Η Μικρασιατική Καταστροφή παραμένει αν όχι η μεγαλύτερη, από τις μεγαλύτερες διαχρονικά συμφορές του ελληνισμού.
Η αποτυχημένη στρατιωτικά και διπλωματικά μικρασιατική εκστρατεία επέφερε βαθιές ρωγμές στην ελληνική κοινωνία, ρίχνοντας για δεκαετίες τη μαύρη σκιά της στα πολιτικά και οικονομικά πράγματα της χώρας.
Η τελευταία φάση των μεγαλοϊδεατικών βλέψεων του ελληνισμού, το τέλος δηλαδή του Ελληνο-Τουρκικού πολέμου του 1918-22, στιγμάτισε και τον κοινοβουλευτικό βίο, με τις κυβερνήσεις να διαδέχονται η μία την άλλη.
Το αμήχανο πολιτικό σύστημα έφερε ξανά τον Δημήτριο Γούναρη στο τιμόνι της Ελλάδας το 1921, με την κυβέρνησή του να ζει από τις 26 Μαρτίου 1921 – 2 Μαρτίου 1922. Η προηγούμενη κυβέρνηση του Νικολάου Καλογερόπουλου έπεσε μετά το αδιέξοδο στο οποίο οδηγήθηκαν οι συζητήσεις με τις Μεγάλες Δυνάμεις στο Λονδίνο, αφήνοντας στον Γούναρη να διαχειριστεί το φλέγον μικρασιατικό ζήτημα.
Την ώρα που ο πρωθυπουργός αποτυγχάνει να βρει διπλωματική λύση στο θέμα, ενισχύει το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα με άλλους100.000 στρατιώτες και συνεχίζει τις εξοπλιστικές προμήθειες.
Τον Φεβρουάριο του 1922 κατατίθεται πρόταση δυσπιστίας κατά του Γούναρη, ο οποίος καταψηφίζεται στη Βουλή. Η αντιπολίτευση δεν μπορεί όμως να σχηματίσει κυβέρνηση και τα ηνία αναλαμβάνει ξανά ο Γούναρης στις 2 Μαρτίου, με τη νέα κυβέρνησή του να ζει μόλις 2 μήνες (ως 3 Μαΐου).
Ο Νικόλαος Στράτος γίνεται επιτέλους πρωθυπουργός την ίδια μέρα, μόνο που έξι μέρες αργότερα η κυβέρνησή του θα ήταν παρελθόν. Το σχήμα του καταψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο στις 9 Μαΐου, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στον Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη να διαχειριστεί την καυτή πατάτα του μικρασιατικού.
Όχι ότι θα προλάβαινε. Παρά την ευρεία πλειοψηφία που είχε η κυβέρνηση συνασπισμού των αντιβενιζελικών δυνάμεων, άρχισαν να σημειώνονται οι πρώτες στρατιωτικές επιτυχίες των Τούρκων στη Μικρά Ασία, αναγκάζοντας την κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη σε εσπευσμένη παραίτηση 2,5 μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της (28 Αυγούστου).
Οι επόμενες 20 μέρες θα δουν στην εξουσία του τόπου τον Νικόλαο Τριανταφυλλάκο, οι χειρισμοί του οποίου στις τραγικές στιγμές που ζούσε πια ο μικρασιατικός ελληνισμός κρίνονται εξόχως αποτυχημένοι. Ο πρωθυπουργός μένει στη θέση του από τις 28 Αυγούστου – 16 Σεπτεμβρίου, 18 μαρτυρικές μέρες στις οποίες θα ολοκληρωνόταν η Μικρασιατική Καταστροφή και θα λάμβανε χώρα το πραξικόπημα των Πλαστήρα και Γονατά.
Το Κίνημα Στρατού και Ναυτικού της 11ης Σεπτεμβρίου σχηματίζει επαναστατική επιτροπή, ένα από τα βασικά αιτήματα της οποίας ήταν η παραίτηση της κυβέρνησης και η απομάκρυνση του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’. Τρεις μέρες αργότερα, ο βασιλιάς παραιτείται και τα καθήκοντά του αναλαμβάνει ο Γεώργιος Β’. Δύο μέρες μετά (16 Σεπτεμβρίου), εγκαταλείπει την εξουσία και ο Τριανταφυλλάκος και διορίζεται η νέα κυβέρνηση του Αναστάσιου Χαραλάμπη.
Με χρόνο ζωής τη… μία μέρα. Οι κινηματίες ήθελαν τον Αλέξανδρο Ζαΐμη για πρωθυπουργό, έλειπε όμως στο εξωτερικό, όπως και η δεύτερη επιλογή τους, ο Σωτήριος Κροκιδάς. Κι έτσι όρκισαν τον αντιστράτηγο Χαραλάμπη πρωθυπουργό και όταν επέστρεψε την επομένη ο Κροκιδάς, ανέλαβε καθήκοντα.
Πρόλαβε ωστόσο να γραφτεί επισήμως στην κοινοβουλευτική ιστορία του τόπου η κυβέρνηση Αναστάσιου Χαραλάμπη με χρόνο διακυβέρνησης 16 – 17 Σεπτεμβρίου 1922. Την ώρα που την πραγματική εξουσία την ασκεί η επαναστατική επιτροπή, ήταν στη διάρκεια της πρωθυπουργίας Κροκιδά που πραγματοποιήθηκε το μεγαλύτερο μέρος της δίκης των έξι.
Ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε μάλιστα στις 14 Νοεμβρίου 1922, λιγότερο από δύο μήνες μετά την ανάληψη των σκιωδών καθηκόντων του, γιατί διαφώνησε με την εκτέλεση των έξι πρωταιτίων της καταστροφής.
Μία μέρα πριν από τον τουφεκισμό των έξι στο Γουδή, τα ηνία αναλαμβάνει η κυβέρνηση του συνταγματάρχη Στυλιανού Γονατά, εκ των αρχηγών του Κινήματος της 11ης Σεπτεμβρίου, η οποία θα παραμείνει στα πράγματα μέχρι τις 11 Ιανουαρίου 1924.
Στις 11:27 το πρωί της επομένης από την ανάληψη των καθηκόντων του, οι 3 πρωθυπουργοί της Μικρασιατικής Καταστροφής (Γούναρης, Στράτος και Πρωτοπαπαδάκης), ο διοικητής της στρατιάς της Μικράς Ασίας (Γεώργιος Χατζηανέστης) και οι πρώην υπουργοί της κυβέρνησης Γούναρη, Νικόλαος Θεοτόκης και Γεώργιος Μπαλτατζής, τουφεκίζονται στο Γουδή…
