Ο αρχηγός της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, με τις συνεχείς επιθέσεις του κατά της ηγεσίας του ρωσικού τακτικού στρατού έχει προκαλέσει τον εκνευρισμό του Κρεμλίνου, όμως με την απόφασή του να βάλει στο «κάδρο» της κριτικής και τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται πως ξεπέρασε την «κόκκινη γραμμή».
Το ρήγμα πυροδότησε και πολλά σενάρια για τους πραγματικούς σκοπούς και τις φιλοδοξίες του Γεβγκένι Πριγκόζιν. Αναλυτές εκτιμούν πως ο αρχηγός της Wagner κινείται πλέον με «προσωπικά» κίνητρα, που αποσκοπούν στην κεφαλαιοποίηση της παρουσίας του στον πόλεμο στην Ουκρανία για να αποκτήσει έναν ηγετικό πολιτικό ρόλο.
Το Κρεμλίνο, αντιλαμβανόμενο τις φιλοδοξίες του, έχει αλλάξει ριζικά τη στάση του: Από την υποστήριξη, πέρασε στη «διαχείρισή» του και τελικά στην προσπάθεια περιορισμού του. Πηγές έκαναν μάλιστα λόγο και για προετοιμασίες μιας επικοινωνιακής εκστρατείας εναντίον του σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητη.
Το βασικό πρόβλημα του Κρεμλίνου ήταν πως μέχρι σήμερα στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στους μισθοφόρους της Wagner. Θέλοντας προφανώς να τερματίσει αυτή την «εξάρτηση», η ρωσική ηγεσία, σύμφωνα με πληροφορίες, έδωσε πριν από λίγο καιρό το «πράσινο φως» σε πανίσχυρες εταιρείες, όπως η Gazprom, να δημιουργήσουν μισθοφορικούς στρατούς, ώστε να ενισχύσουν με μαχητές τις πρώτες γραμμές στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Η απόφαση αυτή συμπίπτει με την ανακοίνωση του Πριγκόζιν για αποχώρηση των μισθοφόρων του από την Μπαχμούτ, το βασικό πεδίο συγκρούσεων το τελευταίο διάστημα. Ο αρχηγός της Wagner εξαπέλυσε μάλιστα και νέα πυρά κατά των «καραγκιόζηδων που διοικούν τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις», υποστηρίζοντας πως οι μισθοφόροι του είναι αυτοί που κατέλαβαν το Μπαχμούτ και θα το παραδώσουν στο ρωσικό στρατό.
Ένα 24ωρο νωρίτερα είχε σχολιάσει με ανάλογο τρόπο και την επίθεση με drones στη Μόσχα. «Βρωμερά πλάσματα, τι κάνετε; Είστε… βόδια. Σηκωθείτε και βγείτε έξω από τα γραφεία στα οποία έχετε τοποθετηθεί για να υπερασπιστείτε αυτή τη χώρα. Είστε το υπουργείο Άμυνας. Δεν κάνατε το παραμικρό για την άμυνα της χώρας. Γιατί επιτρέπετε σε αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη να πετάξουν προς τη Μόσχα;», ανέφερε.
Πολλοί διερωτώνται πως γίνεται σε μια χώρα όπου η κριτική στην ηγεσία και τον στρατό αποτελεί τουλάχιστον λόγο δίωξης, ο Πριγκόζιν να συνεχίζει ανενόχλητος τις επιθέσεις του;
Πριγκόζιν για Πρόεδρος;
Ενδεχομένως, όπως σημειώνει το Asian Times, όλα να εξηγούνται από το γεγονός πως η Ρωσία έχει προεδρικές εκλογές τον Μάρτιο του 2024. Ο 70χρονος Βαλντιμίρ Πούτιν δεν έχει ακόμη ανακοινώσει εάν θα είναι υποψήφιος και οι «δελφίνοι» προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο της αποχώρησής του.
Μεταξύ αυτών θα μπορούσε να είναι και ο Γεβγκένι Πριγκόζιν. Ο άλλοτε στενός φίλος και συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν, μπορεί να φαίνεται πως έχει χάσει την υποστήριξη του Ρώσου Προέδρου, ωστόσο φέρεται να έχει ακόμη ισχυρούς φίλους στη ρωσική ελίτ.
Οι πληροφορίες θέλουν τον Πριγκόζιν να εξακολουθεί να έχει την υποστήριξη της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών (GRU), αν και πιθανότατα όχι της υπηρεσίας πληροφοριών FSB. Το να παρουσιάζεται ως ο άνθρωπος με τις μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες στην Ουκρανία αυξάνει σημαντικά τη δημοφιλία του. Επιπλέον θα μπορούσε να στηρίξει την πολιτική του εκστρατεία στη δέσμευση για τον νικηφόρο τερματισμό της σύγκρουσης.
Ο Πριγκόζιν θα μπορούσε να διεκδικήσει την προεδρία της Ρωσίας μόνο εάν ο μηχανισμός ασφαλείας και το κατεστημένο στη χώρα του το επέτρεπε. Κάτι τέτοιο σε αυτή τη φάση είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Οι δηλώσεις του ενδεχομένως να φαίνεται πως δεν τον ευνοούν, όμως ταυτόχρονα τον καθιστούν μια διακριτή προσωπικότητα, η οποία προφανώς και θα ενισχύεται όσο ο πόλεμος δεν εξελίσσεται θετικά για τη Ρωσία.
Γιατί δεν τον τελειώνει ο Πούτιν;
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο μηχανισμός που έχει δημιουργήσει στη Ρωσία ασφαλώς και έχουν τον τρόπο να τερματίσουν τα σχέδιά του. Η «παθητική» στάση του Ρώσου προέδρου φαίνεται να οφείλεται πρωτίστως στο γεγονός πως η ομάδα Wagner είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις επιχειρήσεις στο Μπαχμούτ.
Η κατάληψη της πόλης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει και την αρχή της «αντεπίθεσης» του Κρεμλίνου. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε απλά να παρασημοφορήσει τον Πριγκόζιν για τις επιτυχίες του και να τον στείλει για άλλες πολιτείες, κατά προτίμηση εκτός Ρωσίας. Εξάλλου η Wagner επιχειρεί σε πολλές περιοχές στον κόσμο, όπως στο Σουδάν, τη Λιβύη και στη Συρία.
Όμως ορισμένα δυτικά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν σενάρια μέχρι και για το «βιολογικό τέλος» του αρχηγού της Wagner. «Η αμφισβήτηση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι», αναφέρει το Politico σε ανάλυση με τίτλο «ο αρχηγός Wagner πρέπει να αποφεύγει το τσάι», μια αναφορά στους μυστηριώδεις θανάτους και τις δηλητηριάσεις Ρώσων, τις οποίες αντιφρονούντες και ξένες δυνάμεις έχουν χρεώσει στο ρωσικό καθεστώς.
Είναι γεγονός πως ο Πριγκόζιν μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμος για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς η Wagner έχει εξελιχθεί σε ένα κρίσιμο εργαλείο της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, ενώ ο ίδιος ο αρχηγός της φέρεται να έχει σημαντικό ρόλο και στον πόλεμο πληροφοριών και στις εκστρατείες για επηρεασμό πολιτικών γεγονότων στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Αφρική. Αν τελικά παραμένει χρήσιμος ή πρόκειται απλώς για αναλώσιμο του καθεστώτος θα το δείξει ο χρόνος.