Συνέβη ένα βράδυ που ήμουν σπίτι μόνος μου. Ένα κορίτσι μου έστειλε αίτημα φιλίας στο Facebook. Δεν βρήκα κάτι περίεργο σε αυτό. Συχνά δέχομαι αιτήματα φιλίας από παλιούς συμμαθητές που δεν γνωρίζω καλά. Την επόμενη ημέρα, έλαβα ένα μήνυμα που έλεγε: «Γεια, πώς είσαι; Είδα το προφίλ σου και μου άρεσες». Οπότε κοίταξα και εγώ το προφίλ της. Και ήταν πραγματικά όμορφη. Το ίδιο βράδυ άρχισε να μου στέλνει μηνύματα μέσω Skype. Ήταν, λέει, 23 ετών, οι γονείς της είχαν πεθάνει και ζούσε με τη μεγαλύτερη αδερφή της στον Λίβανο. Βαριόταν γιατί δεν σπούδαζε ή δούλευε και η αδερφή της ήταν πολύ αυστηρή. Τη ρώτησα για τα χόμπι της και η απάντησή της ήταν πως της αρέσει το σεξ. Το λατρεύει, για την ακρίβεια. «Χμ», σκέφτηκα, «αυτό είναι ενδιαφέρον». Στο σημείο αυτό η περιέργεια με έχει κυριεύσει, αλλά είμαι παράλληλα και αβέβαιος γιατί είναι περίεργο το πόσο εύκολα μιλάει για το σεξ με έναν απολύτως άγνωστο. Αλλά κι εγώ βαριόμουν, η κοπέλα μου ήταν εκτός πόλης και δεν είχα τίποτα να κάνω. Οπότε, σκέφτηκα, «γιατί όχι, θα τσατάρω με αυτό το κορίτσι και θα δούμε πού θα βγει». Στην πορεία της κουβέντας μας, με ρωτά αν έχω κάμερα στον υπολογιστή. Ανοίγω λοιπόν το βίντεο και τη ρωτάω: «Μπορώ να σε δω κι εγώ;». Ανοίγει και εκείνη το βίντεο και μόλις τη βλέπω, διαπιστώνω και πάλι ότι είναι πραγματικά όμορφη. Συνεχίζουμε να μιλάμε, αλλά αποκλειστικά γραπτώς. Υποστηρίζει πως φοβάται ότι η αδερφή της θα την ακούσει. Όπως μιλάμε με μηνύματα, μου λέει πως η κουβέντα μαζί μου την ανάβει. Σκέφτομαι πως επειδή ζει με την αυστηρή αδερφή της, στον νότο του Λιβάνου και όχι σε κάποια μεγάλη πόλη, όπως η Βηρυτός, ίσως να νιώθει καταπιεσμένη και να αναζητά διεξόδους μέσω του διαδικτύου. Η συζήτηση αρχίζει να γίνεται επικίνδυνα προσωπική. Μου ζητά να βγάλω τα ρούχα μου και ανταποκρίνομαι. «Σειρά σου», της λέω. Ξαπλώνει λοιπόν στο κρεβάτι, γδύνεται και αρχίζει να αυνανίζεται. Δεν είχα δει ποτέ ξανά κάτι τέτοιο. Ήταν τόσο εύκολο. Τόσο καλό για να είναι αληθινό. Αρχίζω και εγώ να αυνανίζομαι. Μετά από λίγα λεπτά προσποιείται πως έχει οργασμό. Γυμνή ακόμη, επιστρέφει στο πληκτρολόγιο για να συνεχίσει την κουβέντα μαζί μου. Με ρωτά τι κάνω στη ζωή μου και της λέω πως δουλεύω στον τομέα του μάρκετινγκ στο Μιλάνο. «Οπότε πρέπει να είσαι πλούσιος», λέει. «Εντάξει, τα καταφέρνω», της απαντάω. Μου λέει ύστερα πως ακούει την αδερφή της να έρχεται, οπότε ντύνεται και βγαίνει offline. Δεν περνά μισή ώρα και λαμβάνω ένα μήνυμα στο Facebook. «Πρόσεξε», γράφει, «είμαι ένας άντρας και σε κατέγραψα σε βίντεο να αυνανίζεσαι. Θέλεις να το δεις;». Και μου στέλνει ένα βίντεο διάρκειας πέντε λεπτών. «Έχω μια λίστα των φίλων σου και των συγγενών σου στο Facebook – τη μητέρα σου, την αδερφή σου, τα ξαδέρφια σου», λέει. «Έχεις μία εβδομάδα να μου στείλεις 5.000 ευρώ αλλιώς θα τους στείλω το βίντεο». Ήμουν σε σοκ. Η πρώτη μου σκέψη ήταν να του στείλω αμέσως τα χρήματα. Αλλά γρήγορα την έσβησα ή τον έσβησα από τις επαφές μου στο Skype και αμέσως έλαβα ένα μήνυμα στο WhatsApp. «Γεια, είμαι εδώ», έλεγε.
Η ιστορία του Σαμίρ και η ώρα της πληρωμής
Η ιστορία του νεαρού αυτού άντρα από την Παλαιστίνη, ο οποίος ζει στο εξωτερικό, είναι μία από τις πολλές ιστορίες που σχετίζονται με ένα νέο και ιδιαίτερα ανησυχητικό φαινόμενο: τη χρήση του σεξ μέσω του διαδικτύου με στόχο να απειληθούν και να εκβιαστούν νεαροί άνθρωποι.
Ο Σαμίρ (δεν είναι το πραγματικό του όνομα) μίλησε στο BBC για την περιπέτειά του. Η αντίδρασή του όταν άρχισε ο εκβιασμός του ήταν να αρχίσει τα παζάρια. Του είπε πως δεν είχε 5.000 ευρώ. «Φυσικά και έχεις, έχεις μια καλή δουλειά στην Ευρώπη», ήταν η απάντηση που πήρε. «Όχι, αυτό ήταν ψέμα, απλώς για να εντυπωσιάσω το κορίτσι. Είμαι απλώς ένας ντελιβεράς», του είπε ο Σαμίρ. «Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά δεν με νοιάζει. Έχεις μία εβδομάδα να μου στείλεις 2.000 ευρώ. Διαφορετικά θα στείλω το βίντεο στην οικογένειά σου». «Προσπάθησα να ηρεμήσω και να σκεφτώ λογικά. Αν του στείλω τα χρήματα, αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσει και δεν θα ζητήσει κι άλλα», λέει ο Σαμίρ. Τότε σκέφτηκε πως αν σταλεί το βίντεο στις επαφές του, θα πάει κατευθείαν στα junk και κανείς δεν θα το ανοίξει. Κι ακόμη κι να το ανοίξουν, ποιος θα ανοίξει ένα αρχείο βίντεο που στάλθηκε από κάποιον άγνωστό; Θα μπορούσε να είναι κάποιος ιός. Οπότε είχε δύο επιλογές: Ή να στείλει τα χρήματα, χωρίς καμία εγγύηση ότι θα σταματήσει εκεί, ή να αρνηθεί, ελπίζοντας ότι κανείς δεν θα δει το βίντεο. Έφτασε και η ημέρα που ήρθε το μήνυμα: «Εντάξει, είμαι έτοιμος να ανεβάσω το βίντεο στο YouTube. «Ανέβασέ το», του απάντησε εκείνος. «Δεν με νοιάζει πλέον». Άλλαξε τις ρυθμίσεις στο προφίλ του, ώστε κανείς να μην μπορεί να αναρτά κάτι στον τοίχο του ή να τον βάλει tag με το όνομά του χωρίς τη συγκατάθεσή του. Τη στιγμή εκείνη έλαβε ένα λινκ του βίντεο στο WhatsApp. Ήταν εκείνος την ώρα που αυνανιζόταν στο YouTube! Άρχισε αμέσως να αναφέρει το βίντεο στο YouTube για σεξουαλικό περιεχόμενο. Πολλές φορές. Το επόμενο μήνυμα που έλαβε έλεγε πως το λινκ θα έφτανε σε λίγο στους συγγενείς του στο Facebook αν δεν πλήρωνε. «Προχώρα, στείλ’ το», του απάντησε ο Σαμίρ. «Δεν μπορούσα να τον πληρώσω. Για αρχή 2.000 ευρώ, μετά ίσως 5.000. Πού θα τελείωνε αυτό;». Ο αποστολέας, εν τω μεταξύ, είχε εκνευριστεί. Άρχισε να στέλνει προσβλητικά μηνύματα, λέγοντας πως θα στείλει το υλικό σε όλους όσους ήξερε. Ο Σαμίρ, πάλι, συνέχιζε να αναφέρει το περιεχόμενο του βίντεο, παρακολουθώντας και πόσες φορές είχε προβληθεί. Έπειτα από περίπου μία ώρα το YouTube κατέβασε το βίντεο. Απ’ όσο μπορούσε να καταλάβει, όλες οι προβολές ήταν δικές του, με εξαίρεση μία. Μπορεί να ήταν του εκβιαστή μετά τον ανέβασμα του βίντεο ή κάποιου συγγενή του. «Ποτέ δεν θα μάθω σίγουρα, αλλά ποτέ κανείς δεν μου είπε τίποτα σχετικό. Ίσως κάποιος συγγενής να το είδε και να μην είπε τίποτα σε κανέναν. «Από τη στιγμή που κατέβηκε το βίντεο, ο τύπος δεν επικοινώνησε ξανά μαζί μου. Φαντάζομαι ότι στράφηκε σε ένα μεγαλύτερο ψάρι. Θυμάμαι όταν τον ρώτησα γιατί τα βάζει με έναν φτωχό τύπο σαν κι εμένα, μου απάντησε: “Νομίζεις ότι δεν στοχεύω και σε πλούσιους στις χώρες του Κόλπου; Φυσικά. Είσαι τυχερός, απ’ ό,τι βλέπω στη σελίδα σου στο Facebook, που δεν είσαι παντρεμένος, αλλιώς θα σου ζητούσα πολλά περισσότερα λεφτά”». Η ιστορία πλέον έχει τελειώσει. Κάθε τόσο όμως ο Σαμίρ τσεκάρει το YouTube για να βεβαιωθεί ότι το βίντεο δεν έχει ανέβει ξανά.
Η «πρωτεύουσα» της βιομηχανίας του sextortion
Η «23χρονη από τον Λίβανο» που αποπλάνησε τον Σαμίρ είναι σχεδόν βέβαιο ότι είναι ένας νεαρός άντρας από το Oued Zem, μια μικρή πόλη στο κεντρικό Μαρόκο που έχει γίνει γνωστή ως η «πρωτεύουσα» της βιομηχανίας του σεξουαλικού εκβιασμού μέσω διαδικτύου (sextortion). Οι εκβιαστές από το Oued Zem ψάχνουν το Facebook για θύματα και μόλις ένας άντρας απαντά σε μια βίντεο-κλήση, είτε μέσω Skype ή και μέσω Facebook, ενεργοποιείται ένα λογισμικό που δείχνει στο θύμα ένα βίντεο που έχει γίνει download από πορνογραφική ιστοσελίδα. Η εξοικείωση των δραστών με αυτό το βίντεο είναι τόσο μεγάλη, που μπορούν να συνομιλούν με τα θύματά τους στα σημεία ακριβώς που το κορίτσι εμφανίζεται να γράφει στο πληκτρολόγιο. «Του ζητάμε να βγάλει τα ρούχα του και να προχωρήσει σε συγκεκριμένες κινήσεις», λέει ένας από τους δράστες στο BBC, με το όνομα Ομάρ (δεν πρόκειται για το πραγματικό του). «Είναι σημαντικό τα γεννητικά του όργανα να είναι εμφανή, καθώς προχωρά σε αυτές τις κινήσεις. Αυτό καταγράφεται έτσι ώστε να φαίνεται και το πρόσωπό του. Μόλις έχουμε το βίντεο, το ανεβάζουμε στο YouTube και στέλνουμε στο θύμα ένα μήνυμα. Και τότε αρχίζουν οι απειλές. Περνούν περίπου 20 λεπτά συνομιλίας, 20 λεπτά για το βίντεο και 20 λεπτά απειλών και διαπραγματεύσεων. Όλοι τους πληρώνουν». «Το αδύναμο σημείο των Αράβων είναι το σεξ. Οπότε ψάχνεις για τις αδυναμίες και τις εκμεταλλεύεσαι. Η άλλη αδυναμία είναι όταν είναι παντρεμένοι, για παράδειγμα. Και υπάρχουν και οι θρησκευόμενοι τύπο. Βλέπεις κάποιον που κουβαλά το Κοράνι και λες: “αποκλείεται να πέσει στην παγίδα, αλλά ας προσπαθήσουμε”. Και όταν προσπαθείς, βλέπεις ότι πέφτει τελικά στην παγίδα». Ο Ομάρ λέει πως κερδίζει 500 ευρώ την ημέρα χάρη στην απάτη και πως εκατοντάδες ακόμη νεαροί άντρες στο Oued Zem κάνουν το ίδιο. Τουλάχιστον 50 γραφεία μεταφοράς χρημάτων στο εξωτερικό υπάρχουν στη μικρή αυτή πόλη. Ο επικεφαλής ενός από αυτά τα γραφεία δήλωσε στο βρετανικό δίκτυο ότι έφταναν στα χέρια του περίπου 8.5000 ευρώ κάθε μέρα και πως η συντριπτική πλειοψηφία αυτών προερχόταν από εκβιασμούς. Υπάρχουν γερμανικά αυτοκίνητα και ιαπωνικές μηχανές στους δρόμους και όμορφα καφέ-εστιατόρια, που λειτουργούν ως «βιτρίνες» για οικογένειες που χρειάζεται να εξηγήσουν την προέλευση όλου αυτού του νέου πλούτου. Στη Βρετανία, ο Wayne May διαχειρίζεται μια διαδικτυακή κοινότητα με μέλη θύματα εξαπάτησης, που προσφέρει στήριξη σε άτομα όπως ο Σαμίρ. Από το 2012, έχει δεχτεί περισσότερα από 14.000 αιτήματα βοήθειας από θύματα στη Βρετανία, τις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο. Πολλοί είναι νεαροί άραβες άντρες, λέει, και περίπου το ένα τρίτο των εξαπατήσεων έχει τις ρίζες του στο Μαρόκο. Στην προ social media εποχή, το Oued Zem στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στα χρήματα που έφταναν στην πόλη από όσους κατοίκους της είχαν μεταναστεύσει και εργάζονταν στην Ευρώπη. Με την οικονομική κρίση το 2008, τα χρήματα αυτά μειώθηκαν δραματικά. Ήταν η εποχή που το Facebook και το διαδίκτυο γενικότερα μετατρέπονταν σε καθημερινά εργαλεία επικοινωνίας. Ο Salaheddin El-Kennan, ακτιβιστής στην πόλη, δεν κατηγορεί τους νεαρούς αυτούς άντρες που προσπαθούν να βγάλουν χρήματα εκβιάζοντας άλλους ανθρώπους. «Εγώ επιλέγω να μην ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο διότι θεωρώ ότι δεν συμβαδίζει με τις αξίες μας ως μουσουλμάνοι και ως Μαροκινοί. Αλλά η ανεργία στην πόλη μας είναι η υψηλότερη σε όλη τη χώρα. Σε εθνικό επίπεδο, κυμαίνεται στο 8,7%, ενώ στην πόλη μας υπολογίζεται ότι φτάνει το 60%. Με την έλλειψη εργασίας, πολλοί ψάχνουν άλλους τρόπους για να βγάλουν χρήματα».
Προσοχή συστήνει η ΕΛ.ΑΣ. και στους έλληνες χρήστες
Το sextortion αποτελεί ένα φαινόμενο πουν αγγίζει όλο τον πλανήτη. Ήδη από τον Μάιο του περασμένου έτους, η Ελληνική Αστυνομία είχε εκδώσει προειδοποίηση, που θυμίζει σε μεγάλο βαθμό την περίπτωση του Σαμίρ. Έκανε λόγο για κακόβουλους χρήστες του διαδικτύου που υποδύονται όμορφες γυναίκες, προσεγγίζουν κυρίως άνδρες, τους οποίους προτρέπουν σε διαδικτυακό σεξ, με στόχο να τους βιντεοσκοπήσουν και να τους εκβιάσουν. Στη συνέχεια, προκειμένου να μη δημοσιοποιήσουν τις εν λόγω βιντεοσκοπήσεις σε διάφορες ιστοσελίδες και να μην αποστείλουν το υλικό σε φίλους των θυμάτων στα κοινωνικά δίκτυα, ζητούν από τους ανυποψίαστους χρήστες, χρηματικά ποσά, μέσω συστημάτων και εταιρειών ηλεκτρονικών πληρωμών-ταχυμεταφοράς σε λογαριασμούς και χώρες παραλαβής των χρημάτων στο εξωτερικό. Η προσέγγιση των θυμάτων γίνεται κυρίως μέσω ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης και εικονικών «δωματίων» επικοινωνίας (chatrooms), με το πρόσχημα της επικοινωνίας και συζήτησης. Μάλιστα, οι δράστες, για να επιτύχουν ευκολότερα το στόχο τους, δημιουργούν προφίλ στα οποία εμφανίζονται ψευδώς, ως όμορφες και γοητευτικές γυναίκες, τοποθετώντας και σχετικές φωτογραφίες. Και για το τέλος, ορισμένες συμβουλές:
- Να μη συνομιλούμε με αγνώστους στο Διαδίκτυο.
- Να μη συναινούμε στο άνοιγμα κάμερας και βίντεο για συνομιλίες με αγνώστους στο Διαδίκτυο.
- Να είμαστε επιφυλακτικοί και προσεκτικοί στα αιτήματα φιλίας και τις προσεγγίσεις που δεχόμαστε μέσω Διαδικτύου.