Ένα νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ετοιμάζεται να ταράξει τα νερά, φέρνοντας μαζί του μέτρα, αλλαγές και περικοπές που αναμένεται να αγγίξουν χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους. Το Υπουργείο Εργασίας βάζει μπρος μια σειρά από παρεμβάσεις με στόχο να διορθώσει χρόνιες στρεβλώσεις και να αντιμετωπίσει ζητήματα που, μέχρι σήμερα, παρέμεναν άλυτα ή θολά.

Στο επίκεντρο βρίσκονται οι συντάξεις χηρείας, οι παροχές των ταμείων, το εργόσημο αλλά και η επέκταση της δυνατότητας αναγνώρισης πλασματικών ετών ακόμη και στις επικουρικές συντάξεις.

Ψηφιακό εργόσημο και τέλος στα «μαύρα» μεροκάματα

Μια από τις πρώτες μεγάλες τομές αφορά το εργόσημο, το οποίο περνά σε μια νέα ψηφιακή εποχή. Μπαίνει πλαφόν στο ύψος των πληρωμών, ενώ κάθε συναλλαγή θα πρέπει πλέον να γίνεται ηλεκτρονικά, μέσω τραπεζών και online πλατφόρμας.

Το κράτος βάζει ξεκάθαρα στόχο να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή και να περιορίσει δραστικά το μαύρο χρήμα, βάζοντας τέλος στα «μαύρα» μεροκάματα και τις πληρωμές χέρι με χέρι.

Σύνταξη με βάση τους μισθούς και όχι τον πληθωρισμό

Παράλληλα, αλλάζει ριζικά και ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων. Από το 2025 και μετά, οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων δεν θα αυξάνονται πλέον με τον πληθωρισμό, αλλά θα ευθυγραμμίζονται με την αύξηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.

Το νέο αυτό σύστημα φιλοδοξεί να δημιουργήσει συντάξεις που θα αντανακλούν καλύτερα την πραγματική οικονομική πορεία της χώρας. Έτσι, αν για παράδειγμα το 2024 οι μισθοί αυξηθούν κατά 3,5%, το ίδιο ποσοστό θα προσμετρηθεί και στις συντάξιμες αποδοχές όσων βγουν στη σύνταξη το 2025.

Όλα αυτά, φυσικά, υπό την προϋπόθεση ότι οι μισθοί θα συνεχίσουν να αυξάνονται ταχύτερα από τον πληθωρισμό.

Το ψαλίδι στις συντάξεις χηρείας

Η πιο ευαίσθητη όμως παρέμβαση αφορά τις συντάξεις χηρείας. Το Υπουργείο Εργασίας ενεργοποιεί διάταξη που μέχρι σήμερα είχε εφαρμοστεί μόνο στο Δημόσιο και τον ΟΓΑ, αφήνοντας εκτός τον ιδιωτικό τομέα.

Έτσι, εκτιμάται ότι περισσότεροι από 60.000 δικαιούχοι συντάξεων χηρείας που λαμβάνουν τη σύνταξή τους μετά το 2016, θα δουν την παροχή τους να μειώνεται από το 70% στο 35%, εφόσον μετά την πάροδο τριών ετών εργάζονται ή λαμβάνουν δική τους σύνταξη.

Για να περιορίσει τις αντιδράσεις, το Υπουργείο εξετάζει δύο επιλογές: είτε να επιτρέψει στον δικαιούχο να διαλέγει ποια σύνταξη θα μειωθεί κατά 50%, είτε η περικοπή να αφορά αποκλειστικά το κομμάτι της εθνικής σύνταξης, αφήνοντας ανέπαφο το ανταποδοτικό μέρος.

Συμμάζεμα στις παροχές των ταμείων

Ο Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Ασθένειας φιλοδοξεί να φέρει το απόλυτο συμμάζεμα στις παροχές σε χρήμα προς τους ασφαλισμένους. Όλα τα ταμεία που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ θα λειτουργούν με τους ίδιους κανόνες και τις ίδιες προδιαγραφές.

Οι διαφορές και τα προνόμια του παρελθόντος μπαίνουν στο στόχαστρο, καθώς το Υπουργείο θέλει να εναρμονίσει τις παροχές προς όλους, πλησιάζοντας το μοντέλο του πρώην ΙΚΑ.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αρκετοί ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι που μέχρι σήμερα απολάμβαναν πιο «γενναιόδωρες» παροχές από τα πρώην ταμεία τους, θα δουν αυτές τις παροχές να περιορίζονται αισθητά.

Το στοίχημα: διαφάνεια, αλλά και απώλειες

Το νέο ασφαλιστικό, λοιπόν, έρχεται σαν καταιγίδα που υπόσχεται να καθαρίσει τον ορίζοντα αλλά και να φέρει αρκετές… μπόρες για κάποιους. Το στοίχημα του Υπουργείου Εργασίας είναι μεγάλο: λιγότερη αδικία, περισσότερη διαφάνεια — αλλά και λιγότερα προνόμια για πολλούς.