Θα ταξιδέψουμε το καλοκαίρι του 2021 και αν ναι, πώς;

Το να μιλήσει κανείς για τάσεις και προβλέψεις για τον φετινό τουριστικό χάρτη μέσα στη διάχυτη αβεβαιότητα του κορονοϊού και των μεταλλάξεών του μοιάζει σαν να κοιτάς μέσα σε αυτές τις κρυστάλλινες σφαίρες των μέντιουμ.

Την ώρα που οι χώρες συζητούν ακόμα για ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού κοινής αποδοχής για ταξίδια στο εξωτερικό, ο κορονοϊός συνεχίζει να δείχνει απειλητικά τα δόντια του σε πολλές γωνιές του πλανήτη.

Προσθέστε εδώ τις δυσκολίες που προκύπτουν στα εμβολιαστικά προγράμματα και τις ταξιδιωτικές απαγορεύσεις που εκδίδονται κάθε τόσο και έχετε έτοιμο το σκηνικό της ανασφάλειας για το φετινό καλοκαίρι.

Έχοντας συμπληρώσει έναν και πλέον χρόνο ζωής με την πανδημία, δεν είναι λίγοι αυτοί που ποντάρουν στο καλοκαίρι του 2021 για λίγη αναψυχή. Και για χρόνο μακριά από το σπίτι, στο οποίο κλειστήκαμε και κάναμε ακόμα και γραφείο.

Με την έλευση των εμβολίων του κορονοϊού, όλοι ελπίζουν πως ο τουρισμός θα ξανανοίξει τις πύλες του και τα ταξίδια θα γίνονται και πάλι με ασφάλεια. Όλοι ωστόσο προβλέπουν πως η επιστροφή του τουρισμού θα είναι λιγότερο θριαμβευτική απ’ όσο περιμέναμε.

Για «νέα κανονικότητα» στα ταξίδια γίνεται γενικότερα λόγος, μιας και οι περιορισμοί όλα δείχνουν πως θα συνεχίσουν να υφίστανται και αυτό το καλοκαίρι. Πόσο μάλλον που η Ευρώπη πάει από το ένα lockdown στο άλλο.

Να τι αναμένουμε φέτος σε επίπεδο προβλέψεων.

Τουρισμός: Πώς ξανακερδίζεις την εμπιστοσύνη του κόσμου

Το μεγάλο φετινό στοίχημα δεν είναι η επιθυμία του κόσμου να ξαναταξιδέψει, αυτή είναι δεδομένη, όπως υποδεικνύουν οι σχετικές έρευνες.

Αν και η ζήτηση σε τουριστικά πακέτα παραμένει πεσμένη σε σύγκριση με παλιότερες χρονιές, για 68% μείωση των κρατήσεων για το καλοκαίρι του 2021 κάνει λόγο η Deutsche Welle παραθέτοντας ευρωπαϊκούς ταξιδιωτικούς φορείς.

Η εμπιστοσύνη του κόσμου στην ασφάλεια του τουρισμού είναι το μεγάλο φετινό ζητούμενο, ένα ζήτημα που αποκτά υπαρξιακή διάσταση για την ταξιδιωτική βιομηχανία. Όλοι θυμόμαστε τις τραγικές εικόνες από το περσινό καλοκαίρι με τουρίστες καθηλωμένους σε αεροδρόμια στα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου.

Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο που τρομάζει τους επίδοξους ταξιδιώτες. Γι’ αυτό και έχει γίνει κοινή πρακτική να υπόσχονται φέτος οι ταξιδιωτικοί πάροχοι στους πελάτες τους δωρεάν ακύρωση των κρατήσεων αν εκδοθούν ταξιδιωτικές απαγορεύσεις για τον προορισμό.

Για τους περισσότερους ωστόσο η αβεβαιότητα παραμένει, παρά τις γενναίες προσφορές και τα περισσότερα προνόμια με τα οποία δελεάζουν τον κόσμο τα ταξιδιωτικά γραφεία.

Μακρινοί προορισμοί; Μάλλον όχι

Όλοι προφητεύουν πως τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων θα είναι φέτος η εξαίρεση. Οι περισσότεροι θα επιλέξουν κοντινούς προορισμούς εσωτερικού.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από μελέτη του ινστιτούτου έρευνας αγοράς YouGov τον Δεκέμβριο, όπου το 40% αποκάλυψε πως θα σχεδιάσει ταξίδι σε κοντινό προορισμό της χώρας του για το 2021.

Την ίδια τάση μέτρησε και η έρευνα της πλατφόρμας βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb, όπου το 56% θα προτιμήσει προορισμό της χώρας του και μόλις ένα 21% θα κοιτάξει για ταξίδι στο εξωτερικό.

Το 2021 είναι ιδιαίτερη χρονιά και αυτό αντικατοπτρίζεται στις μετρήσεις των τουριστικών στάσεων. Το πόσο ελκυστικός είναι φέτος ένας προορισμός δεν μετριέται από τους κοκοφοίνικες και τα τιρκουάζ νερά του, αλλά από την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα σε όρους πανδημίας και διαχείρισης.

«Η πτυχή της ασφάλειας, που προηγουμένως έπαιζε μικρό ρόλο, έχει γίνει εξαιρετικά σημαντική για τους ταξιδιώτες», λέει χαρακτηριστικά ο Jurgen Schmude, καθηγητής τουριστικών οικονομικών στο Ludwig Maximilian University του Μονάχου.

Ταξίδι με μάσκα στην εποχή της κοινωνικής απόστασης

Πριν από την Covid-19, ταξίδι σήμαινε για κάποιους η εξερεύνηση πολυσύχναστων σημείων και η επαφή με τους ντόπιους εκεί ακριβώς όπου συνωστίζονται, στις πόλεις, στις πολύβουες αγορές και τις μοδάτες συνοικίες.

Αυτό που ήταν όμως η ίδια η πηγή των ταξιδιωτικών αναμνήσεων είναι σήμερα μια κατάσταση που ενσταλάζει φόβο και άγχος στους περισσότερους. Οι μελέτες καταγράφουν διαρκώς αυτή την τάση, ο κόσμος θέλει να ταξιδέψει σε προορισμούς που διευκολύνουν τις πρακτικές κοινωνικής απόστασης.

Μεγάλοι τουριστικοί πάροχοι σχεδιάζουν με τη νέα αυτή φιλοσοφία τα πακέτα τους. Φτιάχνουν δρομολόγια που αποφεύγουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και οργανώνουν περιηγήσεις μακριά από τα πολυσύχναστα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος.

Αυτό θέλουν οι πελάτες τους, τουλάχιστον ένας στους δύο, μια τουριστική προσέγγιση που να σέβεται τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Γι’ αυτό και σημειώνουν φέτος τόση άνοδο οι εναλλακτικές μορφές του λεγόμενου «βιώσιμου τουρισμού», όπως οι εκδρομές με ποδήλατο, οι πεζοπορίες και η διαμονή μέσα στη φύση, εκεί δηλαδή που θα έρθεις δυσκολότερα σε επαφή με τον άλλο.

Όσο για τη μάσκα, όλα δείχνουν πως θα παραμείνει στα πρόσωπά μας και αυτό το καλοκαίρι. Οι πρόσφατες οδηγίες του αμερικανικού CDC για τη διπλή μάσκα λένε στα ψιλά γράμματα πως δεν πρόκειται να τους πούμε αντίο μέσα στο 2021.

Διαδρομή με αυτοκίνητο

Οι επιταγές ασφάλειας στις νέες συνθήκες του κορονοϊού δεν έχουν αλλάξει μόνο τον τουριστικό χάρτη σε όρους προτιμήσεων, αλλά και σε τρόπο μετακίνησης. Η επιλογή του αεροπλάνου δεν έχει πλέον να κάνει μόνο με την τιμή του εισιτηρίου, αλλά και με τους κινδύνους που κρύβει η χρήση του.

Οι μελέτες καταγράφουν διαρκώς αυτή την τάση, ο κόσμος προκρίνει το ταξίδι με το αυτοκίνητο για το φετινό καλοκαίρι. Εκεί δηλαδή που δεν έχουν να σκεφτούν για την υποχρεωτική χρήση της μάσκας ή την απόσταση των καθισμάτων.

Ένας στους πέντε θα επιλέξει ταξιδιωτικό προορισμό που να προσεγγίζεται με αυτοκίνητο από το σπίτι του, μας λέει η Airbnb, η οποία βρήκε μάλιστα πως η διαδρομή με το αμάξι είναι για φέτος ο μόνος τρόπος μετακίνησης που συγκεντρώνει το μαζικό ενδιαφέρον.

Κερδίζοντας, ας πούμε, τα ταξίδια με το αεροπλάνο κατά 17 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες.

Πόσο ασφαλής είναι ο προορισμός

Και ποιος δεν θα ήθελε να ταξιδέψει σε μια χώρα απαλλαγμένη από τη μέγγενη του κορονοϊού; Ή μια χώρα όπου ο ντόπιος πληθυσμός έχει αποκτήσει ανοσία αγέλης;

Κάτι που όπως όλα δείχνουν θα παραμείνει όνειρο για τις φετινές διακοπές, μέσα στα προβλήματα διανομής των εμβολίων και τους αργούς ρυθμούς των εμβολιαστικών προγραμμάτων. Αλλά και τις μεταλλάξεις που απειλούν να τα τινάξουν όλα στον αέρα.

Κανείς δεν περιμένει ότι τα διεθνή σύνορα θα ξανανοίξουν διάπλατα φέτος το καλοκαίρι. Οι ταξιδιωτικές προτιμήσεις θα έχουν πολύ να κάνουν με αυτό, ποιες χώρες δέχονται τουρίστες και με ποιες προϋποθέσεις.

Το αμερικανικό Kaiser Family Foundation βρήκε πως ένας στους δύο θα επιλέξουν προορισμό με βάση την ασφάλεια που υπόσχεται σε όρους κορονοϊού. Ένας στους τρεις είπαν στην Airbnb ότι θέλουν η «συντριπτική πλειονότητα των ντόπιων» να είναι εμβολιασμένοι για να σκεφτούν να πάνε εκεί για τις διακοπές τους.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που ζητούν από τις χώρες οι τουρίστες είναι η ευκολία παροχής rapid tests για τον κορονοϊό. Σε κάποιες έρευνες είναι μάλιστα αποφασιστικός παράγοντας επιλογής προορισμού.

Αεροδρόμια και resorts εφοδιάζονται ήδη με κιόσκια για rapid tests και βλέπουν αύξηση στις κρατήσεις τους. Μεξικό και Καραϊβική οδηγούν την κούρσα, σύμφωνα με το Forbes, εγκαθιστώντας εργαστήρια ακόμα και μέσα στα αεροδρόμια για ακόμα ευκολότερη πρόσβαση του τουρίστα σε τεστ κορονοϊού, τα αποτελέσματα του οποίου παίρνεις εντός μισής ώρας.

Λιγότερα γκρουπ

Ο μαζικός τουρισμός μοιάζει χαμένη υπόθεση για φέτος, παρά τη μεγάλη απήχησή του σε ένα καλό ποσοστό του παγκόσμιου ταξιδιωτικού κοινού. Το ταξίδι με ένα γκρουπ ξένων είναι όλο και πιο ανέφικτο για το καλοκαίρι του 2021, ακριβώς γιατί η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων και των μέτρων κοινωνικής απόστασης επαφίεται στη συμπεριφορά του διπλανού.

Ταξιδιωτικά γραφεία και τουριστικοί πράκτορες αναζητούν την επόμενη μέρα του μαζικού τουρισμού, πώς μπορεί δηλαδή να δουλέψει με ασφάλεια και επιτυχία μέσα στις νέες προκλήσεις.

Κάποιοι σχεδιάζουν τουριστικά πακέτα για γκρουπ με μέλη που γνωρίζονται μεταξύ τους και σχετίζονται με τρόπους που να μπορούν να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλο.

Άλλοι πάλι μιλούν ακόμα και για 100% απομάκρυνση από το μοντέλο των οργανωμένων γκρουπ, ποντάροντας στον ανεξάρτητο ταξιδιώτη.

Απόλυτος προορισμός: Το ξανασμίξιμο

Αν υπάρχει ένα ταξίδι που ξεχωρίζει φέτος στις προτιμήσεις του κοινού αυτό είναι η επανένωση με την οικογένεια και τους φίλους. Ό,τι μας έχει λείψει δηλαδή στις καραντίνες και τα lockdowns. Τα ταξιδιωτικά γραφεία καταγράφουν τη νέα τάση που έχει αναδειχτεί, αποκαλύπτοντας πως οι πελάτες τούς ζητούν να οργανώσουν τέτοια ταξίδια.

Ο οικογενειακός τουρισμός αποκτά υπόσταση μέσα στην πανδημία. Ο κόσμος θέλει από τους τουριστικούς πράκτορες λιγότερες ξεναγήσεις σε δημοφιλή σημεία ενδιαφέροντος. Αυτό που ενδιαφέρει είναι η παροχή ασφαλών λύσεων μετακίνησης και διαμονής στο μέρος που θα συναντηθεί η ευρύτερη οικογένεια ή η παρέα.

Η Airbnb κατέγραψε διπλάσια σχεδόν διάφορα στο ποσοστό των ανθρώπων που θα ταξιδέψουν φέτος για να βρεθούν κοντά σε συγγενείς και φίλους (41%), σε σχέση με όσους αναζητήσουν προορισμούς αναψυχής (22%).

Ολιγοήμερες διακοπές; Όχι το 2021

Φτάνοντας στον προορισμό της επιλογής του, ο ταξιδιώτης συνεχίζει να επιδιώκει την κοινωνική απόσταση και την ασφάλεια. Οι έρευνες πιστοποιούν αυτή την τάση, ο κόσμος κλείνει καταλύματα για μεγάλα χρονικά διαστήματα (μεγαλύτερα του ενός μήνα), κάτι που διευκολύνεται από τις νέες συνθήκες απομακρυσμένης εργασίας και τηλεκπαίδευσης.

Πολλοί επιχειρούν να αντισταθμίσουν τον χαμένο χρόνο, παραμένοντας για περισσότερο καιρό στον προορισμό τους. Ακόμα και για προσωρινή μετεγκατάσταση γίνεται λόγος και πολλές μεγάλες πόλεις υφίστανται ήδη την πίεση με κατοίκους να εγκαταλείπουν τα ακριβά αστικά κέντρα για πιο προσιτές λύσεις διαβίωσης μέσα στο πράσινο ή δίπλα στη θάλασσα.

Διάφορες χώρες έχουν πιάσει αυτή την τάση και αναβιώνουν τα παλιότερα προγράμματα της ετήσιας βίζας. Χώρες όπως οι Βερμούδες και τα Μπαρμπέιντος καλωσορίζουν ταξιδιώτες για μεγάλα χρονικά διαστήματα, προσφέροντας προνόμια και διευκολύνσεις.

Ζητώντας ωστόσο εγγυήσεις εισοδήματος και ασφάλισης.

Ένας διαφορετικός τρόπος διακοπών

Πρόσφατη μελέτη, που επικαλείται το Forbes, έδειξε ότι τα 2/3 του κόσμου θα ξεκινήσουν τον φετινό πειραματισμό του τουρισμού με κοντινά ταξίδια με το αυτοκίνητο. Και εκεί θα διαμείνουν σε προσιτά Airbnb, κατασκηνώσεις ή μικρά καταλύματα χαμένα μέσα στην ερημιά, αντί για μεγάλα ξενοδοχεία και all-inclusive resorts.

Αυτοκινούμενα και τροχόσπιτα κατέγραψαν παγκόσμια αύξηση 5% το 2020 και τα νούμερα δείχνουν ανοδική πορεία για το 2021. Ο εσωτερικός τουρισμός μοιάζει ο μεγάλος κερδισμένος μέσα στο θολό τοπίο των διακοπών στα χρόνια του κορονοϊού.

Είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι πολλές πτυχές του τουρισμού, όπως ο συνεδριακός τουρισμός και τα μεγάλα φεστιβάλ, θα κάνουν καιρό να επιστρέψουν στα προ πανδημίας επίπεδα.

Ο ταξιδιώτης του 2021 θα έχει πολύ την υγεία κατά νου και θα επιλέξει λύσεις που θα του επιτρέψουν να νιώσει ασφαλής. Ακόμα και τις υπάρχουσες δομές υγείας σκέφτεται ο κόσμος για τον προορισμό του, αλλά και την πίεση που υφίσταται το σύστημα υγείας από τα κρούσματα.

Στον φετινό τουριστικό χάρτη τα δύο άκρα που αναμένουν οι περισσότεροι θα είναι οι άνθρωποι που νιώθουν πως έχουν χάσει ένα από τα μεγάλα προνόμιά τους και οι άλλοι που δεν θα ταξιδέψουν ποτέ με τον ίδιο τρόπο…