Η συνάντηση κορυφαίων Ευρωπαίων και Αμερικανών αξιωματούχων στη μικρή πόλη Λουλέο στη Σουηδία, στα μέσα της εβδομάδας, δεν απασχόλησε ιδιαίτερα τη δημόσια συζήτηση. Ωστόσο αφορούσε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα το τελευταίο διάστημα, το οποίο έχει πυροδοτήσει μεγάλες ανησυχίες παγκοσμίως: Ο λόγος για τον «κατακλυσμό» της τεχνητής νοημοσύνης και τους κανόνες που θα πρέπει να τεθούν για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που γεννιούνται από τη χρήση της.
Οι αξιωματούχοι από την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες, σύμφωνα με τις πληροφορίες, επεξεργάζονται έναν εθελοντικό «κώδικα συμπεριφοράς» για την ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας.
Παράλληλα με τον ενθουσιασμό για τις δυνατότητες που προσφέρει, οι ειδικοί της τεχνολογίας, ακόμη και οι ίδιοι οι δημιουργοί των νέων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, έχουν προειδοποιήσει σε δραματικούς τόνους σχετικά με τις απειλές για την ανθρωπότητα, τα killer robots αλλά και τις επιπτώσεις σε κρίσιμους τομείς της κοινωνίας. Για παράδειγμα, στην αγορά εργασίας, πολλοί εκφράζουν φόβους πως η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αφήσει εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς δουλειά.
Ακόμα και το ίδιο το ChatGPΤ, το πιο δημοφιλές σύστημα τεχνητής νοημοσύνης αυτήν την περίοδο, σε συνέντευξη στο newsbeast, τόνισε πως οι κυβερνήσεις και οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να παρέμβουν για να ορίσουν το κανονιστικό πλαίσιο για τη νέα εποχή.
Κατά την άφιξη της στη Σύνοδο του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας (TTC), η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, ευρωπαία επίτροπος για την ψηφιακή τεχνολογία, υπογράμμισε πως «η δημοκρατία θα πρέπει να δείξει πως είμαστε τόσο γρήγοροι όσο και η τεχνολογία». Η Τζίνα Ραϊμόντο, υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, επισήμανε πως η τεχνητή νοημοσύνη «έρχεται με ρυθμό που δεν μοιάζει με καμιά άλλη τεχνολογία» και «θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να καλυφθεί η διαφορά» από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές.
Όπως σημειώνει το Politico, στην παρούσα φάση, στο ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης οι αξιωματούχοι από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού προσεγγίζουν ένα πρόχειρο – στην καλύτερη περίπτωση – σχέδιο.
Η Βεστάγκερ υπογράμμισε ότι ο εθελοντικός «κώδικας συμπεριφοράς» είναι επί του παρόντος ένα ενημερωτικό σημείωμα, μόλις δύο σελίδων, που δημιουργήθηκε από την Κομισιόν και παραδόθηκε προς συζήτηση στη Τζίνα Ραϊμόντο. Στόχος είναι να αναζητηθούν μη δεσμευτικά πρότυπα γύρω από τη διαφάνεια, τους ελέγχους κινδύνου και άλλες τεχνικές λεπτομέρειες για το πλαίσιο που θα πρέπει να διέπει τις εταιρείες που αναπτύσσουν την εν λόγω τεχνολογία.
Το εν λόγω σχέδιο, όταν και εάν συμφωνηθεί, θα παρουσιαστεί στους ηγέτες της G7 ως κοινή διατλαντική πρόταση. Οι δύο πλευρές φιλοδοξούν αυτό να συμβεί μέχρι το φθινόπωρο.
Με δεδομένο πως απέχουμε πολύ ακόμα από τους υποχρεωτικούς κανόνες που θα ορίζουν το πλαίσιο ανάπτυξης και λειτουργίας της τεχνητής νοημοσύνης, οι αρμόδιες αρχές ευελπιστούν ο εθελοντικός «κώδικας συμπεριφοράς» να αποτελέσει ένα «ενδιάμεσο βήμα», έως ότου θεσπιστεί μια δεσμευτική νομοθεσία. «Συμφωνούμε ότι θα πρέπει να εργαστούμε πάνω σε αυτό ώστε το σχέδιο να ενταχθεί στις διαδικασίες διαδικασία της G7», είπε η Βεστάγκερ
Η μεγάλη διαφορά ΗΠΑ και ΕΕ
Στο ευρωπαϊκό τραπέζι έχουν τεθεί επίσημα, εδώ και δύο χρόνια, οι πρώτοι κανόνες στον κόσμο για την τεχνητή νοημοσύνη. Πρόκειται για ένα «υποχρεωτικό» πλαίσιο, που επιδιώκει να ορίσει στις εταιρείες τον τρόπο χρήσης της νέας τεχνολογίας ώστε αυτή να καταστεί ανθρωποκεντρική, αξιόπιστη και χωρίς επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια, τα θεμελιώδη δικαιώματα, την ιδιωτικότητα και τη δημοκρατία.
Αξιωματούχοι των Βρυξελλών ευελπιστούν να έχουν ολοκληρώσει τη διαμόρφωση του νομοθετήματος μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου. Δεν πρόκειται για κάτι εύκολο, καθώς οι διαδικασίες και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των βασικών ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων (Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) είναι συχνά χρονοβόρες και περίπλοκες έως ότου επιτευχθεί η κοινή θέση.
Ανήμερα της συνάντησης ευρωπαίων και αμερικανών στη Σουηδία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη δική του θέση για τη νέα νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και μάλιστα με συντριπτική πλειοψηφία (499 ψήφους υπέρ, 28 κατά και 93 αποχές). Τώρα αναμένεται να ξεκινήσουν οι συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ώστε οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία για τη τελική μορφή της νομοθεσίας.
Μια από τις βασικές διαφωνίες μεταξύ του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και των αρχηγών των κρατών – μελών της ΕΕ βρίσκεται στο ζήτημα της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης σε δημόσιους χώρους για τη βιομετρική αναγνώριση προσώπων. Η αντιπαράθεση στις Βρυξέλλες έχει τραβήξει την προσοχή της αμερικανικής βιομηχανίας της τεχνολογίας, η οποία έχει επενδύσει και συνεχίζει να επενδύει δισεκατομμύρια δολάρια στη τεχνητή νοημοσύνη. Το ίδιο είχε συμβεί όταν η Ευρώπη άρχισε να θεσπίζει νόμους για το απόρρητο και το περιεχόμενο στο διαδίκτυο.
Στον αντίποδα, οι ΗΠΑ προσεγγίζουν το ζήτημα με περισσότερο «νεοφιλελεύθερους» όρους υποστηρίζοντας την «αυτορρύθμιση» της αγοράς. Οι αμερικανικές αρχές, τουλάχιστον επί του παρόντος, βασίζονται στο ότι η βιομηχανία θα αναζητήσει και εν τέλει θα εφαρμόσει τις δικές διασφαλίσεις. Εξάλλου, όπως αναφέρει το Politico, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις και ο διχασμός στο Κογκρέσο (Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων) καθιστούν απίθανη τη ψήφιση οποιασδήποτε νομοθεσίας για τη τεχνητή νοημοσύνη, τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους.
Αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση Μπάιντεν επικαλείται διαρκώς ως προτεραιότητα τη διεθνή συνεργασία για την τεχνητή νοημοσύνη. Πόσο μάλλον όταν η πλειονότητα των κορυφαίων εταιρειών ανάπτυξης της νέας τεχνολογίας έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ (Google, Microsoft κ.α).
Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν «παρελάσει» στον Λευκό Οίκο οι διευθύνοντες σύμβουλοι τεσσάρων μεγάλων εταιρειών τεχνητής νοημοσύνης για «ιδιωτικές συζητήσεις». Λόγω των πιέσεων που ασκούνται, ο Τζο Μπάιντεν θα επιθυμούσε οι εταιρείες να πειστούν τουλάχιστον για μια δέσμευση εθελοντικών κανόνων υπεύθυνης συμπεριφοράς και αυτός να εστιάσει στις διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό «διεθνών προτύπων».
Μικρά βήματα… ασθμαίνοντας
Την Τετάρτη, στη Σουηδία, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και τις ΕΕ θέλησαν να παρακάμψουν αυτή τη βασική διαφορά στρατηγικής, στηριζόμενοι σε μια προσέγγιση που βασίζεται στις παγκόσμιες αρχές που έχουν τεθεί από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και με στόχο να κάνουν ένα βήμα ακόμα, αναφέροντας και τις πιθανές παγίδες της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης.
Είναι γεγονός πως μια συμφωνία ΗΠΑ – ΕΕ θα προσέφερε σε εταιρείες και πολίτες μια μεγαλύτερη βεβαιότητα για το πώς η νέα τεχνολογία θα ελεγχθεί από τους δύο ισχυρότερους πυλώνες της δυτικού μπλοκ. Όμως εάν ο «κώδικας» βασίζεται στους ευρωπαϊκούς κανόνες για την τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι καθόλου βέβαιο πως αξιωματούχοι και εταιρείες των ΗΠΑ θα τον στηρίξουν.
Έτσι κυλάει ο χρόνος, η τεχνητή νοημοσύνη τρέχει και τα κράτη ακολουθούν ασθμαίνοντας. Και όσο η απόσταση μεγαλώνει, τόσο η «τέλεια καταιγίδα» της τεχνητής νοημοσύνης θα δυναμώνει και το σενάριο της «ΑΙ Doomsday» θα έρχεται όλο και πιο κοντά στην πραγματικότητα.
