Οι κλόουν που γιατρεύουν τις παιδικές ψυχές

Η χειρότερη προσφυγική κρίση των τελευταίων δεκαετιών βρίσκεται σε εξέλιξη και καθημερινά δεκάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στο δρόμο για μια καλύτερη ζωή. Οι Σύροι εγκαταλείπουν τη χώρα τους διαλυμένοι από τον εμφύλιο, που μαίνεται από το Μάρτιο το 2011, ελπίζοντας ότι στην Ευρώπη η ζωή τους θα γίνει καλύτερη. Στοιβάζονται σε βάρκες και οι περισσότεροι, ανάμεσα τους και πολλά παιδιά, χάνονται στον υγρό τάφο του Αιγαίου. Από την άλλη μεριά οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην καρδιά του Παρισιού βύθισαν τον πλανήτη στο πένθος, κόβοντας το νήμα της ζωής 129 ανθρώπων που είχαν βγει να διασκεδάσουν το βράδυ της Παρασκευής 13 Νοεμβρίου. Παιδιά έμειναν ορφανά και γονείς έχασαν τα σπλάχνα τους εξαιτίας του πολέμου που κήρυξαν οι τζιχαντιστές ενάντια στις χώρες που τους βομβαρδίζουν στη Συρία. Πόνος, θλίψη, απώλειες και αναπάντητα γιατί για τους αποδέκτες της κάθε τραγωδίας. Όσα από τα παιδιά δεν έχουν πεθάνει μένουν να αναρωτιούνται προς τι τόσο μίσος. Χάνουν το χαμόγελο και την ανεμελιά που έχουν συνομήλικοι τους και ζουν μια σκληρή πραγματικότητα που δύσκολα μπορούν να διαχειριστούν. Κάπου εδώ έρχονται οι κλόουν. Οι άνθρωποι αυτοί που το παρουσιαστικό τους, βουτηγμένο μέσα στα χρώματα, φέρνει τη χαρά. Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Clown without borders» έχει μια πολύ σημαντική αποστολή. Να φέρει το γέλιο σε όσα παιδιά υποφέρουν (και όχι πάντα και μόνο στα παιδιά, αλλά και στους ενήλικες).

Πώς δημιουργήθηκε το «Clown without borders»

Η ΜΚΟ δημιουργήθηκε στην Ισπανία το 1993 και «πατέρα» της είναι ο κλόουν Tortell Poltrona. Κατά τη διάρκεια μιας παράστασης που έδινε σε ένα σχολείο της Βαρκελώνης, ανάμεσα σε γέλια και ακροβατικά, οι μαθητές τού ζήτησαν να επισκεφτεί την εμπόλεμη Κροατία και να δώσει μια παράσταση για τα παιδιά. «Ξέρετε τι μας λείπει περισσότερο; Μας λείπει το γέλιο, η πλάκα, η διασκέδαση» είχαν γράψει τα προσφυγόπουλα στους ισπανούς μαθητές και αυτή η ανάγκη ήταν που δημιούργησε το «Clown without borders». Ο Tortell πήγε στην Κροατία, συνοδευόμενος από τους ισπανούς μαθητές που μάζεψαν τα χρήματα για τα έξοδά του, και έδωσε παράσταση στο κέντρο υποδοχής προσφύγων μπροστά σε 4.000 παιδιά. «Όταν ξεκινήσαμε κάποιοι νόμιζαν ότι κάναμε πλάκα. Μια οργάνωση με κλόουν στη μέση ενός πολέμου. Ήταν σουρεαλιστικό. Στην αρχή αμφιβάλλαμε για το αποτέλεσμα, αλλά η πρώτη εμπειρία ήταν πολύ δυνατή, γεμάτη συναισθήματα. Το καλωσόρισμα ήταν θερμό και η παράσταση βοήθησε τα παιδιά» λέει ο Tortell Poltrona. «Έχω κάνει περισσότερες από 30 αποστολές. Κάθε μία από αυτές έχει και κάτι ξεχωριστό. Πίσω από την κόκκινη μύτη μου βλέπω πολλά. Βλέπω το πόσο εύθραυστοι είναι οι άνθρωποι, βλέπω τα καλά και τα κακά της ανθρωπότητας. […] Υπάρχει μια πραγματικότητα όταν φτάνουμε σε ένα μέρος και μία πραγματικότητα όταν φεύγουμε από αυτό. Έχω επιστρέψει σε βαλκανική χώρα, με έχει προσεγγίσει μια 24χρονη και μου έχει πει “Σε ευχαριστώ για το γέλιο που μου πρόσφερες όταν ήμουν 12 ετών”. Αν μπορείς να προσεγγίσεις ένα παιδί με θετικά συναισθήματα, αυτό θα γελάσει» λέει ο Poltrona. Σήμερα, 23 χρόνια αργότερα, η ΜΚΟ έχει παραρτήματα σε Γαλλία, Ισπανία, Αμερική, Σουηδία, Βέλγιο, Καναδά, Νότια Αφρική, Ιρλανδία, Γερμανία, Φινλανδία, Αυστραλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Επαγγελματίες ακροβάτες, κλόουν, ηθοποιοί, μάγοι και μουσικοί προσφέρουν εθελοντικά τον καλύτερο εαυτό τους με ένα στόχο: να φέρουν χαρά, γέλιο και να γεμίσουν ξανά με όνειρα κοινότητες που ζουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες παγκοσμίως.

Παραστάσεις σε όλο τον κόσμο

Οι κλόουν δεν σταματούν να ταξιδεύουν. Οι χώρες που πλήττονται από κρίσεις τούς υποδέχονται γιατί ξέρουν ότι τα μαγικά και οι χοροί τους θα φέρουν εκτός από γέλιο και ανακούφιση για να συνεχίσουν να παλεύουν ενάντια στις κακουχίες. Κάποιοι κακόπιστοι ίσως σκεφτούν ότι σε αυτές τις χώρες ενήλικες και παιδιά στερούνται των βασικών αγαθών: τροφής, καταλύματος, ασφάλειας. Όμως το γέλιο και η χαρά δίνουν δύναμη και αυτό θα δείτε στις παρακάτω αποστολές που επιλέξαμε ενδεικτικά να παρουσιάσουμε. Δείτε πώς με λίγη προσπάθεια ένα μέρος γεμίζει με «χρώμα» και γέλια. Λέσβος, 26 Οκτωβρίου 2015 Η Λέσβος έγινε προορισμός για τους κλόουν καθώς το νησί έχει δεχτεί από τις αρχές του 2015 περί τους 300.000 πρόσφυγες. Όσοι κατάφεραν να πατήσουν γη και να μην πνιγούν στις υπερφορτωμένες βάρκες που καταφτάνουν καθημερινά στο νησί βρίσκονται στα τρία κέντρα υποδοχής και αυτά, μαζί με το λιμάνι, που καταλύουν καθημερινά οι πρόσφυγες, επέλεξε η οργάνωση για να δώσει τις παραστάσεις της. Οι κλόουν ένιωσαν βαρύ το φορτίο της αποστολής τους. Έπρεπε να απαλύνουν τη θλίψη και την αμφιβολία των προσφύγων και κυρίως των παιδιών, που δεν ξέρουν τι θα τους ξημερώσει και πού θα καταφέρουν να στεριώσουν. Δεν χρειάστηκε τελικά και πολύ προσπάθεια για να καταφέρουν να γεμίσουν το νησί με τα παιδικά αλλά και τα ενήλικα γέλια. Τα πολύχρωμα ρούχα, οι πολύχρωμες μύτες, τα χούλα χουπ, οι χοροί, οι αδέξια επιτηδευμένες αστοχίες των κλόουν κάνουν τα παιδιά να ξεκαρδίζονται. Δεν παρακολουθούν μόνο, αλλά συμμετέχουν και στα παιχνίδια, βάφονται με μπογιές και αυτό στα μάτια τους κάνει την παράσταση ακόμα πιο συγκλονιστική. Οι κλόουν έδωσαν στη Λέσβο 26 παραστάσεις μπροστά σε 6.000 κόσμο.

Αϊτή, Σεπτέμβριος 2010 Τον Ιανουάριο του 2010 η Αϊτή συγκλονίζεται από σεισμό 7 Ρίχτερ, με επίκεντρο την πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς και περισσότερους από 230.000 νεκρούς. Από τα φονικά Ρίχτερ είχαν καταρρεύσεις δεκάδες κτίρια, ανάμεσά τους το αρχηγείο των Ηνωμένων Εθνών, τα γραφεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το Προεδρικό Μέγαρο της χώρας, αλλά η Βουλή. Οι κλόουν επισκέφτηκαν πολλές φορές την Αϊτή εκείνο τον χρόνο. Οι εκτοπισμένοι ήταν χιλιάδες και οι κάτοικοι πάλευαν να ανταποκριθούν στις δύσκολες συνθήκες ζωής που είχε δημιουργήσει ο φονικός σεισμός. Για λίγο τα πάντα φαίνεται να σκεπάστηκαν από ένα πέπλο χαράς. Μπροστά από τις σκηνές που είχαν γίνει τα μόνιμα σπίτια των κατοίκων οι κλόουν χόρεψαν, έκαναν τα ακροβατικά τους και εκτός από τα παιδιά το διασκέδασαν πολύ και οι μεγάλοι. Η ΜΚΟ επέστρεψε αρκετές φορές στην Αϊτή, μιας και η χαρά ποτέ δεν είναι αρκετή, το 2011, το 2013 και το 2014.

Νότιο Σουδάν, Σεπτέμβριος 2014 Το Σουδάν δεν θα μπορούσε να λείπει από τις αποστολές των κλόουν. Κι’ αυτό γιατί η αφρικανική αυτή χώρα έχει έρθει αντιμέτωπη στην ιστορία της με σειρά προκλήσεων. Στο παρελθόν έχουν ξεσπάσει δύο εμφύλιοι πόλεμοι, επιδημία χολέρας, ενώ και το 2014 στασίασε τμήμα του στρατού προκαλώντας πολιτική κρίση, στην οποία έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 500 άνθρωποι. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη υπάρχουν στη χώρα 500.000 πρόσφυγες, ενώ άνθρωποι από την Αιθιοπία και το Κονγκό ψάχνουν καταφύγιο στο Νότιο Σουδάν. Έτσι για άλλη μια φορά οι κλόουν έβαλαν τα χρωματιστά τους ρούχα, «φόρεσαν» και την καλή τους διάθεση και έκανες τους ανήλικους θεατές να λύνονται στο γέλιο. Και μπορεί αυτή η πολυχρωμία να φάνταζε παράξενα στη μουντή ζωή των παιδιών, όμως το βλέμμα τους στη θέα των κλόουν μιλούσε από μόνο του. Το βίντεο που ακολουθεί είναι από την επίσκεψη των κλόουν το 2009.

Φιλιππίνες, Δεκέμβριος 2013 Το Νοέμβριο του 2013 οι Φιλιππίνες ισοπεδώνονται από έναν από τους δυνατότερους τυφώνες που έχει ποτέ καταγραφεί, τον τυφώνα Haiyan ή αλλιώς Yolanda όπως τον αποκαλούσαν οι ντόπιοι. Ο τυφώνας αφήνει στο πέρασμά του 6.340 νεκρούς, 1.061 αγνοούμενους και χιλιάδες άστεγους. Η ζωή των κατοίκων γίνεται πολύ δύσκολη καθώς ολόκληρες οικογένειες πασχίζουν να επιβιώσουν. Οι κλόουν αποφασίζουν να ταξιδέψουν στις Φιλιππίνες για να κάνουν τους κατοίκους να ξεχάσουν για λίγο την τραγωδία που τους έχει βρει. Η οργάνωση έδωσε 24 παραστάσεις μπροστά σε 13.000 άτομα, που χαμογέλασαν ξανά. Μπροστά από τα προσωρινά καταλύματα που είχαν στήσει οι Φιλιπιννέζοι οι κλόουν έκαναν τα κόλπα τους και μαζί τους διασκέδασαν παιδιά, αλλά και ηλικιωμένοι. «Σας ευχαριστούμε πολύ για τα δώρα σας! Αυτό χρειαζόμασταν για να χαλαρώσουμε», «Ευχαριστούμε για τη χαρά που μας φέρατε» είπαν οι κάτοικοι στους κλόουν, που επέστρεψαν στη χώρα και το 2014.

Επισκεφτείτε την ιστοτελίδα των Clowns without borders και δείτε όλες τις αποστολές τους. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend