Ο άνθρωπος που κρατάει στα χέρια του την πάντα εύθραυστη ειρήνη στη Μέση Ανατολή

Τα ξημερώματα της Παρασκευής 21 Μαΐου 2021, άρχισε και επίσημα η κατάπαυση του πυρός που συμφωνήθηκε ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χαμάς. Οι δυο πλευρές μπήκαν και πάλι σε μια πορεία, όχι ειρήνευσης βέβαια, αλλά ανακωχής. Πόσο θα διαρκέσει αυτό; Κανείς δεν μπορεί να το πει με σιγουριά. Αυτό που είναι δεδομένο, ωστόσο, είναι πως η πυριτιδαποθήκη της Μέσης Ανατολής θα οδηγηθεί και πάλι σε έκρηξη.

Το πόσο απέχουμε από τη νέα έκρηξη έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες. Ο κυριότερος από αυτούς έχει ονοματεπώνυμο: Μπενιαμίν Νετανιαχου! Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι αυτός που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει τις πολιτικές και στρατιωτικές εξελίξεις σε ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία του πλανήτη.

Οι φίλοι του μιλάνε για έναν χαρισματικό ηγέτη που θα κάνει τα πάντα για να προστατεύσει τον λαό του. Οι εχθροί του για έναν αδίστακτο πολιτικό που δεν θα διστάσει να βάλει τον λαό του σε κίνδυνο αρκεί αυτός να μην χάσει την εξουσία που κατέχει. Όποια κι αν είναι η αλήθεια, πάντως, η περίπτωση του Μπενιαμίν Νετανιαχου, είναι από αυτές που χρήζουν ιδιαίτερης ανάλυσης. Ειδικά, αν αναλογιστεί κανείς, πως μια κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή είναι πάντα με… ημερομηνία λήξης.

Η ζωή σε ένα απαιτητικό οικογενειακό περιβάλλον

Ο Μπενιαμίν Νετανιαχου γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1949 στο Τελ Αβίβ. Ο πατέρας του ήταν καθηγητής πανεπιστημίου, ο παππούς του επιφανής ραβίνος και ο θείος του μαθηματικός. Η πίεση για «μεγάλα πράγματα» έπεφτε βαριά πάνω στο νεαρό Μπενιαμίν.

Ο πατέρας του, Μπενζιόν Νετανιάχου, πανεπιστημιακός διδάκτωρ ιστορίας, είχε έντονο πολιτικό λόγο και ακραίες απόψεις. Πολλοί είναι αυτοί που λένε πως ο Μπενιαμίν έχει ξεκάθαρα επηρεαστεί από τον φλογερό λόγο του πατέρα του ο οποίος υπήρξε «στυλοβάτης» σιωνιστικών εντύπων πριν ακόμη ιδρυθεί το κράτος του Ισραήλ και πίστευε στην ιδέα του «Μεγάλου Ισραήλ». Εχθρευόταν ανοιχτά την μουσουλμανική κοινότητα. «Η συντριπτική πλειονότητα των Ισραηλινών Αράβων θα μας εξόντωναν, αν τους δινόταν η επιλογή» έλεγε και ήταν πάντα οπαδός της μεταφοράς των Αράβων εκτός Παλαιστίνης!

«Μέσα στον Άραβα ενυπάρχει η τάση της σύγκρουσης. Είναι εχθρός από γεννησιμιού του. Η προσωπικότητά του δεν θα τον αφήσει να συμβιβαστεί. Δεν έχει σημασία τι είδους αντίσταση θα συναντήσει ή ποιο τίμημα θα πληρώσει. Η ύπαρξή του είναι ένας αέναος πόλεμος», έλεγε. Όνειρό του ήταν να ασχοληθεί με την πολιτική. Προσπάθησε αλλά δεν τα κατάφερε. Τελικά ο γιος του εκπλήρωσε το όνειρο του πατέρα του για μια πετυχημένη πολιτική πορεία.

Ο Μπενιαμίν στα 14 του χρόνια έφυγε από το Ισραήλ και μαζί με την οικογένειά του μετακόμισε στις ΗΠΑ. Εκεί κατάφερε να τελειοποιήσει τα αγγλικά του, να φοιτήσει σε καλά σχολεία και να ενταχθεί στην ισραηλινή κοινότητα. Όλα έδειχναν πως ο Μπενιαμίν θα γίνει αυτό που ονειρευόταν ο πατέρας του.

Η Sayeret Matkal και η απώλεια που άλλαξε τη ζωή του

Τα πράγματα, ωστόσο, άλλαξαν όταν ο Μπενιαμίν έκλεισε τα 18 του χρόνια. Τότε ήταν που επέστρεψε στο Ισραήλ και κατετάγη στον στρατό. Μέσα σε μία πενταετία είχε ανελιχθεί σε λοχαγός των ειδικών δυνάμεων του Ισραήλ. Υπηρέτησε στην ειδική μονάδα Sayeret Matkal!

Ως κομάντο του Ισραηλινού στρατού ο Μπενιαμίν Νετανιάχου συμμετείχε στην επιχείρηση εισβολής στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, κατά την οποία ο ισραηλινός στρατός κατέστρεψε 13 πολιτικά αεροπλάνα (1968), ενώ μία πενταετία αργότερα, βρέθηκε στο πεδίο της μάχης στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του Γιομ Κιπούρ.

Το 1972, κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης διάσωσης ομήρων του αεροπλάνου της Sabena, που είχε καταληφθεί από Παλαιστίνιους αεροπειρατές στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Τελ Αβίβ, ο Νετανιάχου τραυματίστηκε. Η επιχείρηση, που ήταν υπό τις διαταγές του μετέπειτα πολιτικού αντιπάλου του Εχούντ Μπαράκ, πήγε όμως καλά και οι συμπολίτες του τον αντιμετώπισαν σαν ήρωα.

Στη συνέχεια ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αποφάσισε να αλλάξει και πάλι πορεία στη ζωή του, επιστρέφοντας στις ΗΠΑ με σκοπό να σπουδάσει στο MIT. Πήρε το πτυχίο του στην αρχιτεκτονική, έκανε μάστερ στη διοίκηση και ενώ ήταν έτοιμος να αφοσιωθεί στο διδακτορικό του στο Χάρβαρντ, έγινε το σκηνικό που συντάραξε τη ζωή του.

Στις 4 Ιουλίου του 1976 στο αεροδρόμιο του Έντεμπε της Ουγκάντα, περίπου 100 Ισραηλινοί κομάντος κατάφεραν σε μια επιχείρηση που κράτησε περίπου 90 λεπτά να απελευθερώσουν 106 ομήρους που κρατούσαν Παλαιστίνιοι μέλη της PLO και γερμανοί αντάρτες πόλης, μέλη των «Επαναστατικών Πυρήνων». Η επιχείρηση, ωστόσο, βάφτηκε με αίμα καθώς τέσσερις όμηροι, 55 στρατιώτες της Ουγκάντα και τρεις Ισραηλινοί κομάντος έπεσαν νεκροί. Ανάμεσα στους νεκρούς κομάντος ήταν και ο αγαπημένος αδερφός του σημερινού πρωθυπουργού του Ισραήλ, Γιόναταν Νετανιάχου.

Ο όρκος αίματος και η πορεία προς την πρωθυπουργία του Ισραήλ

Λέγεται πως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θρήνησε τον αδερφό του κλεισμένος πολλές ημέρες σε ένα δωμάτιο και όταν βγήκε από εκεί είχε δώσει όρκο αίματος να πατάξει την ισλαμική τρομοκρατία. Ήταν η αφετηρία της πολιτικής του καριέρας.

Το 1988 γύρισε το Ισραήλ αποφασισμένος να κάνει καριέρα ως πολιτικός. Πριν από αυτό είχε διατελέσει αναπληρωτής πρόεδρος της ισραηλινής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον και στη συνέχεια έγινε πρεσβευτής του Ισραήλ στον ΟΗΕ.

Εκείνη τη χρονιά εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής υπό τη σημαία του Λικούντ και με τη νίκη του κόμματος διορίζεται υφυπουργός Εξωτερικών. Το 1993 εκλέγεται πρόεδρος του κόμματος και, στις εκλογές του Μαΐου, οδηγεί το κόμμα στη νίκη και τον εαυτό του στην πρωθυπουργία. Αν και πρώην διπλωμάτης, δεν δείχνει την παραμικρή διπλωματία και βάζει στο στόχαστρό του τους Παλαιστίνιους.

Αντιπολίτευση, Παλαιστίνιοι και διεθνής κοινότητα τον κατηγορούσαν ότι παραβιάζει κατάφωρα τους όρους των συμφωνιών του Όσλο αλλά εκείνος δεν έδειχνε καμία διάθεση συμβιβασμού. Ίσα ίσα. Το πρόγραμμα εποικισμού σε αραβικές γειτονιές της Ανατολικής Ιερουσαλήμ προκάλεσε αιματοκύλισμα στην περιοχή. Η πρώτη τριετία στην πρωθυπουργία, ωστόσο, σημαδεύτηκε και από σκάνδαλα περί διαφθοράς (παράνομη σύμβαση με κρατική εταιρεία για κατασκευαστικά έργα στην ιδιωτική του κατοικία, παράνομη ιδιοποίηση επίσημων δώρων από αρχηγούς κρατών και παρακώλυση του έργου της Δικαιοσύνης).

Τον Μάιο του 1999 έχασε τις εκλογές από τον Εχούντ Μπαράκ και αποσύρθηκε από την προεδρία του Λικούντ. Μέχρι το 2009 που επανεξελέγη στην πρωθυπουργία, διετέλεσε υπουργός Οικονομικών, υπουργός Εξωτερικών και αρχηγός της αντιπολίτευσης. Απ’ όποια θέση κι αν ήταν, ωστόσο, παρέμενε πιστός στη σκληρή του στάση στο ζήτημα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. «Κάθε ειρηνευτική συνομιλία, ακόμη και υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, είναι χάσιμο χρόνου», έλεγε σε κάθε ευκαιρία και το απέδειξε το 2008 όταν ήταν ο πρώτος που αντιτάχθηκε στην εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας.

Μοναδική εξαίρεση σε αυτή τη σκληρή στάση ήταν μια ομιλία του τον Ιούνιο του 2009, όταν για πρώτη φορά τάχθηκε υπέρ της ίδρυσης ενός αποστρατικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους.

Από το 2009 μέχρι και σήμερα ο Νετανιάχου δεν άφησε ποτέ το τιμόνι του Ισραήλ κάτι που αυτομάτως τον κάνει τον μακροβιότερο πρωθυπουργό της χώρας.

Το 2012 το περιοδικό ΤΙΜΕ τον συμπεριέλαβε στη λίστα με τα «Πρόσωπα με τη Μεγαλύτερη Επιρροή Παγκοσμίως», ενώ το 2015 προκάλεσε διεθνή σάλο όταν μιλώντας στο Παγκόσμιο Εβραϊκό Συμβούλιο, υποστήριξε πως ο Αδόλφος Χίτλερ δεν ήθελε να εξοντώσει τους Εβραίους αλλά να τους απελάσει και πως την ιδέα του Ολοκαυτώματος του την έδωσε ο φιλοναζιστής και τιμητικά μέλος των SS, μουφτής της Ιερουσαλήμ Χάτζι Μοχάμεντ Αμίν αλ Χουσέινι.