Το μυστηριώδες και πάμπλουτο χωριό της Κίνας όπου βασιλεύει ο σοσιαλισμός

Ο ταξιδιώτης που φτάνει σε ένα χωριό στην αχανή Κίνα δεν θα εκπλαγεί αν δει ένα βόδι να σέρνει για παράδειγμα ένα άροτρο στα χωράφια. Στο χωριό Huaxi ωστόσο το βόδι δεν είναι ζωντανό και δεν συμμετέχει σε γεωργικές εργασίες. Είναι φτιαγμένο από έναν τόνο χρυσό και κοσμεί τον 60ο όροφο του ύψους 328 μέτρων ουρανοξύστη του. Κι αυτό γιατί το Huaxi δεν είναι ένα οποιοδήποτε χωριό αλλά το πλουσιότερο στην Κίνα, το «Νο1 χωριό κάτω από τον ουρανό», όπως αναφέρει η πινακίδα πάνω από την είσοδό του. Το Huaxi, εξηγεί η βρετανική εφημερίδα Independent, είναι ένα χωριό- μοντέλο του σοσιαλισμού, όπως το χαρακτηρίζουν οι τοπικοί αξιωματούχοι. Ιδρύθηκε από τον τοπικό γραμματέα του Κομουνιστικού Κόμματος Wu Renbao το 1961. Η φιλοδοξία του ήταν να μεταμορφώσει μια φτωχή αγροτική κοινότητα σε έναν ζάμπλουτο οικισμό. Η μεταμόρφωση αυτή βασίστηκε πάνω σε έναν δικό του τρόπο υιοθέτησης των σύγχρονων μεθόδων μεταποίησης αγροτικών αγαθών, ακολούθως στην επέκτασή του σε χαλυβουργεία, logistics και κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις. Η κοινότητα μπήκε στο χρηματιστήριο στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και αποτελεί σήμερα μεγάλη μετοχική εταιρεία από μόνη της. Οι θυγατρικές της- δομημένες με τρόπο που θυμίζει σύγχρονο όμιλο- εξάγουν σε περισσότερες από 40 χώρες σε όλο τον κόσμο. Το Huaxi είναι το μέρος όπου οι Κινέζοι πηγαίνουν για να μάθουν πώς να πλουτίσουν. Στην εποχή που ο υπόλοιπος κόσμος- και μεγάλο μέρος της Κίνας- προσπαθεί να απορροφήσει την οικονομική επιβράδυνση, το Huaxi μοιάζει να κινείται σε ένα παράλληλο σύμπαν. Στον περίφημο ουρανοξύστη με το χρυσό βόδι- που κόστισε 300 εκατομμύρια γουάν αλλά έχει αξία 500 εκατομμυρίων γουαν ενώ ο ουρανοξύστης κόστισε τρία δισεκατομμύρια γουάν- κι άλλοι όροφοι διαθέτουν παρόμοιες κατασκευές, γιγάντια ζώα φτιαγμένα από καθαρό ασήμι. Κατάφορτοι πολυέλαιοι φωτίζουν αίθουσες με χωρητικότητα χιλιάδων. Για να φτάσει κανείς εκεί βαδίζει πάνω σε δάπεδα με επιχρυσωμένα μάρμαρα και ενυδρεία με καρχαρίες και σαλάχια. Από κάτω στέκονται σε παράταξη βίλες και πολυτελή αυτοκίνητα. Κάθε «χωρικός» εισπράττει ένα μερίδιο από τα κέρδη της εταιρείας και κατέχει αυτομάτως αυτοκίνητο, σπίτι, δωρεάν υπηρεσίες υγείας και… δωρεάν λάδι μαγειρέματος. Υπάρχουν ακόμα και ελικόπτερα που χρησιμοποιούνται ως ταξί. Huaxi όπως… Ντουμπάι Η αίσθηση στο χωριό θυμίζει λίγο Ντουμπάι, σημειώνει η εφημερίδα. Το Huaxi δεν ξεχωρίζει σε ό,τι αφορά την ομορφιά ή την αισθητική του- τα αντίγραφα της Αψίδας του Θριάμβου και της Όπερας του Σίδνεϊ είναι μάλλον αμφιλεγόμενου γούστου- αλλά είναι απαράμιλλο ως προς το πόσο καλά μπορεί να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κατοίκων του. Ο ιδρυτής του είναι υπερήφανος για το πώς το Huaxi αναδεικνύει τα επιτεύγματα της Κίνας και αυτό το μεγαλείο έρχονται να γνωρίσουν από κοντά δύο εκατομμύρια επισκέπτες που καταφτάνουν κάθε χρόνο στο μέρος αυτό. Οι πρώτες ιδρύτριες οικογένειες, γνωστές ως «μέτοχοι», αριθμούν περίπου 1600 άτομα και το μέσο ετήσιο εισόδημα κάθε νοικοκυριού είναι περίπου 120.000 ευρώ με συνυπολογισμένα όλα τα μπόνους, τις συντάξεις και τους μισθούς. Τα πολυτελή αυτοκίνητα αφθονούν και οι τοιχογραφίες αντί να δείχνουν μυώδεις εργάτες σε σοσιαλιστικό πρότυπο απεικονίζουν χαρούμενες οικογένειες να ζουν σε πολυτελείς βίλες. Κι αυτό είναι ένα σημείο που συμβολίζει την απόσταση που χωρίζει το Huaxi από τόσα άλλα χωριά στην Κίνα. Την ώρα που η υπόλοιπη χώρα ταλανίζεται από το χάσμα του πλούτου ανάμεσα στις πλούσιες πόλεις της ανατολής και των νότιων ακτών από τη μία και τα αγροτικά χωριουδάκια από την άλλη, το χωριό αυτό πήρε την πρωτοβουλία, ωθούμενο από τον πραγματισμό του Wu, να ακολουθήσει τη δική του ρότα. Συμπεριφέρθηκε σαν πόλη- φέρνοντας ακόμα και μετανάστες εργάτες. «Το μόνο που πάντα θέλαμε ήταν το καλό του λαού μας», έλεγε ο Wu που έφυγε από τη ζωή το 2013. Ο γιος του έχει πάρει τη θέση του στη γραμματεία του κόμματος αλλά ο πατέρας έδινε μέχρι το 2012 διαλέξεις για τον σοσιαλισμό κάθε μέρα. Απέφυγε να συνδεθεί πολύ στενά είτε με τον καπιταλισμό είτε με τον κομουνισμό αν και ο πραγματισμός του εμπεριείχε ισχυρές θέσεις του ΚΚΚ σχετικά με το ζήτημα αυτό. Τα κρατικά μέσα πάντως αποδίδουν στην «ειλικρινή και σύγχρονη» διοίκηση του Wu την πορεία του Huaxi προς την ευημερία. Στο χωριό κανείς δεν αμφισβητούσε τη σοφία του Wu και, κοιτάζοντας τον πλούτο του χωριού, γιατί να το κάνει άλλωστε. Το 2004 ο μέσος ετήσιος μισθός των κατοίκων του διαμορφωνόταν στα περίπου 17.000 ευρώ- δηλαδή 40 φορές υψηλότερα από το μέσο εισόδημα ενός αγρότη στην Κίνα. Κάτω από τους μετόχους, στην ιεραρχία, έρχονται οι κάτοικοι γειτονικών χωριών που απορροφήθηκαν στο Huaxi και στη συνέχεια δεκάδες χιλιάδες μετανάστες εργάτες που κάνουν όλη την υπόλοιπη δουλειά. Κυρίαρχες ιδεολογίες στο Huaxi είναι η δουλειά και ο πλούτος. Κανείς δεν κάθεται τα Σαββατοκύριακα και οι δρόμοι είναι συνήθως έρημοι καθώς όλοι οι κάτοικοι δουλεύουν. Η σκληρή δουλειά προφανώς απέδωσε καρπούς και βοήθησε τους χωρικούς να ασχοληθούν με διαφορετικούς τομείς. Ένας από αυτούς είναι ο τουρισμός- ο ακριβός τουρισμός- και ορισμένοι από τους ντόπιους βοηθούν στην υποδοχή των δύο εκατομμυρίων τουριστών που επισκέπτονται κάθε χρόνο το χωριό. Ο ουρανοξύστης και ο απίθανος λόγος του ύψους του Πόλο έλξης αποτελεί και ο ουρανοξύστης που είναι εντυπωσιακός αλλά και λίγο παράταιρος καθώς δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να τον ανταγωνίζεται σε ύψος σε όλη την περιοχή. Αποκαλείται και «Κρεμαστό Χωριό» του Huaxi και είναι τέσσερα μέτρα ψηλότερος από τον πύργο του Άιφελ, εννέα μέτρα ψηλότερο από το Chrysler Building της Νέας Υόρκης και 18 μέτρα ψηλότερος από το Shard του Λονδίνου.  Ο ουρανοξύστης στεγάζει το ξενοδοχείο Longxi International Hotel που έχει 2000 κλίνες και θα απασχολήσει 3000 ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να μάθουν πώς να γίνουν πλούσιοι, με τον τρόπο του Huaxi. Στα 826 δωμάτιά του συμπεριλαμβάνονται και 16 προεδρικές σουίτες και μια «χρυσή» προεδρική σουίτα που κοστίζει περίπου 14.000 ευρώ τη βραδιά. Ο λόγος που είναι τόσο ψηλός αποτελεί χρήσιμο «οδηγό» για το πώς σκέφτονται οι άνθρωποι εκεί, σημειώνει η βρετανική εφημερίδα. Όπως είχε αποκαλύψει ο Wu είναι επειδή οι κάτοικοι του Huaxi μπορούν να ανταγωνιστούν οποιονδήποτε μέσα στη χώρα. «Το υψηλότερο κτίριο του Πεκίνου είναι το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου ύψους 328 μέτρων. Το Huaxi θέλει να διατηρήσει το ίδιο ύψος με την Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος», είχε πει. Η συνολική έκταση του χωριού είναι κάτι λιγότερο από ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο. Υπάρχουν κοιτώνες που θυμίζουν στρατώνες, εργοστάσια και κτίρια που θυμίζουν παγόδες για τους ντόπιους. Η υπηρεσία μεταφορών του χωριού δεν στέλνει οχήματα αλλά… ελικόπτερα για τη μεταφορά των κατοίκων. Το θεματικό πάρκο του Huaxi φιλοξενεί ρέπλικες διάσημων μνημείων όπως το Σινικό Τείχος και η Απαγορευμένη Πόλη. Στο πάρκο στο κέντρο του χωριού υπάρχουν τα γλυπτά πέντε «ειδώλων» του κομουνισμού στην Κίνα, κάποια πιο αμφιλεγόμενα από άλλα. Ανάμεσά τους ο πρώην δήμαρχος του Πεκίνου Liu Shaoqi, που καθαιρέθηκε στην περίοδο της ιδεολογικής φρενίτιδας που αποτέλεσε την Πολιτιστική Επανάσταση και τον οποίο πολλοί πιστεύουν πως είχε δολοφονήσει ο Μάο. Δεν αποκαταστάθηκε ποτέ πραγματικά και παραμένει έξω από το πάνθεον των πραγματικών επαναστατικών ηρώων. Και ο ίδιος ο Wu υπέφερε κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης. Έστησε εργοστάσια αλλά οι «ερυθροφρουροί» τον διαπόμπευσαν στο χωριό ως καπιταλιστή και τον περιθωριοποίησαν. Όπως ο Deng Xiaoping, που επίσης υπέφερε κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης, ο Wu πέρασε σε στάση αναμονής και σύντομα  επέστρεψε στην καπιταλιστική τροχιά του, μετά τον θάνατο του Μάο το 1976. Μόνο που αυτή τη φορά οι ιδέες του διαμορφώθηκαν ως σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά. Στο χωριό μεγάφωνα παντού παίζουν τον ύμνο του χωριού που αφηγείται το πώς οι κομουνιστικοί ουρανοί φωτίζουν το Huaxi, το χωριό με τα καθημερινά θαύματα. «Άκουγα για πολλά χρόνια για το μέρος αυτό και πολλά χρόνια ήθελα να το δω», δήλωσε στον Independent μια επισκέπτρια από τη Chengzhou. Δύο άνδρες που εργάζονται στην ασφάλεια και δεν είναι μεταξύ των μετόχων του χωριού λένε πως τους αρέσει πολύ αυτό που συμβαίνει εκεί και παραδέχονται πως ζηλεύουν κάπως τους μετόχους που λαμβάνουν το μερίδιό τους από τα ετήσια κέρδη του χωριού. Η εφημερίδα σημειώνει κλείνοντας πως υπάρχει μια «καυχησιά» στον τρόπο με τον οποίο αυτοπαρουσιάζεται το χωριό. Η διάκριση ανάμεσα στους μετόχους και τους μετανάστες στους δρόμους είναι μεγάλη. Αλλά κανείς στην Κίνα δεν αμφισβητεί τη σημασία που έχει ως μοντέλο για την επιτυχία του έθνους. Το «μυστικό» της επιτυχίας» Το μυστικό της επιτυχίας του Huaxi παραμένει εν μέρει μυστικό, είναι δηλαδή ακόμα μυστήριο το πώς ακριβώς από αγροτικό χωριουδάκι έγινε μαγνήτης πλούτου. Με μυστικότητα αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με τη Daily Mail, και οι ίδιοι οι κάτοικοι τον τρόπο με τον οποίο πλούτισαν ενώ και η πρόσβαση των μέσων ενημέρωσης είναι δύσκολη: δημοσιογράφοι μπαίνουν στο χωριό μόνο κατόπιν ενδελεχούς εξέτασης από τους τοπικούς αξιωματούχους. Η εξήγηση της «μεταμόρφωσης» αυτής εστιάζεται, ως επί το πλείστον, στην αυστηρή «συλλογική οικονομία» του Huaxi. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 το Huaxi άρχισε να λειτουργεί ένα εργοστάσιο υφασμάτων ιδιοκτησίας του. Με κάποιο τρόπο ο Wu κατάφερε τους ανώτερούς του να κάνουν τα στραβά μάτια όταν το εργοστάσιο άρχισε να παράγει και να διανέμει αγαθά. «Δεν μπορούσα να κάθομαι και να βλέπω το λαό μου να πεθαίνει από την πείνα. Φοβόμασταν τη φτώχια και η αγροτική εργασία από μόνη της δεν θα μας έβγαζε ποτέ από αυτή», είχε δηλώσει αργότερα. Έδειχνε υπάκουος απέναντι στους ανώτερούς του αλλά ταυτόχρονα ακολουθούσε τη δική του στρατηγική. «Αν μια πολιτική δεν ταιριάζει στο χωριό μας δεν θα την εφαρμόσουμε» τόνιζε. Έτσι ακολούθησε κάποιες από τις κατευθυντήριες γραμμές της κεντρικής κυβέρνησης προσαρμόζοντας ταυτόχρονα άλλες ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Όταν μια δεκαετία αργότερα η Κίνα άρχισε να κινείται πως την οικονομική μεταρρύθμιση που προέβλεπε και την ενίσχυση των ιδιωτικών οικογενειακών αγροτικών πρωτοβουλιών το Huaxi παρέμεινε στο προηγούμενο καθεστώς του. Τα έσοδα από το πρώτο εργοστάσιο υφασμάτων ήταν ήδη περισσότερα για τους χωρικούς από όσα έβγαζαν από τις αγροτικές δραστηριότητες και οργανωμένοι σχεδόν ολοκλήρωσαν τη μετάβαση από την αγροτική οικονομία στη βιομηχανοποίηση. Έχτισαν κι άλλα εργοστάσια και άνοιξαν κι άλλες επιχειρήσεις πολλών ειδών. Όταν η Κίνα άρχισε να ανοίγει στον έξω κόσμο, στις αρχές των ’80, το Huaxi ήταν έτοιμο. Αντί να αντισταθεί στο εισερχόμενο κύμα του καπιταλισμού, το Huaxi το καλοδέχτηκε και καρπώθηκε όσο περισσότερα μπορούσε. «Αν μόνο καλλιεργείς δεν ζεις μια πλούσια ζωή», είχε πει κάποτε ο Wu. «Πρέπει να έχεις λεφτά, χωρίς λεφτά όλα είναι άδειες λέξεις». Το Huaxi συνέχισε να επεκτείνεται με κάθε τρόπο. Ο αρχικός πληθυσμός των 2000 χωρικών άρχισε να αυξάνεται καθώς εργάτες από άλλες περιοχές συνέρρεαν για να εργαστούν στα εργοστάσια του χωριού. Το μέγεθός του μεγάλωσε κι αυτό και σήμερα έχει εξαγοράσει 12 γειτονικά χωριά. Όταν το 1998 μπήκε στο χρηματιστήριο -ήταν η πρώτη κομμούνα που το πετύχαινε αυτό- ιδρύθηκαν εκεί οκτώ μεγάλοι όμιλοι και έσοδα ύψους τριών έως τεσσάρων δισεκατομμυρίων δολαρίων εισέρρεαν κάθε χρόνο στο κάποτε φτωχό μικρό χωριό. Σύμφωνα με το βιβλίο «Economic Strategies and Practice of Modern China» που εκδόθηκε το 2014 οι κάτοικοι του Huaxi- οι περισσότεροι εργάζονται σε εταιρείες ιδιοκτησίας του χωριού- εισπράττουν το 30% των μισθών τους. Τα υπόλοιπα τα διαχειρίζονται οι εταιρείες του χωριού ω ς κεφάλαιο κίνησης. Επίσης οι κάτοικοι δε μπορούν να «σηκώσουν» τα ετήσια μπόνους τους που συνήθως είναι τριπλάσια των μισθών τους. Τους δίνονται όμως με τη μορφή μετοχών της εταιρείας. Με λίγα λόγια τα κεφάλαια του χωριού τα διαχειρίζονται οι ηγέτες του και δεν μπορούν να εισπραχθούν από τους κατοίκους τους εάν αποφασίσουν να μετακομίσουν. Το καθαρά συγκεντρωτικό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα του Ηuaxi έχει προκαλέσει και αντιδράσεις και ορισμένα μέσα ενημέρωσης αφήνουν να εννοηθεί πως αποτελεί εργαλείο προπαγάνδας του Κομμουνιστικού Κόμματος, σαν ένα Truman Show της πραγματικής ζωής. Το περιοδικό Southern Weekly ισχυρίστηκε το 2011 πως η επιτυχία του Huaxi στηρίζεται στην ταχεία ενσωμάτωση των κοντινών χωριών. Έτσι η συγκεντρωτική ηγεσία του Huaxi πήραν τα ενεργητικά 33.000 κατοίκων και τα χρησιμοποίησε για να επενδύσει στην ανάπτυξη του πρώτου χωριού, που είχε πληθυσμό 2000 ατόμων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα οι νέοι κάτοικοι του Huaxi κατέληξαν άδικα να ζουν σε άθλια κατάσταση. Ο Gu Zhijian, ακτιβιστής από την επαρχία Jiangsu Province, δήλωσε στο κανάλι New Tang Dynasty Television πως το 90% του ενεργητικού του Huaxi ανήκει στην πραγματικότητα στην οικογένεια του Wu Renbao. «Είναι ιδιαίτερος. Εκμεταλλεύτηκε την επιθυμία της κυβέρνησης για ένα παραδειγματικό χωριό που θα αναδείκνυε το κοινωνικό σύστημα της δημόσιας ιδιοκτησίας», είχε τονίσει. Είχε μάλιστα προσθέσει πως ο Wu διοικούσε το Huaxi με τον ίδιο τρόπο που το Κομουνιστικό Κόμμα διοικούσε την Κίνα κι έτσι οι κάτοικοι του χωριού στην πραγματικότητα δεν είχαν οικονομικές και κοινωνικές ελευθερίες. Μισό αιώνα μετά την ίδρυση του χωριού από τον Wu Renbao, το χωριό παραμένει μια από τις πιο πλούσιες, μυστηριώδεις και αμφιλεγόμενες κοινότητες της Κίνας. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend