Όπως ο ώμος συνδέει το χέρι με τον κορμό και του επιτρέπει ένα μεγάλο εύρος κινήσεων, για να εξυπηρετεί τις καθημερινές ανάγκες του πρώτου ανθρώπου που ορθοστατούσε (και δεν βάδιζε με τα τέσσερα, σαν όλα τα θηλαστικά) που χρησιμοποιεί τα χέρια του για να κατασκευάζει, να κυνηγά, να καλλιεργεί, έτσι και το ισχίο (γοφός) συνδέει τον κορμό με τα πόδια, για να διευκολύνει την μετακίνηση, την αναρρίχηση και κινήσεις απαραίτητες όπως είναι η ένδυση, αλλά και άλλες εκδηλώσεις όπως είναι ο χορός και η γυμναστική.
Γράφει ο Ιωάννης Η. Βλάχος, ορθοπαιδικός-χειρουργός
Για την επίτευξη αυτών των δραστηριοτήτων, το ισχίο είναι κατασκευασμένο σαν σφαίρα που λειτουργεί μέσα σε μία κοιλότητα. Η κοιλότητα βρίσκεται στη λεκάνη και η σφαίρα αποτελεί το άκρο του μηριαίου οστού.
Η κατασκευή αυτή (κοιλότητα-σφαίρα) επιτρέπει κάμψη μέχρι 130⁰, απαγωγή (άνοιγμα) 90⁰ και στροφές (έσω και έξω) από 45⁰ τουλάχιστον.
Κάθε περιορισμός αυτών των κινήσεων δεν είναι απαραίτητα παθολογικός, αλλά πιθανώς υποκρύπτει κάποια μικρή διαταραχή.
Για να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη, ελεύθερη, ανώδυνη και χωρίς τριβές κίνηση, οι δύο επιφάνειες (της κεφαλής και της κοτύλης) καλύπτονται από παχύ στρώμα χόνδρου. Για να μην κινδυνεύει η κεφαλή να βγει από την κοιλότητα της κοτύλης, υπάρχει σαν συνέχεια του χόνδρου, ένας ελαστικός χόνδρινος δακτύλιος που συγκρατεί περιμετρικά την κεφαλή (επιχείλιος χόνδρος) και δεν της επιτρέπει να βγει.
Η μηριαία κεφαλή λόγω της σφαιρικότητάς της, εκτός της ευρείας κινητικότητας που προσδίδει στην άρθρωση του ισχίου, «μοιράζει» και τα βάρη του υπερκειμένου σώματος, που δέχεται κατά την αλλαγή βήματος. Τα βάρη αυτά είναι πολλαπλάσια του σωματικού βάρους, λόγω της δράσεως των μυών που χρησιμεύουν στην άρση της λεκάνης και του σκέλους στη διάρκεια της βάδισης. Έτσι σε ένα φυσιολογικό ισχίο, η κεφαλή δέχεται τουλάχιστον διπλάσιο βάρος από το βάρος του ατόμου σε κάθε βήμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μη φυσιολογικής ανάπτυξης (συγγενείς δυσπλασίες ισχίου: βλέπε κεφάλαιο) το βάρος αυτό μπορεί να φθάσει και τρεις και τέσσερις φορές το σωματικό βάρος, όπως έδειξε με μαθηματικούς υπολογισμούς ένας γερμανός γιατρός ορθοπαιδικός, ο Pawells.
Οι μη φυσιολογικές διαμορφώσεις του ισχίου (δυσπλασία) (εικόνα) είναι το αίτιο που οδηγεί σε αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) του ισχίου και η οποία σε πρώιμα στάδια μπορεί να ανασχεθεί με χρήση PRP και βλαστοκυττάρων, σε τελικά δε στάδια με αντικατάσταση της κεφαλής και της κοτύλης με ειδικά εμφυτεύματα (αρθροπλαστικές) τα οποία έχουν σήμερα διάρκεια ζωής πάνω από είκοσι χρόνια.
Το οστούν του μηριαίου που καταλήγει στην μηριαία κεφαλή, στην περίοδο μετά την εμμηνόπαυση λόγω οστεοπόρωσης είναι ευένδοτο σε κατάγματα, τα οποία είναι επικίνδυνα για τη ζωή του υπερήλικα ασθενή.
Στην παιδική ηλικία το ισχίο πάσχει από συγγενείς (κληρονομικές) δυσπλασίες (ανωμαλίες) της κοτύλης (συγγενές εξάρθρημα ισχίου – ΣΕΙ), από φλεγμονές (υμενίτιδες) και παραμορφώσεις της κεφαλής λόγω διαταραχής της αιμάτωσής της (Perthes – επιφυσιολίσθηση).
Στους ενήλικες παρετηρήθη τελευταία με την ανάπτυξη της τεχνικής της μαγνητικής τομογραφίας, βλάβη του επιχειλίου χόνδρου (CAM – κοτυλομηριαία προστριβή) που μπορεί να οδηγήσει σε αρθρίτιδα.
Σε αρθρίτιδα του ισχίου φυσικά μπορούν να οδηγήσουν και όλες οι ρευματολογικές παθήσεις που προσβάλουν τις αρθρώσεις (ρευματοειδής αρθρίτις (R.A.), αγκυλοποιητική, ψωριασική αρθρίτιδα κλπ).
Τα ανάλογα θέματα θα αναπτυχθούν λεπτομερώς
* Το παραπάνω θέμα του newsbeast.gr αποτελεί μέρος της συλλογής «100 ερωτήσεις και 100 απαντήσεις» για ορθοπεδικά θέματα για τα σημαντικότερα προβλήματα που μας απασχολούν Κάθε Πέμπτη θα μπορείτε να μαθαίνετε για κάθε ορθοπεδικό πρόβλημα τα αίτια, τα συμπτώματα, την διάγνωση, τον έλεγχο και την θεραπεία. Επιπροσθέτως μπορείτε μέσα από τον μηχανισμό των σχολίων να θέτετε τα δικά σας ερωτήματα.
