Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 ο κόσμος υποκλίθηκε στο «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρό» του που άλλαξε μια για πάντα το άθλημα. Έγινε ομάδα θρύλος. Σκορπώντας φόβο και δέος στους αντιπάλους, κέρδισε πρωταθλήματα και κατέκτησε την κορυφής της Ευρώπης, στην οποία επέστρεψε και στα μέσα της δεκαετίας του ’90, παρουσιάζοντας μια ομάδα πρότυπο.

Το 2019 κέρδισε τις καρδιές των φιλάθλων και τον σεβασμό των αντιπάλων με το εκπληκτικό τρόπο παιχνιδιού του, ένα εντυπωσιακό μίγμα συνδυαστικού ποδοσφαίρου και εξαιρετικών δεξιοτήτων εκκολαπτόμενων ταλέντων, που τον οδήγησε λίγα δευτερόλεπτα πριν από τον τελικό του Champions League.

Τέσσερα χρόνια μετά ο Άγιαξ, σε μια από τις χειρότερες εποχές της ιστορίας του, βρίσκεται αντιμέτωπος με το χάος. Είναι στις τελευταίες θέσεις του ολλανδικού πρωταθλήματος και ο τελευταίος αγώνας του με τη Φέγενορντ διεκόπη μετά την οργισμένη αντίδραση των οπαδών του που έβλεπαν τον «Αίαντα» να χάνει με 3-0 μέσα στο σπίτι του.

Το ολλανδικό πρωτάθλημα έχει χάσει μεγάλο μέρος της αίγλης του. Οι ολλανδικές ομάδες έχουν περιοριστεί σε δεύτερους ρόλους στην Ευρώπη, λειτουργώντας κυρίως ως «φυτώρια» για τους ισχυρούς ευρωπαϊκούς συλλόγους των μεγάλων επενδυτών και των πετροδολαρίων. Όμως η κατρακύλα του Άγιαξ αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο.

Οι περισσότεροι πίστευαν πως η ομάδα του 2019 θα αποτελούσε την αφετηρία μιας νέας χρυσής εποχής. Όμως αποδείχθηκε η αρχή μιας μαύρης περιόδου που κανείς δεν γνωρίζει πότε και πώς θα τελειώσει.

Το σκάνδαλο του Όφερμαρς

Όπως αναφέρει ο Guardian αρχικά έσκασε το σκάνδαλο σεξουαλικών παρενοχλήσεων στο εσωτερικό του συλλόγου με πρωταγωνιστή τον Μαρκ Όφερμαρς, διευθυντή του ποδοσφαιρικού τμήματος συλλόγου. Όπως αποδείχθηκε η συμπεριφορά του σε βάρος γυναικών υπαλλήλων της ομάδας ήταν ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά στο εσωτερικό του Άγιαξ. Μετά τις αποκαλύψεις ο πρώην αστέρας του παγκοσμίου ποδοσφαίρου εκδιώχθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 2022.

Λίγους μήνες μετά, στο τέλος της ίδιας ποδοσφαιρικής σεζόν, τερμάτισε ξανά πρώτος στο εγχώριο πρωτάθλημα για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, ενώ στο Champions League είχε και πάλι μεγάλες βραδιές. Οι παραδοσιακοί αντίπαλοι του στην Ολλανδία (PSV και Φέγενορντ) φαινόταν πως βρίσκονταν αρκετά χρόνια πίσω και ο Άγιαξ πίστευε πως είχε γίνει η Μπάγερν της Ολλανδίας, μια ομάδα ανέγγιχτη από τους πάντες και τα πάντα.

Η αρχή της κατρακύλας

Όμως σε λίγο χρόνο αποδείχθηκε πως η αίσθηση αυτή ήταν απόλυτα λανθασμένη. Τα πάντα κατέρρευσαν μέσα σε σχεδόν έναν χρόνο. Ο σύλλογος έχασε στον μεταγραφικό σχεδιασμό την οξυδέρκεια του Όφερμαρς, ο οποίος είχε ανακαλύψει ποδοσφαιριστές «διαμάντια» στην Ευρώπη και είχε αναπτύξει ένα εξαιρετικό δίκτυο για τον εντοπισμό παικτών σε Νότια και Κεντρική Αμερική.

Τα αστέρια του Άγιαξ πουλήθηκαν με τεράστια ποσά σε πλούσιους συλλόγους ανά την Ευρώπη, ενώ αποχώρησε και ο «μαέστρος» Τεν Χαγκ, ο προπονητής που είχε δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό ποδοσφαιρικό σύνολο. Ο Μαρκ Όφερμαρς, ο οποίος είχε ξεκινήσει από το 2012 την αναμόρφωση του συλλόγου, αντικαταστάθηκε από άπειρα στελέχη, τα οποία συνεργάστηκαν με τον Βαν Ντερ Σαρ, τον τότε γενικό διευθυντή του Άγιαξ, αλλά δεν κατάφεραν να αντικαταστήσουν με επιτυχία τους παίκτες και τον προπονητή που αποχώρησαν.

Το καλοκαίρι του 2022 οι πωλήσεις παικτών στον Άγιαξ άγγιξαν το ποσό ρεκόρ των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Ρεκόρ καταγράφηκε και στις αγορές, καθώς ο ολλανδικός σύλλογος δαπάνησε περίπου 100 εκατομμύρια για να φέρει τους παίκτες που συνεχίσουν την επιτυχημένη πορεία. Όμως παρά το διπλό ρεκόρ, ακολούθησε μια καταστροφική σεζόν. Ο Άγιαξ είχε μια αποτυχημένη παρουσία στην Ευρώπη με χαρακτηριστική την πιο βαριά ήττα στην ιστορία του με 6-1 στο Champions League από τη Νάπολι, ενώ στην Ολλανδία τερμάτισε τρίτος μένοντας εκτός της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης για το 2023.

Η περίπτωση Σβεν Μίσλιντατ

Ο Βαν Ντερ Σαρ αποσύρθηκε το καλοκαίρι και τη θέση του διευθυντή ανέλαβε ο Σβεν Μίσλιντατ, με καριέρα στη Στουτγάρδη, τη Ντόρτμουντ και την Άρσεναλ. Χωρίς τα έσοδα από το Champions League, η εντολή που του δόθηκε από τη διοίκηση της ομάδας ήταν να προχωρήσει σε πωλήσεις και να μειώσει τις αμοιβές των ποδοσφαιριστών.

Ο Σβεν Μίσλιντατ ακολούθησε με επιτυχία την οδηγία, ωστόσο η κριτική που του έγινε ήταν πως έδρασε απολύτως με το δικό του κριτήριο, χωρίς να ακούσει κανέναν. Έτσι δημιούργησε μια ομάδα με πολλούς νέους παίκτες, αμφιβόλου ποιότητας, αρκετοί εκ των οποίων δεν είχαν παίξει ποτέ πριν στο υψηλότερο επίπεδο. Ενδεικτική του κλίματος είναι η πρόσφατη δήλωση του προπονητή της ομάδας Μόρις Στάιν, ο οποίος κάρφωσε τον Σβεν Μίσλιντατ για τις επιλογές του.

«Είχαμε μία εσωτερική συμφωνία ότι ο Σβεν θα είναι υπεύθυνος για τις μεταγραφές. Είχα διευκρινίσει σε ποιες θέσεις θέλαμε παίκτες. Εγώ και το επιτελείο μου είχαμε παρουσιάσει τις ιδέες μας, αλλά εκείνος έκανε άλλες επιλογές. Είναι σαφές πως έχουμε ακόμα πολλή δουλειά», δήλωσε και πρόσθεσε: «Ο χρόνος θα δείξει εάν υπάρχει αρκετή ποιότητα στην ομάδα. Δεν πρόκειται να βγάλω συμπεράσματα για παίκτες από ένα ματς. Μπορώ να… ζήσω με πάικτες όπως ο Σούταλο».

Ο νέος διευθυντής ζήτησε πίστωση χρόνου για να δημιουργηθεί μια νέα ομάδα, ωστόσο οι αποτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη και η υπομονή αποδείχθηκε ένα μη ρεαλιστικό αίτημα. Ο Άγιαξ έχει κάνει το χειρότερο ξεκίνημα στην ιστορία του από το 1964. Παράλληλα υπάρχουν υποψίες και για μεταγραφικό σκάνδαλο. Ο Μπόρνα Σόσα ήταν ένας από τους παίκτες που έφερε ο Σβεν Μίσλιντατ. Όπως αποκαλύφθηκε ο Κροάτης εκπροσωπείται από το πρακτορείο μάνατζερ AKA Global, το οποίο φέρεται να έχει μερίδιο στην εταιρεία δεδομένων Matchmetrics, στην οποία κατέχει μετοχές ο Σβεν Μίσλιντατ. Η διοίκηση του Άγιαξ έχει ξεκινήσει έρευνα για την υπόθεση.

Υπομονή τέλος…

Η κρίση κορυφώθηκε την περασμένη Κυριακή στον αγώνα κόντρα στην παραδοσιακή αντίπαλο, τη Φέγενορντ. Ο προπονητής του Άγιαξ είχε προϊδεάσει για τη δυσκολία του αγώνα, λέγοντας πως ενδεχομένως στην κατάσταση που βρίσκεται η ομάδα, να πρέπει να αποδεχθεί μια ισοπαλία ως ένα καλό αποτέλεσμα. Η δήλωση εξόργισε τον κόσμο, όμως το τελικό αποτέλεσμα ήταν ακόμη χειρότερο.

Μέσα στο Άμστερνταμ ο Άγιαξ βρέθηκε να χάνει 0-3. Το παιχνίδι διακόπηκε όταν οργισμένοι οπαδοί άρχισαν να πετούν καπνογόνα και άλλα αντικείμενα στον αγωνιστικό χώρο. Ακολούθησαν επεισόδια γύρω από το γήπεδο και συγκρούσεις των οπαδών με τις αστυνομικές δυνάμεις.

Ένας σύλλογος βαθιά διχασμένος

Το ίδιο βράδυ ο Σβεν Μίσλιντατ απολύθηκε. Όμως το μέλλον της ομάδας παραμένει δυσοίωνο. Όπως γράφει ο Guardian μερικοί οπαδοί υποστηρίζουν μια επιστροφή του Μαρκ Όφερμαρς, ο οποίος έχει επιδείξει επιτυχημένο έργο στο Βέλγιο με την Άντβερπ, η οποία κατέκτησε πέρυσι το νταμπλ και φέτος προκρίθηκε στο Champions League αποκλείοντας την ΑΕΚ. Πολλοί ωστόσο υποστηρίζουν πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να συμβεί.

«Ο σύλλογος είναι διχασμένος», σχολιάζει το βρετανικό μέσο, σημειώνοντας πως η αρχή της κατάρρευσης βρίσκεται σε εκείνη την στιγμή που ο Μαρκ Όφερμαρς αποφάσισε να κατεβάσει το παντελόνι του και να στείλει εικόνα των γενετικών του οργάνων σε μια γυναίκα υπάλληλο της ομάδας, μια φωτογραφία που οδήγησε στην αποκάλυψη της υπόθεσης των σεξουαλικών παρενοχλήσεων από τον πρώην διευθυντή της ομάδας.