Γιατί οι τζιχαντιστές διάλεξαν την «πόλη του φωτός» για να σκορπίσουν το σκοτάδι της τρομοκρατίας

Ο τρόμος που προκλήθηκε την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου, όταν οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους εξαπέλυσαν συντονισμένες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, δεν περιορίστηκε στη Γαλλία. Η χώρα υπέστη ασφαλώς το μεγαλύτερο σοκ, ο φόβος ωστόσο εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα όσα ακολούθησαν είναι πολύ χαρακτηριστικά: Αεροπλάνα προσγειώθηκαν εσπευσμένα, αεροδρόμια έκλεισαν, στάδια εκκενώθηκαν, αγώνες ματαιώθηκαν, μέχρι μια ολόκληρη πόλη «νέκρωσε»: στις Βρυξέλλες στρατός βγήκε στους δρόμους, σχολεία, μουσεία, μετρό έκλεισαν για μέρες. Λίγο πριν μπει ο Δεκέμβριος, στη στολισμένη και φωταγωγημένη Grand Place στρατιωτικά οχήματα και ένοπλοι συνέθεταν μια εικόνα πρωτοφανή. Η ανησυχία για όσα ακραία έκαναν οι μαχητές του ISIS στη Συρία και το Ιράκ ήταν κοινή σε όλη την Ευρώπη. Και μετά τα χτυπήματα της 13ης Νοεμβρίου έγινε φόβος που μοιράζονται οι περισσότεροι Ευρωπαίοι. Ήταν ωστόσο το Παρίσι εκείνο που είχε επιλεγεί να χτυπηθεί. Πολλά γράφτηκαν για τον συμβολισμό που είχε η επιλογή των συγκεκριμένων περιοχών που χτύπησαν οι τζιχαντιστές στη γαλλική πρωτεύουσα. Το Stade de France όπου βρίσκονταν χιλιάδες άνθρωποι- ανάμεσά τους και ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος- ο πολυχώρος Μπατακλάν, τα καφέ και τα εστιατόρια στο 10ο και το 11ο διαμέρισμα του Παρισιού. Είναι περιοχές όπου ζουν και συχνάζουν πολίτες που θεωρούνται πιο «ανοιχτά μυαλά», όπου η ελευθερία της έκφρασης, η διανόηση και οι καλές τέχνες ανθούν, όπου υπάρχει χώρος για ανοχή, διαφορετικότητα, συνύπαρξη. Είναι γειτονιές με έντονη «ζωή» και νυχτερινή διασκέδαση, φιλόξενες στις νέες ιδέες και την καλλιτεχνική έκφραση. Το παρακείμενο Marais είναι ο ορισμός της μποέμ συνοικίας με τους κατοίκους του να αποκαλούνται «bobo», από το συνδυασμό των λέξεων «bohemian bourgeois».

Αυτό το συμβολισμό ήθελαν να πλήξουν οι τζιχαντιστές. Και μαζί του, αυτό που συνολικά θέλει να αποπνέει και να συμπυκνώνει το Παρίσι, τα διαχρονικά μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης: ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη, όπως πολύ γλαφυρά περιέγραψε ο βραβευμένος Γάλλος σκηνοθέτης Μισέλ Χαζαναβίσιους σε άρθρο του στην εφημερίδα Le Monde, απευθυνόμενος προς τους τζιχαντιστές. «Εδώ στη Γαλλία, αυτό που αγαπάμε πάνω από όλα, είναι η ίδια η ΖΩΗ», έγραφε και σε άλλο σημείο ανέφερε χαρακτηριστικά: «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Συγκρατείστε καλά αυτήν την λέξη, γιατί κατά βάθος, αυτό είναι που δεν γουστάρετε σε εμάς. Δεν είναι ούτε οι Γάλλοι, ούτε οι καρικατούρες, ούτε οι Εβραίοι, ούτε οι πελάτες των καφέ, ούτε οι λάτρεις του ροκ ή του ποδοσφαίρου, είναι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ μας που σας ενοχλεί». Ασφαλώς το Παρίσι δεν είναι μια εξιδανικευμένη πόλη και ούτε μπορεί εδώ να γίνει ολόκληρη ιστορική και πολιτισμική αποτίμησή της. Προφανώς έχει αιματοβαμμένες σελίδες στην ιστορία της, ανελέητο ταξικό διαχωρισμό, «σκοτεινές» εποχές. Έχει τις αδυναμίες της, τις εσωτερικές αντιθέσεις της, τα καθημερινά προβλήματά της, ζητήματα ένταξης, θέματα ενσωμάτωσης, προβλήματα ανισότητας και συνύπαρξης του ποικίλου πληθυσμού της. Είναι πολύ χαρακτηριστική η «ανακοίνωση» που κόλλησαν οι κάτοικοι σε πολυκατοικία στο Σαιντ Ντενί όπου έγινε η μεγάλη αστυνομική επιχείρηση πέντε μέρες μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι: «Ελπίζουμε να σας ξαναδούμε για να μεταδώσετε κάτι θετικό για τη γειτονιά μας», έγραφαν, απευθυνόμενοι προς τους προφανώς ακριβοθώρητους στα καλά δημοσιογράφους. Αναμφίβολα ωστόσο, στο πέρασμα των χρόνων, το Παρίσι ενέπνευσε και «προσωποποίησε» στον δικό του καθημερινό παλμό, την εικόνα μιας πόλης όπου η ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτη. Μια πόλη αβανγκάρντ, φιλόξενη για τους «ανήσυχους», και τους δημιουργούς. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το πόσοι διανοούμενοι και καλλιτέχνες την επέλεξαν για να ζήσουν και να μεγαλουργήσουν. Δεν είναι τυχαίο που εκεί γεννήθηκαν κινήματα και πολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν την εποχή τους και όχι μόνο. Δεν είναι τυχαίο που το έμβλημα της πόλης είναι η λατινική έκφραση «Fluctuat Nec Mergitur» – «κλυδωνίζεται αλλά δεν βυθίζεται».

Λουτετία – Παρίσι – Πόλη του Φωτός

Το Παρίσι «γεννήθηκε» από έναν κέλτικο οικισμό στα μέσα του 3ου π.Χ αιώνα, πάνω στο νησάκι Ιλ ντε λα Σιτέ του Σηκουάνα. Το 52 π.Χ ο οικισμός κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους και είναι η εποχή που ονομάζεται «Lutetia», όπως γνωρίζουν όσοι διαβάζουν όχι μόνο ιστορία αλλά και Αστερίξ! Ως πόλη των Παρισίων εμφανίζεται για πρώτη φορά στο έργο «Ιστορία» του Ιουλίου Καίσαρα, ο οποίος την αναφέρει ως Λουτετία και τη φυλή που την κατοικεί ως Παρισίους. Το προσωνύμιο «πόλη του φωτός» το Παρίσι το απέκτησε τότε που οι λεωφόροι του άρχισαν να φωτίζονται με φανούς γκαζιού, το μακρινό 1828. Έτσι αποκλήθηκε πόλη του φωτός, Ville lumière.

Ο μεσαίωνας επιφύλασσε για την πόλη πολλά δεινά, φυσικές καταστροφές, λιμό και επιθέσεις. Ήταν η εποχή που η πόλη ήταν χωρισμένη στα δύο με «διαχωριστική γραμμή τον Σηκουάνα: τη δεξιά όχθη, όπου κυριαρχούσαν η πολιτική, η οικονομία, η θρησκεία, και την αριστερή, το εύφορο έδαφος των ιδεών και της διανόησης. Εκεί ιδρύθηκε τον 12ο- 13ο αιώνα το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ένα από τα πρώτα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Είχε ήδη αρχίσει, από το 1163 η οικοδόμηση της Παναγίας των Παρισίων. Το 1181 έγινε η πρώτη δημόσια αγορά και την ίδια περίοδο άρχισε να χτίζεται το Λούβρο- τότε ως οχυρό. Η ανάπτυξη της τέχνης και του πολιτισμού άρχισε ήδη από τον 16ο αιώνα. Ήταν ο βασιλιάς Φραγκίσκος Α’ που αγόρασε πολλά έργα τέχνης του Τιτσιάνο, του Μιχαήλ Αγγέλου και του Ραφαήλ, θέτοντας τις βάσεις για την βασιλική συλλογή πινάκων ζωγραφικής. Επέκτεινε το Ανάκτορο Φονταινεμπλώ (τότε ήταν φρούριο) και ίδρυσε το «Γαλλικό Κολλέγιο» (Collège de France), ένα πανεπιστήμιο το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα, και εκεί διδάσκονταν Ελληνικά, Λατινικά και Εβραϊκά. Την περίοδο του Λουδοβίκου ΙΓ’ χτίστηκαν το Ανάκτορο του Λουξεμβούργου και το Βασιλικό Ανάκτορο. Το βασιλικό τυπογραφείο, ο Βοτανικός Κήπος και η Γαλλική Ακαδημία- όλα μέσα στον 17ο αιώνα- ενδυνάμωσαν την πολιτιστική σημασία της γαλλικής πρωτεύουσας. Τον 19ο και 20ο αιώνα το Παρίσι φιλοξενεί συχνά τη Διεθνή Έκθεση. Για τη διοργάνωση του 1889, εκατό χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση, εγκαινιάζεται ο Πύργος του Άιφελ ενώ για την έκθεση του 1900 το μετρό. Όπως πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, το Παρίσι σημάδεψε ο Μεγάλος Πόλεμος, αποκαλύπτοντας σκοτεινές πτυχές των αρχών του 20ου αιώνα. Το Παρίσι ωστόσο κατάφερε να διατηρήσει τη φήμη του ως πρωτεύουσα της μποέμ κουλτούρας. Ήταν ήδη γνωστό για τα φιλοσοφικά ρεύματά του και την καλλιτεχνική δημιουργία, την αβανγκάρντ αισθητική και τις λαμπερές προσωπικότητές του.

Διανοούμενοι και καλλιτέχνες

Στο μεσοπόλεμο άνθισε η περιοχή Μονπαρνάς ως επίκεντρο της καλλιτεχνικής κοινότητας της πόλης. Τα μπαρ και τα καφέ του πάλλονταν στο ρυθμό της τζαζ και οι φιλοσοφικές συζητήσεις ήταν ατέρμονες. Τη δεκαετία του 1920 το Παρίσι παρέμεινε, σε ό,τι αφορά την κουλτούρα αλλά και τα ήθη, μια από τις πιο συναρπαστικές και σοφιστικέ πόλεις στον κόσμο. Ως πρωτεύουσα της πρωτοπορίας σε όλες τις μορφές της, φιλοξένησε κάθε καλλιτεχνικό ρεύμα και εκπροσώπους του, μοντερνιστές, κυβιστές, ντανταϊστές, εξπρεσιονιστές και υπερρεαλιστές. Σε αυτή την ολοζώντανη κοίτη ιδεών και καινοτομίας βρήκαν καταφύγιο και οι αυτοεξόριστοι της λεγόμενης «χαμένης γενιάς» της Αμερικής: ο Χέμινγουεϊ, ο Έζρα Πάουντ, λίγο αργότερα ο Χένρι Μίλερ και η Αναΐς Νιν εξέδωσαν ορισμένα από τα πιο δυνατά και αμφιλεγόμενα έργα τους σε τούτη την πόλη, το Παρίσι.

Η τέχνη είναι παρούσα και σήμερα σε κάθε γωνιά της πόλης αλλά βαριά είναι η κληρονομιά της Μονμάρτρης. Από τις αρχές του 19ου αιώνα και μέχρι τις αρχές του 20ου, η συνοικία στον λόφο του Παρισιού εξελίχθηκε σε σημαντικό κέντρο καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και τόπο συγκέντρωσης πολλών, κυρίως φτωχών, διανοούμενων, καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων ο Βίνσεντ βαν Γκογκ, ο Ανρί Ματίς και ο Πάμπλο Πικάσο, καθώς επίσης γυναικών ελευθερίων ηθών και διαφόρων σπουδαστών, που όλοι σχεδόν από τον τρόπο ζωής τους έδιναν ένα ιδιότυπο χαρακτήρα στην περιοχή, που ονομάστηκε μποέμικη. Στη συνοικία αυτή ο Πικάσο είχε το εργαστήριό του στο ερειπωμένο κτήριο με την παράδοξη ονομασία «πλοίο- πλυντήριο» (Bateau-Lavoir). Στο Παρίσι βρέθηκε για πρώτη φορά και ο Σαλβαντόρ Νταλί το 1926, όταν αποβλήθηκε από την Ακαδημία των Τεχνών της Μαδρίτης λίγο πριν τις τελικές του εξετάσεις δηλώνοντας πως κανένας από τους καθηγητές του δεν είναι άξιος να τον κρίνει. Η μόνιμη έκθεση αφιερωμένη στον εκκεντρικό καλλιτέχνη βρίσκεται στο Espace Dalí, στην περιοχή της Μονμάρτρης. Πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η συνοικία ήταν το επίκεντρο της μποέμικης ζωής όλης της Ευρώπης καθώς εκεί εντοπίζονταν κέντρα διασκέδασης και πολυάριθμα καμπαρέ, όπως το θρυλικό  «Moulin Rouge», το «Lapin Agile» και το «Le Chat Noir». Η ζωή εκεί, οι ξέφρενοι ρυθμοί, τα ελευθέρια ήθη και οι μικρές καθημερινές τραγωδίες έχουν εξαιρετικά αποτυπωθεί στο έργο του Τουλούζ Λωτρέκ. Ο επισκέπτης μπορεί μέχρι και σήμερα να ζήσει την ατμόσφαιρα της εποχής επισκεπτόμενος τα διάσημα καφέ «Les Deux Magots», «Cafe de Flore», «Brasserie Lipp», στην αριστερή όχθη του Παρισιού, στη συνοικία Σαιν-Ζερμαίν-ντε-Πρε. Ωστόσο πρώτο καφέ στο Παρίσι- και στον κόσμο, σύμφωνα με τη Wikipedia, είναι το «Cafe Le Procope» στο Μονπαρνάς, που ανάγεται στο 1686 και στο οποίο σύχναζαν ο Βολταίρος και ο Ρουσώ. Τα «Les Deux Magots» και «Cafe de Flore» αποτέλεσαν τόπο συνάντησης συγγραφέων, καλλιτεχνών, εκδοτών και διανοουμένων από την ίδρυσή τους. Εκεί βρίσκονταν συχνά ο Γάλλος ποιητής Πωλ Βερλαίν με τον ομότεχνό του Αρθούρο Ρεμπώ. Εκεί θα συναντούσε κανείς τον ποιητή Στεφάν Μαλαρμέ. Ο εξόριστος από την Αγγλία συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ έπινε εκεί κάθε πρωί τον καφέ του. Στο «Les Deux Magots» ο Πάμπλο Πικάσο και ο Ζωρζ Μπρακ διαμόρφωσαν το κυβιστικό κίνημά τους, ενώ οι σουρεαλιστές συγγραφείς Λουί Αραγκόν, Αντρέ Μπρετόν και Φιλίπ Σουπώ μαζί με τους ζωγράφους Μαξ Ερνστ, Χουάν Μιρό και Φερνάν Λεζέ διακήρυξαν το Σουρεαλιστικό Μανιφέστο τους. Εκεί σύχναζαν ακόμη οι συγγραφείς Έρνεστ Χέμινγουεϊ και Τζέιμς Τζόις. Τα δύο καφέ ήταν και φιλολογικά στέκια του υπαρξιστή φιλόσοφου Ζαν-Πωλ Σαρτρ, της Σιμόν ντε Μποβουάρ και άλλων διανοούμενων που συγκεντρώνονταν εκεί και συζητούσαν τη θεωρία του υπαρξισμού. Τακτικός θαμώνας ήταν και ο Έλληνας φιλόσοφος Κώστας Αξελός. Ανάμεσα σε πολυάριθμους άλλους θαμώνες στο Καφέ «Les Deux Magots» συγκαταλέγονται ο Αλμπέρ Καμύ, ο Ζαν Κοκτώ, ο Αντρέ Ζιντ, ο Ζαν Ζιροντού, ο Μπορίς Βιάν. Οι ίδιοι κύκλοι σύχναζαν και στο «Cafe de Flore». Ο Απολλιναίρ ίδρυσε εκεί το φιλολογικό περιοδικό «Les Soirees de Paris», στη δεκαετία του ’30, ο Πικάσο συναντούσε τα βράδια εκεί το φίλο του ζωγράφο Μαρκ Σαγκάλ ενώ ο ποιητής Ζακ Πρεβέρ έγραφε εδώ τα ποιήματά του πάνω σε καταλόγους φαγητού, σε χαρτί τουαλέτας και χαρτοπετσέτες. Η «Brasserie Lipp» ιδρύθηκε από Αλσατό πρόσφυγα, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στο Παρίσι, όπως και άλλοι Αλσατοί πρόσφυγες, μετά την προσάρτηση της Αλσατίας στη Γερμανία, που ακολούθησε το γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870. Άρχισε να λειτουργεί στο τέλος του 19ου αιώνα. Κι εδώ ο πλούσιος κατάλογος των θαμώνων περιλαμβάνει τους Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, Αντρέ Μαλρώ,  Αλμπέρ Καμύ, Ζαν Ζενέ. Τακτικός θαμώνας ήταν και ο Πάμπλο Πικάσο, ο οποίος είχε κοντά στη Μπρασερί το εργαστήριό του.

Διάσημο ήταν και το «σαλόνι» της Γερτρούδης Στάιν, της Αμερικανίδας που θα μετακόμιζε στο Παρίσι το 1903 και θα άρχιζε με τη συγκέντρωση πινάκων για να καταλήξει μια πρωτοπόρα της εποχής της. Η αίθουσα τέχνης που διατηρούσε με τον αδελφό της έγινε πόλος έλξης για την καλλιτεχνική κοινότητα της πόλης. Το σαλόνι της διέπρεπε στην Αριστερή Όχθη του Σηκουάνα και η ίδια δέσποζε ως οικοδέσποινα αλλά και πηγή έμπνευσης πολλών Αμερικανών εκπατρισμένων στη Γαλλία, όπως ο Χέμινγουεϊ και ο Σκοτ Φιτζέραλντ. Με τη βοηθό της Άλις Τόκλας δεν δήλωναν συγκάτοικοι αλλά σύντροφοι, υποστηρίζοντας με σθένος τον τρόπο ζωής τους- πράγμα όχι εύκολο αν σκεφτεί κανείς τι δυσκολίες παρουσιάζει αυτό ως και σήμερα.   Το φιλόξενο σαλόνι της Στάιν δεν ήταν ο πρώτος χώρος ελεύθερης ελεύθερης συνάθροισης και ανταλλαγής ιδεών στη γαλλική πρωτεύουσα. Σε άλλη εποχή και με άλλο φόντο, παρόμοια λειτουργία είχαν και τα περίφημα σαλόνια της εποχής του Διαφωτισμού, που επέτρεψαν τη διάδοση των καινοτόμων και ριζοσπαστικών για τα χρόνια εκείνα αξιών.

Τα παρισινά σαλόνια που φιλοξένησαν τον Διαφωτισμό

Βασικό ρόλο στη διάδοση του κινήματος του Διαφωτισμού έπαιξε η Γαλλία, τόσο πριν όσο και μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Οι νέες φιλοσοφικές ιδέες του ορθολογισμού και της πίστης στην πρόοδο εξαπλώνονταν γρήγορα μέσω των σαλονιών, των καφέ και των λογοτεχνικών και επιστημονικών συναθροίσεων. Πρώτος φορέας των καινούριων ιδεών ήταν τα καφέ, και κυρίως τα καφέ του Παρισιού, στα οποία έβρισκαν καταφύγιο νεαροί ποιητές και πολλοί άνθρωποι που συζητούσαν με ζέση για τις νέες ιδέες. Ο Διαφωτισμός βρήκε εύφορο έδαφος στα λεγόμενα «σαλόνια», χώρους συγκέντρωσης ανθρώπων ποικίλων επαγγελμάτων και θρησκευτικών πιστεύω οι οποίοι έβρισκαν εκεί την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους- σε μια εποχή που στη Γαλλία αλλά και άλλα μέρη στην Ευρώπη δεν υπήρχε ελευθερία γνώμης και ελευθεροτυπία.

Οι πλούσιες αστές κυρίες συνιστούν έναν κοινωνικό κύκλο από λογοτέχνες, καλλιτέχνες, ζωγράφους, ανθρώπους των γραμμάτων κ.α., και έτσι ξεδιψούν τη δίψα τους για μάθηση και πολιτισμό. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της μαρκησίας ντε Πομπαντούρ και της Μαντάμ Ζοφρέν, οι οποίες είχαν δημιουργήσει έναν μεγάλο κύκλο με συνευρέσεις πολλές φορές εβδομαδιαίως.

Μάης του ’68 – Η φαντασία στην εξουσία

Ορισμένοι ιστορικοί και φιλόσοφοι λένε πως η εξέγερση αυτή, ο λεγόμενος και Γαλλικός Μάης, ήταν η σημαντικότερη του 20ου αιώνα επειδή δεν αφορούσε μεμονωμένες ομάδες, όπως τους εργαζόμενους ή τις φυλετικές μειονότητες, αλλά ήταν μια εξέγερση χωρίς φυλετικές, πολιτιστικές, ηλικιακές και κοινωνικές διακρίσεις. Μας άφησε παρακαταθήκη, μεταξύ πολλών άλλων, και το σύνθημα «Η φαντασία στην εξουσία». Τα γεγονότα άρχισαν με καταλήψεις σε διάφορα πανεπιστήμια και σχολεία του Παρισιού, ύστερα από διαμάχες με τις διοικήσεις των ιδρυμάτων και την αστυνομία. Ακολούθησε γενική απεργία στην οποία εκτιμάται πως συμμετείχαν δέκα εκατομμύρια εργαζόμενοι. Ο τότε πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ ανακοίνωσε τη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη εκλογών. Στη Γαλλία, ο Μάης του ’68 θεωρείται ως σημείο-σταθμός για τη μετάβαση από το συντηρητισμό (θρησκεία, πατριωτισμός, σεβασμός στην εξουσία) στις φιλελεύθερες ιδέες (ισότητα, ανθρώπινα δικαιώματα, σεξουαλική απελευθέρωση).

Το Παρίσι σήμερα

Λαβωμένο από τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου το Παρίσι ζει αυτό τον καιρό πρωτοφανείς στιγμές: ο φόβος, που γίνονται προσπάθειες να περιοριστεί για να γυρίσει η πόλη στους ρυθμούς της. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης με όλα τα παρεπόμενά της, κάτι σχεδόν «ξένο» στη νοοτροπία των κατοίκων της. Η λέξη «πόλεμος», που κυριαρχούσε στα μαύρα πρωτοσέλιδα του γαλλικού Τύπου την επομένη των χτυπημάτων. Όλα αυτά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με όσα το Παρίσι πρεσβεύει αλλά και όσα προσλαμβάνουν από αυτό όσοι ξένοι το επισκέπτονται. Για τους λάτρεις του, για εκείνους που έχουν νιώσει την ατμόσφαιρα που περιγράφηκε παραπάνω, για εκείνους που σχεδόν ζήλεψαν τον Όουεν Γουίλσον στην ταινία «Μεσάνυχτα στο Παρίσι», η πόλη προκαλεί καβαφικά συναισθήματα- σε ακολουθεί. Ως μια «κινητή γιορτή» την είχε περιγράψει ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ, περισσότερο από μισό αιώνα πριν: «Αν είσαι τόσο τυχερός ώστε να έχεις ζήσει στο Παρίσι την εποχή της νιότης σου, τότε όπου κι αν πας στην υπόλοιπη ζωή σου, το κουβαλάς μαζί σου, γιατί το Παρίσι είναι μια κινητή γιορτή». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend