«Είμαστε έτοιμοι, θα γίνει σύντομα»… Ο ισραηλινός στρατός έχει ανακοινώσει πως έχει ολοκληρώσει τους σχεδιασμούς για μια χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας και αναμένει την εντολή από την πολιτική ηγεσία. Ο παλαιστινιακός θύλακας έχει μετατραπεί σε μια κόλαση επί Γης, με τους νεκρούς Παλαιστίνιους να ξεπερνούν τους 2.700, ενώ το Ισραήλ συνεχίζει το σφυροκόπημα από αέρος.

Εν τω μεταξύ σε εξέλιξη βρίσκονται διπλωματικές επαφές σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί μια γενίκευση της σύγκρουσης με την εμπλοκή του «άξονα της αντίστασης» (Ιράν, Χεζμπολάχ, Συρία), που όπως προειδοποίησε το Ιράν, βρίσκεται με το χέρι στη σκανδάλη. Η εμπλοκή της Τεχεράνης θα πυροδοτούσε μια κλιμάκωση του μετώπου στη Μέση Ανατολή με απρόβλεπτες διεθνείς επιπτώσεις, στρατιωτικές και οικονομικές. Αυτός είναι και ο λόγος που η Δύση επιμένει να αφήνει το Ιράν εκτός κάδρου από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, ενώ ο Αραβικός Σύνδεσμος ζητά παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα και άνοιγμα ανθρωπιστικών διαδρόμων.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δηλώσει πως η στρατιωτική επιχείρηση των ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας «θα αλλάξει τη Μέση Ανατολή». Εμπειρογνώμονες στη Μέση Ανατολή ερμηνεύουν τις δηλώσεις και τις κινήσεις της ισραηλινής ηγεσίας ως μαρτυρία ενός σχεδίου για αλλαγή του χάρτη της περιοχής, με απομάκρυνση των παλαιστινίων από τα εδάφη τους σε Λωρίδα της Γάζας και Δυτική Όχθη, και προσάρτησης των δυο περιοχών (ή μεγάλου μέρος αυτών) από το Ισραήλ.

Κάτι τέτοιο απαιτεί την κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας με πολλούς αναλυτές να εκφράζουν επιφυλάξεις για τη δυνατότητα να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Αναμφίβολα το Ισραήλ έχει συντριπτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα, όμως πρακτικά η μόνιμη παρουσία των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας στον παλαιστινιακό θύλακα είναι εξαιρετικά δύσκολη, εκτός και εάν «αδειάσει» η Λωρίδα της Γάζας από Παλαιστίνιους. Ενδεχομένως αυτό θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί και από το άνοιγμα της Ράφα για τη μετακίνηση των παλαιστινίων στην πλευρά της Αιγύπτου.

Η ισραηλινή ηγεσία εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει, όμως οι διεθνείς σύμμαχοί της μέρα με τη μέρα εκφράζουν όλο και περισσότερες επιφυλάξεις για τους σχεδιασμούς. Το χειρότερο για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι πως αυτές οι επιφυλάξεις εκφράζονται πλέον και επίσημα και μάλιστα από τον στενότερο σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ.

Οποιαδήποτε κίνηση του Ισραήλ να καταλάβει τη Γάζα θα ήταν «μεγάλο λάθος», τόνισε ο Τζο Μπάιντεν, Μάλιστα ο πρόεδρος των ΗΠΑ αν και εξέφρασε την υποστήριξή του για την εξάλειψη της μαχητικής ομάδας της Χαμάς, υπογράμμισε, στέλνοντας μήνυμα στο Ισραήλ, πως θα πρέπει να υπάρξει ένας δρόμος για ένα παλαιστινιακό κράτος.

Όταν ο Νετανιάχου «πόνταρε» στη Χαμάς

Η σφαγή πολιτών εντός του εβραϊκού κράτους από τη Χαμάς προκάλεσε σοκ σε κάθε επίπεδο της ισραηλινής κοινωνίας, αλλά και ταπείνωση για την αδυναμία των θεωρητικά «πανίσχυρων» υπηρεσιών ασφαλείας να αποτρέψουν την επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης. Και η αποτυχία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη για την ισραηλινή ηγεσία, εάν κανείς συνυπολογίσει, όπως αναφέρεται σε άρθρο του Foreign Policy, πως οι κυβερνήσεις Νετανιάχου «πόνταραν» στη Χαμάς για την εξυπηρέτηση της στρατηγικής τους.

Με την ασφάλεια του Iron Dome (της αντιπυραυλικής άμυνας), του πανίσχυρου στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, η ισραηλινή ηγεσία είχε την πεποίθηση πως είχε εξουδετερώσει κάθε ικανότητα της Χαμάς να βλάψει πραγματικά το Ισραήλ. Και επιπλέον η επικράτηση της Χαμάς εξυπηρετούσε, όπως ο ίδιος ο Νετανιάχου είχε ομολογήσει, έναν σημαντικότερο στόχο.

Σύμφωνα με τη Haaretz, τον Μάρτιο του 2019, σε μια συνάντηση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είχε δηλώσει: «Όποιος θέλει να εμποδίσει την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους πρέπει να υποστηρίξει την ενίσχυση της Χαμάς και τη μεταφορά χρημάτων. Αυτό είναι μέρος της στρατηγικής μας—να απομονώσουμε τους Παλαιστίνιους στη Γάζα από τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη».

Εν ολίγοις, μετατρέποντας τη Λωρίδα της Γάζας σε μια φυλακή με «αρχηγό» κρατουμένων μια αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα «τρομοκρατική οργάνωση», η κυβέρνηση Νετανιάχου μπορούσε να επικεντρωθεί στους εποικισμούς της Δυτικής Όχθης, προχωρώντας σταδιακά στην προσάρτηση περισσότερων εδαφών. Όμως όσο οι «δεσμοφύλακες» κοίταζαν από την άλλη πλευρά, οι «κρατούμενοι» οργάνωναν την «εξέγερσή» τους.

Το «Κατηγορώ» για Νετανιάχου

Τις ευθύνες του Νετανιάχου φαίνεται πως τις αντιλαμβάνεται και μεγάλο μέρος της Ισραηλινής κοινωνίας παρά το σοκ και το αίσθημα της εκδίκησης για την επίθεση της Χαμάς, την πιο φρικαλέα και φονικότερη επίθεση στο εβραϊκό κράτος από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Οι νεκροί από την ισραηλινή πλευρά του τείχους της Λωρίδας της Γάζας είναι περισσότεροι από 1.400 και η κριτική προς τον πρωθυπουργό του Ισραήλ αυξάνεται.

Η πλειονότητα των Ισραηλινών δηλώνουν πως ο Νετανιάχου και η κυβέρνησή του είναι υπεύθυνοι για την κατάσταση που βιώνουν. «Η οργή προς τον Νετανιάχου είναι τεράστια σε ολόκληρη τη χώρα», σχολιάζει το περιοδικό Spiegel.

«Τους τελευταίους μήνες πολλοί πολίτες είδαν πώς ο Νετανιάχου διχάζει τη χώρα, καθώς και πώς η σχεδιαζόμενη δικαστική μεταρρύθμιση, που αποσκοπεί στην κατάλυση της διάκρισης των εξουσιών, διέσπασε την ισραηλινή κοινωνία. Όμως, μετά τη βίαιη επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου οι άνθρωποι συνειδητοποιούν επιπλέον ότι ο Νετανιάχου και οι ακροδεξιοί και εθνικιστές-ορθόδοξοι σύμμαχοί του έχουν απογοητεύσει τη χώρα και τους πολίτες της», αναφέρει το γερμανικό περιοδικό και προσθέτει:

«Τις τελευταίες εβδομάδες οι στρατιωτικές και μυστικές υπηρεσίες προειδοποιούσαν επανειλημμένως ότι η διαμάχη για τη δικαστική μεταρρύθμιση αποδυναμώνει το Ισραήλ, κάτι που οι εχθροί του εβραϊκού κράτους θα εκμεταλλευτούν και θα επιτεθούν στη χώρα. Ο Νετανιάχου όμως δεν άκουγε: Το μόνο που ήθελε ήταν να βρει έναν τρόπο να τερματιστούν οι νομικές διαδικασίες όπου ήταν υπόδικος για διαφθορά. Εάν ο Νετανιάχου καταδικαστεί, μπορεί να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης. […] Στον σκοπό αυτό ο Νετανιάχου θυσίασε τα πάντα: την ενότητα της χώρας, την οικονομία, ακόμη και την ασφάλεια».

Τα αποτελέσματα της τελευταίας δημοσκόπησης ήταν κόλαφος για τον ισραηλινό πρωθυπουργό. Τέσσερις στους πέντε εβραίους Ισραηλινούς πιστεύουν ότι η κυβέρνηση της χώρας τους και ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου φέρουν ευθύνη για την αποτυχία να αποτραπεί η μαζική εισβολή των μαχητών της Χαμάς και τις σφαγές στο νότο του Ισράηλ.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έρευνα κοινής γνώμης που δημοσίευσε η Jerusalem Post, το 86% των ερωτηθέντων στη δημοσκόπηση του Dialog Center, συμπεριλαμβανομένου του 79% των υποστηρικτών του κυβερνητικού συνασπισμού, τόνισε πως θεωρεί την αιφνιδιαστική και επιτυχημένη επίθεση από τη Γάζα ως «αποτυχία της ηγεσίας της χώρας».

Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες στη δημοσκόπηση (94%) ανέφεραν πως πιστεύουν ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ ευθύνεται σε κάποιο βαθμό για την έλλειψη ετοιμότητας που κατέστησε δυνατή την επίθεση. Το 75% μάλιστα απάντησε ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης.

Επίσης το 56% δήλωσε ότι πιστεύει πως ο Νετανιάχου πρέπει να παραιτηθεί στο τέλος του πολέμου, με το 28% των ψηφοφόρων του κυβερνητικού συνασπισμού μάλιστα να δηλώνει πως συμφωνεί με αυτήν την άποψη. Επιπλέον, το 52% των ερωτηθέντων είπαν ότι θα επιθυμούσαν σε μελλοντικό χρόνο να παραιτηθεί και ο υπουργός Άμυνας της χώρας Γιόαβ Γκαλάντ. Τέλος, οι περισσότεροι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι δεν εμπιστεύονται την παρούσα κυβέρνηση να ηγηθεί του πολέμου στη Γάζα.

«Ο Νετανιάχου έχε χάσει ήδη τον πρώτο πόλεμο»

Ο Νετανιάχου «έχει ήδη χάσει τον πρώτο πόλεμο, αυτόν στο εσωτερικό της χώρας του», σχολιάζει το Spiegel. «Οι μέρες του Νετανιάχου είναι μετρημένες και το ξέρει. Δεν θα επιβιώσει από αυτήν την κρίση. Η πολιτική του καριέρα έχει τελειώσει. Αυτό που συνέβη δεν έχει προηγούμενο από τη δημιουργία του κράτους το 1948. Θα γίνει έρευνα. Θα είναι τρομερό. Μετά από αυτό, θα τελειώσει και αυτό το ξέρει καλά», εκτίμησε ο Ντάνιελ Μπενσίμον, ισραηλινός πολιτικός εμπειρογνώμονας.

«Ο Νετανιάχου βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Όλοι τον πιέζουν, συμπεριλαμβανομένου του κόμματός του», υπογραμμίζει στους «Times of Israel» ο Ακίβα Έλνταρ, βετεράνος ισραηλινός πολιτικός σχολιαστής, τονίζοντας πως «ακόμη και η υποστήριξη που προσφέρει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δεν είναι λευκή επιταγή».

«Ο Μπίμπι πρέπει να καταστρέψει την υποδομή της Χαμάς, σίγουρα. Αν όμως αυτό έχει το κόστος να πεθάνουν παιδιά από την πείνα στη Γάζα, τότε η παγκόσμια γνώμη, που προς το παρόν είναι ευνοϊκή για το Ισραήλ, θα μεταβληθεί», ανέφερε και πρόσθεσε: «Θέλει η απάντηση να είναι ανάλογη με τις φρικαλεότητες που διέπραξε η Χαμάς. Αλλά ο Νετανιάχου δεν έχει την πολυτέλεια να έχει στα χέρια του τον θάνατο 1.000 ακόμη ισραηλινών στρατιωτών ή των ομήρων».

Ο Ρουβέν Χαζάν, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο υπογράμμισε πως η συνολική προσέγγιση του Νετανιάχου απέναντι στη Χαμάς απέτυχε. «Η κοινή γνώμη θα τον κάνει να πληρώσει ένα τίμημα όταν όλα αυτά τελειώσουν. Η προσέγγισή του ήταν εσφαλμένη. Η Χαμάς βρίσκεται στην εξουσία στη Γάζα από το 2007, ο Νετανιάχου εξελέγη το 2009, ήταν επικεφαλής σχεδόν ταυτόχρονα. Και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η ισλαμιστική απειλή έχει αυξηθεί τόσο πολύ», τόνισε.

«Όταν μπαίνεις στη Γάζα ποτέ δεν ξέρεις σε ποια κατάσταση θα βγεις»

Ο απόστρατος στρατηγός Γιάακοβ Άμιντρορ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, επισημαίνει πως η κυβέρνηση έκανε ένα τεράστιο λάθος «πιστεύοντας ότι μια τρομοκρατική οργάνωση θα μπορούσε να αλλάξει το DNA της». «Είναι η στιγμή του Ισραήλ να καταλάβει ξανά τη Γάζα;», διερωτάται η Jerusalem Post με τον Ακίβα Έλνταρ να υπογραμμίζει πως η απάντηση δεν είναι τόσο ξεκάθαρη. «Όταν μπαίνεις στη Γάζα, ποτέ δεν ξέρεις σε ποια κατάσταση θα βγεις. Είναι όλο το δίλημμα του Νετανιάχου. Θα είναι αρκετά λογικός για να πάρει τη σωστή απόφαση;».