Κατηγορούμενοι μένουν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους. Κι όταν τελέσουν αντίστοιχο ή χειρότερο ποινικό αδίκημα, η κοινή γνώμη θεωρεί πως το θύμα θα μπορούσε να είχε γλιτώσει, αν εφαρμοζόταν ο νόμος. Η παραπάνω περιγραφή ταιριάζει στην υπόθεση της Ηλείας, αλλά ταυτίζεται με αρκετές περιπτώσεις που έχουν απασχολήσει και ενίοτε συγκλονίσει το πανελλήνιο.
«Νόμους παραέχουμε. Απλώς, αυτό που πρυτανεύει είναι μια στρεβλή νοοτροπία, η οποία διατρέχει το σύστημα», απαντά έπειτα από σχετική ερώτηση ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου, καλεσμένος στο podcast του Newsbeast. Όσο για τους περιοριστικούς όρους; «Είναι μια μεγάλη ιστορία, που συνδέεται άρρηκτα με το τι είδους υποστηρικτικό σύστημα έχουμε, για να επιτηρούμε τους όρους», σημείωσε ο γνωστός ποινικολόγος και δρ. εγκληματολογίας. «Ο παιδόφιλος, ό,τι όρο και να του βάλεις να μην προσεγγίσει το συγκεκριμένο θύμα, θα πάει σε άλλο», πρόσθεσε.
Ακολουθούν τα σημαντικότερα σημεία από τη συζήτηση με τον Παναγιώτη Παπαϊωάννου.
-Υπάρχει αίσθηση ανομίας; «Υπάρχουν δίκες που γίνονται επί μήνες, υπάρχει καταδικαστική κρίση και μετά ο άλλος φεύγει ελεύθερος. Αυτό νομικά μπορεί να στηρίζεται, αλλά ο απλός πολίτης εισπράττει πως δεν έχει τιμωρηθεί».
-Οι περιοριστικοί όροι. «Το θέμα των όρων, ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, είναι μια μεγάλη ιστορία. Συνδέεται άρρηκτα με το τι είδους υποστηρικτικό σύστημα έχουμε, για να επιτηρούμε τους όρους. Αν είναι ένα τυπικό σύστημα, αν είναι επαρκές σύστημα. Αν περιορίζει τον πρωτοδίκως καταδικασθέντα και με ποιον τρόπο τον περιορίζει».
-Έχουμε νόμους; Εφαρμόζονται; «Νόμους παραέχουμε. Απλώς, αυτό που πρυτανεύει είναι μια στρεβλή νοοτροπία, η οποία διατρέχει το σύστημα: από την Αστυνομία που καλείται να συλλάβει, τον εισαγγελέα που καλείται να χαρακτηρίσει την πράξη, τον ανακριτή που καλείται να αποτιμήσει το υλικό, να παραγγείλει συμπληρωματικές πράξεις και να δει αυτόν τον άνθρωπο που κατηγορείται, θα τον βάλει μέσα ή όχι; Και τον δικαστή που θα τον δικάσει σε πρώτο βαθμό. Και τη δευτεροβάθμια δίκη, αν θα τον κατηγορήσει και πόσο».
-Αλλαγές στον ποινικό κώδικα. «Ο ποινικός κώδικας και ο κώδικας ποινικής δικονομίας άλλαξε έξι φορές τα τελευταία πέντε χρόνια. Δεν σημαίνει πως και πριν υπήρχε σταθερότητα, αλλά έξι φορές τα τελευταία πέντε χρόνια υπό την προϋπόθεση ότι ισχύει πάντα ο ηπιότερος νόμος, αλλά όλοι οι πολίτες έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν πλέον ότι έγιναν μερικές τροποποιήσεις επί τα ηπιότερα για κάποιους λόγους που κανείς δεν ξέρει… Όλο αυτό το σύστημα με τις τόσες αλλαγές, και καλούμενο πάντα να εφαρμόζει το ηπιότερο, μπορεί να οδηγήσει σε τέρατα. Σε τερατογενέσεις περί την τιμώρηση».
–Σεξουαλικά εγκλήματα κατά των παιδιών. «Ένας που έχει πειράξει παιδί, είναι πολύ πιθανό να το ξανακάνει. Να το επιχειρήσει. Έχουν έναν βαθμό υποτροπής υψηλό, όχι χαμηλότερο από άλλα αδικήματα βίας. Ο παιδόφιλος, ό,τι όρο και να του βάλεις, να μην προσεγγίσει το συγκεκριμένο θύμα, θα πάει σε άλλο».
«Αναστέλλουσα δύναμη στην έφεση. Ένοχος για βιασμό ανηλίκου. Πώς τον επιτηρούμε; Η συνηθέστερη μέχρι πρότινος, γιατί θέλω να τονίσω πως έχει μια νομοθετική μεταβολή πολύ σημαντική, η παρουσία στο αστυνομικό τμήμα κάθε 15 ημέρες ή μια εγγυοδοσία ή απαγόρευση εξόδου από τη χώρα. Αυτά θα ήταν αποτρεπτικά, αν είχαμε μηχανισμό επιτήρησης της τηρήσεως αυτών των όρων».
-Ο νόμος Παρασκευόπουλου για την αποσυμφόρηση των φυλακών είχε παρενέργειες;. «Έπρεπε να αποφορτίσουμε τον αριθμό των κρατουμένων στις φυλακές, έπρεπε να βγουν κάποιοι έξω. Σύμφωνοι! Τι μελέτη είχαμε κάνει για το ποιοι πρώτοι πρέπει να βγουν; Καμία. Καμία! Βγήκαν έξω άνθρωποι που είχαν εκτίσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ποινής, όπως παιδόφιλοι, μπράβοι, ανθρωποκτόνοι, εκβιαστές. Δεν υπήρξε ποιοτική ανάλυση ποιοι έπρεπε να βγουν έξω. Ήταν οριζόντιο το μέτρο. Άνοιξαν οι πύλες και βγήκαν διάφορα στοιχεία, τα οποία κανείς μας, αν είχε την επιλογή και τον σχεδιασμό, δεν θα άφηνε να βγουν. Ή θα άφηνε να βγουν με άλλους όρους».
-Ενδοοικογενειακή βία και αντεγκληματική πολιτική. «Τα αδικήματα της ενδοοικογενειακής βίας, που είναι το κρισιμότερο σημείο άσκησης αντεγκληματικής πολιτικής, γιατί μιλάς για τα θύματα, που είναι στην πλειοψηφία τους γυναίκες και για τα ανήλικα, ενώπιον των οποίων συμβαίνουν, ή και τα ανήλικα που είναι και θύματα. Το μέλλον είναι αυτό. Αν δεν κάνεις εκεί την παρέμβαση και δεν αυστηροποιήσεις εκεί το ότι “σήκωσες χέρι;”, θα πας μέσα. “Σήκωσες χέρι ενώπιον του παιδιού;”, είναι πιο αυστηρή η ποινή. Το σύστημα είναι σωστό, για να μπορέσει με ασφάλεια να τον οδηγήσει στο δικαστήριο και να τον τιμωρήσει;»
Δείτε το βίντεο από το στούντιο του Newsbeast
Το podcast σε ηχητικό
