συνέντευξή της στο περιοδικό «New York Magazine», η Λεβίνσκι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και έφτιαξε μια μικρή εταιρία με τσάντες. Λέγοντας πως της ήταν πολύ δύσκολο να βρει δουλειά: «Οι άνθρωποι δεν έτρεχαν ακριβώς να με προσλάβουν».
Προσπαθώντας να ξεφύγει από την κακοδαιμονία, το 2005 τη βρήκε στο Λονδίνο να κάνει ένα μεταπτυχιακό στην κοινωνική ψυχολογία στο περίφημο πανεπιστήμιο London School of Economics. Όπως είπε η ίδια στο περιοδικό «Time» το 2009, το έκανε για να αποφύγει περαιτέρω τη δημόσια έκθεση…
Κι ενώ όλοι είχαν χάσει τα ίχνη της, η Μόνικα επέστρεψε δριμύτερη στις 28 Μαΐου 2014 με ένα πύρινο άρθρο στο περιοδικό «Vanity Fair», περιγράφοντας λεπτομερώς τη ζωή της μετά το προεδρικό ειδύλλιο και τον δημόσιο εξευτελισμό της. Με χαρακτηριστικό τίτλο «Ντροπή και επιβίωση», αποκάλυψε πως επιστρέφοντας από το Λονδίνο με ένα βαρύ χαρτί στα χέρια της, συνέχιζαν να την απορρίπτουν στη βάση του παρελθόντος της.
Έμπνευση να παλέψει για τη ζωή είπε πως βρήκε σε ένα τραγικό γεγονός που έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2010, όταν κάποιος Tyler Clementi πήδηξε στον θάνατο από μια γέφυρα όταν ο συγκάτοικός του στον πανεπιστημιακό κοιτώνα ανέβασε στο ίντερνετ ένα βίντεο που τον έδειχνε να κάνει σεξ με έναν άντρα.
Έγραψε χαρακτηριστικά πως ο άδικος χαμός του νεαρού έδωσε στα δικά της δεινά ένα νέο νόημα, συνειδητοποιώντας πως τα βάσανά της θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως οδηγός επιβίωσης για κάθε άνθρωπο που υφίσταται εκφοβισμό εκεί έξω.
«Δεν θα ήμουν ποτέ τόσο αυθάδης να εξομοιώσω τη δική μου ιστορία με του Tyler Clementi. Σε τελική, ο δικός μου δημόσιος εξευτελισμός ήταν αποτέλεσμα της σχέσης μου με μια παγκοσμίου φήμης φιγούρα, ήταν αποτέλεσμα των δικών μου κακών επιλογών», γράφει προσεκτικά.
Κι έτσι βρήκε τι έπρεπε να κάνει τη ζωή της…
Αφού χαρακτήρισε τον εαυτό της ως «την πρώτη μη δημόσια προσωπικότητα που είδε την ταυτότητα και τη φήμη της να κατακρεουργείται από τη viral φύση του ίντερνετ», η Μόνικα είναι πια μια δραστήρια προσωπικότητα κατά του ηλεκτρονικού εκφοβισμού. Η μεγάλη της στιγμή ήρθε εδώ τον Μάρτιο του 2015, όταν έδωσε μια φλογερή ομιλία στην έκθεση TED Talk κατά του cyberbullying και σηκώθηκαν όλοι όρθιοι στο τέλος να τη χειροκροτήσουν.
Από τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς, είναι στρατηγικό μέλος του σοβαρού anti-bullying οργανισμού Bystander Revolution, έχει ιδρύσει τη δική της πρωτοβουλία κατά του διαδικτυακού εκφοβισμού και έχει πάρει μέρος σε αναρίθμητες ενημερωτικές εκστρατείες. Και συνεχίζει το ίδιο δυναμικά και μαχητικά…
Ήδη από το συγκλονιστικό άρθρο της του 2014 και παρά το γεγονός ότι επανέλαβε πως η σχέση της με τον Κλίντον ήταν συναινετική, η Μόνικα διαμαρτυρόταν πως ακόμα και στον κολοφώνα του σκανδάλου δεν είχε λάβει ποτέ υποστήριξη από κανέναν. Ούτε καν από φεμινιστικές οργανώσεις. Ίσως έφταιγε πως οι περισσότερες και γνωστότερες ήταν προσδεμένες στο προεδρικό άρμα του Κλίντον.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ωστόσο πολλές φεμινίστριες που είχαν κρατήσει το στόμα τους κλειστό το 1998 εξέφρασαν την απολογία τους για τη στάση τους. Ακόμα και κωμικοί και τηλεοπτικοί αστέρες δήλωσαν απογοητευμένοι από το πώς χειρίστηκαν το θέμα. Ο Ντέιβιντ Λέτερμαν, για παράδειγμα, είπε το 2014 πως νιώθει άσχημα για τα «αμείλικτα αστεία μου για την κακομοίρα τη γυναίκα».
Ειδικά από τα τέλη του 2017, όταν ξέσπασε το κίνημα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης και εκμετάλλευσης #MeToo, πολλοί ήταν αυτοί που θυμήθηκαν τη Μόνικα, όχι ίσως ως θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης με την παραδοσιακή έννοια, σίγουρα όμως ως θύμα ενός πρωτοφανούς bullying για μια συναινετική σχέση.
Τα αισθήματα είχαν αλλάξει τώρα. Χαρακτηριστικό εδώ ήταν το άρθρο της βραβευμένης με Πούλιτζερ δημοσιογράφου Kathleen Parker, η οποία έγραψε τον Νοέμβριο του 2017 στη «Washington Post» πως το λάθος για την παράνομη σχέση βάρυνε τον Κλίντον και όχι τη Λεβίνσκι.
Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, έκανε κι εκείνη ένα tweet με το hashtag #MeToo, που έχουν χρησιμοποιήσει εκατομμύρια άνθρωποι για να δηλώσουν πως έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Κανείς δεν τη ρώτησε τι ακριβώς εννοούσε.
#MeToo https://t.co/VWssdltU3n
— Monica Lewinsky (@MonicaLewinsky) 16 Οκτωβρίου 2017
«Τώρα, στα 44 μου», γράφει τον Φεβρουάριο του 2018 στο «Vanity Fair», «μόλις που αρχίζω να καταλαβαίνω τις επιπτώσεις της τεράστιας διαφοράς εξουσίας μεταξύ ενός προέδρου και μιας ασκούμενης του Λευκού Οίκου. Αρχίζω να καταλαβαίνω πως σε μια τέτοια περίσταση, η ιδέα της συναίνεσης πρέπει να τεθεί εν αμφιβόλω»…
Τελευταίο της χτύπημα το 2019, όταν σε συνέντευξη που έδωσε στον John Oliver και την εκπομπή του στο HBO αναρωτήθηκε τι θα ήταν διαφορετικό αν το σκάνδαλο που την αφορούσε ξεσπούσε σήμερα, στην εποχή των κοινωνικών μέσων που φωνή δεν έχουν μόνο τα Μέσα…