Το Ισραήλ εντείνει τις χερσαίες επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ παράλληλα το σφυροκόπημα από αέρος συνεχίζεται με χιλιάδες νεκρούς στον παλαιστινιακό θύλακα. Όμως στην άλλη πλευρά του τείχους, στο εσωτερικό του εβραϊκού κράτους, μαίνεται μια πολιτική μάχη για την αποτυχία περιορισμού της Χαμάς, την εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων, αλλά και το ευρύτερο σχέδιο της πολιτικής ηγεσίας και την επόμενη ημέρα του πολέμου.
Στον πυρήνα αυτής της αντιπαράθεσης βρίσκεται ο πρωθυπουργός της χώρας Μπενιαμίν Νετανιάχου και το πολιτικό του μέλλον. Η εξουσία του πολιτικού, που επί σχεδόν δύο δεκαετίες πρωταγωνιστεί στην πολιτική σκηνή της χώρας, φαίνεται πως ξεθωριάζει, παρότι έχει αποδείξει αρκετές φορές στο παρελθόν την ικανότητά του να επιβιώνει πολιτικά.
Κατηγορώ κατά Νετανιάχου
Ο Νετανιάχου δέχεται σφοδρή κριτική από το μεγαλύτερο μέρος της ισραηλινής κοινωνίας. Τον κατηγορούν για την καταστροφική στρατηγική έναντι της Χαμάς και την αδυναμία αποτροπής της πρωτοφανούς επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου. Τον χαρακτηρίζουν επίσης ακατάλληλο να ηγηθεί των επιχειρήσεων ενάντια στην παλαιστινιακή οργάνωση και υποστηρίζουν πως θα πρέπει να αποχωρήσει από την εξουσία με το τέλος του πολέμου.
Και η κυβέρνηση Νετανιάχου ήταν ήδη αντιμέτωπη με μια πολιτική κρίση, πριν τον πόλεμο, για τις νομοθετικές αλλαγές που περιόριζαν τις εξουσίες του δικαστικού συστήματος. Το σχέδιό είχε προκαλέσει σφοδρές πολιτικές αντιδράσεις, εντός και εκτός Ισραήλ, και ένα κύμα μαζικών διαδηλώσεων.
Ο ισραηλινός στρατός (IDF) είναι πλέον πολύ πιο δημοφιλής και θεωρείται πολύ πιο αξιόπιστος από τον ισραηλινό πρωθυπουργό. Και αυτό επιτείνει την εσωτερική διαμάχη και τις διαιρέσεις στην ισραηλινή ηγεσία. Ένα διευρυνόμενο ρήγμα εντός του πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου. Ο ένας κατηγορεί τον άλλον για την «11η Σεπτεμβρίου» του Ισραήλ, την επίθεση της Χαμάς που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 1.400 ανθρώπους, αλλά και τις καθυστερήσεις στην εξέλιξη των χερσαίων επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας και τη διαχείριση της υπόθεσης των ομήρων που απήχθησαν από την ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση.
Η δε αυξανόμενη διεθνής αντίθεση στην ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και τους βοβμαρδισμούς, που έχουν προκαλέσει το θάνατο περισσότερων από 9.000 ανθρώπων μεταξύ των οποίων πολλών αμάχων και παιδιών, κλονίζει περαιτέρω την ισραηλινή ηγεσία.
Πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση μεταφέρουν σε διεθνή μέσα ένα εξαιρετικά αρνητικό κλίμα στο εσωτερικό του πολεμικού συμβουλίου, το οποίο μάλιστα έχει σε ένα μικρό βαθμό εξωτερικευθεί. Η ηγεσία του Ισραηλινού στρατού τις προηγούμενες ημέρες «κάρφωνε» την πολιτική ηγεσία για τη στασιμότητα των επιχειρήσεων, ενώ ο ίδιος ο Μπενιαμίν Νετανιάχου με ανάρτησή του στο Χ, την οποία αναγκάστηκε να κατεβάσει μετά από σφοδρές αντιδράσεις, κατηγόρησε τις δυνάμεις και τις υπηρεσίες ασφαλείας για λάθος εκτιμήσεις σχετικά με τη Χαμάς.
Ήταν τόσο διάχυτη η αίσθηση της εσωτερικής διαμάχης που ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ και ο αρχηγός του στρατιωτικού επιτελείου, Χέρτσι Χαλέβι, αναγκάστηκαν να εκδώσουν μια ασυνήθιστη κοινή δήλωση εν καιρώ πολέμου, που διαβεβαίωνε τους ισραηλινούς πως «εργάζονται στενά και σε πλήρη συνεργασία, με απόλυτη και αμοιβαία εμπιστοσύνη για μια αποφασιστική νίκη».
«Ο λάθος άνθρωπος, στη λάθος θέση, στη λάθος στιγμή»
Η ισραηλινή ηγεσία έχει προκαλέσει σοβαρές αμφιβολίες και για ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα, το πιο κομβικό: Φαίνεται πως δεν έχει ένα ρεαλιστικό σχέδιο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την επόμενη ημέρα στη Λωρίδα της Γάζας εάν τελικά «εξαλειφθεί» η Χαμάς, βάσει του διακηρυγμένου στόχου από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. «Οι στόχοι ίσως δεν είναι επιτεύξιμοι», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο Αμερικανών αξιωματούχων, ενώ ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν, που επίσημα έχει ταχθεί υπέρ της λύσης των δύο κρατών, έχει δηλώσει πως το Ισραήλ χρειάζεται «σαφήνεια σχετικά με τους στόχους και μια ειλικρινή αξιολόγηση σχετικά με το εάν ο δρόμος στον οποίο βαδίζει θα επιτύχει αυτούς τους στόχους».
«Ενδεχομένως είναι ο λάθος άνθρωπος, στη λάθος θέση, τη λάθος στιγμή», σχολιάζει ο Economist, και συνοψίζει: «Έχει χάσει την εμπιστοσύνη της ισραηλινής κοινωνίας, δυσκολεύεται να διευθύνει αποτελεσματικά το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο και είναι ο πλέον ακατάλληλος για να προωθήσει μια λύση των δύο κρατών που έστω και σιωπηρά απαιτούν οι ΗΠΑ ως αντάλλαγμα για την υποστήριξη τους».
Οι ΗΠΑ προετοιμάζονται για αλλαγή
Το κλίμα για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι εξαιρετικά αρνητικό και αυτό φαίνεται πως αξιολογείται από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το Politico, που επικαλείται ανώτερα στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης, ο Τζο Μπάιντεν και κορυφαίοι σύμβουλοί του έχουν συζητήσει την πιθανότητα οι πολιτικές μέρες του ισραηλινού πρωθυπουργού να είναι μετρημένες.
Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα το οποίο όπως ήταν αναμενόμενο διαψεύδεται επίσημα από τον Λευκό Οίκο, ο αμερικανός πρόεδρος φέρεται να του μετέφερε και κατ’ ιδίαν αυτόν τον προβληματισμό σε μια πρόσφατη συνομιλία τους, ενώ παρασκηνιακά αμερικανοί αξιωματούχοι φέρονται να πραγματοποιούν επαφές και με πολιτικούς της αντιπολίτευσης, οι οποίοι προς ώρας σιωπούν λόγω του εν εξελίξει πολέμου. Πληροφορίες αναφέρουν ακόμη πως με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον πραγματοποιούνται συνομιλίες με τον Μπένι Γκαντζ, τον Ναφτάλι Μπένετ, τον Γιαΐρ Λαπίντ, αλλά και άλλες πολιτικές προσωπικότητες.
Οι ίδιες πηγές σημείωσαν επίσης πως ο Τζο Μπάιντεν έφτασε στο σημείο να προτείνει στον Νετανιάχου να συγκεντρώσει τα διδάγματα που έχει λάβει σε αυτή την κρίσιμη περίοδο για να τα μεταφέρει, μαζί με τα σχεδιαζόμενα σενάρια, στον πιθανό διάδοχό του. Πρόκειται για μια έμμεση επισήμανση, όπως σχολιάζει το Politico, πως ο Νετανιάχου μπορεί να μην είναι στην εξουσία εάν η σύγκρουση ενάντια στη Χαμάς αποδειχθεί μακροχρόνια, όπως εξάλλου ο ίδιος ο ισραηλινός πρωθυπουργός έχει δηλώσει.
Το πρόσφατο ταξίδι του Μπάιντεν στο Τελ Αβίβ ήταν μια ξεκάθαρη κίνηση δημόσιας υποστήριξης, όμως σε ιδιωτικό επίπεδο, ο αμερικανός πρόεδρος φέρεται να προέτρεψε τον ισραηλινό πρωθυπουργό να προχωρήσει προσεκτικά και να μη διευρύνει τον πόλεμο. Ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος η σύρραξη να γενικευτεί με την εμπλοκή του Ιράν, προκαλώντας μια διεθνή στρατιωτική και οικονομική ανάφλεξη. Του επανέλαβε επίσης πως η λύση των δύο κρατών θα πρέπει να είναι προτεραιότητα και να έχει υπόψη του τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθηθούν εάν εξοντωθεί η Χαμάς.
«Περιορισμένος ο χρόνος του στην εξουσία»
Ένας νυν και ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ επίσης επιβεβαίωσαν στο Politico πως η κυβέρνηση του Μπάιντεν πιστεύει πως ο Νετανιάχου έχει περιορισμένο χρόνο στην εξουσία. Ο νυν αξιωματούχος είπε ότι η εσωτερική προσδοκία ήταν ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός πιθανότατα θα μπορέσει να παραμείνει μερικούς μήνες, ή τουλάχιστον μέχρι να τελειώσει η πρώιμη φάση μάχης της στρατιωτικής εκστρατείας του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.
Ωστόσο και οι τέσσερις αξιωματούχοι επεσήμαναν την απόλυτη απρόβλεπτη πολιτική του Ισραήλ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν φοβάται ότι ο Νετανιάχου μπορεί να συνδέει το δικό του πολιτικό μέλλον με τον πόλεμο με τη Χαμάς και θα μπορούσε κάποια στιγμή να κινηθεί για να κλιμακώσει τη σύγκρουση. «Ο Νετανιάχου δεν ενδιαφέρεται για την ασφάλεια, δεν τον ενδιαφέρουν οι όμηροι, μόνο η πολιτική», δήλωσε σύμφωνα με το Al Jazeera ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Άβιγκορ Λίμπερμαν, κάποτε υπουργός Άμυνας του Νετανιάχου.
Ανώτερος αξιωματούχος του Λικούντ, του κόμματος του Νετανιάχου, ανέφερε ότι η μοίρα του εξαρτάται από την εξέλιξη του πολέμου με τη Χαμάς, αλλά είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσει ως ηγέτης του κόμματος και κατ’ επέκταση ως πρωθυπουργός. Για εκείνον είναι «το τέλος του παιχνιδιού», ανέφερε ο αξιωματούχος για να προσθέσει ότι «θα βρείτε πολύ λίγους ανθρώπους που θα έλεγαν το αντίθετο».
«Ακόμα και το καλύτερο σενάριο για το Ισραήλ σε αυτόν τον πόλεμο δεν θα κρατούσε πιθανότατα τον Νετανιάχου στην εξουσία επειδή η φρίκη της τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου θα παραμείνει στο μυαλό των Ισραηλινών και επειδή τόσοι πολλοί Ισραηλινοί ήδη αποδίδουν άμεσα την έλλειψη ασφάλειας στις πολιτικές του Νετανιάχου», εκτίμησε στο Politico ο Χαγκάρ Τσεμαλί, πρώην στέλεχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και του Υπουργείου Οικονομικών στην κυβέρνηση Ομπάμα και πρόσθεσε:
«Όμως ακόμα κι αν ο πόλεμος κρατήσει χρόνο ή ανοίξουν πρόσθετα μέτωπα, εξακολουθώ να πιστεύω ότι ο Νετανιάχου είναι στο δρόμο για να φύγει επειδή οι Ισραηλινοί ήδη αναρωτιούνται δημόσια αν είναι πραγματικά το κατάλληλο άτομο, όχι απλώς για να κερδίσει αυτή τη συγκεκριμένη μάχη εναντίον της Χαμάς, αλλά την ευρύτερη μάχη για ένα ειρηνικό και ασφαλές Ισραήλ».
