Η Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ) είναι αυτοάνοσο νόσημα που προκαλείται από φθορά της μυελίνης, της ουσίας που περιβάλει και προστατεύει τα νευρικά κύτταρα.
Η καταστροφή της μυελίνης εμποδίζει την μεταφορά ηλεκτρικών ώσεων μεταξύ των νεύρων οδηγώντας σταδιακά σε πολλαπλά νευρολογικά συμπτώματα, από κινητικές μέχρι γνωστικές διαταραχές.
Ανάμεσα στα συμπτώματα παρατηρούνται και προβλήματα ομιλίας (δυσαρθρία), κατάποσης (δυσφαγία) και φωνής (δυσφωνία). Οι αλλαγές στη λειτουργικότητα μπορεί να προκύψουν σε διάφορες φάσεις της εξέλιξης της νόσου ανάλογα με τον εντοπισμό της βλάβης στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι μύες της ομιλίας χρησιμοποιούνται επίσης και στην κατάποση, δεν είναι παράξενο το γεγονός ότι οι ασθενείς με δυσκολίες στην ομιλία μπορεί να παρουσιάσουν και προβλήματα κατάποσης. Η δυσφαγία προκύπτει από βλάβη των νεύρων που ελέγχουν τους μύες του στόματος και του λαιμού.
Συμπτώματα δυσφαγίας μπορεί να είναι ο βήχας ή ο πνιγμός κατά την κατάποση ή η αίσθηση στάσης τροφής στον λαιμό. Εάν δεν αντιμετωπιστούν τα προβλήματα κατάποσης υπάρχει κίνδυνος υποσιτισμού ή/ και αφυδάτωσης καθώς και αναπνευστικές λοιμώξεις αφού τροφές και υγρά μπορεί να περάσουν από τον λάρυγγα στους πνεύμονες (εισρόφηση) αντί για τον οισοφάγο και το στομάχι. Η πιο συνηθισμένη επίπτωση είναι η πνευμονία λόγω εισρόφησης.
Το θεραπευτικό πλάνο εξαρτάται από τα ειδικά συμπτώματα που παρουσιάζει κάθε ασθενής. Οι λογοθεραπευτές χρησιμοποιούν πλήθος τεχνικών για να βοηθήσουν τα άτομα με ΣΚΠ να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες ομιλίας, φωνής ή/ και κατάποσης καταρτώντας ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο.
Το πρόγραμμα θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της γλώσσας, των χειλιών, του προσώπου, εκμάθηση τεχνικών ελέγχου της ομιλίας, ασκήσεις ελέγχου αναπνοής, επιλογή κατάλληλου τρόπου εναλλακτικής επικοινωνίας (κάρτες, συσκευές, εφαρμογές, προγράμματα).
Ο λογοθεραπευτής διδάσκει τον ασθενή να αναγνωρίζει την αίσθηση της διαδικασίας της κατάποσης για μπορεί να βοηθήσει την τροφή (στο μέτρο που μπορεί) να κατέβει σωστά, αλλάζει τις τροφές και την υφή των τροφών (πχ. προσθέτοντας πηκτικές ουσίες ή πολτοποιεί τροφές όπου και όταν χρειάζεται) και εφαρμόζει τεχνικές αλλαγής της θέσης του κεφαλιού και λαβές κατάποσης κατά την σίτιση για να διευκολυνθεί η κατάποση.
Παρ’ όλο που ο ρόλος της λογοθεραπείας στην ΣΚΠ είναι υποτιμημένος λόγω της εξελικτικής φύσης της νόσου, η εξατομικευμένη και στοχευμένη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των προβλημάτων ομιλίας, φωνής και κατάποσης που μπορεί να προκύψουν.
Πηγή: iator.gr
