Όταν φτάνουν ξεκάθαρα Ευρωπαίοι ηγέτες να μιλούν για κίνδυνο πολέμου Τουρκίας – Ρωσίας στη Συρία, απλά επιβεβαιώνουν ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και λιγοστεύουν τα περιθώρια αποφυγής της έκρηξης. Οι επίσημες δηλώσεις του Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος τόνισε ότι «υπάρχει ο κίνδυνος ενός πολέμου μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας» και οι άκρως επιθετικές κινήσεις της Άγκυρας και του Ριάντ στα συριακά εδάφη δείχνουν ότι τα… ντεσιμπέλ στα τύμπανα πολέμου ανεβαίνουν επικίνδυνα.
Λίγη ώρα μετά τις δηλώσεις Ολάντ, συνήλθε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, μετά από αίτημα της Ρωσίας, η οποία κατέθεσε σχέδιο ψηφίσματος κατά της πιθανής στρατιωτικής δράσης με χερσαίες δυνάμεις που δρομολογεί η Άγκυρα.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως το καθεστώς Ερντογάν, πλήρως απομονωμένο μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους και τη θύελλα αντιδράσεων από τη Μόσχα επιχειρεί για δεύτερη φορά να προωθήσει την ατζέντα του για τη Συρία και τα κουρδικά εδάφη της Ροζάβα μέσα από πολεμικές ενέργειες. Η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία, οι οποίες έχουν κατηγορηθεί για χρηματοδότηση και εξοπλισμό του Ισλαμικού Κράτους, σε αγαστή συνεργασία ετοιμάζονται να εισβάλλουν στη Συρία με κοινό στόχο την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ και την μετατροπή της χώρας σε ένα ισλαμικό προτεκτοράτο.
Την ίδια ώρα ο Ερντογάν επιχειρεί να προωθήσει την πάγια θέση του για «νεκρή ζώνη» σε βάθος δέκα χιλιομέτρων στη Συρία, προκειμένου να αποκόψει τις κουρδικές δυνάμεις που προελαύνουν κατά των τζιχαντιστών. Το γεγονός ότι οι Κούρδοι του YPG (Συρία) και του PKK (Ιράκ) αποτελούν τις μοναδικές αξιόπιστες χερσαίες δυνάμεις εναντίον των τζιχαντιστών έχει εκτοξεύσει τη διπλωματική τους ικανότητα. Ενδεικτικό είναι ότι πλέον τόσο η Ρωσία όσο και οι ΗΠΑ υποστηρίζουν με οπλισμό και αεροπορική κάλυψη τις χερσαίες επιχειρήσεις των κουρδικών δυνάμεων, γεγονός που έχει προκαλέσει… νευρικό κλονισμό στον Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει απευθύνει επανειλημμένες εκκλήσεις να σταματήσει η υποστήριξη των «τρομοκρατών», καθώς πιέζει τις ΗΠΑ να εντάξουν και το κουρδικό PYD (μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στη λίστα των τρομοκρατών μαζί με το PKK. Ο μεγαλύτερος φόβος του Ερντογάν είναι με αφορμή το συριακό να υπάρξει ένας συνασπισμός όλων των κουρδικών δυνάμεων (Τουρκίας, Συρίας και Ιράκ), τα οποία θα αποζητήσουν την σύσταση ενός κουρδικού κράτους. Χαρακτηριστικό είναι πως σε ομιλία του την περασμένη εβδομάδα σε μία αποστροφή του λόγου του υπογράμμισε πως «δεν θα επιτρέψει το διαμελισμό της χώρας», επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά πως η κατακόρυφη αναβάθμιση των Κούρδων και η αυτονομία των Κούρδων της Συρίας έχει σημάνει συναγερμό στην Άγκυρα που διαβλέπει μετακύληση του αισθήματος αυτοδιάθεσης και εντός των τουρκικών εδαφών. Πάντως, η Ουάσιγκτον, που αποτελεί σύμμαχο της Άγκυρας αλλά οι σχέσεις τους δοκιμάζονται σε πρωτοφανή βαθμό, διαμηνύει πως το PYD και οι δυνάμεις του YPG δεν είναι τρομοκράτες.
Επ’ αυτού, το μέλος του διπλωματικού γραφείου του PYD για την Ευρώπη και εκπρόσωπος στην Ελλάδα, Ιμπραήμ Μουσλέμ, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Πίσω από το Ισλαμικό Κράτος βρίσκεται ο Ερντογάν. Ως εκ τούτου, η Τουρκία δεν μπορεί να αποτελεί μέρος της λύσης, αφού είναι μία από τις βασικές αιτίες του προβλήματος. Το μεγαλύτερο χτύπημα στο καθεστώς Ερντογάν θα ήταν από τις ΗΠΑ να βγάλουν το PKK από τη λίστα των τρομοκρατών, που μάχεται όπως και εμείς εναντίον των τζιχαντιστών. Εάν γίνει αυτό δεν θα μπορεί η Άγκυρα να ζητά να μπει και το PYD στη λίστα των τρομοκρατών».
Οι κινήσεις ωστόσο στη σκακιέρα της Συρίας περιπλέκονται εξαιρετικά πολύ, καθώς η Ρωσία με κλιμακούμενη ένταση μετά την κατάρριψη του ρωσικού Sukhoi, σφυροκοπά στη Συρία θέσεις των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους και των λεγόμενων «μετριοπαθών» ισλαμιστών, οι οποίοι αποτελούν τους συμμάχους Άγκυρας και Ριάντ, με το Κρεμλίνο να τονίζει ότι δεν θα δεχθεί επ’ ουδενί εισβολή στρατευμάτων από τις χώρες που ο Πούτιν έχει κατηγορήσει για συνεργούς του ISIS. Ενδεικτικά των ρωσικών προθέσεων είναι τα όσα είπε την περασμένη εβδομάδα ο Ρώσος πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος μίλησε ανοιχτά για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο σε περίπτωση που η Τουρκία εισβάλλει με χερσαίες δυνάμεις στα συριακά εδάφη.
Παράλληλα, το σιιτικό Ιράν διαμηνύει πως ότι θα συνεχίσει να βοηθά τη Συρία και το καθεστώς Άσαντ που επίσης πολεμά κατά του Ισλαμικού Κράτους, αφήνοντας παράθυρο και για αεροπορική κάλυψη στις συριακές δυνάμεις εφόσον ζητηθεί. Παράλληλα, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν τονίζουν πως τυχόν εισβολή της Τουρκίας και του σουνιτικού βασιλείου του Ριάντ κατά του συμμάχου τους Άσαντ δεν θα μείνει αναπάντητο.
Την ίδια ώρα, διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν πως όπως και μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, έτσι και τώρα ο το καθεστώς Ερντογάν επιχειρεί να σύρει ολόκληρο το ΝΑΤΟ, του οποίου η Τουρκία είναι μέλος, σε ανοιχτό πόλεμο, προκειμένου να εξυπηρετήσει την προσωπική του ατζέντα. Μάλιστα, διόλου τυχαίο δεν θεωρείται ότι η Άγκυρα ζήτησε την εμπλοκή του ΝΑΤΟ και για το προσφυγικό, το οποίο όπως φαίνεται η Τουρκίας επιχειρεί να φέρει σε απόσταση αναπνοής από τη Συρία.
Ο λόγος που φαίνεται πως επιδιώκει μία εμπόλεμη σύρραξη η Τουρκία στα συριακά εδάφη, ακόμα ίσως και με τη Ρωσία, είναι επειδή ως μέλος του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το άρθρο 5 της συνθήκης της Συμμαχίας, εάν ένα μέλος της Συμμαχίας δεχθεί επίθεση όλα τα υπόλοιπα είναι υποχρεωμένα να το συνδράμουν στρατιωτικά.
Ωστόσο, το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ δεν «καλύπτει» επιθετικές κινήσεις μέλους της Συμμαχίας, κάτι το οποίο επιχειρούν να υπογραμμίσουν τις τελευταίες ημέρες αξιωματούχοι της. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στέλνουν ξεκάθαρα μηνύματα στους Τούρκους ότι δεν ενδιαφέρονται καθόλου να συμμετάσχουν σε έναν πόλεμο που θα προκαλέσει η Τουρκία.
«Το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του να συρθεί σε μια πολεμική κλιμάκωση με τη Ρωσία ως αποτέλεσμα των πρόσφατων εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Άσελμπορν μιλώντας στο Der Spiegel.
Ο ίδιος μάλιστα έσπευσε να αποσαφηνίσει ότι το άρθρο 5 ισχύει μόνο όταν ένα κράτος μέλος δέχεται επίθεση, βρίσκεται δηλαδή σε άμυνα. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι Γερμανοί, με αξιωματούχο που δεν κατονομάζεται να δηλώνει στο ρωσικό Sputnik πως «δεν πρόκειται να πληρώσουμε το τίμημα ενός πολέμου που θα τον έχουν ξεκινήσει οι Τούρκοι».
