Σαν σήμερα 15 Νοεμβρίου: Η καταδίκη του Νίκου Μπελογιάννη που συγκλόνισε την Ελλάδα

Η καταδίκη του Μπελογιάννη σε θάνατο, ο φοιτητής που αποπειράθηκε να σκοτώσει καθηγητές του το 1990 και η «Δίκη των 6» της Μικρασιατικής καταστροφής

15·11·2024 00:14 16 σχόλια

Newsroom

Σαν σήμερα το 1951, ο Νίκος Μπελογιάννης, μία από τις πιο αναγνωρίσιμες και εμβληματικές φιγούρες της Αριστεράς, καταδικάζεται σε θάνατο από το έκτακτο στρατοδικείο της Αθήνα με την κατηγορία για παράβαση του ΑΝ 509.

Η πρώτη δίκη του ξεκίνησε στις 19 Οκτωβρίου του 1951, όπου ένας από τους στρατοδίκες του ήταν ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος και μεταξύ των 10 συγκατηγορούμενών του ήταν η Έλλη Παππά, ο Τάκης Λαζαρίδης, ο Μιλτιάδης Μπισμπιάνος και ο Χαρίλαος Τουλιάτος.

Στις 16 Νοέμβρη καταδικάστηκε σε θάνατο. Την επομένη, και μετά από διεθνή κατακραυγή, ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας ανακοίνωσε ότι κανείς δεν θα εκτελεστεί. Ωστόσο η ανακάλυψη ασυρμάτων που φέρονταν να χρησιμοποιούνται από τον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ, έδωσε νέα διάσταση στην υπόθεση του Μπελογιάννη και χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για να ενισχυθεί η κατηγορία της κατασκοπείας.

Έτσι, στις αρχές του 1952, ο Μπελογιάννης και άλλοι 28 σύντροφοί του βρέθηκαν κατηγορούμενοι σε νέα δίκη, όπου ο Μπελογιάννης έδωσε μία συγκλονιστική απολογία, υπερασπιζόμενος τον πατριωτισμό του ΚΚΕ και τονίζοντας ότι διώκεται για τις ιδέες του και την πολιτική του δράση.

«Είμαι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το κόμμα μου παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας. Στο πρόσωπό μου δικάζεται η πολιτική του ΚΚΕ.

Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».

Με τα λόγια αυτά, ο Μπελογιάννης καθήλωσε το ακροατήριο και έγραψε μια από τις πιο συγκινητικές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού αριστερού κινήματος.

Η αποφασιστική του στάση και η ακλόνητη πίστη του στον σκοπό του έμειναν ιστορικές. Στις 15 Φεβρουαρίου του 1952, ολοκληρώνεται η ακροαματική διαδικασία και στις 1 Μαρτίου το στρατοδικείο καταδικάζει σε θάνατο τον Μπελογιάννη και τρεις συντρόφους του. Η διεθνής κοινή γνώμη αντέδρασε έντονα, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να αλλάξει την απόφαση.

Στο μεταξύ μέσα στη φυλακή, τον Αύγουστο του 1951 η Έλλη Παππά είχε γεννήσει τον γιο τους, τον οποίο δεν πρόλαβε να χαρεί.

Στις 30 Μαρτίου, Κυριακή τα ξημερώματα και παρότι δεν γίνονταν ποτέ εκτελέσεις τις Κυριακές, το κρατητήριο φωτίζεται κι ένας φύλακας ανοίγει την πόρτα. Ο Μπελογιάννης κατάλαβε και τον ρωτά:

– «Πάμε για καθαρό αέρα;»
– «Ναι Νίκο, πάτε για εκτέλεση.»

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1900: Ο φοιτητής της Νομικής Παπαδάκης από την Κρήτη αποπειράται να σκοτώσει με περίστροφο τους καθηγητές του Αγγελόπουλο και Κρασά, επειδή τον απέρριψαν στις εξετάσεις.

1904: Ο Αμερικανός, Κινγκ Ζιλέτ, πατεντάρει την πρώτη ξυριστική λεπίδα που φέρει το όνομά του (Gillette).

1920: Πραγματοποιείται στη Γενεύη η πρώτη συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών.

1922: Δίκη των Έξι: Το έκτακτο στρατοδικείο που δικάζει τους πρωταιτίους της Μικρασιατικής Καταστροφής, εκδίδει την ετυμηγορία του στις 6:30 το πρωί. Στις 11:30 π.μ. οι «έξι» εκτελούνται. Πρόκειται για τους Δημήτριο Γούναρη (59 ετών, πρώην πρωθυπουργός), Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη (68 ετών, πρώην πρωθυπουργός), Νικόλαο Στράτο (50 ετών, πρώην πρωθυπουργός), Νικόλαο Θεοτόκη (44 ετών, υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη), Γεώργιο Μπαλτατζή (56 ετών, υπουργός Εξωτερικών στις κυβερνήσεις Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη) και Γεώργιο Χατζανέστη (59 ετών, αρχιστράτηγος Μικράς Ασίας και Θράκης).

1951: Ο Νίκος Μπελογιάννης καταδικάζεται από το έκτακτο στρατοδικείο σε θάνατο, με κατηγορία την παράβαση του ΑΝ 509 για απόπειρα ανασυγκρότησης του ΚΚΕ.

1967: Στα πρόθυρα ελληνοτουρκικού πολέμου, μετά την επίθεση των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς υπό τον Γρίβα στο τουρκοκυπριακό χωριό Κοφίνου.

1972: Το δεξαμενόπλοιο «Παγκόσμιος Ήρωας», ιδιοκτησίας του ομίλου Νιάρχου, συγκρούεται με το οχηματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού «Μέρλιν» μέσα στον Φαληρικό Όρμο και μόλις 5 μίλια έξω από την είσοδο του λιμένα του Πειραιά. Το οχηματαγωγό βυθίζεται, παρασύροντας στο θάνατο τα 44 από τα 58 μέλη του πληρώματος.

1973: Οι φοιτητές κλείνονται στα Πολυτεχνεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης και καλούν το λαό σε εξέγερση κατά της χούντας.

1976: Επιβάλλονται τα πρώτα μέτρα για το νέφος στην Αθήνα με την κατάργηση του μαζούτ ως καύσιμης ή θερμαντικής ύλης σε σπίτια και επιχειρήσεις γύρω από την Ακρόπολη.

1983: Ο Ραούφ Ντενκτάς ανακηρύσσει μονομερώς τα κατεχόμενα της Κύπρου ως «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», σε μια κίνηση που προκαλεί διεθνή καταδίκη. Λίγες ημέρες αργότερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδικάζει την ενέργεια αυτή ως παράνομη και καλώντας τα κράτη-μέλη να μην αναγνωρίσουν τη λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», που μέχρι σήμερα αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία.

1988: Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης ανακηρύσσει στο Αλγέρι αυτόνομο παλαιστινιακό κράτος στα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη. Η Εκτελεστική Επιτροπή της PLO αναθέτει τα καθήκοντα του αρχηγού της κυβέρνησης στο Γιασέρ Αραφάτ.

1990: Αποκαλύπτεται ότι το διάσημο δίδυμο «Μίλι Βανίλι» δεν τραγουδούσε πραγματικά στα άλμπουμ του, προκαλώντας σάλο και αλλάζοντας τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι καλλιτέχνες στη βιομηχανία της μουσικής.

1991: Με τη χορήγηση της προκαταβολής στην κοινοπραξία «Ολυμπιακό Μετρό», αρχίζουν τυπικά οι εργασίες για την κατασκευή του μετρό της Αθήνας.

2017: Ξαφνική και σφοδρή νεροποντή πλήττει τη Δυτική Αττική, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές, με τη Μάνδρα να δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα. Οι πλημμύρες καταστρέφουν υποδομές, σπίτια και επιχειρήσεις, ενώ η κακοκαιρία αφήνει πίσω της 23 νεκρούς, προκαλώντας βαθιά θλίψη και οργή για τις χρόνιες ελλείψεις σε αντιπλημμυρικά έργα. Η τραγωδία αυτή αναδεικνύει την ευπάθεια της περιοχής και φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για άμεσες ενέργειες και βελτιώσεις στις υποδομές για την πρόληψη τέτοιων καταστροφών στο μέλλον.

Γεννήσεις

1906 – Εμμανουήλ Κριαράς, έλληνας φιλόλογος και ακαδημαϊκός, από τους κορυφαίους μελετητές της ελληνικής γλώσσας

1920 – Βασίλης Διαμαντόπουλος, έλληνας ηθοποιός, με πλούσια καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, γνωστός για τις κωμικές και δραματικές του ερμηνείες