Το 1987 υπήρξε μια χρονιά-σταθμός για την ελληνική οικονομία, καθώς τέθηκε σε ισχύ ένας από τους πιο σημαντικούς και αμφιλεγόμενους φορολογικούς μηχανισμούς, ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ). Σαν σήμερα το 1987, οι Έλληνες κλήθηκαν για πρώτη φορά να πληρώσουν φόρο που οριζόταν ανεξάρτητα από το εισόδημά τους, σε κάθε τους συναλλαγή.
Μέχρι τότε, οι Έλληνες πλήρωναν κυρίως άμεσους φόρους, όπως ο φόρος εισοδήματος, και έμμεσους φόρους σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως δασμούς και ειδικούς φόρους κατανάλωσης, που δεν είχαν την ίδια καθολικότητα και συχνότητα εφαρμογής όπως ο ΦΠΑ.
Η επιβολή του ΦΠΑ, που αρχικά καθορίστηκε σε επίπεδα 6%, 18% και 36% ανάλογα με την κατηγορία αγαθών και υπηρεσιών, είχε άμεσο αντίκτυπο στις τιμές της αγοράς. Καθημερινά προϊόντα και υπηρεσίες, από τα τρόφιμα και τη μετακίνηση μέχρι την ψυχαγωγία, είδαν τις τιμές τους να αυξάνονται, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια στους καταναλωτές. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις, καθώς ο ΦΠΑ επιβάρυνε τη λειτουργία τους και απαιτούσε νέα συστήματα καταγραφής και αποδοτικότερη λογιστική διαχείριση.
Η υιοθέτηση του ΦΠΑ συνιστούσε μια αναγκαία προσαρμογή για τη χώρα, δεδομένου ότι ήταν προϋπόθεση για την πλήρη ένταξη και συμμόρφωση της Ελλάδας με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και είχε στόχο να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και να αυξήσει τα δημόσια έσοδα. Ωστόσο, η εφαρμογή του δεν ήταν εύκολη. Πολλοί κατηγορούσαν την κυβέρνηση ότι δεν υπήρξε επαρκής προετοιμασία για να μετριαστούν οι επιπτώσεις στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ενώ υπήρξαν και καταγγελίες για κακή διαχείριση και ελλείψεις στον έλεγχο της φορολογικής συμμόρφωσης.
Από το 1987 μέχρι σήμερα, ο ΦΠΑ στην Ελλάδα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές. Ο αρχικός υψηλός συντελεστής του 36% καταργήθηκε, ενώ ο κανονικός συντελεστής αυξήθηκε από το 18% στο 24% ενώ ο μειωμένος συντελεστής, που ξεκίνησε στο 6%, αυξήθηκε στο 13% και εξακολουθεί να ισχύει για βασικά αγαθά όπως τρόφιμα και φάρμακα. Παράλληλα, οι κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών που υπάγονται σε κάθε συντελεστή έχουν επανακαθοριστεί πολλές φορές, με ορισμένα είδη να μεταφέρονται στον κανονικό συντελεστή για την αύξηση των εσόδων. Οι αλλαγές αυτές αντανακλούν τις δημοσιονομικές πιέσεις, ιδίως κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, και την προσπάθεια της χώρας να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
45 π.Χ.: Το Ιουλιανό ημερολόγιο τίθεται σε ισχύ στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ορίζοντας την 1η Ιανουαρίου ως νέα ημερομηνία έναρξης του έτους.
1788: Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο των Times του Λονδίνου
1822: Η Α’ Εθνική Συνέλευση των επαναστατημένων Ελλήνων κηρύσσει στην Επίδαυρο την πολιτική ύπαρξη και ανεξαρτησία της Ελλάδος και ψηφίζει το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα, γνωστό ως «Προσωρινόν Πολίτευμα» ή «Νόμος της Επιδαύρου». Η Γαλανόλευκη καθιερώνεται ως η επίσημη σημαία του κράτους.
1863: Ο Αβραάμ Λίνκολν υπογράφει τη Διακήρυξη Χειραφέτησης, απελευθερώνοντας τους σκλάβους στις Συνομόσπονδες Πολιτείες.
1915: Η ασπιρίνη κυκλοφορεί σε μορφή ταμπλέτας.
1942: Αντιπρόσωποι 26 κρατών που μάχονται τον Άξονα, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, υπογράφουν στην Ουάσινγκτον τη «Δήλωση των Ηνωμένων Εθνών», κάνοντας το πρώτο βήμα για την ίδρυση του ΟΗΕ.
1958: Τίθεται σε ισχύ η συνθήκη της Ρώμης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), που είχε υπογραφεί από 6 κράτη (Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία) το Μάρτιο του 1957.
1966: Στο πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αναφέρει: «Ο κομμουνισμός αποτελεί μίασμα, γεννηθέν έξω της Ελλάδος, εμπνεόμενον και κινούμενον έξωθεν. Ηθική του είναι το ψεύδος και η προδοσία. Μολύνει και καθιστά ανύποπτον εχθρόν της πατρίδος πάντα ερχόμενον εις επαφήν με αυτόν, άτομον ή ομάδα, πάντα καλόν Ελληνα, μή διαβλέποντα τον κίνδυνον…». Προκαλούνται έντονες αντιδράσεις.
1966: Τίθεται σε ισχύ στις ΗΠΑ νόμος που επιβάλει την αναγραφή της ένδειξης «Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία» στα πακέτα των τσιγάρων.
1972: Υιοθετείται η παγκόσμια ώρα (UTC).
1981: Η Ελλάδα γίνεται το 10ο μέλος της ΕΟΚ.
1983: Ο πρόγονος του διαδικτύου, Arpanet, αλλάζει επισήμως πρωτόκολλο επικοινωνίας και μετατρέπεται σε παγκόσμιο ιστό (Internet).
1987: Τίθεται σε ισχύ στην Ελλάδα η επιβολή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), επιφέροντας μεγάλη αύξηση των τιμών.
2001: Η Ελλάδα εντάσσεται στη ζώνη του Ευρώ. Η ισοτιμία καθορίζεται σε 1 ευρώ για 1 ECU (1 ευρώ = 340,750 δραχμές).
2002: Το ευρώ αντικαθιστά τη δραχμή και τα εθνικά νομίσματα άλλων 11 κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης λαμβάνει το πρώτο χαρτονόμισμα, σε ειδική εκδήλωση στην Τράπεζα της Ελλάδος.
2017: Τρομοκρατική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη: 39 άτομα σκοτώνονται και 70 τραυματίζονται σε επίθεση σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια των εορτασμών της Πρωτοχρονιάς.
Γεννήσεις
1863 – Γιάννης Πούλακας, έλληνας ζωγράφος, γνωστός για τις μνημειώδεις τοιχογραφίες του και την προσφορά του στην ελληνική τέχνη, ιδιαίτερα με την απεικόνιση ιστορικών γεγονότων.
1881 – Παντελής Χορν, έλληνας στρατιωτικός και θεατρικός συγγραφέας, με σπουδαία έργα που σημάδεψαν την ελληνική δραματουργία, όπως «Το Φιντανάκι».
1893 – Μαρδοχαίος Φριζής, έλληνας στρατιωτικός, από τους πρώτους ήρωες του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, γνωστός για την ανδρεία και την αυτοθυσία του στο μέτωπο της Αλβανίας.
1895 – Τζέι Έντγκαρ Χούβερ, αμερικανός αξιωματούχος, πρώτος διευθυντής του FBI, που διαμόρφωσε τη λειτουργία του οργανισμού και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία της αμερικανικής πολιτικής.
1897 – Γεωργία Βασιλειάδου, ελληνίδα ηθοποιός, εμβληματική φιγούρα του ελληνικού κινηματογράφου, με ιδιαίτερη αγάπη από το κοινό για τους κωμικούς της ρόλους.
1904 – Βασίλης Αυλωνίτης, έλληνας ηθοποιός, κορυφαίος εκπρόσωπος του ελληνικού κινηματογράφου και θεάτρου, με χαρακτηριστική παρουσία στις κωμικές ταινίες της χρυσής εποχής του σινεμά.
1912 – Νικηφόρος Βρεττάκος, έλληνας συγγραφέας και ποιητής, με έργα που υμνούν την ειρήνη, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη φύση.
1956 – Κριστίν Λαγκάρντ, γαλλίδα πολιτικός, με σημαντική καριέρα στον τομέα της οικονομικής διαχείρισης, πρώτη γυναίκα επικεφαλής του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
1957 – Ευάγγελος Βενιζέλος, έλληνας πολιτικός, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός, με πλούσια δράση στη νομική επιστήμη και τη δημόσια διοίκηση.
Θάνατοι
379 – Μέγας Βασίλειος, χριστιανός θεολόγος και επίσκοπος Καισαρείας, από τις σημαντικότερες μορφές του πρώιμου χριστιανισμού
1894 – Χάινριχ Χερτζ, γερμανός φυσικός, θεμελιωτής της θεωρίας των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων
1953 – Χανκ Γουίλιαμς, αμερικανός τραγουδιστής και συνθέτης, πρωτοπόρος της country μουσικής
1992 – Γκρέις Μάρεϊ Χόπερ, αμερικανίδα επιστήμονας υπολογιστών, από τις πρώτες που εργάστηκαν σε προγραμματισμό και δημιουργός του COBOL
2019 – Μάρκος Μέσκος, έλληνας ποιητής και λογοτέχνης
Επέτειοι – Παγκόσμιες Ημέρες
Ημέρα Κοινού Κτήματος
Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης
Γιορτάζουν
Βασίλειος, Βασιλεία, Βασιλικός, Βασιλική, Εμμέλεια, Τηλέμαχος, Τηλεμαχία
