Τι υποκινεί κάποιον, να αφήσει τις ανέσεις του δυτικού κόσμου και να αναζητήσει την «τύχη» του στους κόλπους μιας επικίνδυνης, τρομοκρατικής οργάνωσης, όπως ο ISIS; Ή τι είναι αυτό που ενώνει και τι κοινό έχουν ένας έφηβος, ένας έμπειρος δημοσιογράφος και μια ευαίσθητη δασκάλα που αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τους αρχικούς ανθρωπιστικούς ρόλους τους και ένα λαμπρό ακαδημαϊκό, ίσως, μέλλον και να ριζοσπαστικοποιηθούν σε στρατιωτικές οργανώσεις και να πάρουν όπλα στα χέρια τους; Η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους «πυροδότησε» αρκετές τέτοιες αποφάσεις σε κατά τα άλλα φιλήσυχους, με εξαιρέσεις, πολίτες. Το θέμα έχει κοινωνικές, πολιτικές, ψυχολογικές και ένα σωρό άλλες διαστάσεις.
Παρακάτω δείτε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις που απασχόλησαν τα διεθνή μέσα.
Η σουηδή έφηβη που έγινε μέλος του ISIS
Ο αριθμός σοκάρει: πάνω από 2.000 έφηβοι έχουν αφήσει τις εστίες τους και έχουν ενταχθεί στους κόλπους του Ισλαμικού Κράτους. Μια από αυτές τις περιπτώσεις, είναι και αυτή της Marilyn Nevalainen από την περιοχή Boras κοντά στο Γκετεμποργκ, της Σουηδίας. Η νεαρή, ίσως είναι η μοναδική η οποία δεν γνώριζε το παραμικρό για την τζιχαντιστική τρομοκρατική οργάνωση όταν έγινε μέλος αυτής.
Η Nevalainen ήταν μόλις 15 ετών όταν άφησε τις ανέσεις της χώρας της για τη φτώχεια και την συνεχόμενη βία στη Συρία. Η ίδια, έμεινε έγκυος από το 19χρονο μουσουλμάνο αγόρι της, ισχυρίζεται ότι ποτέ δεν είχε ακούσει το παραμικρό για το ISIS ή για το ισλάμ, όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Σουηδία. Όπως έγινε γνωστό, ο αγαπημένος της – που είχε «κολλήσει» με τις ιστοσελίδες των τζιχαντιστών, την έπεισε να κάμουν ένα ταξίδι στην Ευρώπη και πως την ξεγέλασε και αντ΄αυτού βρέθηκαν στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία. Τότε ήταν που έγινε μια «νύφη» του ISIS. Τελικά, απελευθερώθηκε από τις κουρδικές δυνάμεις το 2016 ενώ ο φίλος της σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή.
Η Ολλανδή φοιτήτρια που έγινε αντάρτισσα των FARC
Η 19χρονη φοιτήτρια από την Ολλανδία, Tanja Nijmeijer, πήρε μια απόφαση η οποία θα άλλαζε ριζικά την πορεία της ζωής της. Ταξίδεψε μέχρι την Κολομβία προκειμένου να γίνει καθηγήτρια αγγλικών. Τίποτα ασυνήθιστο με αυτό, αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι εξοργίστηκε αρκετά από τη φτώχεια μέσα στην οποία ζούσαν οι ντόπιοι. Η νεαρή, ζούσε μια άνετη ζωή μιας μεσαίας τάξης, δεν άντεχε να βλέπει τα παιδιά να ζουν στους δρόμους ενώ άλλοι συμπατριώτες τους ζούσαν μέσα στα πλούτη. Όταν ανέφερε το θέμα σε έναν καθηγητή, ο τελευταίος την κατηγόρησε για υποκρισία. Τότε μάλλον, της «σφηνώθηκε» η ιδέα να αναλάβει δράση. Με τη βοήθεια του καθηγητή, εντάχθηκε στον περιβόητο FARC -Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις Κολομβίας: αποτελεί μια μαρξιστική-λενινιστική επαναστατική αντάρτικη οργάνωση, που έχει αναδειχθεί σε αντίπαλο δέος της εκάστοτε κολομβιανής κυβέρνησης, μιας και η δράση τους μετρά δεκαετίες. Η φοιτήτρια πίστευε ότι με τη κίνησή της αυτή, θα βοηθούσε στην δημιουργία μιας ισότιμης κοινωνίας, όπου τα παιδιά της χώρας δεν θα αναγκάζονταν να ζουν υπό καθεστώς φτώχειας. Μετά από 12 χρόνια στους κόλπους του FARC, η Nijmeijer είναι μέλος της αντιπροσωπείας των ανταρτών στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ο ευκατάστατος Βρετανός που εντάχθηκε στην Al Nusra
Αν δεν έχετε ποτέ ακούσει για την Jabhat Al Nusra, τότε μάθετε πως πρόκειται για τον βραχίονα της Αλ Κάιντα στη Συρία. Το 2015, το Μέτωπο, είχε ένα νέο μέλος στις τάξεις του- τον Lucas Kinney, έναν ευκατάστατο Βρετανό, που μεγάλωσε με αυστηρούς χριστιανικούς κανόνες ως μαθητής σε Καθολικό Σχολείο, στο Λονδίνο. Η είδηση της ένταξης του 27χρονου στις τάξεις μιας τέτοιας οργάνωσης, φυσικά συγκλόνισε τη Βρετανία, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο πατέρας του, Patrick Kinney, υπήρξε βοηθός σκηνοθέτης σε ταινίας όπως Braveheart, Indiana Jones και Last Crusade. Ο Lucas ως έφηβος, ήθελε να ασπαστεί την ιεροσύνη, ενώ σήμερα, απευθύνεται στον κόσμο μέσω βίντεο στο YouTube, δηλώνοντας ότι θέλει να σκοτώσει τους συμπατριώτες του με επίθεση αυτοκτονίας. Αν και η διαδρομή του Lucas στους κόλπους της Al Nusra, εξακολουθεί και είναι ακόμα θολή, υπάρχουν ορισμένα σημεία που ξεχωρίζουν. Παρά το γεγονός ότι πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στην Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο (ο πατριός του ήταν διευθυντής αεροπορικής εταιρείας), φαίνεται πως ριζοσπαστικοποιήθηκε στη Βιέννη. Φέρεται μάλιστα, πως γνώρισε αρκετούς σκληροπυρηνικούς κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στη Μέση Ανατολή, οπότε και ασπάστηκε το Ισλάμ. Το επόμενο βήμα του ήταν… ο έρωτας.
Ο Kinney νυμφεύθηκε μια γυναίκα από τη Συρία η οποία τον έπεσε να την ακολουθήσει. Εκεί, το πάθος του για το Ισλάμ έγινε η αιτία να χαράξει μια εξτρεμιστική πορεία.
Ο δημοσιογράφος που έγινε αντάρτης
Όταν ο Matthew VanDyke εμφανίστηκε για πρώτη φορά μαζί με τους αντάρτες στο αντι-Καντάφι μέτωπο στη Λιβύη κατά τη διάρκεια της «Αραβικής Άνοιξης», ο κόσμος θα πίστευε πως απλά έκανε τη δουλειά του. Ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος, ρίσκαρε τη ζωή του καταγράφοντας και καλύπτοντας μια σειρά από διαμάχες και συγκρούσεις, μόνο που σε αυτή τη περίπτωση δεν είχε εμφανιστεί ως παρατηρητής – αλλά ως αντάρτης.
Πώς όμως ο αμερικανός ντοκιμαντερίστας αποφάσισε να πάρει ένα όπλο και να πολεμήσει κατά του Καντάφι στη λιβυκή επανάσταση; Η ιστορία του είναι εντυπωσιακή. Έπειτα από μια περίοδο απομόνωσης, εκεί στην ηλικία των 20 και κάτι, αποφάσισε να ακολουθήσει ένα «δύσκολο δρόμο προς τον ανδρισμό», όπως περίπου το αποκαλούσε ακόμα και αν αυτό θα σήμαινε πως θα ταξίδευε στα πιο επικίνδυνα μέρη του κόσμου (εκτός των άλλων, έχει ταξιδέψει στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή με μηχανή, έχει επισκεφθεί το σπίτι του Bin Laden και έχει υπάρξει αιχμάλωτος πολέμου). Το 2010, έγινε φίλος με μια μεγάλη ομάδα Λιβανέζων και όταν ξέσπασε η «Αραβική Άνοιξη» ένα χρόνο αργότερα, αποφάσισε να πάρει τα όπλα και να πολεμήσει στο πλευρό των φίλων του. Όντας στη Λιβύη, ο VanDyke, έβγαζε σελφις όπως τη στιγμή που πυροβολούσε στρατιώτες… Μετά την πτώση του Καντάφι, επέστρεψε στην Αμερική για να ξαναφύγει για το Ιράκ από όπου μάχεται το ISIS.
Η πρώην μουσικός της πανκ που εντάχθηκε στον ISIS
Αν ποτέ γνωρίζατε την Sally – Anne Jones από το Κεντ της Βρετανίας, στις αρχές του 2013, θα μένατε μάλλον αδιάφοροι. Μια πρώην μουσικός της πανκ, γύρω στα 43, που ζούσε από τα επιδόματα και είχε μια ιδιαίτερη μανία με τη μαγεία και τις θεωρίες συνωμοσίας.
Η τελευταία της εργασία, ήταν ως πωλήτρια αρωμάτων σε γνωστή εταιρεία καλλυντικών. Όλα φυσικά άλλαξαν, όταν ξαφνικά, τον Μάιο του ίδιου έτους ασπάστηκε το Ισλάμ. Μέχρι το τέλος του χρόνου, ζούσε στη Συρία και «εργαζόταν» ως ειδήμων στα social media (social media guru), για τον ΙSIS. Η ιστορία της βέβαια προκάλεσε φρενίτιδα στα μίντια της χώρας, που αναζητούσαν τις αιτίες που κρύβονταν πίσω από την απίθανη αυτή ιστορία. Η έρευνα αποκάλυψε ότι η μεσήλικη Βρετανίδα, είχε ερωτευτεί σφόδρα έναν 19χρονο χάκερ τζιχαντιστή, τον Junaid Hussain και τον ακολούθησε στη Συρία, έχοντας μαζί της τον δεκάχρονο γιο της. Αν και ο νεαρός εραστής της σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια αεροπορικών επιδρομών, η ίδια παρέμεινε στη θέση της, τουιτάροντας για λογαριασμό του Ισλαμικού Κράτους, υποστηρίζοντας τον αποκεφαλισμό των Χριστιανών με «ένα αμβλύ μαχαίρι».
Ο σουηδός Νεοναζί που πολέμησε στα παραστρατιωτικά τάγματα της Ουκρανίας
Ο Σουηδός ακροδεξιός ακτιβιστής Mikael Skillt γνωστός ως «Sniper», ήταν ένας από τους εθελοντές «ιδεολόγους» από το εξωτερικό, που έγιναν δεκτοί από ουκρανικές ομάδες κρούσεις, όπως η «Azov». Η στρατολόγηση της ομάδας έγινε από τους κόλπους των νεοναζί και από τον υπόκοσμο. Σε δηλώσεις του ο ίδιος έλεγε ότι έχει, τουλάχιστον τρεις αποστολές-διοικεί μια μικρή ομάδα αναγνώρισης, είναι ελεύθερος σκοπευτής (sniper) και «μερικές φορές ”καθαρίζω” σπίτια σε εμπόλεμες περιοχές».
Ως προς τις πολιτικές του απόψεις, ο Skillt προτιμά να αποκαλεί τον εαυτό του εθνικιστική, αλλά στην πραγματικότητα οι απόψεις του είναι χαρακτηριστικές ενός νεοναζί. «Είμαι λευκός και είμαι περήφανος γι αυτό», είχε δηλώσει κάποτε και περήτρανα διαλαλεί ότι οι φυλές δεν πρέπει να αναμειγνύονται. Το 2014, ο ίδιος υποστήριζε ότι θέλει πραγματικά να ανατρέψει την κυβέρνηση στο Κίεβο και να προκαλέσει έναν παγκόσμιο πόλεμο για τον καθαρισμό των φυλών.
Ο γερμανός ράπερ που εντάχθηκε στους κόλπους του ISIS
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, o Denis Cuspert ήταν γνωστός στο κοινό του με το όνομα Deso Dogg. Ο γερμανός ράπερ, ήταν γέννημα θρέμμα της underground βερολινέζικης μουσικής σκηνής, στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 2.000 – ένας άσωτος μουσικός που ο ελεύθερός του χρόνος περιστρεφόταν γύρω από τη λήψη ναρκωτικών και στο κυνήγι πολλών γυναικών. Με άλλα λόγια, ζούσε το όνειρο ενός ράπερ, στη γερμανική εκδοχή του. Όσο για το ποια θα ήταν η τύχη του και τι θα έγραφε το πιστοποιητικό θανάτου του, αρκετά χαμηλής κυκλοφορίας περιοδικά της χιπ χοπ στοιχημάτιζαν ότι η ζωή του θα τερματιζόταν είτε από μια σφαίρα είτε από ναρκωτικά. Δεν έπεσαν ούτε στο ελάχιστο μέσα. Το 2015, ο Dogg πέθανε βίαια στα 39 του έπειτα από αεροπορική επιδρομή. Ο λόγος; Είχε εγκαταλείψει το Βερολίνο και εντάχθηκε στους επικίνδυνους κόλπους του ISIS στη Συρία. Η αλλαγή αυτή, ήταν κάπως ασυνήθιστη.
Το 2010 έπειτα από ένα αρκετά σοβαρό ατύχημα που λίγο έλειψε να του στοιχίσει τη ζωή, ο ράπερ είχε μια μεταθανάτια εμπειρία. Αμέσως μετά την αποκατάσταση της υγείας του, ασπάστηκε το Ισλάμ και άφησε τη καριέρα στο χιπ χοπ για να κυνηγήσει αυτή ενός μουσουλμάνου αοιδού. Το ένα έφερε το άλλο και σύντομα άρχισε να μιλάει για τζιχάντ στη Γερμανία με αποκορύφωμα οι αστυνομικές αρχές μα εντοπίσουν καμιά ντουζίνα όπλα στο διαμέρισμά του. Πριν φτάσει στον τελικό του προορισμό, τη Συρία, βρέθηκε στην Αίγυπτο αφού πρώτα αποπλήρωσε το πρόστιμο στις γερμανικές αρχές.
Ο έφηβος από την Αυστραλία που ριζοσπαστικοποιήθηκε
Ο νεαρός με το αγγελικό πρόσωπο, ήταν μόλις 18 ετών όταν από την «καλομαθημένη» Αυστραλία, βρέθηκε στη Μέση Ανατολή προκειμένου να ενταχθεί στους κόλπους στου Ισλαμικού Κράτους. Ο νεαρός, σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, ήταν ένα μοναχικό αγόρι που δεχόταν συχνά τα πειράγματα των συμμαθητών του στο σχολείο ενώ τα μίντια της χώρας του άφηναν υπόνοιες και για την πνευματική κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Ο προσηλυτισμός του στο Ισλάμ δεν έγινε από κάποια ομάδα, αλλά ήταν προσωπική του επιλογή όταν άρχισε να διαβάζει κείμενα πολιτικού περιεχομένου από το διαδίκτυο. Ως έφηβος που έχει άγνοια με θέματα όπως οι παγκόσμιες ανακατατάξεις, ο Bilardi βρέθηκε να έχει λόγο και να μιλά για την υποκρισία των ΗΠΑ απέναντι στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής. Υπό έντονη ψυχολογική πίεση, επικοινώνησε αρχικά με την al-Nusara και ακολούθως με τον ISIS λέγοντας ότι ήθελε να μαρτυρήσει ως καμικάζι – κάτι που φυσικά έγινε δεκτό. Το 2015, σύμφωνα με πηγές, ο 18χρονος πυροδότησε μια βόμβα σε παγιδευμένο αυτοκίνητο στο κέντρο του Ραμάντι, στο Ιράκ – ήταν και ο ίδιος μέσα.